METODY
WERONIKI SHERBORNE
ANNA PACEK
MARZENA SUCHORSKA
PwiP
SCENARIUSZ ZAJĘĆ Z WYKORZYSTANIEM
METODY WERONIKI SHERBORNE
DLA 6- LATKÓW.
CELE OGÓLNE:
Relaksacja fizyczna i psychiczna dziecka
Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa
Kształtowanie pozytywnych odczuć w kontakcie z innym człowiekiem
Prawidłowe orientowanie się w schemacie własnego ciała
Odczuwanie radości, odprężenia i bliskości partnera i grupy
Integracja grupy
CELE OPERACYJNE:
DZIECKO:
Potrafi zrelaksować się, odprężyć poprzez ćwiczenie ruchowe
Zwiększa swoje zaufanie do partnera i grupy oraz zdobywa poczucie bezpieczeństwa
Odczuwa radość i potrzebę bycia z innymi
Potrafi orientować się w schemacie własnego ciała
Integruje się ze swoja grupą
FORMY ORGANIZACYJNE:
Z całą grupą
Indywidualne
Z rodzicami
METODY:
Zadania stawiane do wykonania
PRZEBIEG ZAJEĆ:
Część teoretyczna:
Biografia Weroniki Sherborne
Założenia metody Weroniki Sherborne
Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne
Zasady prowadzenia zajęć
Część praktyczna:
Zajęcia wprowadzające:
Powitanie- Witamy się dłonią, nogą, łokciem, kolanem
Zajęcia właściwe:
Poznanie własnego ciała
Nawiązanie związku z partnerem i grupą
Wspólne zabawy i ćwiczenia dzieci z rodzicami przeprowadzone metodą RR
Masaż pleców wg Weroniki Sherborne
Zajęcia końcowe:
Tekst relaksacyjny
VI. PODSUMOWANIE
A. CZĘŚĆ TEORETYCZNA
a. Biografia Weroniki Sherborne
Uczennicą, a później współpracownicą R. Labana była W. Sherborne - nauczycielka wychowania fizycznego i tańca później fizjoterapeutka. Jej dużym osiągnięciem stało się rozwinięcie metody R. Labana w kierunku humanistycznym, gdzie położyła nacisk na potrzebę rozwijania bliskich związków między ludźmi przez nawiązanie więzi emocjonalnej. W metodzie W. Sherborne nie ma współzawodnictwa, gdyż zakłada ona, że wszyscy mogą odnieść sukces i każdy może z siebie coś dać innym. Niezależnie od tego jacy jesteśmy to tkwi w nas takie samo pragnienie realizacji twórczej. Możliwość kreatywnego myślenia pojawia się stopniowo po zdobyciu wiary we własne siły, pewności siebie w otoczeniu, a przede wszystkim umiejętności nawiązywania kontaktu z innymi.
Potrzeba akceptacji i współdziałania z otoczeniem jest u dzieci opóźnionych w rozwoju umysłowym szczególnie silnie odczuwana, chociaż jej zaspokojenie u znacznej części dzieci jest utrudnione występowaniem szeregu deficytów. Ograniczenie zdolności ruchowych i poznawczych jakie występuje u dzieci z upośledzeniem umysłowym znacznie ogranicza zakres poznania swojego ciała, jego możliwości, bliższego i dalszego otoczenia, a przede wszystkim zaburza proces kształtowania się pozytywnych więzi emocjonalnych z bliskimi. Metoda Ruchu Rozwijającego w terapii dzieci z upośledzeniem umysłowym pozwala na ujęcie wielu problemów jednocześnie zajmując się stymulacją oraz kompensacją braków rozwojowych. Szeroki zakres zastosowania tej metody pozwala zrozumieć założenia realizowane podczas każdych zajęć.
b. Założenia metody Weroniki Sherborne
W metodzie W. Sherborne uderza nas niezwykła prostota i naturalność używanych środków terapeutycznych. Autorka wydaje się być genialną znawczynią naturalnych potrzeb dziecka oraz sposobów ich zaspokajania. Zbudowała swój system terapeutyczny na bazie wnikliwych obserwacji i analiz funkcjonowania rodzin, w których rozwijają się zdrowe dzieci oraz stosunków w nich panujących. Godnym do naśladowania stały się tutaj zdrowe relacje, jakie wywiązują się między poszczególnymi członkami rodziny, gdzie przechodzenie przez kolejne etapy rozwoju osobniczego dziecka jest płynne, niczym nie zaburzone, a kochający rodzice wspierają i akceptują te zmiany. Wiadomo, że tych warunków nie jest w stanie zapewnić rodzina wychowująca dziecko niepełnosprawne, a przyczyny tego stanu są często złożone. Z myślą o takich dzieciach, którym rodziny nie są w stanie zapewnić komfortowych warunków rozwoju oraz takich, które posiadają deficyty, W. Sherborne stworzyła swoją metodę.
