EKONOMIA MIĘDZYNARODOWA ZAAWANSOWANA - PYTANIA

1. W jakich warunkach ocena stosunków międzynarodowych przez rząd pokrywa się z oceną społeczeństwa? Wyjaśnij swoje stanowisko.

Jeśli społeczeństwo obserwuje poprawę w standardach życia - społeczeństwo będzie popierało rząd. Obserwacje dotyczą: obniżania cen, lepszego zaopatrzenia, poprawy standardów życia, powstania możliwości uzyskania lepszego zatrudnienia.

Jeśli gospodarka jest postrzegana jako warunek rozwoju i warunek decydujący o pojawieniu się nowych możliwości - politycy są akceptowani. Jeśli da się zauważyć spowolnienie gospodarki, zamyka się miejsca pracy, rośnie bezrobocie i rosną ceny - politycy sa krytykowani i odrzucani.

2. Czemu sprzyja członkostwo państwa w OECD?

Przyjęcie danego państwa jest potwierdzeniem, że należy ono do grona rozwiniętych krajów świata, jako państwo demokratyczne, stabilne, wdrażające zasady gospodarki wolnorynkowej. Czynny udział w OECD tworzy szansę na przyspieszenie procesów modernizacyjnych oraz integracyjnych ze strukturami europejskimi.

Celem OECD jest wspieranie państw członkowskich w osiągnięciu jak najwyższego poziomu wzrostu gospodarczego i stopy życiowej obywateli. OECD zajmuje się też pomocą dla najbiedniejszych państw.

3. Co to jest aprecjacja kursu, czemu służy w polityce gospodarczej?

Aprecjacja kursu oznacza wzrost wartości waluty krajowej względem waluty zagranicznej w systemie płynnych kursów walut. Oznacza wzrost siły nabywczej danego pieniądza w rozliczeniach międzynarodowych.

Pozytywnym skutkiem aprecjacji jest wzrost siły nabywczej waluty krajowej, spadek kosztów obsługi zadłużenia zagranicznego oraz zmniejszenie presji inflacyjnej pod wpływem spadku cen dóbr importowanych.

Negatywne skutki aprecjacji to osłabienie cenowej konkurencyjności eksportu oraz wzrost kosztów pracy w relacji do kosztów pracy za granicą.

4. Czy zróżnicowanie rozwoju w warunkach globalizacji stanowi warunek, który sprzyja rozwojowi państw wysoko rozwiniętych czy je hamuje? Uzasadnij krótko swoje stanowisko.

Jest to warunek, który sprzyja rozwojowi państw wysoko rozwiniętych.

5. Jaki jest największy problem wpływający ograniczająco na rozwój państw Ameryki Łacińskiej, wyjaśnij dlaczego tak uważasz.

Największym problemem jest niedostosowanie struktury gospodarczej do struktury społecznej. Takie kraje jak Meksyk, Brazylia, Wenezuela, Peru osiągnęły duży wzrost wskaźników gospodarczych, jednakże nie nastąpił odpowiadający mu rozwój społeczny. Wręcz przeciwnie. Rozwój gospodarczy skoncentrował się tylko i wyłącznie w dużych aglomeracjach miejskich, podczas gdy ośrodki wiejskie nawet cofnęły się w rozwoju. Większość ludności żyje w ubóstwie, bez dostępu do edukacji i opieki zdrowotnej. Bardzo silnie jest tu rozwinięty handel i produkcja narkotyków, oraz niezwykle wysoka przestępczość. Tempo likwidacji ubóstwa jest silnie uzależnione od tego, jaką część wytworzonego dochodu narodowego otrzymują biedni. Im bardziej sprawiedliwy podział dochodu narodowego, tym szybciej kraj wychodzi z biedy i zacofania.

6. Z jakich trzech poziomów możemy analizować stosunki międzynarodowe gospodarcze?

Poziomy analizy teorii stosunków międzynarodowych:

1. jednostki ludzkie i natura człowieka

2. państwo i jego system polityczny i ekonomiczny

3. 7poziom systemu międzynarodowego

7. Wymień formy i poziomy, w jakich gospodarki mogą podejmować decyzje dotyczące liberalizacji.

Liberalizacja gospodarki jest działaniem z zakresu polityki gospodarczej, polegającym na ograniczeniu ingerencji państwa w funkcjonowanie mechanizmów rynkowych. Liberalizację przeprowadza się głównie po to, aby zwiększyć skalę przedsiębiorczości i aktywności przedsiębiorstw prywatnych, zachęcić do inwestowania i rozwijania działalności.

