MPS-MPC = 1, MPS = 1-MPC

mi= 1/1-MPC = 1/MPS - bez rządu

mi= 1/1-MPC(1-t) -plus podatki, czyli z rządem

mi= 1/1-MPC(1-t)+MPI - import

MPI - delta I/delta Y

Yd = (Y - ty)

Yd = (1 - t)Y

G=NT

G > NT - deficyt budżetowy

G < NT - nadwyżka budżetowa

G = NT - budżet zrównoważony

G + I = S + NT - punkt równowagi

1. Dane wyjściowe MPS=0,2 t=0,25, wartość mnożnika całkowitych planowanych wydatków wynosi:

MPC = 1-0,2 = 0,8

Mi = 1/1-MPC(1-t)

Mi = 1/1-08(1-0,25)

Mi = 1/1-0,8(0,75)=1/1-0,6=1/0,4=2,5

2. Oblicz wartość mnożnika inwestycyjnego oraz wpływ zwiększenia inwestycji o 100 j.p na PKB w trzech poniższych przypadkach. Kiedy wartość mnożnika inwestycyjnego jest największa i z czego to wynika?

a. MPS=0,2

MPC=1-0,2=0,8

m=1/1-0,8=1/0,2=5

czyli Y wzrosło o 100 x 5=500

b. MSP = 0,2, t = 0,25

m=1/1-MPC(1-t)=1/1-0,8(1-0,25)=1/1-0,6=1/0,4=2,5

czyli Y wzrosło o 100 x 2,5 = 250 mniejszy mnożnik bo oddajemy podatki

c. MPS = 0,2, t = 0,25, MPI = 0,1

m=1/1-MPC(1-t)+MPI=1/1-0,8(1-0,25)+0,1=1/0,5=2

czyli Y wzrosło o 100 x 2 = 200-mniej bo podatki i import

3. Państwo A wydaje na dobra i usługi 100 j.p wypłaca transfery = 10% dochodu narodowego, stopa podatków bezpośrednich wynosi 30%.

G=100 j.p.

Transfery 10Y=0,1 Y

Stopa podat.bezp.-30%Y=0,3Y

a) budżet w równowadze

G=Nt

Nt = podatki -transfery

Nt = 0,3Y-0,1Y = 0,2 Y

czyli G=NT

100=0,2 Y/0,2

Y = 500 -b. w równowadze

b) deficyt i nadwyżka 0<y<500

G > Nt deficyt

100>0,2Y

Y<500 - deficyt

G < Nt - nadwyżka

100<0,2 Y

Y>500 nadwyżka

c) jaki byłby deficyt lub nadwyżka budżetowa, gdyby dochód narodowy w stanie równowagi wynosił 400 j.p ?

Y=400

Nt = 0,2

Nt = 0,2 x 400 = 80

G=Nt, 100=80,czyli 100-80=20

Deficyt = 20j.p

d) jeżeli dla zapewnienia pełnego zatrudnienia dochód narodowy miałby wynieść 750 j.p to jakim saldem musiałby zamknąć się budżet państwa?

Y = 750 j.p.

Nt = 0,2 Y

Nt = 0,2 X 750 = 150

G=Nt 100=150 czyli 100- 150 = 50

Nadwyżka = 50 j.p.

4. Rząd ma do spłacenia dług państwowy w wysokości 500 j.p, od którego płaci odsetki według nominalnej stopy procentowej = 12%, stopa inflacji rocznej wynosi 8%

Dług = 500 j.p

Rn = 12%

ST. Inflacji = 8%

a) ile wynosi nominalny ciężar odsetek od długu?

500 x 12% = 60 j.p.

b) Jaka jest wysokość realnej stopy procentowej?

12% - 8% = 4%

c) Jaki jest realny ciężar odsetek od długu?

500 x 4% = 20 j.p.

