FAZY RUCHU ACYKLICZNEGO?
FAZY RUCHU:
a)Fazy ruchu - wybrane przedziały czasowe struktur ruchu, w których realizowane są określone cele w czynności ACYKLICZNEJ. Wyróżnia się fazy:
-początkową - mającą na celu stworzenie jak najlepszych warunków do realizacji głównego zadania ruchu
-główną - w której realizowane jest jej główne zadanie, np. odbicie do wyskoku pionowego
-końcową - mająca na celu doprowadzenie poruszającego się ciała w stan względnej równowagi (spoczynku) jak na to miejsce, np. podczas zeskoków z przyrządów, lub do przejściowego stanu będącego punktem wyjścia do kolejnego ruchu, jak w przypadku ruchów łączonych
b)Faza pośrednia (międzyfaza) ruchu - fragment CYKLICZNEJ czynności ruchowej spełniającej cel zarówno fazy początkowej, jak i końcowej
OD CZEGO ZALEŻY RUCHOMOŚĆ STAWÓW?
RUCHOMOŚĆ - zakres ruchu w stawach, różnica kątów między jednym i drugim skrajnym położeniem danych części ciała.
ZAKRES RUCHU ZALEŻY OD: a)Różnych powierzchni stawowych b)Mięśni c)Więzadła d)Torebki stawowej e)Chrząstki
RUCHOMOŚĆ:
szkieletowa (bierna)- wynika z naszych kości , pasywna (bierna)- zadziałanie siłą zewn. na ruchy w stawie, aktywna (czynna)- samodzielne wyk. ruchu siłą własnych mm
1 ZASADA DYNAMIKI.
Jeżeli na ciało działa układ sił równoważnych to pozostaje ono w spoczynku lub w ruchu jednostajnym, prostolinijnym.
PODZIAŁ RUCHÓW ZE WZGLĘDU N PRĘDKOŚĆ.
Jeżeli kryterium podziału ruchów jest prędkość to dzielimy je na:
jednostajne-taki ruch, w którym pokonywana droga jest wprost proporcjonalna do czasu ruchu. Stosunek drogi "s" do odpowiadającego jej czasu "t" w ruchu jednostajnym a wartość stała i nazywa się prędkością tego ruchu: v = sit [m/s; km/h]. Przy składaniu większej ilości ruchów jednostajnych lub rozkładaniu prędkości na składowe o określonym kierunku stosuje się takie same metody jak przy składaniu i rozkładaniu sił w statyce.
zmienny (przyspieszony, opóźniony, jednostajnie przyspieszony lub opóźniony), w ruchu tym zachodzi różnica prędkości końcowej (Vk) i początkowej (Vp), która nazywa się przyrostem prędkości (~v) (~v = Vk-vp).W ruchu jednostajnie zmiennym przyrosty prędkości są wprost. proporcjonalne do czasu. Ten stały stosunek przyrostu prędkości do przyrostu czasu, w którym on zachodzi nazywa się przyspieszeniem ruchu jednostajnie zmiennego. a=(vk - vp)/t
DETERMINANTY CHODU.
a) skręcenie miednicy (ruch wokół długiej osi ciała) b) przechylenie miednicy (ruch wokół osi strzałkowej) c) zgięcie w stawie kolanowym d) zgięcie w stawie biodrowym e) wzajemne oddziaływanie ruchów kolana i stopy f) boczne przemieszczenie miednicy, to jest przesunięcie w prawo i w lewo (w wyniku stawiania stopy na zewnątrz)
3 ZASADA DYNAMIKI
Jeżeli jakiekolwiek ciało "A" działa na drugie ciało "B" siłą, to zawsze jednocześnie i ciało "B" wywiera na ciało "A" silę równą poprzedniej, mającą te sama linie działania a zwrócona przeciwnie (FA= - FB). Praca (W =Fs), Moc (N = WIt lub N = Fv), Energia potencjalna (Ep= mgh), Energia kinetyczna (Ek = mv2/2)
Energię mierzymy ilością włożonej pracy
KRYTERIA STEROWANIA RUCHEM.
a) STABILNOŚĆ - operator (regulator) powinien zapewnić powrót po zakłóceniu do równowagi (np. kompleksacja w fizjologii) b) MAKSYMALNE PASMO PRZENOSZENIA - aby zapewnić właściwą regulację układu przy maksymalnie dużych prędkości c) DOKŁADNOŚĆ - jak najmniejszy błąd na wejściu i wyjściu d) CZAS REDUKCJI - czas obiegu informacji i regulacji (aby wykonać poprawnie zadanie) powinien dążyć do minimum - określony stan powinniśmy uzyskać w minimalnym czasie
ZASADY BIOMECHANICZNE
Zasady Biomechaniczne (wg Hochmuth'a) :
a) siła początkowa b) zachowanie momentu pędu (krętu) c) przeciwdziałanie (przeciwbieżność) d) optymalna droga przyspieszenia e) optymalny przebieg przyspieszenia
f) czas koordynacji popędów sił
TESTY KLINICZNE W ZAKRESIE BADANIA STABILNOŚCI POSTAWY
a) testy funkcjonalne - pozwalają na określenie stanu systemu kontroli równowagi i ewentualnych zmian spowodowanych działaniami terapeutycznymi. b) ocena mobilności - najpopularniejszy test c) test Tinnetiego - obydwa testy zostały opracowane w celu funkcjonalnej oceny równowagi u osób w starszym wieku. d) Funkcjonalna Skala Równowagi Bergera - jest popularna wśród fizykoterapeutów. e) test Duncana - podnoszenie drobnych przedmiotów z podłogi, zwroty głowy, wchodzenie na stopień, stanie na jednej nodze.
