1 IDENTYFIKACJA PRODUKTU I PRZEDSIĘBIORSTWA
Nazwa produktu: TLENEK ETYLENU
Producent: Polski Koncern Naftowy ORLEN SA
09-411 Płock, ul. Chemików 7
Telefony alarmowe:
Zakładowa Straż Pożarna. Zakładowy Punkt Alarmowy -
Telefony (024) 365 70 32, (024) 365 70 33
Biuro Produktów Petrochemicznych
Telefony (024) 365 4197, (024) 365 4907
Fax (024) 365 5253
Informacje w sprawach dotyczących jakości
Telefon (024) 365 49 37
Fax (024) 365 4555
Nr statystyczny REGON 610188201
2 SKŁAD / INFORMACJA O SKŁADNIKACH
Tlenek etylenu
Numer CAS: 75-21-8
Numer EINECS (EWG): 200-849-9
Numer indeksowy: 603-023-00-X
Klasyfikacja: skrajnie łatwo palny F+
toksyczny T
R: 45-46-12-23-36/37/38
S: 53-45
3 IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ
Zagrożenie pożarowe i wybuchowe
Skrajnie łatwo palny gaz. Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Jest cięższy od powietrza, gromadzi się przy powierzchni ziemi i w dolnych partiach pomieszczeń. Zapłon od otwartego płomienia, iskry, gorącej powierzchni.
Jest niestabilny i wysoce reaktywny.
Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować.
Zagrożenie toksykologiczne
Toksyczny w przypadku narażenia inhalacyjnego lub kontaktu ze skórą. Działa drażniąco, uczulająco i neurotoksycznie. Prawdopodobnie jest rakotwórczy dla człowieka.
Zagrożenie ekotoksykologiczne
Stwarza małe zagrożenie dla środowiska.
4 PIERWSZA POMOC
Zatrucie inhalacyjne
Poszkodowanego przytomnego wyprowadzić, nieprzytomnego wynieść ze skażonego środowiska na świeże powietrze.
Przytomnego ułożyć w pozycji półsiedzącej, zapewnić spokój i ciepło; nieprzytomnego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, oczyścić jamę ustną i nos z wydzieliny, usunąć z niej ciała obce.
W przypadku zaburzeń w oddychaniu podać tlen; w przypadku braku oddechu stosować sztuczne oddychanie za pomocą aparatu AMBU.
Zapewnić zatrutemu pomoc lekarską.
Skażenie skóry
Zdjąć zanieczyszczoną odzież, skażoną skórę zmyć dokładnie letnią wodą; na miejsca skażone nałożyć jałowy opatrunek, skierować do lekarza.
Skażenie oczu
Skażone oczy płukać, przy odwiniętych powiekach, ciągłym strumieniem wody przez około 15 minut, koniecznie zapewnić konsultację okulistyczną.
5 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU
Zalecenia ogólne
Zawiadomić otoczenie o pożarze; usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii, w razie potrzeby zarządzić ewakuację; wezwać ekipy ratownicze, Straż Pożarną i Policję Państwową; udział w akcji ratowniczej wyłącznie osób przeszkolonych, wyposażonych w odzież i sprzęt ochronny.
Środki gaśnicze
Dwutlenek węgla, piany średnie, rozproszone prądy wody.
Produkty spalania
Dwutlenek węgla, woda.
Gaszenie pożaru
Małe pożary na terenie otwartym pozostawić do wypalenia się, w pomieszczeniu zamkniętym gasić gaśnicą proszkową, lub śniegową lub wprowadzać gazowy dwutlenek węgla; duże pożary gasić po odcięciu dopływu gazu rozproszonymi prądami wody.
Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, z bezpiecznej odległości (groźba wybuchu); o ile to możliwe usunąć je z obszaru zagrożenia.
6 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA
Zalecenia ogólne
Zawiadomić otoczenie o awarii; usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii, w razie potrzeby zarządzić ewakuację; wezwać ekipy ratownicze, Straż Pożarną i Policję Państwową; udział w akcji ratowniczej wyłącznie osób przeszkolonych, wyposażonych w odzież i sprzęt ochronny.
Zalecenia szczegółowe
Usunąć źródła zapłonu - ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących, zabezpieczyć pojemniki przed nagrzaniem (groźba wybuchu).
Unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją.
Gaz rozcieńczać rozproszonymi prądami wody.
Uszkodzone opakowanie umieścić w hermetycznej komorze awaryjnej.
7 OBCHODZENIE SIĘ I MAGAZYNOWANIE
Obchodzenie się
Zapobieganie zatruciom: stosować odzież i sprzęt ochronny, unikać wdychania gazu, pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach.
Zapobieganie pożarom i wybuchom: wyeliminować źródła zapłonu - ugasić otwarty ogień, nie palić, nie używać narzędzi iskrzących i odzieży z tkanin podatnych na elektryzację, chronić zbiorniki przed nagrzaniem, instalować urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.