Głównym czynnikiem stymulującym lub kompensującym braki w rozwoju jest ruch, który odpowiednio zaplanowany i przeprowadzony ma działanie terapeutyczne. To dzięki niemu dziecko zdobywa wiedzę na temat swojego ciała, poznaje jego siłę, sprawczość, może zdobywać przestrzeń, dzieląc ją i nawiązując kontakty z innymi członkami społeczności. Świadomość własnego ciała ze zmysłowego poznania siebie, poprzez naukę pełnej kontroli nad swoimi ruchami, która to decyduje o poczuciu swojej siły, odrębności i niezależności od otoczenia, zwiększa zaufanie do siebie i pozwala na dokładniejszą, realną ocenę własnych możliwości. Dzięki niej jesteśmy zdolni do twórczego działania. Zdobycie zaufania do siebie, wiary we własne siły jest doskonałym początkiem do tego, aby zacząć eksplorować przestrzeń, w której się znajdujemy. Poznanie owej przestrzeni prowadzi do zanikania poczucia lęku przed nią, zwiększania się poczucia bezpieczeństwa, a przez to nasila chęć do zdobywania większych obszarów, przejawiania inicjatywy. Po poznaniu samego siebie, przestrzeni, zauważamy, że nie jesteśmy w niej sami, że na każdym kroku musimy się nią z innymi dzielić. Od naszego nastawienia będzie zależała akceptacja tego stanu. Nawiązanie kontaktu z innymi osobami, wzajemne poznanie i zrozumienie potrzeb innych, stanowi podstawę prawidłowych kontaktów międzyludzkich. Dziecko uczy się, że nie są ważne tylko jego potrzeby, otwiera się na pragnienia innych osób, zaczyna rozumieć, że inni również odczuwają. W ten sposób przebiega nauka empatii.
c. Metoda Ruchu rozwijającego wg Weroniki Sherborne
Opracowany przez Weronikę Sherborne system ćwiczeń wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka, zaspakajanych w kontakcie z dorosłymi. Z tak zwanego baraszkowania, które pojawia się we wczesnym dzieciństwie każdego zdrowego dziecka, stworzyła system terapeutyczny. Genialność tej metody polega na jej prostocie i naturalności. Podstawowe założenia metody to:
... rozwijanie przez ruch:
świadomości własnego ciała i usprawniania ruchowego,
świadomość przestrzeni i działania w niej,
dzielenie przestrzeni z innymi i nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu.
Normalna aktywność człowieka, wykonywanie przez niego czynności ruchowych o charakterze dowolnym - celowym jest uwarunkowana świadomością własnego ciała i własnej tożsamości. Człowiek musi odczuwać i znać swoje ciało, jego części oraz poczucie własnego „ja”, istnienia jako jednostki. Jednym ze źródeł tej świadomości jest kontakt naszego ciała z podstawą: ziemia - podłoga. Stojąc „mocno na ziemi” odczuwamy to podłoże, własne stopy, czujemy własne ciało.
Udział w ćwiczeniach metodą W. Sherborne ma na celu stworzyć dziecku okazję do poznania własnego ciała, usprawnienia motoryki, poczucia swojej siły, sprawności i związku z tym możliwości ruchowych. Dziecko zaczyna mieć zaufanie do siebie, zyskuje też poczucie bezpieczeństwa. Podczas ćwiczeń ruchowych dziecko może poznać przestrzeń, w której się znajduje, przestaje ona być dla niego groźna. Czuje się ono w niej bezpiecznie, staje się aktywne, przejawia większą inicjatywę, może być twórcze. Dzielenie przestrzeni z drugą osobą nie musi być zagrażające, może stać się źródłem współprzeżywania. Nawiązania bliskiego kontaktu, opartego na zaufaniu i współpracy, daje możliwość poczucia wspólnoty i przeżycia szczęścia.