5. Gospodarka opisana jest w następujący sposób

C=0,8Yd, Yd dochód dyspozycyjny (DI),

I= 450,

G=250,

t=10% -0,1 dochodu narodowego brutto

a) oblicz początkowy poziom dochodu narodowego zapewniający równowagę gospodarczą

Y = C+I+G

Yd = Y - Nt

Y=0,8(1-0,1)Y + 450+250

Y=0,8x0,9Y+700

Y=0,72Y+700

Y-0,72Y=700

0,28Y=700/0,28

Y=2500

b) oblicz sumę wydatków konsumpcyjnych, wielkość wpływów podatkowych, oraz saldo budżetu państwa.

C=0,8Yd = ?, Nt = ?, saldo budżety = ?

C = 0,8Yd

C=0,8(1-0,1)x2500=0,8x0,9x2500

C=1800j.p lub

Y=C+I+G

2500=C+450+250

2500=C+700

C=1800 jp

Nt = G

Czyli G = 250 to Nt = 250

Saldo budżetu

Dochody - wydatki

2500-250 = 2250

- Dodatnie podatki netto zmniejszają wartość mnożnika

- Przy danej wielkości wydatków państwowych wzrost stopy podatkowej pociąga za sobą spadek poziomu dochodu narodowego zapewniającego równowagę oraz zmniejsz deficyt budżetowy (zależy od położenia na krzywej Laffera)

- Podatek akcyzowy jest w całości przenoszony na konsumenta w postaci wyższej ceny

- Wzrost wydatków rządowych, finansowanych z deficytu budżetowego prowadzi do wypierania inwestycji prywatnych (efekt wypierania)

- Automatyczne stabilizatory nie są w stanie zapobiec inflacji lub recesji, ale mogą ograniczyć ich natężenie.

MNOŻNIK KREACJI PIENIĄDZA

m = 1/ SRO

m = Cp+1/ Cp + Cb

Cp - zamierzona stoa, gotówka/wkłady na żądanie sektora prywatnego

Cb - stopa rezerw gotówkowych (obowiązkowych)

Mo- baza monetarna

Mo = gsb + gsp

M1 - podaż pieniądza

M1 = Mo + wkłady na żądanie (depozyty czekowe)

M2 = M1 + depozyty bankowe o czasie zapadalności 2lat

M3 = M2 + papiery dłużne np. weksle o terminie wykupu do 2 lat

Im> cyfra dym płynność mniejsza, największa płynność to Mo-czyli gotówka, najmniejsza M3,czyli weksle

M1 = Mo x m

1) Minimalne rezerwy gotówkowe utrzymywane przez banki = 12,5%. Oblicz skalę kreacji pieniądza w momencie otrzymania prze banki dodatkowej gotówki (150 j.p)

m= 1/SRO=1/12,5%=1/0,125=8

czyli

Mo=150j.p.

M1=Mo x m

M1=150 x 8 = 1200

Odp. skala kreacji pieniądza = 1200-150 = 1050

Ile pieniądza wykreowano?-1050

Czyli przybyło 1050 j.p bo było 150j.p.

2) W pewnej gospodarce sektor pozabankowy utrzymuje zasoby gotówki na poziomie 45% swych wkładów bankowych. Stopa rezerw obowiązkowych utrzymywana w bankach komercyjnych wynosi 5%, a zasób pieniądza wielkiej mocy 12 j.p

Mo=12

Cb=5%

Cp=45%

a) jaka jest wielkość podaży pieniądza?

m=Cp+1/Cp+Cb=45%+1/45%+5% =

= 0,45+1/0,45+0,05=1,45/0,5=2,9

M1=Mo x m

M1=12x2,9=34,8

b) ile wyniesie podaż pieniądza, jeśli bank centralny nałoży na banki komercyjne wymóg utrzymania rezerw gotówkowych w wysokości 27,5%

Mo=12

Cb=27,5%

Cp=45%

m= 0,45+1/0,45+0,27=1,45/0,72=2

M1=Mo x m

M1=12 x 2=24

Zwiększenie Cb to wartość M1zmalała-czyli podaż pieniądza zmalała

c) ile wyniesie podaż pieniądza, jeśli bank centralny podniesie stopę dyskontową do takiego (karnego) poziomu, iż banki same zdecydują się zwiększyć stan swych rezerw gotówkowych o dodatkowe 13% w stosunku do wkładów?

