Podstawy psychologii z elementami teorii osobowości

Wykład XIV

Poradnictwo i doradztwo zawodowe realizowane jest nie tylko z klientem indywidualnym, ale także w grupach. Ludzie zauważają, że nie tylko oni mają problemy i ludzie dobrze przygotowani do prowadzenia grup mogą osiągnąć bardzo dobre rezultaty.

Poradnictwo w Polsce

Rynek polski charakteryzuje się dużym poziomem bezrobocia.

W systemie polskich urzędów pracy posługujemy się następującymi definicjami:

  1. Poradnictwo zawodowe traktujemy jako proces, w którym doradca zawodowy pomaga człowiekowi w osiągnięci lepszego zrozumienia siebie samego w odniesieniu do środowiska pracy po to, aby umożliwić mu realistyczny wybór, lub zmianę zatrudnienia albo też osiągnięcie właściwego dostosowania zawodowego.

  2. Pojęcie informacji zawodowej definiujemy jako informacje związane z światem pracy które mają zostać wykorzystane w procesie rozwoju kariery zawodowej, włączając w to wiadomości z zakresu edukacji i zatrudnienia, a także informacje psychospołeczne związane z pracą, na przykład dotyczące dostępności szkoleń, charakteru pracy i statusu pracownika w różnych zawodach.

W Polsce mamy trój poziomowy układ poradnictwa:

  1. Departamenty urzędu pracy

  2. Poziom wojewódzki - koordynatorzy wojewódzcy

  3. Rejonowe urzędy pracy.

W polskich urzędach pracy posługujemy się zestawem samo-badawczym Hollanda. Testy te nazywają się baterią testów.

Bateria testów uzdolnień ogólnych (BTUD). Została opracowana przez Departament Pracy w USA. Bateria testów składa się z 12 oddzielnych grup testów, z czego 8 jest dostarczane osobie testowanej w formie „papier i ołówek”, mimo to są sprawdzane za pomocą komputerów. 4 pozostałe są wykonywane na specjalistycznej aparaturze.

Przy pomocy takiej baterii testów bada się 9 zasadniczych uzdolnień. Bada się:

O - Ogólną zdolność uczenia się

W - Uzdolnienia werbalne

N - Uzdolnienia numeryczne

P - Wyobraźnia przestrzenna

Pe - Percepcja kształtów

U - Uzdolnienia urzędnicze

K - Koordynacja ruchowa

Z - Zręczność palców

M - Zręczność rąk

W Polsce mamy dwa typy szkolenia grupowego:

  1. Metoda edukacyjna (Francja) - aktywizuje klientów. Ma im pomóc w podjęci decyzji zawodowych. Założenie jest takie, że od początku klient musi być aktywny

  2. Kursy inspiracji (Dania) - Dostosowane do ludzi długo bezrobotnych, lub osób zagrożonych długotrwałym bezrobociem.

W Polsce są też stosowane specjalistyczne programy komputerowe. Najpierw były sprowadzane z zagranicy, ale ono się nie sprawdziły i został wprowadzony polski program Doradca 2000. Problemem jest wykształcenie doradców, na takim poziomie by byli w stanie wprowadzać te rozwiązania w życie.

Temat: Orientacja zawodowa

Orientacja zawodowa w Polsce jest widziana troszkę inaczej, dlatego że w tym samym systemie mówimy o orientacji szkolnej. Dzieciom nie tylko pomaga się w wyborze zawodu, ale także szkoły. Problemem jest to, że to wszystko jest zawarte w programach nauczania, ale w życiu rozmywa się to i wiele osób nawet nie ma pojęcia, że coś takiego istnieje.

Plany i aspiracje młodzieży powinny być akceptowane, mimo, że nie są zgodne z ich oczekiwaniami. Naturalną tendencją jest to, że rodzice przeceniają dzieci i doradzają wybór szkoły lud zawodu, który przerasta ich możliwości. Nieraz rodzice doradzają dzieciom zawody, które same chcieli wykonywać. Badania dowodzą, że znaczna cześć młodzieży, których rodzice są z średnim wykształceniem lub wyższym, wybiera w szkołach średnich kończących się maturą, a potem z reguły kontynuują naukę na studiach. Truizmem jest fakt, że na studiach powinna znaleźć się młodzież z odpowiednim poziomem intelektualnym.

W krajach UE wygląda to tak:

W Polsce mamy połączone ze sobą dwa obszary:

Szkoła powinna współpracować z poradnią zawodową. Poradnia dostarcza szkole niezbędnych materiałów i zajmuje się dokształcaniem nauczycieli, którzy mają pomóc w wyborze zawodu. Przeprowadzane są tam badania stanowiące podstawę porad zawodowych.

Orientacja zawodowa jest czynnikiem wytworzenia motywacji wyboru zawodu. Trafna decyzja stanowi podstawę wytworzenia się aspiracji edukacyjno- zawodowej. Orientacja zawodowa jest wprowadzana już w szkole podstawowej. W pierwszej fazie zajęcia te odbywają się w formie pogadanek lub wycieczek do różnych miejsc pracy. Kolejny etap jest przeprowadzany w klasach 5-7, powinno się to zakończyć wstępnym wyborem zawodu. W trzecim etapie w klasie 8 uczeń powinien zostać poinformowany o zawodach pokrewnych do tego który mu odpowiada. Jeśli uczeń źle wybrał zawód powinno się przeprowadzić program korekt mający na celu wybór odpowiedniego zawodu.

Jeśli uczeń poszedł do szkoły zawodowej i źle wybrał zawód to nie ma on już możliwości zmiany. W szkole średniej nauczyciele powinni poznać zdolności i zainteresowania uczniów.

Etap 2 jest w klasach 3-4 i powinien być intensywną pracą nad kształtowaniem przyszłego zawodu. W procesie wybierania zawodu powinno się brać pod uwagę zainteresowania uczniów, oraz łączenie tych zainteresowań z zawodami społecznie pożytecznymi co nie zawsze się udaje. Niezbędne jest także wytworzenie hierarchii wartości. Jednym z czołowych miejsc powinna zajmować praca społeczna, użyteczna, dająca jednostce zadowolenie, stwarzająca możliwości samorealizacji.

W teorii mówi się, że powinno się młodzieży stwarzać możliwości kontaktu z pracą, aby można było zobaczyć jak to wszystko wygląda.