Proszę podać definicję pedagogiki społecznej według Heleny Radlińskiej?
Pedagogika społeczna- jest nauką praktyczną rozwijającą się na skrzyżowaniu nauk o człowieku, biologicznych i społecznych z etyką i kulturoznawstwem (teorią i historią kultury) dzięki własnemu punktowi widzenia. Można go najkrócej określić jako zainteresowanie wzajemnym stosunkiem jednostki i środowiska, wpływem warunków bytu i kręgu kultury na człowieka w różnych fazach jego życia, wpływem ludzi na zapewnienie bytu wartościom poprzez ich przyjęcie i krzewienie oraz przetwarzanie środowisk siłami człowieka w imię ideału.
Proszę wymienić czołowych przedstawicieli polskiej pedagogiki społecznej?
Helena Radlińska, Aleksander Kamiński, Ryszard Wroczyński, Stanisław Kowalski, Stanisław Szacki, Zygmunt Mysłakowski, Czesław Babicki, Kazimierz Jeżewski, Kazimierz Lisiecki,
Proszę wymienić czołowych przedstawicieli światowej pedagogiki społecznej?
J.H.Pestalozzi, Friedrich Disterweg, Robert Owen, Paul Bergemann, Paul Natorp, Mary Richmond, Alice Salomon,
Proszę wymienić okresy rozwoju pedagogiki społecznej na świecie?
1. Okres praktycznej działalności wychowawczej bez głębszej refleksji pedagogicznej,
2. Okres uprawiania pedagogiki społecznej w sposób spekulatywny bez głębszego powiązania z badaniami empirycznymi,
3. Okres umacniania się pedagogiki społecznej na podstawie badań empirycznych,
4. Okres ilościowego wzrostu badań empirycznych z zakresu pedagogiki społecznej (w Polsce od końca lat 50.) wykazujących różne orientacje metodologiczne najczęściej jednak skłaniających się ku socjologii wychowania,
5. Okres syntetyzowania niejako rozsianych badań empirycznych - w tym nakreślania nowych obszarów badawczych oraz swoistej już metodologii.
Proszę wymienić okresy rozwoju pedagogiki społecznej w Polsce?
I. (1908-1939) (1939-1945),
II. (1945-1980),
III. lata 80.
IV. Lata 90.
Głównym ośrodkiem rozwoju myśli pedagogiki społecznej było od 1925 roku Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Kierownikiem i założycielką tego studium była H. Radlińska. Po pierwszych próbach formułowania przedmiotu i zadań pedagogiki społecznej w pracach: Podstawy wychowania narodowego (1909, 1910) H. Radlińska przygotowała wydawnictwo zbiorowe Praca oświatowa, jej zadania, metody, organizacja (Kraków 1913) — uznawane za pierwszy podręcznik polski z oświaty pozaszkolnej. Zasadnicze przesłanki własnej koncepcji pedagogiki społecznej zamieściła w pracy: Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego (1935). W pracy tej podkreśliła, iż głównym punktem widzenia pedagogiki społecznej jest wzajemny i aktywny stosunek jednostki i środowiska. W głośnej rozprawie Społeczne przyczyny powodzeń i niepowodzeń szkolnych (1937) zdemaskowała ograniczenia i środowiskowe uwarunkowania dostępności dzieci do oświaty (W. Theiss, 1984, s. 40-46).
W zakres jakich dziedzin Helena Radlińska ujmuje zadania pedagogiki społecznej?
Helena Radlińska ujmuje zakres zadań pedagogiki społecznej w trzy dziedziny:
1. TEORIA PRACY SPOŁECZNEJ- zajmuje się rozpoznawaniem warunków, w których zachodzi potrzeba ratownictwa, opieki, pomocy, zabezpieczenia oraz poszukiwania sposobów odnajdywania sił ludzkich i organizowania ich do przezwyciężania, do zmiany niekorzystnych uwarunkowań środowiskowych na korzystne dla rozwoju jednostek i grup społecznych.
2. TEORIA OŚWIATY DOROSŁYCH- obejmuje zagadnienia kształcenia i dokształcania dorosłych, organizacji wczasów , wspomagania kompetencji jednostek i grup niezbędnych do wypełniania różnorodnych zadań.
3. HISTORIA PRACY SPOŁECZNEJ I OŚWIATOWEJ- poszukuje czynników ewolucji urządzeń i instytucji społecznych, ich powiązań, trwałości i zmienności dążeń i form, skutków celowych i samorzutnych oddziaływań wychowawczych.
Według Radlińskiej, w związku z występowaniem nowych problemów dziedziny te bądź rozszerzają się, bądź emancypują się jako samodzielne obszary badań (obecnie odnosi się to m.in. do historii wychowania i andragogiki).
16. Jakie trzy typy działań wychowawczych wyróżnił Aleksander Kamiński?
Kamiński wyróżnia trzy typy działań wychowawczych:
1) kontakt oparty jest na indywidualnym stosunku wychowawca- wychowanek,
2) wychowanie zespołowe w grupie odpowiednio zostało zaktywizowane wychowawczo,
3) wychowanie przebiega w toku ulepszania środowiska siłami tegoż środowiska.
