4601


KINEZJOLOGIA

Dr Irena Bułatowicz

Wykład I

Kinezjologia (gr. Kinesis - poruszać się, logos - uczyć się)

Kinezjologia jest gałęzią nauki zajmującą się ruchem. Jest nowoczesną nauką interdyscyplinarną, korzysta z takich dziedzin jak biologia, chemia, fizyka, biofizyka, psychologia i socjologia. Ruch jest najbardziej spektakularnym elementem aktywności życiowej człowieka. Działające stale na organizm bodźce powodujące reakcje ruchowe oparte na prostych reakcjach odruchowych, wpływają na koordynację i skuteczność pojedynczych ruchów jak i całych zachowań. Znajomość zachowań ruchowych pozwala ocenić zmiany patologiczne i określić plan postępowania usprawniającego.

Kinezjologia edukacyjna

Zwana potocznie „metodą Dennisona” , jest szeroko rozpowszechniona w Polsce w środowiskach związanyh z procesem edukacyjnym oraz tych, które zajmują się terapią dzieci wykazujących różnorodne deficyty rozwojowe……

Cele kinezjologii:

Narząd ruchu

Wzajemne położenie poszczególnych segmentów ciała oraz narządów wewnętrznych określają umownie przyjęte płaszczyzny i osie ciała. Płaszczyzny i osie odnoszą się do wszelkich wykonywanych ruchów, nazwy określono w stosunku do tzw. ……

Wyróżniamy 3 rodzaje osi głównych, wzajemnie do siebie prostopadłych:

Do określonych płaszczyzn wyznaczono odpowiednio kierunki dotyczące położenia:

Boczny (lateralis) i przyśrodkowy (medialis) względem płaszczyzn strzałkowych

Przedni (anterior) i tylny (posteriori) lub na tułowiu odpowiednio brzuszny (ventralis)

czaszkowy (cranialis) i ogonowy (caudalis) względem płaszczyzn poprzecznych

Na ręce i stopie dłoniowa i grzbietowa lub podeszwowa i grzbietowa

Położenie - niezależnie od osi płaszczyzn - określają terminy:

Położenie bliższe zew. Pow. Ciała - określamy powierzchownym, a dalej - głębokim.

Część bliższa (proximalis) położone dalej (obwodowo) to distalis.

Pozycję leżenia przodem opisujemy jako pozycja pronacyjna, a leżenia tyłem opisujemy jako supinacyjna

Pozycja leżenia na boku nazywamy lateralną, a części leżące na podłożu dolnoleżące lub podporowe, a po stronie przeciwnej - górnoleżące lub wolne.

Ruch postępowy odbywa się w określonej płaszczyźnie, ruch obrotowy niezależnie od płaszczyzny odbywa się wokół określonej osi - oś ta jest zawsze prostopadła do płaszczyzny ruchu.

Podstawowe ruchy:

W płasz. Strzałkowej wokół osi czołowej jest zginanie i prostowania

Dla nadgarstka i stopy używa się zginanie dłoniowe i grzbietowe oraz zginanie podeszwowe i grzbietowe. Dla głowy i tułowia używa się skłon w przód i tył.

W pł. Czołowej wokół osi strzałkowej - odwodzenia i przywodzenie. Dla ruchów dłoni w płaszczyźnie zamiast odwodzenia mówi się zgięcie promieniowe, zamiast przywodzenia mówi się zgięcie łokciowe. W płaszczyźnie tej do ruchów głowy i tułowia używa się określenia skłon w bok w lewo lub w prawo oraz wyprost.

W płaszczyźnie poprzecznej a wokół osi podłużnej jest rotacja kończyn na zewnątrz lub do wewnątrz. Głowa, tułów, a także całe ciało mogą być rotowane w prawo lub lewo. Kończyny górne uprzednio odwiedzione do kąta 90 st. Mogą być odwodzone lub przywodzone horyzontalne.

Pozycja zerowa, określana w międzynarodowym nazewnictwie neutralną zerową pozycją wyjściową. Od pozycji zerowej mierzy się zakres ruchu kości. Pomiar goniometrem w obie strony od pozycji zerowej: zg-0-wypr.

Pozycja spoczynkowa - ustawienie stawu w którym torebka stawowa jest maksymalnie rozluźniona. Powierzchnie stawowe mają ze sobą najmniejszy kontakt, gra stawowa jest największa.

Aktualna pozycja spoczynkowa - pozycja spoczynkowa która uległa zmianie w wyniku działania czynników patologicznych.

Rodzaje ruchów w stawach.

Opis kliniczny ruchu

Kolejność czynności podczas badania ruchomości stawu:

Metody zapisu pomiaru ruchomości stawów:

Sposoby zapisywania wyników pomiarów wg SFTR

Ruchy wyprostu i wszystkie ruchy prowadzone od ciała, skłony oraz skręty głowy i kręgosłupa w lewą stronę, rotacja zewnętrzna.

