1 Europejska Unia Walutowa - została wprowadzona 1.01.1999 r. kiedy kursy wzajemne 11 państw UE zostały ustalone w sposób nieodwołalny. W obiegu pojawił się pieniądz Euro. Rozpoczął działanie EBC który przejął funkcję EWW ds. finansów. W 2001 r. do krajów tych dołączyła Grecja. W 2002 r. zakończono wymianę walut na euro i proces unii walutowej został zakończony.
2 Europejski system walutowy - integrujący za pomocą nowego pieniądza, stałych kursów walutowych, mechanizmu interwencji ze stałych kursów. System ten w latach 1992-93 przeżywał duże trudności, dlatego część kursów stałych upłynniono
3 kryzys walutowy - utrata zaufania ze strony rynków finansowych do waluty danego kraju, co przejawia się gwałtowną wyprzedażą waluty danego kraju i spadkiem kursu. To z kolei może prowadzić do masowego bankructwa przedsiębiorstw i banków komercyjnych, szczególnie posiadających zobowiązania w walutach zagranicznych. Pomimo licznych badań nie udało się wyjaśnić dlaczego w danym kraju i Momocie pojawił się kryzys walutowy
4 kryzys zadłużeniowy - wiąże się z nie wypłacalnością rozwijających się krajów co dobitnie uwypukliło się na początku lat 80 XXw. Wielkość zadłużenia osiągnęło najwyższy pozom w historii a w wielu krajach doszło do załamania wielkości produkcji i dochodu narodowego, sytuacja stała się na tyle dramatyczna ż e wiele banków pożyczających znalazła się na krawędzi bankructwa.
5 polityka pieniężna - to działania BC mające na celu zmiany ilości pieniądza w
obiegu lub zmianę warunków udzielania przez bank kredytów i służą temu celowi zmiany stóp procentowych , operacje otwartego rynku przeprowadzane przez BC i zmiany poziomu obowiązanych rezerw dewizowych w bankach krajowych
6 polityka fiskalna - polityka prowadzona przez państwo w odniesieniu do wydatków rządowych której celem jest zmiana popytu krajowego
7 jednolity rynek europejski - rynek wewnętrzny wspólnot europejskich
powołany na mocy postanowień jednego aktu europejskiego z 1986, który wszedł w życie 1987 roku. Zakładano że korzyść wynikająca z tego aktu przyczyni się do wzrostu konkurencyjności gospodarczej europy .w odniesieniu do USA i Japonii co miało stać się przez pobudzenie wzrostu PKB , zwiększenie nakładów inwestycyjnych , zwiększenie zatrudnienia, obniżką kosztów produkcji oraz zwiększenie dostępu do rynku unijnego. Koncepcja ta stanowiła podwaliny pod utworzenie Unii gospodarczo-walutowej
8 deprecjecja - to spadek wartości waluty krajowej względem innych walut spowodowanych działaniem sił rynkowych
9 aprecjacja - wzrost wartości waluty waluty krajowej względem innych walut spowodowanych działaniem sił rynkowych
10 Dewaluacja - jednorazowe obniżenie wartości waluty względem innych spowodowana decyzją władz administracyjnych państwa
11 rewaluacja - jednorazowe podwyższenie wartości waluty względem innych spowodowana decyzją władz administracyjnych państwa
12 ryzyko kursowe - wiąże się z wystąpieniem w przyszłości nieoczekiwanych zmian co do kursów walutowych dla tego też rodzą się trudności z oszacowaniem wielkości efektów ekonomicznych zawieranych transakcji
13 polityka kursu walutowego - jej zadaniem jest określenie kursu waluty dla gospodarki i wykreowanie instrumentów właściwych proporcji walut zagranicznych względem waluty danego kraju
14 ryzyko walutowe - wiąże się ono z niebezpieczeństwem zmiany kursów walutowych w transakcjach kupna i sprzedaży walut zagranice e stosunku do waluty krajowej ,co w przypadku transakcji rządowych może oznaczać spadek należności i wzrost zobowiązań podmiotu krajowego.
