TEORIA I METODYKA REKREACJI DR PILAWSKI

1. ROZWÓJ CYWILIZACJI POWODUJE:

• +/- wzrost poziomu życia

• wyeliminowanie wielu chorób

• poszerzenie horyzontów poznawczych

• wzrost ilości czasu wolnego i możliwości

• - degradacja środowiska naturalnego

• powstanie zagrożeń typu: broń nuklearna, deformacje genetyczne

• rozwój cywilizacyjny ogranicza aktywność ruchową człowieka

2. MIARĄ SKOCZNOŚCI JEST:

1. liczba podskoków

2. suma wyskoków

3. długość skoku w dal

3. GIBKOŚĆ OCENIANA JEST:

1. liczbą skłonów w przód

2. liczbą skłonów w bok

3. skrętoskłonów w czasie

4. EFEKTEM REKREACJI BIERNEJ JEST:

1. przyrost masy

2. przyrost siły

3. przyrost gibkości

5. REKRACJĘ DZIELIMY NA:

1. bierną i czynną

2. obiektywną i subiektywną

6. GIBKOŚĆ KOJARZY SIĘ Z PRZYROSTEM

1. masy….. ?

7. SPRAWNOŚĆ REKREACYJNA USTROJU TO:

1. odporność…..?

Uodparnia organizm na choroby, poprawia ogólną sprawność fizyczną, opóżnia starzenie się organizmu. Sprawność rekreacyjna zależy od czynników:

- obiektywnych i - subiektywnych

8. TOLERANCJA ORGHANIZMU NA ZMIANY ZMĘCZENIOWE TO:

1. sprawność

2. odporność

3. wydolność

9. ZDOLNOŚĆ ORGANIZMU DO SZYBKIEJ LIKWIDACJI ZMĘCZENIA TO:

1. sprawność

2. wydolność

3. wytrzymałość

10. ZDOLNOŚĆ DO WYKONYWANIA WYSIŁKU O DUŻYM KONCIE ENERGETYCZNYCH TO:

1. wydolność

2. sprawność

3. odporność

11. MAX ILOŚĆ POCHŁANIANIA TLENU PRZEZ ORGANIZM JEST MIARĄ:

1. wydolności

2. szybkości

12. CELEM REKREACJI FIZYCZNEJ JEST:

• wypoczynek, przyjemność i rozwój własnej osobowości

• utrzymanie dobrego stanu zdrowia, sprawności i kondycji fizycznej

• jest środkiem do realizacji i zaspokajania potrzeb i aspiracji człowieka

• jest celem sama w sobie wiążąc się z aktywnością, swobodą, przyjemnością, odprężeniem, umożliwiając rozładowanie napięcia

13. ZABAWA JEST DLA DZIECKA: ZABAWA MOŻE BYĆ FORMĄ PROWADZENIA ZAJĘĆ REKREACYJNYCH

• naturalną formą przyswajania ruchu, zdobywania umiejętności, wpływa na rozwój fizyczny i emocjonalny

14. DLA OSOBY DOROSŁEJ ZABAWA JEST:

• aktywnością odbywającą się w czasie wolnym, nie wymagające ścisłych i sformalizowanych reguł, jest dążeniem do tzw. „przyjemności funkcjonalnej”. Powinna być spontanczna i mieć wartość gratyfikacyjną.

15. NAJSILNIEJSZY ZWIĄZEK WYSTĘPUJE MIĘDZY:

1. rekreacją fizyczną a turystyką kwalifikowaną

2. rekreacją fizyczną a wychowaniem fizycznym

3. ?

16. RELAKS JEST:

1. formą rekreacji czynnej

2. formą rekreacji biernej

3. stanem psychiczno-fizycznym organizmu

17. OBNIŻENIE POZIOMU WYDOLNOŚCI ORGANIZMU WYSTĘPUJE PO PRZEKROCZENIU:

1. 30 roku życia

2. 45 roku życia

3. 55 roku życia

18. ZNACZENIE AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W DZIECIŃSTWIE I MŁODOŚCI ZALEŻY OD:

• okresu dzieciństwa i młodości - ANAFAZA - aktywność fizyczna pełni funkcję prospektywno-rozwojową. Prawidlowa stymulacja rozwoju fizycznego warunkuje zdolności adaptacyne organizmu. W tym okresie organizm wytwarza nadwyżkę tzw. „kapitał fizjologiczny” procentujący w dalszym życiu. Kształtuje się poziom ogólnej wydolności fizycznej stanowiącej rezerwą dla późniejszych procesów inwolucyjnych związanych ze starzeniem się organizmu.

19. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W WIEKU DOJRZAŁYM SŁUŻY GŁÓWNIE DO:

WIEK DOJRZAŁY - MEZOFAZA - aktywność fizyczna winna utrzymać osiągnięty wcześniej poziom wydolności fizycznej lub max opóźniać jej obniżenie. Ruch jest środkiem leczniczym a regularne ćwiczenia mogą być lekiem na choroby cywilizacyjne (np. depresja). Wyrównuje braki i obciążenia związane z pracą i obowiązkami zawodowymi.

20. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W STARSZYM WIEKU SŁUŻY DO:

WIEK STARSZY - KATAFAZA - aktywność fiz. Polega na opóżnianiu procesów inwolucji wydolności i sprawności fizycznej. Ponadto przyczynia się do zachowania zdrowia i optymalnej równowagi fizycznej i umysłowej.l

21. NAJKORZYSTNIEJSZYMI ĆWICZENIAMI REKREACYJNYMI SĄ:

1. ćwiczenia szybkościowe

2. ćwiczenia zwinnościowe

3. ćwiczenia wytrzymałościowe

22. INTENSYWNOŚĆ ĆWICZEŃ REKREACYJNYCH JEST NAJKORZYSTNIEJSZA DLA ORGANIZMU GDY TĘTNO STANOWI:

1. 40-60% tętna max

2. 60 - 70% tętna max

3. 70 - 80% tętna max

23. NAJMNIEJ CZASU WOLNEGO MAJĄ LUDZIE W WIEKU:

a) 20 - 30 lat b) 30 - 40 lat c) 40 - 50 lat

24. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA OKREŚLANA JEST ZA POMOCĄ:

1. siły

2. wytrzymałości

3. szybkości

25. WYSKOKO DOSIĘŻNY JEST MIARĄ:

1. siły

2. szybkości

3. mocy

26. TĘTNO NIE POWINNO PRZEKRACZAĆ

a) 40 - 60 % tętna max b) 60-70% c) 70 - 80%

27)

28) TERMIN `REKREACJA” WPROWADZIŁ DO LITERATURY

a) Długosz b) Staszic c) ………………….

29) PODSTAWA TRENINGÓW SPORTOWYCH I REKREACYJNYCH JEST:

• superkompensacja

• regeneracja

• ?

30) MINIMALNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA POWINNA WYNOSIĆ:

a) 10 min. B) 30 min. 50 min.

31) CODZIENNY SPACER POWINIEN WYNOSIĆ:

a) 10 - 15 tyś kroków, b) 8 - 15 tyś kroków c) 5 - 8 tyś kroków

32)EWOLUCJA BIOLOGICZNA:

1. wyprzedza ewolucję społeczną

2. biegnie równolegle

3. pozostaje w tyle za społeczeństwem

33) REKREACJA SPEŁNIA 3 FUNKCJE:

1. regeneracjno - rozrywkowo - ……….?

2. Dydaktyczno - wypoczynkowo - …………………?

3. Wychowawczo - zdrowotno - ………………………………?

SUPERKOMPENSACJA - PODWYŻSZENIE ZDOLNOŚCI DO PRACY.

1. MIARĄ INTENSYWNOŚCI WYSIŁKÓW FIZYCZNYCH JEST:

• pomiar tętna

• skala odczuwania ciężkości wg. Borga

• maksymalne tętno zależy od wieku

1. NAJWIĘKSZY PRZYROST OBJĘTOŚCI I MASY MMIĘŚNIA SERCOWEGO MAJĄ OSOBY TRENUJĄCE DYSCYPLINY WYTRZMAŁOŚCIOWE

2. MASA MIĘŚNIASERCOWEGO ośrodek trenuj może wzrosnąć o 70 - 80%

3. WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA JEST UWARUNKOWANA OD:

1. 80% genetycznie i 20% wpływami środowiska zewnętrznego

1. PODCZAS TRENINGU PRZYROST TĘTNA POWINIEN BYĆ W GRANICACH 60 - 80% maks. Wartości tętna

2. GŁÓWNE FUNKCJE REKREACJI TO:

Wypoczynkowa

Rozwojowa

Rozrywkowa

Podejmowana w czasie wolnym

3. REKREACJA FIZYCZNA TO ZAJĘCIA O TREŚCI ruchowo - sportowej lub turystycznej

4. POJĘCIE „SPORT DLA WSZYSTKICH” ZOSTAŁO WPROWADZONE PRZEZ RADĘ EUROPY. Dąży do równowagi psychicznej, sprawności ciałą, jego użyteczności, piękna i zdrowia.