Liberalizacja gospodarki odnosi się najczęściej do następujących dziedzin:

• Liberalizacja cen, czyli powstrzymanie się państwa od ingerencji w kształtowanie się cen wyznaczanych przez rynek (ingerencja taka odbywa się zazwyczaj albo w drodze systemu dotacji do cen, albo administracyjnej kontroli kształtowania się cen).

• Liberalizacja obrotów towarowych z zagranicą, a w szczególności obniżenie ceł i innych barier dla handlu w celu zwiększenia konkurencji rynkowej.

• Liberalizacja funkcjonowania rynku finansowego i kapitałowego, oznaczająca zwiększenie swobody świadczenia usług przez instytucje finansowe - zarówno przez instytucje krajowe, jak zagraniczne (zjawisko to łączy się zazwyczaj z liberalizacją obrotów kapitałowych z zagranicą, a więc swobodą inwestowania kapitału zarówno przez inwestorów zagranicznych w kraju, jak krajowych za granicą).

• Liberalizacja przepisów dotyczących działalności gospodarczej, a w szczególności eliminacja barier utrudniających rozpoczynanie działalności przez nowe podmioty i chroniących pozycję monopolistów.

8. Co to jest kurs waluty? Jaki reżim kursu walutowego dominuje obecnie światowy system walutowy?

Kurs walutowy - cena danej waluty wyrażona w innej walucie. Kurs waluty zależy od wielu różnych czynników, ale najkrócej można opisać to tak, że oddaje on siłę danej gospodarki. Im ta gospodarka jest silniejsza (im szybciej rośnie wydajność pracy), tym mocniejsza waluta. Znaczenie ma również poziom inflacji.

Znaczenie ma to, jakie zasady ustalania kursu przyjmą władze (w Polsce rząd i NBP). Mówi się o „reżimie kursowym”. Możliwe jest stosowanie kursu sztywnego, stałego (o ograniczonych wahaniach) lub płynnego. Wiele krajów, w tym Polska, decyduje się na stosowanie kursu płynnego, ze względu na to, że chce wpływać na popyt wewnętrzny przede wszystkim za pomocą stóp procentowych.

9. W jaki sposób ujemny wynik rachunku bieżącego bilansu płatniczego może wpływać na kurs waluty?

Ujemny wynik wpływa na wzrost popytu (na krajowym rynku) na obce waluty (dolar, euro etc, te, w których rozliczane są międzynarodowe transakcje), w efekcie czego kurs krajowej waluty słabnie.

10. Czy transnarodowe korporacje można uznać za przedsiębiorstwa, które opowiadają się za polityką protekcji czy za ograniczaniem barier handlu międzynarodowego, uzasadnij swoją opinię.

TNK są ulokowane na całym świecie, zaangażowane w import i eksport. Są zainteresowane redukowaniem ceł i innych barier. Ich działalność i budżety umożliwiają im wywieranie wpływu na politykę. Można obserwować różne reakcje (presję na protekcję, presję na redukcję ceł).

Cła to więcej protekcji mniej konkurencji. Podejście zmienia się w raz z rozwojem TNK na rynku.

Poszukiwanie rozwiązań obniżających koszty. Bez ceł lepszy dostęp do rynków, tańszy import.

11. W jaki sposób wynik bilansu płatniczego może wpływać na kurs waluty danego panstwa/rynku?

Dodatni wynik wpływa na spadek popytu (na krajowym rynku) na obce waluty (dolar, euro etc, te, w których rozliczane są międzynarodowe transakcje), w efekcie czego kurs krajowej waluty wzmacnia się.

Ujemny wynik odwrotnie - wpływa na wzrost popytu (na krajowym rynku) na obce waluty (dolar, euro etc, te, w których rozliczane są międzynarodowe transakcje), w efekcie czego kurs krajowej waluty słabnie.

12. Co oznacza pojęcie sekwencyjności stosunków międzynarodowych.

Pojęcie sekwencyjności może się odnosić do dwóch różnych procesów: sekwencyjności instytucjonalnej, jak i sekwencji instytucjonalizacji.

Sekwencyjność instytucjonalna oznacza podporządkowanie zasad działania organizacji międzynarodowych regułom, które zostały wprowadzone w Karcie Narodów Zjednoczonych i statutach agend ONZ, narzucając pewne rozwiązania, oraz zasady postępowania (np. proces liberalizacji handlu). Sewkencyjność instytucjonalizacji oznacza, że wymogiem członkostwa w danej organizacji międzynarodowej może być uprzednie członkostwo w innej organizacji. Tego typu rozwiązanie nie jest częste, ale w określonych przypadkach się je stosuje.