Co to jest środowisko?
Środowiskiem- nazywamy elementy otaczające kultury przyrodniczej, społecznej i kulturalnej, które działają na jednostkę stale lub przez dłuższy czas albo krótko, lecz ze znaczna siła, jako samorzutny i zorganizowany system kształtujących ją podniet.
Co to jest otoczenie?
Otoczeniem- jest obejmująca nas struktura szersza, zarówno trwała, jak i zmienna, zarówno oddziałująca, jak i nie oddziałująca na jednostkę.
Proszę wymienić dwa je zdefiniować?
Ze środowiskiem życia- mamy do czynienia wtedy, kiedy oddziaływanie środowiska jest samorzutne.
Ze środowiskiem wychowawczym- mamy do czynienia wtedy, kiedy oddziaływanie jest zorganizowane i celowe.
Co to jest rodzina?
Rodzina jest fundamentalnym środowiskiem życia, a zarazem podstawową komórką społeczną i wychowawczą.
Czym jest rodzina jako środowisko wychowawcze?
Rodzina jako środowisko wychowawcze- to zespół bodźców ukierunkowanych celowo na wartości społeczno-moralne jej członków.
Czym jest według Aleksandra Kamińskiego pedagogika społeczna?
Wg Kamińskiego, pedagogika społeczna:
- jest przede wszystkim nauką praktyczną,
- ma służyć aktualnym potrzebom społecznym i jednostkowym,
- koncentrować się na problematyce środowiska wychowawczego, traktując je jako zespół działających na wychowanka i warunkujących jego rozwój oraz efekty i wyniki planowej działalności oświatowo-wychowawczej.
- współdziała z innymi naukami społecznymi i biologicznymi.
Kim jest człowiek w aspekcie pedagogiki społecznej?
CZŁOWIEK- istota naturalna, osobowość ukształtowana pod wpływem takich czynników, jak: ustrój somatyczno- psychiczny, środowisko życia, instytucje powołane do zadań wychowawczych oraz własna praca jednostki nad sobą.
Proszę zdefiniować pedagogikę społeczną w szerszym i węższym znaczeniu?
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA:
1) w znaczeniu szerszym- jest to kierunek pedagogiczny koncentrujący swe zainteresowania na środowisku, a ściślej mówiąc na wzajemnym oddziaływaniu środowiska na jednostki i jednostek na środowisko oraz na wynikających stąd trudnościach, sukcesach, problemach i za daniach wychowawczych,
2) w znaczeniu węższym- jest teorią wychowawczej funkcji pracy socjalnej, odnoszonej do wszystkich generacji wieku.
Czym są siły twórcze według Heleny Radlińskiej?
„SIŁY TWÓRCZE" (SIŁY SPOŁECZNE) CZŁOWIEKA I ŚRODOWISKA.
Wg Radlińskiej- widzialne i utajone wartości tkwiące w człowieku i środowisku. Dzięki ich wyzwoleniu i wydobyciu, we wspólnym działaniu przetwarzać można istniejącą rzeczywistość.
Czym są siły twórcze według Aleksandra Kamińskiego?
Wg Kamińskiego- były rozumiane w trojaki sposób:
- są to jednostki ludzkie wartościowi moralnie i społecznie, uzdolnione, wrażliwe na ludzkie potrzeby i aspiracje,
- są to zespoły, placówki, instytucje sprawnie funkcjonujące w zaspokajani! potrzeb jednostkowych i społecznych,
- są to wartości niematerialne, jak: idee społeczne, teorie intelektualne, wzorce kulturalne, normy moralne, wartościowa tradycje i zwyczaje, wizje lepszego jutra.
Co to jest wzór?
Wzór- jest strukturą odtwarzającą regularność rzeczywistych ludzkich zachowań lub funkcjonowania danej instytucji.
Czym jest wzorzec według Heleny Radlińskiej?
„Wzorzec — zdaniem Radlińskiej — jest to zestawienie norm. Obejmuje to, co jest osiągalne w danej epoce i kulturze. Zawiera w sobie realne wskazania przebudowy i kompensacji w poszczególnych dziedzinach. Przez swe składniki obiektywne wzbogaca i przetwarza wzór społeczny, powstający samorzutnie jako obraz godny szacunku i naśladownictwa".
Proszę omówić metodę indywidualnego przypadku?
METODA INDYWIDUALNEGO PRZYPADKU
Wg Kamińskiego- jest sztuką, w której wiedza życiowa i nauka o człowieku oraz środowisku, a także umiejętność obcowania z ludźmi- są użyte w celu zmobilizowania sił w jednostce i odpowiedniej pomocy w społeczeństwie dla ulepszenia wzajemnego przystosowania jednostki i jej środowiska.
Początkowo była to metoda stosowana wobec potrzebujących opieki i pomocy lekarskiej, coraz częściej stosowana wobec jednostek normalnych, np. w kontekście rodziny lub grupy.
Trzy etapy metody indywidualnego przypadku:
1. Diagnoza społeczna- czyli rozpoznawanie przyczyn i ich nasilenia. Narzędziem jest w tym etapie wywiad środowiskowy oparty na kwestionariuszu z pacjentem dopełniony obserwacją.