Mo=12

Cb=18% bo 5%+13%

Cp=45%

m=0,45+1/0,45+0,18=1,45/0,63=2,3

M1=12 x 2,3=27,6

d) Cp spadło do 25%

Cp=25%

Cb=5%

Mo=12

m=0,25+1/0,25+0,05=1,25/0,3=4,17

M1=12 x 4,17=50,04

Odp. wartość mnożnika wzrosła i podaż wzrosła. Im mniej pieniądza w gotówce tym wzrost podaży pieniądza

e) O ile zmniejszy się podaż pieniądza, jeśli bank centralny podejmie operacje otwartego rynku w celu zmniejszenia zasobu pieniądza wielkiej mocy o 1 j.p

Mo=11

Cb=5%

Cp=45%

m=2,9 z punktu a

m=Cp+1/Cp+Cb=45%+1/45%+5% =

= 0,45+1/0,45+0,05=1,45/0,5=2,9

M1=11 x 2,9 = 31,9

Czyli podaż pieniądza zmalała w stosunku do punktu a

Wpływa na to ile trzymamy pieniądza w gotówce.

- Przesunięcie 5 j.p z rachunku czekowego na rachunek oszczędnościowy oznacza, że:M1 zmniejszy się a M2 pozostanie bez zmian

- Przy stopie rezerw obowiązkowych = 25% nowy 100 j.p depozyt umożliwia pojedynczemu bankowi udzielenie nowych pożyczek lub dokonania inwestycji w wysokości:75

- Banki mają największe możliwości kreacji pieniądza, kiedy ich rezerwy nadwyżkowe:są większe niż rezerwy obowiązkowe

- Jeżeli podaż pieniądza (M) wzrośnie z 100 do 200 j.p, a prędkość obiegu pieniądza (V) i produkcja (Q) pozostaną bez zmian, to prawdopodobnie:ceny wzrosną

- Zwiększenie podaży pieniądza spowoduje, że krzywa AD: przesunie się w prawo

- Bank centralny dokonał sprzedaży papierów wartościowych na otwartym rynku. Jaka reakcja zajdzie w gospodarce?

M1 maleje, r rośnie, I maleją, AD maleje -polityka restrykcyjna, walczymy z inflacją

- Wymiana w gospodarce barterowej jest kosztowna

- M1 charakteryzuje się większą płynnością niż M2

- Baza monetarna to suma banknotów i bilonu w obiegu w sektorze pozabankowym i bankowym.

- Polityka budżetowa jest to manipulowanie wpływami i wydatkami państwa

- Zwiększenie podaży pieniądza powoduje wzrost popytu z agregowanego

MODEL IS-LM

EFEKT BOGACTWA-MAJĄTKOWY- Przesunięcie funkcji konsumpcji (w górę / w dół) pod wpływem zmiany zasobów majątkowych gospodarstw domowych i wydatków na każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych( w dwóch przypadkach: zwiększamy konsumpcję i następuje spadek cen-deflacja, krzywa AD przesuwa się w prawo)

- Przy danej wysokości stopy procentowej, przesunięcie w prawo krzywej IS może być spowodowane przez:

LEWO

1. 
   wyższe podatki państwa

2. spadek oczekiwanych w przyszłości wydatków konsumentów

3. niższe oczekiwane przyszłe zyski z inwestycji

4. niższe zadłużenie państwa

PRAWO

5. wzrost oczekiwanych w przyszłości dochodów konsumentów

6. wyższe oczekiwane przyszłe zyski z inwestycji

7. niższe podatki państwa

POŁOŻENIE KRZYWEJ

IS LM

Obniżka stopy podatkowej

w prawo

wzrost stopy podatkowej

w lewo

spadek relacji C/S

w lewo

wzrost relacji C/S

w prawo

spadek wydatków konsumpcyjnych autonomicznych

w lewo

wzrost nominalnej podaży pieniądza

w prawo

wzrost wydatków budżetowych finansowanych przez emisję obligacji

w prawo stoi w miejscu

obniżenie wydatków budżetowych

w lewo

wzrost ogólnego poziomu cen

w lewo w lewo

spadek realnej podaży pieniądza

w lewo

obniżenia podatków dochodowych

w prawo

- Zmiany stopy procentowej oddziałują na położenie krzywej popytu globalnego w modelu dochodów-wydatków.