15 Teoria parytetu siły nabywczej - to teza że kurs walutowy odzwierciedla stosunek poziomu cen i dostosowuje się do zmian poziomu cen w 2 krajach
16 teoria parytetu stóp procentowych - teza ta głosi że różnica między bieżącym a przyszłym kursem walutowym odzwierciedla różnicę między nominalnymi stopami % w 2 krajach w danym okresie czasu
17 terminowy rynek walutowy forword - to rynek na którym wartość transakcji można określić dzisiaj a płatność i dostawę waluty zrealizować w przyszłości np. za 7 dni, 30 dni lub 90 dni
18 teoria podobieństwa preferencji konsumentów S. Lindera - hipoteza wiążąca podobieństwo preferencji konsumentów w poszczególnych krajach , z kierunkami handlu dobrami, przemysłowymi i handlują ze sobą głównie te kraje których konsumenci mają takie same upodobania co do jakości dóbr
19 uczenie się przez doświadczenie (lerning bay doing) - to efekt wynikający z poprawy kwalifikacji pracowników w miarę zwiększania produkcji, prowadzący fo wzrostu wydajności pracy
20 teoria cyklu życia produkcji R. Vernona - to hipoteza wiążąca różnice postępu technicznego w różnych krajach. Dany kraj jest eksporterem dóbr i usług do tego momentu do póki dysponuje technologią nie dostępna dla konkurencji. Upowszechnienie technologii powoduje że o kierunkach zarobku zaczynają decydować koszty produkcji, a kraj staje się importerem dobra który wypuścił na rynek jako pierwszy
21 rezerwy walutowe - to zagraniczne instrumenty finansowe w posiadaniu Banku Centralnego które wykorzystywane są w procesie interwencji walutowych lub w celu zrównoważenia bilansu obrotów bieżących
22 renta ekonomiczna - jest to dodatkowy dochód który przekracza poziom kosztu alternatywnego. Osiągają go importerzy którzy uzyskali prawo do importu w ramach kontyngentu i kosztem alternatywnym jest cena światowa, zaś renta jest różnicą między nią a ceną producenta w kraju importera
23 wymienialność waluty - prawo do wymiany pieniądza jednego kraju na pieniądze innych krajów w związku z realizacją różnych form międzynarodowego obrotu finansowego
24 wypychanie eksportu - wzrost eksportu będący wynikiem ograniczenia popytu krajowego
25 wzrost endogeniczny - to wzrost gospodarczy który odbija się na szczeblu całej gospodarki narodowej. Gdzie występują stałe przychody, dzięki korzystnym efektom zewnętrznym związanym z akumulacja kapitału w poszczególnych przedsiębiorstwach i takich warunkach akumulacje kapitału mogą nieustannie pobudzać wzrost produkcji i prowadzić do wydajności pracy
26 wzrost nie zrównoważony - to wzrost gospodarczy gdzie wzrost produkcji jest wywołany
jednoczesnym wzrostem obu czynników produkcji w tym samym stopniu, nowa krzywa możliwości produkcyjnych leży nad starą, ale nie jest do niej równoległa
27 wzrost zubożający - to nie zrównoważony wzrost gospodarczy polegający na wzroście
produkcji eksportu w skali powodującej głębokie załamanie cen w eksporcie i stan ten jest kształtowany w wyniku nie elastycznej zagranicy. Wzrost gospodarczy w kraju łącznie z dochodem realnym staje się mniejszy niż przed rozpoczęciem wzrostu
28 zamiana długu na udziały - to operacja finansowa w której wyniku w zamian za redukcje części długu kraj rozwijający się umożliwia dokonanie inwestycji bezpośredniej w krajowej walucie o wartości nominalnej długu
29 stały kurs walutowy - to kurs ustalony przez władzę monetarną kraju w stosunku do parytetu wyrażonego w jednostkach złota lub jednostkach waluty złotej
(dolara lub euro) i wówczas władza jest zmuszona kupować i sprzedawać waluty po rynkowym kursie
