MIKROBIOLOGIA 30.11.2004
Fale dźwiękowe
fale powyżej 20 Hz bardzo silnie działają na drobnoustroje
szczególnie wrażliwe są drobnoustroje młodych kolonii
Ultradźwięki:
Zjawisko kawitacji - rozrywanie komórek od wewnątrz wskutek wytworzenia się w niej pęcherzyków gazu
Służą do pozyskiwania treści komórkowej
Sanikatory - aparaty służące do rozrywania komórek ultradźwiękami
Napięcie powierzchniowe - siła utrzymująca określoną objętość cieczy na określonej powierzchni. Zmiana napięcia powierzchniowego wpływa na drobnoustroje. Możemy je regulować dodając do pożywki odpowiednie związki chemiczne. Do związków obniżających napięcie powierzchniowe zaliczamy:
alkohol etylowy
glicerol
żółć
związki powierzchniowo czynne (detergenty, mydła)
Do związków zwiększających napięcie powierzchniowe zaliczamy:
chlorek wapnia
węgiel drzewny
Potencjał oksydacyjno - redukcyjny Eh [V]
jest to zdolność układu do oddawania lub przyjmowania elektronów
przy dużym stężeniu tlenu Eh jest duży; przy obniżonym dostępie tlenu - spada
zależy od pH
potencjał podłoża o pH = 7 waha się w granicach od +0,2 do +0,4
podczas wzrostu drobnoustrojów Eh spada, ponieważ drobnoustroje pobierają tlen
z punktu widzenia Eh wyróżniamy 3 grupy mikroorganizmów:
drobnoustroje tlenowe (Eh: 0,2 - 0,4)
beztlenowe względne - mikroaerofile (Eh: obniża wartość)
beztlenowce bezwzględne - anaeroby
pH.
jeden z podstawowych czynników wpływających ba rozwój drobnoustrojów
wszystkie drobnoustroje preferują pH obojętne (pH = 6,5 - 7,5), przy czym grzyby są tolerancyjne dla niskich pH i ogólnie bardziej tolerancyjne od bakterii.
Podział drobnoustrojów:
Neutrofilne - preferują pH obojętne
Alkalofilne - preferują pH zasadowe (należą tutaj bakterie nitryfikacyjne które preferują środowiska silnie alkaliczne)
Acidofilne - preferują pH kwaśne (Tiobacillus - bakteria siarkowa; lubi środowisko silnie kwaśne, pH ok. 2)
Barwniki.
Bardzo istotny wpływ na mikroorganizmy mają niektóre barwniki, np. barwniki oksydacyjno - redukcyjne. Do takich zaliczamy: zieleń brylantową, zieleń malachitową, fiolet krystaliczny (gencjana). Inne barwniki to barwniki akrynylowe - powodują mutację, jest to np. akryflawina.
Kationy i aniony.
kationy i aniony stanowią źródło pokarmu
w pewnych stężeniach pewne kationy i aniony wpływają hamująco na wzrost
metale o niskich masach atomowych (Na, K) są mniej toksyczne od metali ciężkich (Hg, Cd, Pb)
metale dwuwartościowe są mniej toksyczne niż jednowartościowe (??)
metale ciężkie - bardzo toksyczne, oligodynamiczne - działają w bardzo wysokich rozcieńczeniach a więc w bardzo niskich stężeniach; w stężeniach podprogowych działają stymulująco
metale ciężkie wykorzystywane były kiedyś w chemioterapii
Ojcem chemioterapii był Paweł Erlich, zajmował się wpływem różnych barwników na mikroflorę człowieka. Stosował te barwniki w praktyce, stwierdził że na drobnoustroje chorobotwórcze najsilniej działają związki arsenoorganicze (atoksyt).
Kolejnymi odkrytymi substancjami wykorzystywanymi leczniczo były sulfonamidy (Gerard Domagh) - działają ekstremalnie silnie na drobnoustroje.
Antybiotyk - związek biogenny, wytwarzany przez różne organizmy żywe charakteryzujący się następującymi działaniami:
drobnoustrojobójczym lub drobnoustrojostatycznym
wybiórczym
oligodynamicznym
Antybiotyki wytwarzane są przez same drobnoustroje:
STREPTOMYCUS GRISEUS - Streptomecyna (przeciw gruźlicy)
S. NOURSEI - Nystatyna (przeciw grzybom)
PENICILLUM NOTATUM - Penicylina
PENICILLUM CHRYSOGENUM
BACILLUS SUBTILIS - Subtilina
STRPTOCOCCUS LACTIS - Nizyna
Porosty - kwas usynowy
Rośliny zielne - fitoncydy
Mogą być też wytwarzane przez zwierzęta: LIZOZYM (przez człowieka)