13. Jaka jest struktura rezerw walutowych w gospodarce światowej? Co dominuje rezerwy USA i Francji?

Struktura walutowa została zdominowana przez dolara amerykańskiego i euro (odpowiednio 62,2% i 25% - dane na rok 2011). Zdecydowanie mniejszą rolę odgrywają takie waluty, jak funt szterling, jen japoński, czy w końcu frank szwajcarski, mający wręcz symboliczny udział w rezerwach globalnych.

Rezerwy Francji i USA dominuje złoto.

14. Wymień znane Ci bariery pozataryfowe (3) w handlu międzynarodowym?

• kwoty (kontyngenty) wartościowe lub ilościowe, czyli odgórne ograniczenia wielkości importu dóbr i usług.

• depozyty importowe

• cła antydumpingowe i antysubwencyjne - środki walki z nieuczciwą konkurencją w handlu międzynarodowym,

• zakaz importu (eksportu)

• licencje

• normy techniczne, wymagania sanitarne i weterynaryjne, w tym także wymogi testowania i uzyskiwania certyfikatów w kraju importującym.

15. W jaki sposób TNK wpływają na politykę handlową państw, opisz mechanizm.

TNK, działając na płaszczyźnie międzynarodowej są głównymi twórcami rynku funkcjonującego ponad granicami państw w oparciu o bardzo mobilny kapitał, którego efektem jest brak stabilizacji oraz zachwianie równowagi wewnętrznej i zewnętrznej. Szybki przepływ kapitału zwiększa labilność struktury gałęziowej przemysłu.

Kapitał TNK jest bardzo atrakcyjny dla poszczególnych gospodarek narodowych, ponieważ pozwala na przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego. Duża mobilność kapitału stwarza warunki dla rozwoju tzw. „wirtualnej ekonomii”, której rozwój jest oparty na spekulacjach finansowych.

16. Jaki jest stosunek TNK do otwierania gospodarek?

TNK są ulokowane na całym świecie, zaangażowane w import i eksport. Są zainteresowane redukowaniem ceł i innych barier. Ich działalność i budżety umożliwiają im wywieranie wpływu na politykę. Można obserwować różne reakcje (presję na protekcję, presję na redukcję ceł).

Cła to więcej protekcji mniej konkurencji. Podejście zmienia się w raz z rozwojem TNK na rynku.

Poszukiwanie rozwiązań obniżających koszty. Bez ceł lepszy dostęp do rynków, tańszy import.

17. Wymień dziedziny w jakich liberalizowane są kontakty gospodarcze państw.

Liberalizacja gospodarki odnosi się najczęściej do następujących dziedzin:

• Liberalizacja cen, czyli powstrzymanie się państwa od ingerencji w kształtowanie się cen wyznaczanych przez rynek (ingerencja taka odbywa się zazwyczaj albo w drodze systemu dotacji do cen, albo administracyjnej kontroli kształtowania się cen).

• Liberalizacja obrotów towarowych z zagranicą, a w szczególności obniżenie ceł i innych barier dla handlu w celu zwiększenia konkurencji rynkowej.

• Liberalizacja funkcjonowania rynku finansowego i kapitałowego, oznaczająca zwiększenie swobody świadczenia usług przez instytucje finansowe - zarówno przez instytucje krajowe, jak zagraniczne (zjawisko to łączy się zazwyczaj z liberalizacją obrotów kapitałowych z zagranicą, a więc swobodą inwestowania kapitału zarówno przez inwestorów zagranicznych w kraju, jak krajowych za granicą).

• Liberalizacja przepisów dotyczących działalności gospodarczej, a w szczególności eliminacja barier utrudniających rozpoczynanie działalności przez nowe podmioty i chroniących pozycję monopolistów.

18. Jaki kierunek zmian w poziomie zadłużenia międzynarodowego USA zaobserwowano od początku kryzysu 2008+? Czy zadłużenie zewnętrzne USA rosło czy malało?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

19. Wymień dwa państwa wysoko rozwinięte (OECD) w których rachunek bieżący bilansu płatniczego zamyka się saldem dodatnim.

Szwajcaria, Szwecja, Norwegia, Holandia.

