Referat
Temat: Zastosowanie witamin w kosmetykach.
Składnikiem czynnym kosmetyku jest substancja, która powoduje wystąpienie chemicznych, biochemicznych, fizycznych lub fizykochemicznych efektów wpływających na fizjologię i funkcjonowanie skóry, błon śluzowych i ich przydatków, włącznie z zębami i włosami. Działanie takiego składnika jest zewnętrzne i zlokalizowane na danej partii skóry. Wyroby kosmetyczne zawierają taki składnik w odpowiedniej, dopuszczalnej ilości. Substancje biologicznie czynne są podzielone na trzy grupy, a jedną z nich są witaminy.
Witaminy to biokatalizatory, są związkami organicznymi o zróżnicowanej budowie, niezbędnymi do funkcjonowania organizmu, a ich brak lub nadmiar w organizmie wywołuje stany chorobowe.
Pielęgnacja skóry przy pomocy witamin daje bardzo duże rezultaty. Hamują one proces starzenia się skóry, nie zakłócając procesów fizjologicznych w niej zachodzących. Natomiast stosowane zewnętrznie, wspomagają metaboliczne i ochronne systemy organizmu.
Działanie witamin zależy od wielu czynników, np. wiele witamin utlenia się lub ulega rozkładowi przy dłuższym przechowywaniu, ich działanie zależy również od środowiska i pH wodnego roztworów, z kolei przenikanie witamin przez skórę jest zależne od podłoża, w którym są rozpuszczane, a dla zapewnienia dobrego wchłaniania witaminy znajdują się w kosmetykach w postaci roztworów wodnych lub tłuszczowych.
Charakteryzując wpływ witamin na organizm i ich znaczenia w kosmetyce należy rozróżnić działanie ogólnoustrojowe oraz miejscowe, zawartych w preparatach kosmetycznych i zastosowanych zewnętrznie. Z reguły te działania wzajemnie się wspomagają i są w rezultacie bardzo korzystne dla organizmu.
Rozróżnia się witaminy:
rozpuszczalne w wodzie: B , B , B , B , B , C, H, PP
rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, F, K.
Największe znaczenie w kosmetyce mają witaminy:
z grupy A (akseroftol) - należy do tzw. witamin młodości. Opóźnia zmiany związane z procesem starzenia się. Witamina A jest jasnożółtym olejem, ulegającym łatwo autooksydacji. Z oleju ryb słodkowodnych wyodrębniono witaminę A , która ma podobną aktywność jak witamina A Składnikiem witaminy A jest retinol. Retinoidy to naturalne i syntetyczne odpowiedniki witaminy A. Regenerują naskórek, włosy i paznokcie, a ich niedobór powoduje choroby skóry. Odmianą witaminy A (formy alkoholowej) są: forma aldehydowa (retynina, wyodrębniona z rodopsyny), forma kwasowa i jej sole oraz palmitynian witaminy A. Odmiany te są bardziej skuteczne niż sama witamina A. Np. Retinina jest najaktywniejszą pochodną. Występuję m.in. w pręcikach siatkówki oka w połączeniu z białkiem w postaci czerwonej, światłoczułej substancji, zwanej purpurą wzrokową (czyli rodopsyna). Bardzo łatwo przenika przez skórę (zresztą podobnie jak inne pochodne witaminy) i pobudza fibroblasty do syntezy włókien kolagenowych i elastynowych. Witamina A jest pozyskiwana odzwierzęco z tranu, mleka, żółtka jaj oraz odroślinnie jako β-karoten (prowitamina A) z marchwi, szpinaku lub rzeżuchy. Natomiast witamina E pozwala na przekształcenie w skórze β-karotenu w witaminę A (efekt synergistyczny witaminy E). Witamina A stosowana jest w kosmetyce w postaci kremów odżywczych i regenerujących, toników, mleczek, maseczek oraz żeli. Kosmetyki w retinaldehydem wytwarza np. firma Avene.
