*FRANCJA W DOBIE NAPOLEOŃSKIEJ

1799-zamach stanu (18 brumaire'a)-obalenie dyrektoriatu przez Napoleona

1799-1802-druga wojna koalicyjna przeciw Francji- klęski Francuzów doprowadziły do ich wycofania z Włoch

1799-1804-okres rządów konsularnych we Francji

1800- zwycięska wyprawa włoska Napoleona. Uzyskanie od Hiszpanii Luizjany

1800- bitwa pod marenego i pod Hohenlinden zAustrią. Zakończona zwycięstwem Napoleona

1801- pokój z Austrią w Luneville-potwierdzenie zasad Campo Formio

1801-podpisanie konkordatu

1802-pokój z Anglią w Amines- Francja odzyskała posiadłości zamorskie, a Anglia uzyskała Trybidad i Cejlon

1803- sprzedaż Luizjany USA za 15 mln dolarów

1804- Senat proklamował Napoleona cesarzem Francuzów

1805-powstanie III koalicji antyfrancuskiej i kilka miesięcy później zawarcie pokoju z Austrią w Preszburgu-uzyskanie przez Francję Wenecji, Istrii, Dalmacji

1806-powstanie inicjatywy Napoleona Związku Reńskiego politycznie wymierzonego przeciw Austrii

1806-1807- IV koalicja antyfrancuska zakończona pokojami z Prusami i Rosją. Prusy utraciły około połowy terytorium, głownie na rzecz nowo powstałego Księstwa Warszawskiego, Rosja zaś została zmuszona do blokady kontynentalnej

1808-1814- wojna Francji w Hiszpanii i Portugalii- czasowe podporządkowanie Hiszpanii i nieudana próba podporządkowanie Portugalii wspieranej przez Anglię

1809-zwycięska dla Francuzów wojna z Austia, po której część ziem austriackich włączono do Księstwa Warszawskiego, Rosji, Piemontu i Bawarii

1810-detronizaja Ludwika Bonaparte (Holandia)-włączenie Holandii do Francji, równoczesna aneksja Lubeki, Bremy i Hamburga

1812-początek wojny Francji z Rosją i wyprawa na Moskwę

1813-przysąpienie do wojnyAustrii i Prus przeciwko Francji

1814-pierwszy trakrat paryski- powrót Francji do granic z 1792(Alzacja, Lotaryngia, Awinion pozostały w granicach Francji), zesłanie Napoleona na Elbę

1815-drugi traktat paryski-przywrócenie granic Francji z roku 1790

1814-1815-obrady kongresu wiedeńskiego

*KSIĘSTWO WARSZAWSKIE

VII 1807-utworzenie Księstwa Warszawskiego (pokój w Tylży)

22 VII 1807- oktrojowanie konstytucji Księstwu Warszawskiemu w Lipsku przez Napoleona I

1809-atak Austrii na ziemie Księstwa Warszawskiego, zwycięstwo armii Ks. Warsz. dowodzonej przez Księcia Józefa Poniatowskiego pid Raszynem, pokój w Schonburnn kończący wojnę Francjii z Austrią-powiększenie Ks,Warsz. o cześć zaboru austriackiego

1812-udział wojsk Ks. Warsz. w moskiewskiej wyprawie napoleona

16019 X 1813-„bitwa narodów” pod Lipskiem-śmierć ks. Józefa Poniatowskiego

1815-formlana likwidacja Ks. Warsz. na mocy decyzji kongresu wiedeńskiego

*ZAMACH STANU

Rządy skorumpowanego i nieudolnego Dyrektoriatu budziły niezadowolenie społeczeństwa. W tej sytuacji poszukiwano przywódcy, który utrzymałby zdobycze rewolucji, a jednocześnie uspokoił i uzdrowił sytuację wewnętrzną. Wybór padł na generała Napoleona Bonapartego. Jego kandydaturę popierali nawet niektórzy przedstawiciele dotychczasowych władz, m.in. dwóch dyrektorów - ksiądz Sieyès i Roger Ducos, którzy liczyli na zachowanie swoich przywilejów. Rada Starszych 18 brumaire'a VIII roku republiki, czyli 9 listopada 1799 r., na wieść o rzekomym zagrożeniu spiskiem jakobińskim powierzyła Napoleonowi dowództwo sił wojskowych w Paryżu. Sterroryzowana Rada Starszych przekazała władzę komisji, w skład której weszło trzech konsulów - Sieyès, Ducos i Bonaparte. Jednak Napoleon nie zamierzał dzielić się władzą, chociaż przez jakiś czas zachowywał pozory. Konstytucja roku VIII, obowiązująca od grudnia 1799 r., przekazywała władzę wykonawczą trzem konsulom. Jednym z nich był pierwszy konsul, czyli Napoleon, z wyłącznym prawem inicjatywy ustawodawczej. Zgodnie z konstytucją utworzone zostały trzy ciała prawodawcze.