Czynności diagnostyczne to:
- zebranie informacji i diagnoza właściwa,
2. Opracowanie planu postępowania skierowanego na korygowanie środowiska oraz na postępowanie wychowawcze,
3. Prowadzenie przypadku drogami rewalidacji:
- metoda rzeczowo- środowiskowa, zależna głównie od polityki społecznej,
- metoda psychowychowawcza, zależna od pracowników socjalnych,
Procesy rewalidacyjne są kosztowne i długotrwałe, a ich rezultat może być pomyślny lub pośredni.
Podstawowe zasady tej metody:
- akceptowanie jednostki taką, jaka jest,
- wiara w tę jednostkę,
- przerzucanie mostu życzliwości,
- dążenie do nastawienia jednostki, aby sama chciała skorygować swoje życie oraz dobrze rozpoznać się we własnej osobowości.
Proszę omówić metodę pracy grupowej?
METODA PRACY GRUPOWEJ
W metodzie tej oddziałuje się na jednostkę za pośrednictwem małej grupy.
Celem pracy grupowej jest uczynienie grupy zespołem wychowawczym.
Rodzaje grup:
- grupa rozwojowo- wychowawcza (np. na gruncie pracy kulturalno- oświatowej),
- grupa psychoterapeutyczna (organizowana dla osób nieprzystosowanych społecznie, w której słucha się zwierzeń, dyskutuje, prowokuje intelektualny akt krytyki i emocjonalnej decyzji poprawy). Przedmiotem zabiegów jest jednostka,
- grupa rewalidacyjna (dla osób wykolejonych lub zagrożonych tymczasowo), np. drużyny podwórkowe, grupy obozowe oraz rodziny problemowe. Trudną przeszkodą dla tychże grup są grupy szkodliwe społecznie- np. przestępcze. Należy wtedy stworzyć grupę konkurencyjną.
Proszę omówić metodę środowiskową?
ORGANIZOWANIE SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ (METODA ŚRODOWISKOWA) inaczej — środowiska naturalnego grupy ludzi, którą łączy bliskość zamieszkania. Metoda organizowania społeczności jest najtańszą z metod pracy społeczno-wychowawczej.
Metoda środowiskowa, to inaczej mówiąc organizowanie społeczności lokalnej dla zadań socjalnych (społeczno-wychowawczych). Polega ona na ulepszaniu sytuacji społeczności lokalnej zjednoczonymi wysiłkami organizacji publicznych i społecznych, mobilizujących wszelkie siły społeczne do działań opartych na wspólnym planie, wypracowanym za pomocą odpowiednich badań kompleksowych.
Podstawową zasadą metody środowiskowej jest to, że poczynań nie prowadzi się dla społeczności, lecz przez społeczność i wspólnie z nią.
Po dokonaniu lustracji społecznej, przystąpić należy do planowania ulepszeń środowiska lokalnego.
Stabilizacja poczynań organizujących społeczności lokalne może mieć trojaką postać:
- objęcie kierownictwa poczynań przez odpowiednią grupę,
- objęcie kierownictwa poczynań przez samorząd osiedlowy,
- powołanie w tym celu specjalnej organizacji.
Proszę zdefiniować pojęcie opieka?
OPIEKA- to czynność świadczona także na rzecz ludzi dorosłych i starych, znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych, a nie mogących samodzielnie tych trudności przezwyciężyć. Należy ją odróżnić od udzielanej pomocy doraźnej w sytuacjach losowych czy odpowiedzialności za podopiecznego. Opieka dotyczyć więc będzie takich sytuacji życiowych jak wielodzietność, długotrwała choroba, destrukcja rodziny, aspołeczne zachowanie się członka rodziny.
Proszę zdefiniować pojęcie profilaktyki społecznej?
PROFILAKTYKA SPOŁECZNA-
ma polegać na zapobieganiu tym wszystkim sytuacjom, które powodują potrzeby opieki społecznej. Ma ona również redukować przypadki niedostosowania społecznego, wykolejeń i patologii społecznej. Powinna uprzedzać stany zagrożenia moralnego, zdrowotnego, kulturalnego i społeczne go.
Proszę zdefiniować opiekę w wąskim rozumieniu?
opieka w wąskim rozumieniu- dotyczyć będzie ścisłej opieki społecznej, a więc różnego rodzaju świadczeń o charakterze materialnym i psychicznym w stosunku do osób potrzebujących pomocy w życiu, z powodów takich jak klęska życiowa, choroba, zaburzenia psychiczne, osamotnienie, upośledzenie, brak mieszkania, w walce ze złymi nałogami czy też sytuacjami, w których jednostka nie jest zdolna pokierować sobą.
Proszę zdefiniować opiekę w szerszym rozumieniu?
opieka w szerszym rozumieniu- dotyczyć będzie pomocy społecznej, udzielonej nie określonej liczbie osób, lecz najszerszym masom społeczeństwa poprzez profilaktyczne zapobieganie wszelkiego rodzaju nieprzystosowaniom, dezintegracji społecznej, brakom zdrowotnym, moralnym i materialnym.