Witamina B (tiamina) - potrzebna do spalania cukrów, do właściwego funkcjonowania układu nerwowego, a także poprawia sprawność umysłową;
Witamina B (ryboflawina) - niezbędna do przemiany pożywienia w energię oraz odnowy tkanek organizmu;
Witamina B (kwas pantotenowy) - potrzebna do właściwego wzrostu włosów, pomaga utrzymać jędrność i elastyczność skóry, ułatwia zwalczać organizmowi stany zapalne. A także jest istotna we wszystkich przemianach metabolicznych;
Witamina B (pirydoksyna) - pomaga zachować zdrowy wygląd skóry, funkcjonowanie układu nerwowego, zmniejsza mdłości oraz zatrzymuje wodę w organizmie;
Witamina B - niezbędna do właściwego funkcjonowania wszystkich komórek, odgrywa ważną rolę w syntezie DNA. Regeneruje czerwone ciałka krwi, wspomaga pracę mózgu, zwalcza uczucie zmęczenia i działa antystresowo;
Witamina B (kwas panganowy) - wydłuża życie komórek, co jest szczególnie ważne w zanieczyszczonym środowisku;
Witamina PP (niacyna, amid kwasu nikotynowego) - odgrywa ważną rolę w przemianie materii, usuwa toksyczne substancje z organizmu, wspomaga układ odpornościowy, reguluje wilgotność i złuszczanie się skóry oraz eliminuje jej stany zapalne;
Witamina H (biotyna) - zaliczana do witamin grupy B, jest „witamina skóry” o działaniu antyłojotokowym. Przyczynia się do wytwarzania keratyny, czyli najważniejszego budulca skóry, włosów i paznokci. Stosowana w kosmetykach zwalcza i likwiduje zmarszczki, poprawia kontury skóry, nawilża ją, usuwa worki pod oczami, zmniejsza rozszerzone pory, rozjaśnia przebarwienia skóry. Służy do pielęgnacji skóry suchej, zwiotczałej i przedwcześnie starzejącej się;
Witamina C (kwas askorbinowy) - posiada właściwości antyoksydacyjne, tzn. chroniące przed działaniem wolnych rodników tlenowych (chroni przed nowotworami). Ma działanie ogólnoustrojowe i jest niezbędna do prawidłowego przebiegu wielu procesów metabolicznych, stąd jej wpływ na stan i wygląd skóry, błon śluzowych oraz ścian naczyń krwionośnych. Działa wybielająco na skórę (jest inhibitorem dla melaniny), wpływa na prawidłowy rozwój tkanki łącznej (w tym kolagenu), kostnej i zębiny. Kwas askorbinowy jako nierozpuszczalny w tłuszczach nie może wnikać w lipidowe struktury warstwy rogowej naskórka, a tym samym do ceramidów „cementu międzykomórkowego” narażonych szczególnie na działanie wolnych rodników oraz wpływać na syntezę kolagenu w skórze właściwej. Dlatego w kosmetykach witaminę C stosuje się w postaci mikronizowanego kwasu askorbinowego, zamkniętego w strukturach liposomów. Odmiana witaminy C stosowaną w preparatach kosmetycznych jest fosforan i rozpuszczalny w tłuszczach, wnikający bardzo głęboko w skórę palmitynian kwasu askorbinowego oraz antyrodnikowy stearynian askorbylu. Witamina C jest ciałem stałym, nierozpuszczalnym w tłuszczach stałych, eterze, benzenie i olejach. Natomiast rozpuszcza się w wodzie i etanolu. W roztworach rozkłada się pod wpływem powietrza, światła i temperatury. Jest silnym reduktorem, łatwo utleniającym się do kwasu dehydroaskorbinowego (przenośnik elektronów i wodoru w procesach oddychania międzykomórkowego, „wymiatacz” wolnych rodników). Występuje w głogu, cytrusach, czarnej porzeczce, owocach dzikiej róży, pietruszce i wielu innych roślinach. Dla celów kosmetycznych i farmaceutycznych otrzymywana jest syntetycznie z D-glukozy. W kosmetykach stosowana jest w kremach i maseczkach, przy czym najlepszą formą stosowania witaminy C są maseczki ze świeżych owoców i warzyw.
Działanie synergistyczne witaminy C - zawarte w skórze antyoksydanty (głównie witaminy C i E, A oraz melanina) neutralizując szkodliwe wolne rodniki, ulegają podczas tego procesu zniszczeniu. Brak antyoksydantów powoduje przedwczesne starzenie się skóry i może wywołać chorobę nowotworową. W synergistycznym układzie witamin C i E, witamina C jako regenerowalny przez enzymy antyutleniacz, regeneruje niszczoną przez wolne rodniki witaminę E. Przekazanie na granicy fazy tłuszczowej i wodnej wolnego elektronu z witaminy E do witaminy C to swoiste niezniszczalne „perpetuum mobile”, będące skutecznym narzędziem w walce z wolnymi rodnikami. Synergistyczny układ witaminy C i E stosowany jest w kosmetykach serii „Eris” - Forte 30 i „Ponds” - Nutri Vitamin Cream.
Witamina D (kalcyferol) - wpływa na prawidłowy rozwój kośćca, zębów, utrzymuje prawidłowy poziom wapnia i fosforu we krwi, przyśpiesz metabolizm, zwiększa napięcie skóry, zapewnia szybsze ziarninowanie (zabliźnianie) skóry;
Witamina E (tekoferole) - biologiczny antyutleniacz witamin A i C, chroni wrażliwe składniki kosmetyków. Dobrze wnika w skórę i odżywia ją. Wbudowuje się w „cement międzykomórkowy” naskórka i w błony jego komórek, co powoduje hamowanie procesów starzenia się skóry. Stosowana w kosmetykach poprawia nawilżenie i sprężystość skóry, zmniejsza wrażliwość na promieniowanie UV (preparaty do ochrony przed słońcem i po opalaniu);
Witamina K (filochinon) - odpowiedzialna za krzepliwość krwi. Jej niedobór powoduje nadmierne krwawienia. Zbliżoną budowę do tej witaminy mają koenzymy, jest naturalną pochodną naftochinonu. Występuje w szpinaku, lucernie, kalafiorach oraz w kapuście. Stosowana w kosmeceutykach, a preparaty kosmetyczne z tą witaminą ma w swojej ofercie wiele producentów.
Obecnie wprowadza się do preparatów kosmetycznych „zmikronizowane witaminy” o bardzo dużym rozdrobnieniu, tak, aby bez trudu mogły wnikać w głąb skóry. Dotyczy to głównie witamin A, E, C. Witaminy A i E rozpuszczalne dotychczas w tłuszczach, w nowej zmikronizowanej formie stały się rozpuszczalne w wodzie i dzięki temu szybko i głęboko przenikają do skóry. Dzięki procesowi mikronizacji działanie „witamin młodości” zostało zwielokrotnione, a uzyskane efekty trwalsze, np. stosowanie vitasomomów (mikroskopijnych kompleksów wit. A, B , C i E z serii „Vita Source” Margaret Astor).