*PIERWSZE LATA RZADÓW NAPOLEONA

-Sprawnie działała policja, (na jej czele stanął Joseph Fouché) Była ona wspomagana przez cenzurę i kontrolę korespondencji. Francja stała się państwem policyjnym.

-doprowadził do unormowania stosunków z papiestwem, podpisując w 1801 r. konkordat.

- 1800-Bonaparte pokonał Austriaków pod Marengo we Włoszech i pod Hohenlinden w Niemczech

-zawarcie pokoju z Austrią w Lunéville w 1801 r. Austria uznała zdobycze Francji w północnych Włoszech, zrzekła się Belgii i terenów położonych na lewym brzegu Renu, uznała też Republikę Batawską (Holandię) i Republikę Helwecką (Szwajcarię).

-w 1801 r., także zmęczona wojną Rosja pod rządami nowego cara Aleksandra I zawarła z Francją pokój w Paryżu.

-w 1802 r. w Amiens, Wielka Brytania podpisała pokój z Napoleonem, co oznaczało koniec wojny z II koalicją.

-wprowadzenie w 1804 r. Kodeksu cywilnego. Kodeks prawnie zatwierdzał pierwsze zdobycze rewolucji, m.in. zniesienie feudalnego systemu stanowego, gwarantował nietykalność majątku prywatnego, wolność gospodarczą, wolność religii, śluby cywilne.

*NAPOLEONA CESARZEM

Sukcesy polityki wewnętrznej i zewnętrznej Napoleona przyczyniły się do wzrostu jego popularności wśród społeczeństwa francuskiego. W 1804 r. społeczeństwo zgodziło się ogłosić Napoleona cesarzem. Francja ponownie stała się monarchią, w rzeczywistości absolutną. W katedrze Notre Dame 2 grudnia 1804 r., w obecności papieża Piusa VII, odbyła się uroczystość koronacyjna. Władca otrzymał tytuł „z łaski bożej i z mocy konstytucji Republiki cesarz Francuzów". Napoleon był cesarzem Francuzów, a nie Francji.

CESARSTWO FRANCUSIE NAPOLEONA BONAPARTE

Cechy:

-osłabienie władzy ustawodawczej na rzecz wykonawczej

-zachowanie pozorów systemu przedstawicielskiego- w rzeczywistości do minimum ograniczono jego zakres i znaczenie

-armia główną podporą ustroju

-zacieranie podziałów władzy

-stopniowe znoszenie swobód obywatelskich

-powstanie dworu cesarskiego i tworzenie nowej szlachty i arystokracji

WOJNY NAPOLEOŃSKIE (1805-1815)

*III KOALICJA (IX 1805-XII 1805)- Anglia, austria, Szwecja, Portugalia, Królestwo Neapolu;

Przyczyny:

dążenie ddo obalenia hegemonii francuskiej w Europie

Przebieg:

21 X 1805- bitwa morska pod Trafalgarem-pokonanie przez flotę angielską pod wodzą adm. H. Nelsona floty francusko-hiszpańskiej, co uniemożliwiło inwazję na Anglię

X 1805-klęska Austrii pod Ulm

13 XI 1805- wkroczenie Francuzów do Wiednia

2 XII 1805- bitwa pod Austerlitz (bitwa trzech cesarzy: Napoleona I, Aleksandra O, caraz Roscj i Franciszka II, cesarza Austrii)-klęska wojsk austriackich i rosyjskich

Konsekwencje:

26 XII 1805- pokoj w Preszburgu( Bratysłwa)- Austria utraciła Wenecję, Istrię, Dalmację

*IV KOALICJA (X 1806-VII 1907) - Anglia, austria, Szwecja, Portugalia, Królestwo Neapolu, Prusy;

Przyczyny:

Zawiązanie koalicji było odpowiedzią na utworzenie przez napoleona Związku Reńskiego (12 VII 1806); Prusy obwawiały się nieograniczonych rządów Napoleona nad państwami niemieckimi

Przebieg:

1806- utworzenie przez Bonapartego Związku Reńskiego sprzymierzonego z Francjią, skierowanego przeciw Austrii

14 X 1806- bitwa pod Jeną- Napoleon pokonał Prusy

14 X 1806- bitwa pod Auerstadt-zwycięstwo marsz. L. Davout nad wojskami pruskimi

21 XI 1806- wydanie przez Napoleona dekretu o blokadzie kontynentalnej Anglii

8 II 1907- bitwa pod Iławą z wojskami rosyjskimi

14 VI 1807- botwa pod Frydlandem, zwycięstwo nad siłami rosyjskimi

Konsekwencje:

7-9 VII 1807- pokoj w Tylży zawarty między Rosją a Francją oraz miedzy Francją a Prusami: utworzenie z zie drugiego i trzecigo zaboru pruskiego Księstwa Warszawskeigo; zobowiązanie się Rosji do wzięcia udziału w blokadzie kontynentalnej Anglii; Prusty miały zapłacić Francji kontrybucję

*WOJNA W HISZPANII (X 1807-IV 1814)

Przyczyny:

W 1807 r. francuska armia przy udziale Hiszpanii zajęła Portugalię. Następnie Napoleon zdecydował się zająć Hiszpanię.