30 stopa efektywnej produkcji - to miara ochrony celnej producenta krajowego która uwzględnia taryfę celną państwa o wysokość ceł. Kształtuje własną cenę odniesioną do dobra finalnego i materiałów produkcji oraz materiałochłonność. Wiele krajów ceł minimalnych ma znacznie wyższe stawki efektywnej protekcji, a w krajach rozwijających się zdarzają się ujemne SEP i gdy to wystąpi to mamy do czynienia z cenowym bodźcem dla producentów krajowych
31 bilans podstawowy - tworzony przez sumę rachunków bieżących, zwiększoną o bilansruchu kapitału długoterminowego w rzeczywistości przy konstrukcji występują trudności przy rozdzieleniach kapitałów długo i krótko terminowych
32 bilans rachunków bieżących - suma transakcji jednostronnych powiększone o bilans dóbr i
usług. Może być dodatni lub ujemny , rzadko =0
33 bilans obrotów (płatności) - obejmuje z 1 strony eksport i usługi udzielone, transfery jednostronne, ruchy kapitałów długoterminowych, zmiany kredytów udzielane z zagranicy, oraz błędy i opuszczenia a z 2 strony zobowiązania wobec zagranicy i zmiany w rezerwach oficjalnych
34 równowaga rzeczywista - występuje w sytuacji gdy należności i zobowiązania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej są podejmowane bez ograniczeń, oraz nie występuje w wyniku takich działań jak długo utrzymująca się nadwyżka ani deficyt należności zobowiązań
35 równowaga pozorna - występuje w sytuacji gdy równowaga transakcji ekonomicznej jest osiągana dzięki restrykcyjnej gospodarce danego państwa
36 międzynarodowa pozycja inwestycyjna danego kraju - struktura aktywów krajowych za granicą a także zagranicznych w danym kraju w odniesieniu do 1 roku i pozycja ta dotyczy zasobów wyjątkowych t.j. inwestycji bezpośrednich i portfelowych
37 programy dostosowawcze MFW - obejmują procesy strategii gospodarczej mające na celu przede wszystkim przywrócenie równowagi makro ekonomicznej w danym kraju i równowagi płatniczej, ponadto programy te są uzgadniane między MFW a zainteresowanym państwem i ich realizacja jest wspierana finansowo przez MFW i BŚ
38 bilans handlowy - stanowi syntetyczne zestawienie wszystkich transakcji importowych i
eksportowych przeprowadzanych przez kraj w odniesieniu do przepływów towarowych i przepływów usług
39 równowaga wewnętrzna - to taki stan gosp. w którym wielkość popytu globalnego jest równy wielkości produkcji zapewniającej pełne zatrudnienie
40 równowaga zewnętrzna - to taki stan gospodarki krajowej w której rachunek obrotów bieżących i bilansu płatniczego są zrównoważone
41 rezerwy dewizowe (finansowe) - określa zasób środków płatniczych gromadzonych i przechowywanych przez BC danego kraju
42 diagram Swona - przedstawia możliwe wybory i skutki w odniesieniu do równowagi wewnętrznej i zewnętrznej przy wykorzystaniu kursu walutowego i i wydatków o charakterze inwestycyjnym, konsumpcyjnym i państwowych
43 spekulacje walutowe - polegają na dokonywaniu kupna i sprzedaży walut w celu osiągnięcia zysku, zazwyczaj spekulanci starają się dokonać oceny/ prognozy na danym rynku walutowym, dokonują operacji kupna i sprzedaży grając na zwyżkę i zniżkę kursu walutowego
44 notowanie bezpośrednie - określenie zmiennej ilości jednej waluty krajowej w stosunku do stałej liczby jednostek waluty obcej
45 notowanie pośrednie - określenie zmiennej ilości jednostek waluty obcej w stosunku do stałej liczby jednostek waluty krajowej
46 transakcje SPOT - transakcje polegające na wymianie jednej waluty na drugą ,dla których termin rozliczenia wynosi dwa dni robocze
47 transakcje terminowe - dotyczą wymiany jednej waluty na drugą w pewnym terminie w przyszłości
49 pozycja płynności - zestawienie należności i zobowiązań w walutach obcych na najbliższe 24 h
50 opcja walutowa - to instrument który daje posiadaczowi danej opcji prawo kupna lub sprzedaży instrumentu podstawowego po określonej cenie w ustalonym okresie lub momencie