Magazynowanie
Magazynować wyłącznie w atestowanych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie gazów palnych wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym. Opakowania chronić przed nagrzaniem. Na obszarze magazynu przestrzegać zakazu palenia, używania otwartego ognia i narzędzi iskrzących.
Tlenek etylenu można magazynować w zbiornikach zgodnie z obowiązującymi przepisami.
8 KONTROLA NARAŻENIA / ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
Kontrola narażenia
Wartości dopuszczalnych stężeń
NDS: 1 mg/m3; NDSCh: 3 mg/m3; NDSP: nie ustalone.
Metody oznaczania:
Brak standardowych metod oznaczania tlenku etylenu w powietrzu.
Ochrony osobiste
Dróg oddechowych: przy niewielkim przekroczeniu dopuszczalnych stężeń maska przeciwgazowa z pochłaniaczem par organicznych.
Rąk: rękawice ochronne powlekane.
Oczu: okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Skóry i ciała: ubranie ochronne powlekane.
W przypadku awarii: odzież ochronna gazoszczelna z aparatem izolującym drogi oddechowe.
Zalecenia higieniczne
Unikać wdychania gazu oraz bezpośredniego kontaktu z uwalniającym się tlenkiem etylenu. Przestrzegać podstawowych zasad higieny: nie jeść i nie pić na stanowisku pracy.
9 WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Stan fizyczny: gaz
Barwa: bezbarwny
Zapach: przyjemny, eteryczny
Temperatura topnienia: 10,73oC
Temperatura wrzenia: -112,5oC
Temperatura zapłonu: -18oC
Temperatura samozapłonu: 429oC
Granice wybuchowości: 2,6 - 100 % obj.
Gęstość: gazu 1,9 g/dm3 w temp. 10,7oC
cieczy 0,89 g/cm3 w temp. 6oC
Prężność gazu: 145,3 kPa w temp. 20oC
Gęstość gazu względem powietrza: 1,52
Rozpuszczalność: w wodzie nieograniczona;
rozpuszcza się bez ograniczeń w eterze etylowym, acetonie, benzenie, metanolu, czterochlorku węgla.
10 STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ
Stabilność: jest niestabilny
Ulega gwałtownej, silnie egzotermicznej polimeryzacji pod wpływem ogrzewania, działania promieni słonecznych lub katalizatorów, takich jak bezwodne chlorki metali (żelaza, glinu, cyny), tlenki metali (żelaza, glinu, cyny, potasu), kwasy, wodorotlenki metali alkalicznych.
Ulega gwałtownemu rozkładowi w kontakcie z miedzią, srebrem, rtęcią, magnezem i ich stopami, a także przy adsorpcji na silikażelu, rezolicie, aktywowanym tlenku glinowym.
Reaktywność: jest wysoce reaktywny
Niebezpiecznie reaguje (z zapaleniem lub wybuchem) z wodorotlenkiem sodu, wapnem suchogaszonym, amoniakiem, aminami, alkoholami, merkaptanami.
Działanie na tworzywa konstrukcyjne: nie działa korodująco na powszechnie stosowane metale, ale w normalnej temperaturze wiele metali katalizuje polimeryzację tlenku etylenu; zmiękcza lub rozpuszcza niektóre tworzywa sztuczne.
Warunki, których należy unikać: działania wysokiej temperatury i promieni słonecznych.
Materiały, których należy unikać: wszystkich katalizujących polimeryzację lub rozkład tlenku etylenu.
11 INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE
Działanie:
Działa silnie drażniąco, uczulająco i neurotoksycznie; prawdopodobnie jest rakotwórczy dla człowieka.
Drogi wnikania do organizmu: drogi oddechowe, skóra.
Objawy zatrucia ostrego
Inhalacyjnego: łzawienie i pieczenie oczu, zaczerwienienie spojówek, podrażnienie dróg oddechowych, osłabienie, bóle i zawroty głowy, nudności; mogą wystąpić drżenia mięśni, drgawki, śpiączka; przy wyższych stężeniach, po okresie bezobjawowym, może wystąpić obrzęk płuc, zaburzenia rytmu serca.
Następstwem ostrych zatruć tlenkiem etylenu może być zapalenie oskrzeli, uszkodzenie wątroby, zmiany w nerwach obwodowych.
Skażenie skóry: podrażnienie i stany zapalne skóry; ciekły tlenek etylenu lub jego stężone roztwory wodne wywołują rumień, pęcherze, ciężkie uszkodzenie skóry. Następstwem oparzeń skóry są jej przebarwienia.
Skażenie oczu: ciekłym tlenkiem etylenu lub jego stężonymi roztworami wodnymi powoduje zaczerwienienie i ból oczu, uszkodzenie rogówki.
