Wykład 10.10.2009r.
Prawo administracyjne jest zaliczane do prawa publicznego + prawo karne i konstytucyjne.
Prawi prywatne - prawo cywilne, gospodarcze, pracy, rodzinne i opiekuńcze.
Prawo administracyjne nie jest monitem składa się z różnych regulacji:
- prawo administracyjne ustrojowe
- materialne prawo administracyjne nazywane nieraz częścią szczególną prawa administracyjnego
- prawo administracyjne proceduralne
- prawo administracyjne procesowe:
a/ część szczegółowa - ogólne postępowanie administracyjne (k.p.a.)
b/ postępowanie podatkowe - ordynacja podatkowa
c/ postępowanie egzekucyjne w administracji
d/ szczególne postępowanie administracyjne - w sprawach ubezpieczeń społecznych, w sprawach regulacji telekomunikacji i poczty, w sprawie regulacji transportu kolejowego
- postępowanie celne
- postępowanie sądowo-administracyjne
Prawo administracyjne ustrojowe - to zespół przepisów, których przedmiotem regulacji jest ustrój organów administracji publicznej a także zakres działania tych organów
Przez ustrój organów administracji publicznej rozumieć należy sposób wyłaniania piastunów, stanowisk organów administracji jak również zależności jakie zachodzą pomiędzy poszczególnymi organami administracji publicznej
Zakres działania administracji ogólnie rozumieć można jako zakreśloną dziedzinę stosunków społecznych, w których organ może władczo nakładać na obywatela obowiązki
i przyznawać prawa
Przepisy materialne prawa administracyjnego regulują kompetencje organów administracji publicznej
Przez kompetencje rozumieć należy- prawa uprawnienia, obowiązek oraz właściwość.
Właściwość można podzielić na:
- miejscowa -cecha organu, która pozwala załatwiać sprawy na danym terytorium
- rzeczowa - pozwala załatwiać oznaczone rzeczowo sprawy
- instancyjna - która pozwala stwierdzić czy organ I czy II instancji załatwia sprawy
Administracja publiczna- jest wszystko to co nie jest władzą prawodawczą ani wymiarem sprawiedliwości . Jest to system organów administracji publicznej, ta część aparatu państwowego, która wykonuje władzę wykonawczą.
Wykład z dnia 24.10.2009r.
Organ administracji publicznej - to osoba, grupa osób bądź jednostka organizacyjna powołana przez przepisy ustawowe do realizacji zadań z zakresu administracji publicznej, wyposażona w kompetencje do władczego jednostronnego kształtowania praw i obowiązków podmiotu administracyjnego.
Klasyfikacja organów administracji publicznej:
ze względu na funkcje wykonywane przez organ oraz charakter przepisu ustrojowego organy administracji publicznej dzielimy na:
a/ organ administracji publicznej w sensie ustrojowym - rozumieć należy cześć aparatu państwowego, którego wyłącznym zakresem działania jest wykonywanie funkcji władczej (Minister, marszałek Województwa, Starostwa)
b/ organ administracji publicznej w sensie funkcjonalnym - to osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, powołana do innych celów aniżeli sprawowanie władzy publicznej jednakże wykonująca tego rodzaju zadania, które odpowiadają zakresowi działania organów w sensie ustrojowym
2. ze względu na skład organu:
a/ organy monokratyczne - jednoosobowe
b/ organy kolegialne - więcej niż jednoosobowe
3/ ze względu na władczość rozstrzygnięcia:
a/ organy rozstrzygające - jest to organ, który podejmuje definitywnie rozstrzygnięcia i wskazuje kierunek tego rozstrzygnięcia, przyznaje uprawnienie albo odmawia, nakłada obowiązek lub umarza postępowanie w sprawie nałożenia obowiązku
b/ organy współdziałające - to taki organ, który wydaje akt tylko w toku postępowania. Jego rozstrzygnięcie ma charakter incydentalny a jego charakter ma charakter uboczny prowadzonego przez organ rozstrzygający. Rozmaity charakter może mieć charakter organu rozstrzygającego:
- opinia - jest aktem niewiążącym
- uzgodnienie - akceptacja przedstawionej organowi propozycji
- porozumienie ma charakter wiążący, pozytywny
Podział administracji:
1/ organy administracji rządowej - to organy działające w systemie scentralizowanym.
Centralizacja oznacza podporządkowanie organów niższego stopnia do organów wyższego stopnia
2/ organy samorządu terytorialnego - działają w systemie zdecentralizowanym.
Decentralizacja to taki system działania administracji publicznej, których organ niższy jest podporządkowany organowi wyższemu stopnia albo tez w ogóle brak jest organy wyższego stopnia.
Jednostki samorządu terytorialnego nie zostały wyposażone w organy wyższego stopnia, które władcze by były narzucać wolę.
Sfery działania administracji:
Administracja publiczna działa w 2 sferach:
- sfera zewnętrzna - w ramach sfery zewnętrznej organy administracji publicznej wydają władcze akty administracyjne w stosunku do podmiotów ulokowanych na zewnątrz aparatu organu administracji. Oznacza to, że podmiotem administrowanym a wiec adresatem aktu jest osoba lub jednostka organizacyjna nie powiązana z organem jakimikolwiek relacjami organizacyjnymi, pracowniczymi, służbowymi ani funkcjonalnymi. Podstawą prawną aktów wydawanych w sferze zewnętrznej mogą być wyłącznie przepisy prawa powszechnie obowiązującego określonych w art. 87 ust. 1 i 2 konstytucji tj. konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia wydane na podstawie i w celu wykonania ustawy a także akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania organów, które je wydały. Katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego jakie kształtują sferę zewnętrzną działania administracji stanowi istotę działania legalizmu administracji publicznej. Zasadę te reguluje art. 7 konstytucji powtarza za tym artykułem art. 6 k.p.a. Zgodnie z tymi przepisami organy administracji publicznej mogą działać na podstawie przepisów prawa oraz w granicach prawa.
- sfera wewnętrzna - jest to zespół działań organu adresowanych do podmiotu powiązanych z tym organem, zależnościami organizacyjnymi, pracowniczymi, służbowymi, funkcjonalnymi. W ramach sfery wewnętrznej działań administracji organ jest władny wydać jednostronne nakazy i zakazy opierające się nie tylko na źródłach prawa powszechnie obowiązującego, ale i na przepisach z poza tego katalogu. Źródła prawa ulokowane poza katalogiem powszechnie obowiązujących noszą nazwę źródeł prawa wewnętrznego kierownictwa i przesądzają o istocie działań organu w sferze wewnętrznej. Podstawową rolę w sferze wewnętrznej działania administracji odgrywa szerokość działania organu względem przedmiotu administracyjnego. Organ występujący w sferze wewnętrznej jest uprawniony do znacznie dalej idącego dyscyplinowania i podporządkowania obywateli aniżeli to miejsce w sferze zewnętrznej. Z tych względów doniosłe znaczenie w sferze wewnętrznej ma więź personalna i dyscyplinarna pomiędzy organem a podmiotem administrowanym.