51cła stopy % - to umowa między dwoma stronami w której obie strony zobowiązują się do wymiany serii płatności odsetkowych uzgodnionych od określonej sumy kapitałowej a także w odniesieniu do określonego czasu, ale obliczonych według odrębnych ustalonych zasad
52 SWAP - instrument który umożliwia przekształcenie jednego ryzyka w drugie
53 zamiana długu na udziały - to operacja finansowa w wyniku której w zamian za redukcję długu kraj rozwijający umożliwiał dokonanie inwestycji bezpośrednich w lokalnej walucie w wysokości długu
54 własność intelektualna - to własność która powstała dzięki pracom badawczym (lub twórczym) i składa się na nią m.i. własność przemysłowa: wynalazki, znaki towarowe, nazwy handlowe a także oznaczenia pochodzenia towarów ,a także prawa autorskie wynikające z twórczości artystycznej i literackiej
55 społeczna krzywa obojętności - krzywa pokazująca alternatywne warianty struktur konsumpcji , zapewniające społeczeństwu identyczny poziom dobrobytu
56 przewaga względna - to teza głosząca ze wzajemny handel jest możliwy i korzystny , gdy jeden kraj ma absolutną przewagę w produkcji obu towarów. Jeśli względne koszty produkcji różnią się w dwóch krajach to każdy z nich powinien eksportować towar który może wytworzyć po relatywnie niższych koszcie od partnera
57 pułapka zadłużeniowa - sytuacja w której zadłużony kraj musi pożyczyć za granicą środki finansowe na pokrycie długów, w ten sposób coraz bardziej rosną jego zobowiązania finansowe ale w zamian nie tworzą się żadne możliwości wzrostu exp. i nie zwiększają się możliwości spłaty długu, tym samym powstaje konieczność zaciągania kredytów w gorszych warunkach co pogłębia zadłużenie
58 mnożnik Handlu Z - zależność zachodząca między zmianą wydatków autonomicznych a sumą dochodów narodowych ,ale w gosp. otwartej . Wartość tego mnożnika jest mniejsza w gosp. otwartej ze względu na współczynnik krańcowej skłonności do importu
59 krzywa transformacji (możliwość produkcyjna) - przedstawia alternatywne rozwiązania wariantów struktury produkcyjnej ale przy pełnym wykorzystaniu zasobów wytwórczych
60 kurs pełzający - system kursowy w którym stały parytet ulega regularnym, niewielkim zmianom (niekiedy codziennym) oraz z góry określonym stopniu i skala tych zmian ma zapewnić równowagę w bilansie płatniczym i/lub zneutralizować różnice w tempie inflacji między krajem a głównymi krajami zagranicznymi
61 Efekt Balassy Samuelsona - to aprecjacja waluty spowodowana szybszym wzrostem niż za granicą wzrostem wydajności pracy w produkcji dóbr handlowych
48 aktualna pozycja walutowa (kurs średni) - średnia ważona wszystkich transakcji kupna i sprzedaży określonej waluty i pozwala określić kurs waluty przy której będziemy osiągać zysk lub ponosić stratę
Kontrakt forword - Obrót poza giełdowy - funkcjonuje ścisła sardoryzacja obejmująca różnego rodzaju waluty, wielkość transakcji i terminy realizacji - kontrakty są negocjowane i zawierane prywatnie - odbywa się bez gwarancji giełdy - brak depozytów - kontrakty są zawierane na tradycyjnym rynku walutowym -1- używane w celu zabezpieczenia przed zmianami kursu walut -2- służą zabezpieczeniu otrzymania fizycznej dostawy |
Kontrakt futers - kontrakty odbywają się w ramach obrotu na giełdzie - konkretne wynagrodzenie, warunki, kwoty i terminy są dowolne - nie stanowią wzajemnego zobowiązania między sobą, tylko zobowiązanie wobec izby kliringowej - obecność izby zapewnia w każdym przypadku możliwość osiągnięcia wysokiego stopnia bezpieczeństwa - wymóg wpłaty depozytu - następuje rozliczenie się przez giełdę przez ustne zgłoszenie ofert kupna i sprzedaży CELE -1- zabezpieczenie przed zmianami kursu walutowego -2- ma charakter i cel spekulacyjny |