• Wymień znane Ci instrumenty protekcji stosowane w polityce handlowej.

Do narzędzi protekcyjnej polityki handlowej możemy zaliczyć:

- wysokie cła na towary sprowadzane z zagranicy;

- kwoty importowe;

- polityka zakupów, która preferuje dobra krajowe, pomimo, że zagraniczne są atrakcyjniejsze cenowo;

- kredyty eksportowe po niższych stopach procentowych

• Wyjaśnij koncepcję produkcji proeksportowej, w jakiej grupie państw politykę opartą na tej koncepcji stosowano i czy była ona skuteczna?

Polityka proeksportowa polega na wspieraniu eksportu poprzez oddziaływanie na jego rozmiary, kierunki oraz strukturę. Nadrzędnym celem jest osiągnięcie przyspieszonego rozwoju gospodarczego państwa jak i uzyskanie dodatkowych korzyści dzięki rozwojowi eksportu.

Polityka proeksportowa proponowana jest krajom, które osiągnęły pewien poziom otwartości na gospodarkę światową, posiadają wysoki udział produkcji eksportowalnej w PKB a wspieranie eksportu zwiększa udział produktów już rzeczywiście eksportowanych.

Polityka proeksportowa jest dla gospodarki celem trudnym do osiągnięcia.

• Podaj argumenty za wolnym handlem, czy one się utrzymały czy zostały osłabione przez kryzys 2008+? Uzasadnij dlaczego tak sądzisz?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

• Jaki instrument protekcji zyskał na znaczeniu w ostatnich latach? Podaj przykłady.

Wrażliwym sektorem w gospodarce światowej i gospodarce poszczególnych państw jest rolnictwo. Jednym z podstawowych środków regulowania importu artykułów rolnych są cła przywozowe.

• Wyjaśnij koncepcję produkcji antyimportowej, w jakiej grupie państw politykę opartą na tej koncepcji stosowano i czy była ona skuteczna?

Jest to polityka handlu zagranicznego polegająca na ograniczaniu przywozu z zagranicy towarów, które na większą skalę mogą być wytwarzane w kraju.

Do końca lat 80. stosowana była także w krajach o gospodarce centralnie sterowanej, w tym w Polsce.

Stosowanie takiej polityki może być nieekonomiczne i marnotrawcze. Kraje zużywają wtedy więcej zasobów krajowych do wyprodukowania pewnych wyrobów, niż wymagałby eksport.

• Czy podczas kryzysu 2008+ powrócono do protekcji celnej gospodarek? Jeśli tak to podaj przykłady krajów, które to stosowały, jeśli nie to wyjaśnij dlaczego tak się stało

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

• Co to jest bilans płatniczy, jakie transakcje zawiera?

Bilans płatniczy - zestawienie (dochody - wpływy kontra wydatki - płatności) wszystkich transakcji dokonanych między rezydentami (gospodarką krajową) a nierezydentami (zagranicą) w danym okresie. Jest on sporządzany dla całej gospodarki narodowej.

Struktura bilansu płatniczego:

1. Rachunek (bilans) obrotów bieżących

a)Obroty towarowe

b) Usługi

c) Dochody

d) Transfery bieżące

e) NOB - niesklasyfikowane obroty bieżące

2. Rachunek kapitałowy

3. Rachunek finansowy

a) Inwestycje bezpośrednie

b) Inwestycje portfelowe

c) Pozostałe inwestycje

d) Pochodne instrumenty finansowe

4. Saldo błędów i opuszczeń

5. Oficjalne aktywa rezerwowe

• Jaki wpływ na wynik rachunku bieżącego bilansu może mieć kurs waluty danego państwa czy rynku?

Odpowiedź łopatologiczna na przykładzie przedsiębiorstwa: Dla dodatniego bilansu dobrze, jeśli złotówka jest droższa, wtedy zapłacimy więcej za towar ale i więcej zarobimy. Dla ujemnego bilansu, lepiej gdy złotówka jest tańsza, wtedy zapłacimy mniej za towar, jednak również mniej zarobimy.

• Dlaczego rosną rezerwy walutowe w gospodarkach wschodzących?

Rynki wschodzące to jedne z najszybciej rozwijających się i najbardziej dynamicznych krajów świata, z coraz większym wpływem na gospodarkę globalną.

Rezerwy walutowe są coraz większe dzięki znakomitym wynikom eksportu, a także coraz wyższym wpływom z tytułu podatków dochodowych od lokalnych przedsiębiorstw i mieszkańców.

---