FAZY WYKOKU W GÓRĘ.
Wyróżniamy 3 fazy: odbicia, lotu, opadania(faza lotu zależy od fazy odbicia, faza końcowa (lądowanie, hamowanie, amortyzacja ). Faza powrót do pozycji wyjściowej.
ZASADA RÓWNOLEGŁOBOKU.
Zasada składania sił równoległych - wypadkowa dwóch sił równoległych o zgodnych zwrotach równa jest sumie sił składowych, jest do nich równoległa, ma ten sam zwrot a prosta jej działania przechodzi miedzy siłami składowymi dzieląc odcinek między ich punktami przyłożenia w stosunku odwrotnie proporcjonalnym do wielkości tych sil. Momentem siły względem punktu nazywamy iloczyn siły i jej ramienia (M = Fr) Ramieniem siły względem dowolnego punktu jest najkrótsza odległość między prostą działania siły a punktem (obrotu). Moment siły wypadkowej względem dowolnego punktu leżącego na płaszczyźnie jest równy sumie algebraicznej momentów sil składowych. Układ sił równoległych, liczbowo równych, przeciwnie zwróconych nazywamy para sił. Powoduje on ruch obrotowy.
WIELKOŚCI MECHANICZNE.
skalary-skalar będzie całkowicie określony, jeżeli podamy nazwę jednostki pomiarowej oraz liczbę tych jednostek (działania na skalarach - dodawanie, mnożenie i inne działania matematyczne), wektory-wektor wymaga oprócz tego podania kierunku i zwrotu oraz punktu przyłożenia (działania na wektorach - sumowanie w sposób geometryczny np. metoda równoległoboku, wieloboku sznurowego)
STEROWANIE RUCHEM WDŁUG BERSTEINA.
a)EFEKTOR - motor systemu (mięśni) b)ELEMEN PROGRAMUJĄCY - wskazuje na to, jaka powinna być wartość regulowanego parametru c)RECEPTOR - odbiera faktyczne wartości regulowanej wielkości d)MECHANIZM PORÓWNUJĄCY - określa różnice pomiędzy oczekiwana i faktyczną wartością regulowanej wielkości e)MECHANIZM CENTRALNEGO PRZEKODOWANIA - przekłada sygnał będący różnica między oczekiwana, a faktyczną wartością na korygującą (poprawiającą) instrukcję. f)REGULATOR
CO TO JEST RUCH KOMPENSACYJNY, TOWARZYSZĄCY
Ruchy kompensacyjne - np. zginanie stawu łokciowego z obciążeniem występuje jednoczesny ruch w stawach ramiennych= praca dwóch antogonistow tj. mięśnia dwugłowego i trójgłowego. Dążenie układu do tego by środek ciężkości był pod punktem zaczepu np. gdy staw jest unieruchomiony gipsem. Ruchy towarzyszące- koordynacja mięśniowa a) ruchy kompensacyjne b) towarzyszące c) niewydolność pasywna i aktywna d) paradoksalne działanie mięśni.
Właściwości informacyjne (koordynacyjne) koordynacja oznacza paradoksalne działanie mięśni.- np. gdy w ruchu prostowania dużą aktywnością wykazują się zginacze mięśnie agonistyczne- wykonują tą samą czynność, mięśnie antagonistyczne- działające przeciwnie, mięśnie synergistyczne- współdziałające.
UKŁADY SENSORYCZNE KONTROLI POSTAWY.
Układ przedsionkowy, wzrokowy, prorioreceptywny, mechanoreceptorowy-skórny
NIEWYDOLNOŚĆ PASYWNA I AKTYWNA MIĘŚNI.
Czynna (aktywna) niewydolność mięśniowa, tj. spadek siły mięśnia przy jego znacznym skróceniu. Bierna (pasywna) niewydolność jest wtedy gdy mięśnie antagonistyczne są za krótkie.
ANALIZA ĆWICZENIA STATYCZNEGO
a) nazwa pozycji b) określenie wzajemnego położenia poszczególnych części czy członów względem siebie oraz osób w przestrzeni c) określenie położenia środka ciężkości poszczególnych części ciała d) rodzaje i warunki równowagi e) obciążenie poszczególnych stawów f) rodzaj pracy mięśniowej g) wpływ pozycji na układ krążenia i oddychania