d. Zasady prowadzenia zajęć
udział dziecka w zajęciach jest dobrowolny (można dziecko zachęcać, dodawać mu odwagi, ale nie zmuszać);
nawiązuje kontakt z każdym dzieckiem, utrzymuje kontakt wzrokowy;
zajęcia prowadzi w taki sposób by dla dziecka były przyjemne i dawały możliwość przeżywania radości z aktywności ruchowej, kontaktu z innymi ludźmi, satysfakcji z pokonywania własnych trudności i lęków, z poczucia większej sprawności fizycznej;
czynnym udziale dziecka we wszystkich ćwiczeniach;
prowadzący ściśle przestrzega praw dziecka do swobodnej, własnej decyzji, aby miało poczucie kontroli nad sytuacją i autonomii;
zauważa i stymuluje aktywność dziecka, daje mu szansę na twórcze działanie;
pochwala dziecko nie tyle za efekt, co za jego starania i wysiłek, a także za każde nowe osiągnięcie (pokonanie lęku, wykonanie nowego ćwiczenia)
nie krytykuje dziecka i wykazuje się poczuciem humoru;
unika stwarzania sytuacji rywalizacyjnych;
rozszerza krąg doświadczeń społecznych dziecka;
większość ćwiczeń, szczególnie początkowych, należy prowadzić na poziomie podłogi;
należy zaczynać od ćwiczeń prostych, stopniowo je utrudniając;
powinien zmniejszyć udział swojej inicjatywy na rzecz coraz aktywniejszego udziału dziecka w kształtowaniu programu zajęć;
należy stosować naprzemiennie ćwiczenia dynamiczne i relaksacyjne;
zwracać uwagę na samopoczucie dziecka;
uwrażliwić na zachowanie delikatności i opiekuńczości w stosunku do drugiej osoby;
zajęcia zawierają zestaw ćw. dający poczucie bezpieczeństwa;
B. CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
a. zajęcia wprowadzające
Powitanie- dzieci chodzą po sali i witają się dłonią, nogą, łokciem, kolanem. Mówią sobie przy tym jakieś miłe słowo.
b. zajęcia właściwe
poznanie własnego ciała:
- leżenie na plecach , przyklejamy się mocno do podłogi
- siedząc przemiennie przyciąganie nóg zgiętych w kolanach
- ślizganie się w kółko na brzuchu , na plecach
- czołganie się na brzuchu , na plecach z wyciąganiem i zginaniem na przemian rąk i nóg
- siad prosty , rozcieranie i poklepywanie kolan , ud , łokci
- marsz i bieg z wysokim unoszeniem kolan
- marsz na sztywnych nogach
- bieganie na gumowych nogach
- siad skulny podparty - uderzanie o podłogę stopami - szybko , wolnno
- siad prosty rozwarty - dotykanie prawym łokciem lewego kolana i odwrotnie
- wytrzeszczanie i mrużenie oczu
- zabawne miny
- leżenie tyłem i turlanie się
nawiązanie związku z partnerem i grupą
- jedno dziecko zamyka oczy , drugie prowadzi je po całej sali (wytworzenie poczucia bezpieczeństwa i zaufania do partnera)
- stawiamy stopy na stopach partnera i maszerujemy
- przy muzyce kołysanie się w parach w pozycji fotelika
- „paczka” -jedno dziecko zwija się w kłębek , mocno splata dłonie , a współćwiczący próbuje rozwiązać paczkę
- ćwiczenia twórcze - swobodny taniec przy muzyce wolnej i szybkiej
wspólne ćwiczenia i zabawy dzieci z rodzicami przeprowadzone metodą RR
Jak bije twoje serce - dziecko w parze z rodzicem . Dziecko kładzie się na plecach , rodzic przykłada ucho do jego serca i słucha bicia . Rytm serca można wyklaskać . Potem zmiana ról .
Patrz i słuchaj - rodzic z dzieckiem trzymają się za ręce i biegają po sali w rytm muzyki . W przerwie w muzyce prowadzący podaje hasło np. drewno , metal , plastik . Pary szybko odnajdują przedmiot wykonany z takiego materiału i dotykają go . Kiedy usłyszą znowu dźwięki muzyki mogą biegać .