Objawy zatrucia przewlekłego
Długotrwałe narażenie na działanie niskich stężeń może powodować zaburzenia węchu, przewlekłe zapalenia spojówek, zaburzenia w obrębie nerwów obwodowych utrzymujące się po przerwaniu narażenia.
Dawki toksyczne dla zwierząt doświadczalnych
LD50 doustne dla szczura 72 mg/kg, dla świnki morskiej 270 mg/kg
TLD0 przez skórę dla myszy 1090 mg/kg/91 tygodni (działanie rakotwórcze)
LC50 inhalacyjne dla szczura 1462 ppm/ 4 h, dla myszy 836 ppm/4 h
12 INFORMACJE EKOLOGICZNE
Tlenek etylenu rozpuszcza się w wodzie bez ograniczeń. Jest mało toksyczny dla organizmów wodnych
Toksyczność ostra dla:
- ryb - Carassius auratus (LC50/24h) > 5000 mg/l
Pimephales promelas (LC50/96h) > 10000 mg/l
- skorupiaków - Daphnia magna (EC50) 137 mg/l
13 POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI
Niszczenie substancji: kontrolowane spalanie
Niszczenie opakowań: zgodnie z rozporządzeniem o usuwaniu odpadów.
Opakowania wielokrotnego użycia, po oczyszczeniu, mogą być dalej stosowane.
14 INFORMACJE O TRANSPORCIE
Numer rozpoznawczy materiału (UN): 1040
Nazwa materiału: TLENEK ETYLENU
Numer rozpoznawczy zagrożenia: 263
Uwaga: czysty tlenek etylenu nie jest dopuszczony do przewozu w cysternach lub wagonach-cysternach; w cysternach lub wagonach-cysternach może być przewożony tlenek etylenu z azotem.
Grupa pakowania: nie dotyczy
Oznakowanie na opakowań transportowych
Napis: „UN 1040 TLENEK ETYLENU”
Nalepki ostrzegawcze: nr 6.1 i nr 3
Klasyfikacja w transporcie
transport lądowy: RID: kl.2, lm. 201, p.2TF
ADR: kl.2, lm. 2201, p.2TF
transport morski: kl.2, IMDG Kod - str. 2139
15 INFORMACJE DOTYCZĄCE UREGULOWAŃ PRAWNYCH
Oznakowanie opakowań jednostkowych symbolami niebezpieczeństwa i napisami ostrzegawczymi
Znaki ostrzegawcze: F+ - skrajnie łatwo palny
T - toksyczny
Symbole zagrożenia:
R 12: skrajnie łatwo palny
R 23: działa toksycznie w przypadku narażenia drogą oddechową
R 36/37/38: działa drażniąco na oczy, układ oddechowy i skórę
R 45: może być przyczyną raka
R 46: może powodować dziedziczne uszkodzenia genetyczne
Symbole prawidłowego postępowania:
S 45: w przypadku awarii lub jeśli poczujesz się niezdrowo skonsultuj się z lekarzem (jeżeli możesz pokaż etykietę)
S 53: unikać narażenia - przed stosowaniem zapoznać się z instrukcją
Obowiązujące przepisy krajowe
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 sierpnia 1997r. w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia (Dz.U. nr 105, poz. 671)
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3 listopada 1992r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 92, poz. 460 z 1992r., Dz.U. nr 102, poz. 507 z 1995r.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. nr 79, poz. 513 z 1998r.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 129, poz. 844 z 1997 r.)
Rozporządzenie Ministra Komunikacji z dnia 6 października 1987r. w sprawie wykazu rzeczy niebezpiecznych wyłączonych z przewozu koleją oraz szczególnych warunków przewozu rzeczy niebezpiecznych dopuszczonych do przewozu (Dz.U. nr 32, poz. 169)
Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (Dz.U. nr 57, poz. 608)
16 INNE INFORMACJE
Autorzy karty: inż. Elżbieta Ring, mgr inż. Bolesław Hancyk
Instytut Przemysłu Organicznego
Data ostatniej weryfikacji: 20.11.2000r.
Dokonano przeglądu wszystkich działów Karty charakterystyki
Informacje zawarte w Karcie dotyczą wyłącznie tytułowego produktu i nie mogą być przenoszone na produkty podobne. Karta została opracowana na podstawie najlepszej naszej wiedzy i zebranych aktualnych informacji. Dane zawarte w Karcie należy traktować wyłącznie jako pomoc dla bezpiecznego postępowania w transporcie, dystrybucji, stosowaniu i przechowywaniu. Autorzy nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z niewłaściwego wykorzystania informacji zawartych w Karcie.
Karta Charakterystyki Produktu Niebezpiecznego
wg Dyr. 91/155/EEC, PN-ISO 11014-1:1998 i rozp. MZiOS-Dz.U. nr 26, poz.241 z 1999 r.
TLENEK ETYLENU
Data opracowania: 01.10.98r. Strona 6 z 7