5. NAJWIĘCEJ CZASU WOLNEGO MAJĄ: dzieci, młodzież, emeryci.

6. FUNKCJE CZASU WOLNEGO:

Tworzenie warunków do psychofizycznego rozwoju człowieka przez

• zapewnienie mu wypoczynku

• regeneracji sił fizycznych i psychicznych oraz

• rozwijanie jego osobowości

1. DETERMINANTY WPŁYWAJĄCE NA ZACHOWANIA WOLNOCZASOWE: (WINIARSKI)

1. biologiczne (stan zdrowia, poziom sprawności i wydolności fizycznej)

2. psychiczne (osobowość, temperament, inteigencja, potrzeby danej osobowości)

3. społeczno demograficzne (płeć, zawód, wiek, wykształcenie)

4. gospodarczo-ekonomiczne (sytuacja materialna, ilość wolnego czasu, dostępność urządzeń i obiektów rekreacyjnych)

1. ORGRANICZENIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ POWODUJE:

• zmniejszenie możliwości adaptacyjnych organizmu

1. DO ROZPOWSZECHNIANIA SIĘ CHORÓB CYWILIZACYJNYCH DOPROWADZA:

• nieprawidłowe odżywianie

• uzywki

• stres

Choroby cywilizacyjne to m.in. choroby układu krążenia, nerwice, nowotwory, cukrzyca, otyłość).

1. POPRAWNY PROCES REKREACJI ZAWIERA 3 ELEMENTY:

Programowanie, realizację, ocenę działania

2. DLA REKREACJI RUCHOWEJ NAJBARDZIEJ CHARAKTERYSTYCZNE SĄ METODY NAUCZANIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH I KSZTAŁTOWANIE CECH MOTORYCZNYCH

3. METODY WSPOMAGAJĄCE KSZTAŁTOWANIE CECH MOTORYCZNYCH (SIŁA, SZYBKOŚĆ , ZWINNOŚĆ , WYTRZYMAŁOŚĆ) TO:

• metoda ciągłą - długookresowa praca o stałej intensywności

• metoda powtórzeniowa - powtarzanie tej samej czynności ruchowej ze stałą intensywnością, zmienia się ilość powtórzeń i czas przerw na wypoczynek

• metoda interwałowa - stosowanie określonych wielkości obciążeń, określenie ilości powtórzeń, zmienny czas przerwy

• metoda zmienna - zmieniająca się intensywność wypoczynku i zmienny czas trwania pracy

1. METODY FORMY PROWADZENIA ZAJĘĆ REKREACYJNYCH TO:

• forma ścisła (ćwiczenie w ściśle określony sposób)

• forma zabawowa (właściwa - ma zasady, naśladowcza, treści ruchowe)

• forma improwizacji ruchowej (stosowana z muzyką)

• forma współzawodnictwa inaczej forma sportowa

• forma obwodowo - stacyjna i wielozadaniowa

1. ZAJĘCIA STAŁEGO ZESPOŁU TRWAJĄ OD 30 - 90 MIN. Rozgrzewka- CZĘŚĆ WSTĘPNA, CZĘŚĆ GŁÓWNA - realizowana wg celów zajęć , CZĘŚĆ KOŃCOWA - ćwiczenia uspokajające.

2. IMPREZY REKREACYJNE TO spotkania organizowane sporadycznie, okazjonalnie. W ich programi mogą być:

• turnieje i zawody - polegają na współzawodnicetwie, są okazją do sprawdzenia efektów pracy

• spartkiada spotkanie wielu dyscyplin sportowych + gry, zabawy, rozgrywki.

• Zlot, festyn - spotkanie z udziałem przypadkowych uczestników, proste konkurencje, pokazy, występy artystyczne

1. WCZASY REALIZUJĄ PROGRAM REKREACYJNY W PEŁNYM ZAKRESIE. Mają profil ogólno rekreacyjny ze szczególnym uwzględnieniem aktywności ruchowej.

2. SAMOKONTROLA - to ocena przez samego ćwiczącego paramterów:

• obiektywnych (ciężar i wysokość ciała, pomiar obwodów

• subiektywnych - samopoczucie, sen nerwowość, łatwość męczenia się

1. TĘTNO W SPOCZYNKU W NORMALNYCH WARUNKACH WYNOSI 60 - 80 uderzeń na min.

2. PRZY WYSIŁKU MAKSYMALNYM TĘTNO JEST WYŻSZE U OSÓB NIE WYTRENOWANYCH NIŻ U WYTRENOWANYCH. JEST TO WYRAZ MNIEJ EFEKTYWNEJ PRACY SERCA.