Huśtawka - rodzic chwyta dziecko pod kolanami i podnosi ( dziecko siedzi jak na krzesełku ) . W takiej pozycji huśta je w prawo i w lewo oraz do przodu i do tyłu .
Przepychanie - dziecko z rodzicem siadają naprzeciwko siebie i przepychają się stopami . Następnie wstają i starają się przepychać dłońmi . Kilkakrotne zmiany .
Waga - rodzic i dziecko stoją naprzeciw siebie i chwytają się za ręce . Wykonują na przemian przysiady .
Masaż pleców wg W. Sherborne- jedna osoba stoi bądź siedzi na krześle, druga wykonuje masaż zgodnie ze słowami wiersza:
Tak piszemy na maszynie
A...B...C...kropka
Tak piszemy na maszynie
A...B...C...przecinek (lekkie uderzenie opuszkami palców)
Tutaj płynie rzeczka (całą dłonią wzdłuż kręgosłupa)
Tu przeszła pani na szpileczkach (palce wskazujące uciskają sztywno)
Potem przeszło stado słoni (ugniatanie dłońmi w łódeczkę)
Potem przeszła szczypaweczka (lekkie szczypanie po bokach kręgosłupa)
Zaświeciły dwa słoneczka (okrężny masaż dłońmi łopatek)
Spadł drobniutki deszczyk (lekkie uderzanie palcami)
Czy poczułeś dreszczyk? (dotyk szyi)
c. zajęcia końcowe
Tekst relaksacyjny
Przenosisz się do Zaczarowanej Krainy, w której zawsze świeci słońce, jest wesoło i przyjemnie. Wyobrażasz sobie, że jesteś małym, puszystym obłoczkiem, który wybrał się na wycieczkę, po nieznanej Krainie. Wieje lekki, ciepły wiatr, który przesuwa ciebie po niebie. Jest ciepło i przyjemnie. Rozglądasz się dookoła. Za tobą płyną inne wesołe obłoczki, które po chwili dołączają do ciebie i wspólnie wybieracie się w daleką podróż. Wiatr popycha was na piękną, zielona łąkę. Czujesz jak pięknie pachną kwiaty? (wdech). Widzisz kolorowe motylki, pszczółki zbierające pyłek i biedronki wędrujące miedzy trawkami. Płyniecie dalej nad małe jezioro, w którym pływają wesołe rybki. Na brzegu wygrzewa się zielona żabka. Mały ptaszek przysiadł na gałęzi i wesoło śpiewa. Wiatr przesuwa was coraz dalej i dalej. Jesteście teraz nad Zaczarowanym, pięknym lasem. W lesie jest cicho i przyjemnie. Widzisz małego zajączka skaczącego wesoło ze swoim kolegą. Ruda wiewiórka wskoczyła na najwyższą gałąź sosny, żeby obserwować harce zajączków. Malutki jeż wesoło drepcze po trawie a niedźwiadek mruczy wygrzewając się w promieniach ciepłego słońca. Płyniecie powoli, powoli w głąb Zaczarowanej Krainy. Spoglądasz w dół i widzisz bawiące się na polanie skrzaty. Bardzo podoba ci się ich zabawa i też chciałbyś znaleźć się wśród nich. Twoje marzenia spełniają się. Otwierasz oczy. Jest ci wesoło i dobrze, jesteś wypoczęty. Przeciągasz się. Odwracasz się do sąsiada i przesyłasz mu uśmiech, uśmiechasz się do wszystkich
PODSUMOWANIE
Ruch jest przejawem życia . Aktywność fizyczna jest czynnikiem kształtującym organizm człowieka i jego funkcje . Okres przedszkolny jest szczególnie pomyślny dla prawidłowego kształtowania rozwoju motorycznego dziecka .Ponieważ aktywność ruchowa pociąga za sobą doskonalenie czynności i funkcji poszczególnych narządów , wzmacnia organizm dziecka , kształtuje i usprawnia wszystkie jego układy : głównie ruchowy i nerwowy ,dlatego musimy pamiętać , że ruch jest podstawowym bodźcem rozwojowym, spełniającym funkcję stymulującą . Troska o prawidłowy rozwój fizyczny dziecka , o zapewnienie mu możliwości wszechstronnego ruchu , jest działaniem na rzecz szeroko pojętego zdrowia dziecka - zdrowia fizycznego , psychicznego i społecznego .