Ruchy zgięcia i wszystkie ruchy prowadzone do ciała, skłony oraz skręty głowy i kręgosłupa w prawą stronę, rotacja wewnętrzna

Skala zaburzeń ruchomości wg. Kaltenborna:

0 - brak ruchomości (ankylosis, arthrodesis)

1 - poważne ograniczenie ruchomości (przykurcze, zablokowania, poważne zespoły bólowe)

2 - Nieznaczne ograniczenie ruchomości (hipertonia, nieznaczne przykurcze, lekkie zablokowania)

3 - ruchomość fizjologiczna

4 - nieznaczna nadruchomość (hipermobilność konstytucjonalna)

5 - Znaczna nadruchomość (hipotonia, naciągnięcia, naderwania, lekkie skręcenia, podwichnięcia)

6 - całkowita niestabilność (ciężkie skręcenia, zwichnięcia)

Orientacyjna ocena zakresu ruchomości wybranych stawów:

Odcinek szyjny kręgosłupa

Zgięcie - szczyt brody dotyka klatki piersiowej

Wyprost - płaszczyzna twarzy w linii horyzontalnej

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa

Zgięcie - dotknięcie opuszkami palców rąk do podłoża (test palce - podłoga)

Obręcz barkowa: zgięcie i odwiedzenie - oś długa ramienia znajduje się w jednej linii z osią tułowia

Staw łokciowy - zgięcie - opuszki palców dotykają do barków

Staw biodrowy - zgięcie - udo dotyka brzucha i klatki piersiowej

Staw kolanowy - zgięcie - pięta dotyka pośladków

Staw skokowo-goleniowy - zgięcie - oś długa stopy i podudzia znajdują się w jednej linii

Zakres i jakość ruchu w stawie

Ocena jakości ruchu

Od rozpoczęcia ruchu do pierwszego oporu

Od pierwszego oporu do oporu końcowego/wyczuwanie oporu końcowego

Początek ruchu _____________________________pierwszy opór---------końcowy opór

Jakość oporu końcowego

Przykłady patologicznego oporu końcowego:

Ograniczenie ruchów

Ruchy mogą odbywać się w danym stawie tylko w zakresie pośrednim lub w jednym z półzakresów (wewnętrznym lub zewnętrznym) a wielkość zakresu pozostałej ruchomości podaje się w stopniach. Odpowiednio do tego określamy zakres wypadnięcia funkcji ruchowej danego stawu, np. mówimy o przykurczu zgięciowym (mamy ograniczenie wyprostu - określamy go w stopniach w stosunku do pełnego zakresu ruchów).

Przyczyny ograniczenia ruchomości czynnej

Przyczyny ograniczenia ruchomości biernej

Nieprawidłowości anatomiczne

Przyczyny pozaanatomiczne: ból i wysięk

Przyczyną ograniczenia ruchomości jest specyficzne dla każdego stawu obkurczenie, najczęściej odruchowe torebki stawowej. Według Cyriaxa stan taki towarzyszy zmianom zwyrodnieniowym lub zapalnym - określany jest mianem wzorca torebkowego. Każdy staw posiada własny torebkowy wzorzec, a każdy z ruchów wymaga innego stopnia napięcia torebki stawowej.

Wzorzec torebkowy

Charakterystyczny dla danego stawu wzorzec utraty możliwości funkcjonalnych wynikający z odruchowego obkurczenia torebki stawowej. Brak danego wzorca może sugerować inną niż zwyrodnienie lub zapalenie stawu przyczynę ograniczenia ruchomości.

WZORCE TOREBKOWE TABELKA wg Cyriaxa

Skroniowo żuchwowy - ograniczenie otwarcia ust

Szczytowo potyliczny - wyprost i skłon boczny równo ograniczone

Ramienny - rotacja zewnętrzna, odwodzenie, rotacja wewnętrzna

Łokciowy - zgięcie, wyprost

Ramienno promieniowy - zgięcie, wyprost, odwracanie, nawracanie

Promieniowo łokciowy bliższy - odwracanie, nawracanie

Promieniowo łokciowy dalszy - pełny zakres ruchu, ból na końcu odwracania i nawracania

Promieniowo nadgarstkowy - zgięcie i wyprost równo ograniczone

Śródręcznopaliczkowe i międzypaliczkowe - zgięcie, wyprost

Biodrowy - zgięcie, odwodzenie, rotacja wewnętrzna

Kolanowy - zgięcie, wyprost

Piszczelowo strzałkowy - ból podczas napięcia struktur okołostawowych

Skokowo goleniowy - zgięcie, wyprost

Śródstopno paliczkowe II-IV - zmienny

Międzypaliczkowe - zgięcie, wyprost



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
78 Nw 02 Co i jak kleic id 4601 Nieznany
praca licencjacka b7 4601
1005 4601
4601
4601
4601

więcej podobnych podstron