- Ruch wzdłuż krzywej IS pokazują zmiany dochodu narodowego na poziomie równowagi, spowodowane przesunięciem krzywej popytu globalnego pod wpływem zmian wyłącznie stopy procentowej.

- Położenie krzywej LM zależy od poziomu cen.

- Wyższa stopa procentowa obniża wartość oczekiwanego zysku od planowanych inwestycji i tym samym prowadzi do spadku inwestycji.

- Model IS-LM zakłada, że stopa procentowa jest podstawową zmienną wiążącą rynek dóbr i pieniężny.

- Kombinacja łagodnej polityki budżetowej i restrykcyjnej polityki monetarnej oznacza, że:

udział wydatków państwa w dochodzie narodowym będzie wyższy, a udział wydatków sektora prywatnego niższy - wystąpi zjawisko wypierania

- Ekspansywna polityka mieszana budżetowa i monetarna powoduje przesunięcie krzywych:

IS w prawo i LM w prawo

- Wzrost wielkości dochodu narodowego, przy jednoczesnym spadku stopy procentowej można osiągnąć w wynik zastosowania: ekspansywnej polityki monetarnej, krzywa LM przesunie się w prawo

KRAŃCOWA SKŁONNOŚĆ DO IMPORTU MPI

MPI= delta Z/ delta Y

Y-dochód

Z- import

EXPORT NETTO NX

NX= X - Z

X- eksport

Z - import

MNOŻNIK INWESTYCJI GOSP.OTWARTEJ

Mi = 1/ 1 - MPC (1-t) + MPI

Md=MS

Y=C+I+G+Nx

EXPANSYWNA POLITYKA BUDŻETOWA-KLASYCY (LAS)-DŁUGI OKRES-BEZ PAŃSTWA

-płace I ceny doskonale elastyczne

-podaż determinuje wszystko

-ograniczenie zasobów

AD wzrasta to:

-Y bez zmian

-P ceny wzrastają

-inflacja

-rząd nie powinien ingerować w gospodarkę

-zatrudnienie takie samo bo jest potencjalna produkcja

AD w lewo:

-spadek popytu

-spadek inflacji

-niższe ceny

EXPANSYWNA POLITYKA BUDŻETOWA-KEYNES (SAS)-KRÓTKI OKRES-PAŃSTWO MOŻE INGEROWAĆ

-zwiększenie podaży z niewykorzystanych zasobów jest możliwe

-ceny sztywne

AD wzrasta

-Y rośnie

-P ceny rosną

-zatrudnienie rośnie bo rośnie produkcja

AD w lewo

-ceny I produkcja maleją

Rozpatrujemy gospodarkę, w której krzywa podaży globalnej jest całkowicie nieelastyczna. Wskaż, które z poniższych sytuacji są wynikiem spadku globalnego popytu?

-spadek dochodów nominalnych

-spadek cen

Rozpatrzmy gospodarkę, w której czynniki wytwórcze są w pełni wykorzystywane. Wskaż, które z poniższych sytuacji spowodują wzrost ogólnego poziomu cen? Uzasadnij

1. wzrost popytu na rynkach eksportowych

2. wzrost wydatków państwowych

3. wzrost konsumpcji indywidualnej

4. spadek wydajności pracy.

Pionowa, a nie pozioma, krzywa zagregowanej podaży, AS, charakteryzuje gospodarkę, w której

1. Nie ma niewykorzystanych czynników produkcji

2. W długim okresie zwiększenie się popytu spowoduje jedynie inflację, produkcja nie ulegnie zmianie

PODAŻ

1. Zwiększenie aktywności zawodowej kobiet zamężnych

2. Wzrost cen ważnego importowanego surowca

3. Zwiększenie zapotrzebowania na czas wolny

PODAŻ

4. Wzrost ufności gospodarstw domowych w pomyślny rozwój sytuacji gospodarczej

5. Autonomiczny wzrost płac nominalnych

6. Spadek nominalnej podaży pieniądza

7. Redystrybucja dochodów na rzecz ubogich

---