3. PO DŁUGOTRWAŁYM WYSIŁKU TĘTNO POWINNO WRÓCIĆ DO NORMY W CIĄGU OK. 30 MIN.

4. POWRÓT TĘTNA W CZASIE DŁUŻSZYM NIŻ 30 MINUT WSKAZUJE NA:

Małą wydolność układu krążenia lub zbyt intensywny trening

5. OSOBA JEST WYDOLNA GDY:

• wypełnia zadanie bez badmienego zmęczenia i szybko wraca po wysiłku do normy

1. PRÓBY I TESTY W STAŁYCH ZESPOŁACH POWINNO SIĘ ROBIĆ 2 RAZY DO ROKU (wrzesień, październik, maj)

2. DZIECI - formy ruchu przyswajają przez zabawę, nauczanie ruchu odbywać się powinno przez zabawy ruchowe, ćwiczenia gimnastyczne, realizowane przez formy zabawowe. Unikać: ćwiczeń intensywnych, siłowych, wytrzymałościowych, wyrabiających gibkość.

3. MŁODZIEŻ - ćwiczenia wytrzymałościowe o dużym natężeniu, ale rosnącym stopniowo.

4. DOROŚLI - dążą do doskonalenia i utrzymania poziomu sprawności psycho - motorycznej. Ćwiczenia powinny eliminować ujemne wpływy pracy zawodowej.

5. ZWIĘKSZENIE INTENSYWNOŚCI ĆWICZEŃ PROWADZI DO POPRAWY WYDOLNOŚCI ORGANIZMU LUB UTRATY ZBĘDNYCH KILOGRAMÓW.

6. PŁASZCZYZNY RUCHU W ZAJĘCIACH REKREACYJNYCH:

• strzałkowa (przednia)

• czołowa (boczna)

• poprzeczna (horyzontalna)

• kombinowana (dwie płaszczyzny razem)

1. KIERUNKI RUCHU: główne i pośrednie

1. Próba wydolności Benkera i Richtera - (PRZYSIADY)- pomiar tętna przed i po

2. Test biegowy Coopera (12 min). Polega na na przebiegnięciu jak najdłuższego dystansu w 12 min.

3. Test 2 km Walkin - test (fiński) - dla osób od 20 - 65 lat. Przejście w szybkim tempie 2 km.

4. Turystyka pochodząca od „tour”- okrężna wędrówka, podróż i powrót do miejsca z którego się wyszło. Z czasem „tour” przekształciło się w „tourisme” (fr.)

5. Działalnością turystyczną PTTK kieruje kadra organizacji turystycznej, przewodników, opiekunów przyrody.

6. Krajoznawstwo - jest treścią turystyki. To ruch społeczny polegają cyn a wszechstronnym poznaniu kraju, jego przeszłości i współczesności.

7. Wycieczka to podstawowa i najprostsza forma działalności turystycznej.

8. Obowiązki instruktora: ubezpieczenie, realizowanie programów, regulowanie tempa np. marszu, dobra atmosfera, warunki wyżywienia, noclegu, rozliczenie kosztów.

9. Turysta wykwalifikowany - uprawia ze znawstwem wybraną dyscyplinę, ma wysoki poziom sprawności i wydolności fizycznej piechura, jest zahartowany, umie posługiwać się sprzętem turystycznym, umie łączyć turystykę z krajoznawstwem przestrzega zasad ochrony przyrody i zabytków.

10. Osoba, które przejdzie w ciągu dnia 100 km lub więcej nie jest turystą kwalifikowanym.

11. Organizacje społeczne „non profit” - to taki, których celem nie jest zysk

12. Marketing to proces zarządzania, obejmujący:

• rozpoznanie

• przewidywanie

• zaspokojenie potrzeb

1. składniki marketingu:

• orientacja na klienta

• orientacja na zarządzanie

• osiąganie celów

1. potrzeby zaspakajane przez rekreację ruchową:

• potrzeby wypoczynku i relaksu

• potrzeba aktywności psychofizycznej (wyładowanie nadmiaru energii)

• potrzeby zmiany trybu i środowiska życia

• potrzeba kontaktu z naturą

• potrzeba kontaktów i osiągnięć, współzawodnictwa, nowych doświadczeń.

1. warunki umożliwiające usprawnienie rekreacji ruchowej: czas wolny, dostępności obiektów i urządzeń rekreacyjnych posiadanie predyspozycji (sprawność, stan zdrowia), możliwość wyboru formy rekreacyjnej, dobra sytuacja materialna, brak przeszkód prawnych, kulturowych, psychicznych.

2. Na skuteczność działań instruktorów rekreacji mają wpływ jego:

• wygląd zewnętrzny i sprawność fizyczna

• wiedza i umiejętności praktyczne (doświadczenie + wykształcenie specjalistyczne)

• cechy osobowości

1. I prawo Yerkes - Dodsona - dla każdego człowieka istnieje optymalny poziom motywacji do działania.

2. Zasady upowszechniające rekreacją fizyczna wg M. Demela:

• konkretności

• etapowości

• indywidualizacji

1. Kurt Meinel - 3 fazy procesu nauczania - uczenia się :

• faza koordynacji ogólnej

• faza koordynacji precyzyjnej

• faza stabilizacji i adaptacji

1. Robert Singer - 5 stopniowa strategia działania dla ułatwienia uczenia się czynności ruchowych.

2. Gibkość bierna jest największa u niemowląt

3. Skok pokwitaniowy - znaczne przyspieszenia rośnięcie w okresie pokwitania, burzy harmonię budowy i motoryki

4. Stabilizacja motoryczna występuje między 20 - 35 rokiem.

5. Początek inwolucji ogólnej motoryczności występuje w latach 35 - 40 mężczyźni, a wcześniej u kobiet.

6. U osób dorosłych spadek możliwości ruchowych w czynnościach o wysokiej koordynacji ruchowej i szybkościowej, ujawnia się najszybciej.

7. Wydolność fizyczna to zdolność do wykonywania wysiłku fizycznego, dobra adaptacja ustroju podczas pracy i szybki powrót do stanu wyjściowego w czasu wyoczynku.

8. Czynniki detrerminujące wydolnąś fizyczna to:

• budowa somatyczna (ciężar i wysokość ciałą)

• potencjał (energetyczny

• termoregulacja

• koordynacja nerwowo - mięśniowa (siła i szybkość ruchów, technika ruchów)

• czynniki genetyczne i środowiskowe

• inne (dieta stany chorobowe)

1. Maksymalne możliwości tlenowe mają osoby o najmniejszym ciężarze ciała

2. Po 70 roku życia wydolność fizyczna spada do 55 - 60%

3. Wydolność fizyczna kobiet jest niższa o 20 - 30% niż u mężczyzn

4. Procesy anareobowe (metabolizm beztlenowy) uruchamiają system układów transportujących tlen do tkanek.

5. Maksymalny dług tlenowy to:

15 - 22 litrów u sportowcó i 5-6 litrów u osób nie wytrenowanych

6. Metabolizm tlenowy (aerobowy) jest podstawowym źródłem energii podczas długotrwałych wysiłków fizycznych

7. Koordynacja nerwowo - mięśniowa podlega doskonaleniu w procesie treningowym

8. Silna emocja jest czynnikiem ograniczającym zdolności ruchowe.

9. Przy obniżonym ciśnieniu powietrza maksymalne zużycie tlenu na wysokościach zmniejsza się

10. W spoczynku u osób wytrenowanych objętość wyrzutowa serca wzrasta

11. Ciśnienie krwi jest wskaźnikiem charakteryzującym pracę układu krążenia

12. Aktywnosć ruchowa ma pozytywny wpływ na ciśnienie tętnicze

13. U osób wytrenowanych wsytępuje wzrost pojemności życiowej płuc. Wraz ze wzrostem wydolności fizycznej wzrasta objętość krwi. U osób trenujących obniż się wydzielanie insuliny przez trzustkę.

14. Anemia sportowa występuje u osób trenujących i jest to niższe stężenie hemoglobiny

15. U kobiet podczas wysiłku zwiększanie stężenia we krwi hormonów płciowych

16. Promocja zdrowia to proces umożliwiający zwiększeni kontroli nad własnym zdrowiem, utrzymanie jego dobrego poziomu lub jego poprawę.

17. Wskaźniki charakteryzujące pojęcie zdrowie:

• wydolność fizyczna tlenowa

• spoczynkowa częstość skurczów serca

• wielkość ciśnienia w spoczynku

• stężenie hemoglobiny

• sprawność wentylacji płuc

• masa ciałą

• % tłuszczu

• siła mięśni stabilizujących kręgosłup

1. wydatek energetyczny na trening winien przekraczać 1500 kcal tygodniowo

2. główna część treningu - 30 - 40 min + 5 min. Rozgrzewka + 10 - 15 min ćwiczeń wyciszających

3. wysiłki wykonuje się na poziomie 60 - 85% maksymalnych możliwości

4. Miarą kontroli i intensywności wysiłku jest pomiar tętna

---