Przebieg:

jesień 1807- zajęcie Portugalii przez wojska francuskie, obalenie Burbonów przez Napoleona po wkroczeniu armii francuskiej do Hiszpanii i osadzenie przez niego na tronie brata Józefa. Wojna w Hiszpanii przerodziła się w ogólnonarodowe powstanie, które wspierali Anglicy

4 XII 1808- sgorsowanie przez szwoleżerów polskich dowodzonych przez J. Kozietulskiego przełęczy Samosierra i otwarcie w ten sposób drogi do Madrytu

Konsekwencje:

Mimo sukcesów kampania iberyjska oznaczała dla Napoleona osłabienie na skutek konieczności rozpraszania sił na duzych obszarach Europy

*WOJNA Z AUSTRIA, V KOALICJA (IV 1809-X 1809) Anglia,m Austria

Przebieg:

V 1809- atak wojsk austriackich na Saksonię i Księstwo Warszawskie

12 V 1809-zajęcie Wiednia przez Napoleonapo ściągnięciu części wojsk z Hiszpanii

5-6 VII 1809- bitwa pod Wagram-zwycięstwo Napoleona okupione dużymi stratami; odniesienie zwycięstwa przez armię ks. J.Poniatowskiep w bitwach pod Raszynem, Lublinem, Zamościem

Konsekwencje:

14 X 1809- pokój w Schonburnn pod Wiedniem; Austia straciła część swych ziem na rzecz Francji; ziemie polskie zajęte przez Austrię w trzecim rozbiorze(1795) przyłączono do Księstwa Warszawskiego; do Rosji przyłączono okreg tarnopolski

*WYPRAWA NA MOSKWĘ (1812-1813)

Przyczyny

Car w 1810 r. złamał blokadę kontynentalną, otwierając porty rosyjskie dla statków neutralnych.

Przebieg:

Napoleon w czerwcu 1812 r. wyruszyła na Moskwę. Rosja nie wydała bitwy na terenach przygranicznych. Wojska carskie cofały się, zmuszając nieprzyjaciela do oddalania się od własnych magazynów, co w połączeniu z atakami partyzanckimi utrudniało francuskiej armii zaopatrzenie. Wojska Bonapartego prawie bez oporu weszły w głąb państwa carów, ale bardzo szybko zaczęło im brakować żywności. Silniejszy opór stawili dopiero pod Moskwą. Do bitwy doszło pod Borodino 7 września 1812 r. Napoleon sądził, że po zajęciu Moskwy, drugiego co do ważności miasta Rosji, car zgodzi się na rokowania. Jednak Aleksander I o rokowaniach nie myślał, a Moskwa została przez Rosjan spalona. Napoleon nakazał odwrót tą samą trasą, jaką armia szła poprzednio.

Konsekwencje:

Wyprawa moskiewska mimo zaangażowanie ogromnych sił wojskowych zakończyła się klęską i przyczyniła się do całkowitego upadku napoleona

*VI KOALICJA(Anglia, Rosja, Prusy, Szwecja, Austria)-uzyskanie przewagi militarnej-12 VIII 1813-wypowiedzenie przez Austrię wojny Francji

Przebieg:

VIII 1813- zwycięstwo armii francuskiej pod Dreznem

16-19 X- klęska Napoleona w bitwie narodów pod Lipskiem

30 III 1814-poddanie Paryża wojsom sprzymierzonym

6 IV 1814- rezygnacja Napoleona z tronu z zachowaniem tytułu cesarza i jego wyjazd na wyspę Elbę

30 OV 1814- I traktat paryski: Francję cofnięto go granic z 1792r

1 III 1815- opuszznie Elby przez Napoleona

20 III- wkroczenie Napoleona na czele armii do paryża i przejęcie przez niego na sto dni wladzy

18 VI 1815- bitwa pod Waterloo-klęska Bonapartego pokonanego przez wojska prusko-anglielskie

22 VI-abdykacja napoleona i jego zesłanie na Wyspę śwętej Heleny; jego śmeirć 5 V 1821

Konsekwencje:

20 XI 1815-II traktat paryski: powrot Francji do granic z 1790r, miala zapłacić kontrybucję; jej wolska miały okupować wojska koalicyjna

IX 1814-VI 1815-kongres wiedeński

NAPOLEON A HISTORIA

Jedną z przyczyn klęski Napoleona była jego nieumiejętność wycofania się z wojen. Anglia tworzyła ciągle nowe koalicje, do których przystępowały państwa ancien regime (starego porządku). Bonaparte nie doceniał problemów narodowych. Był typowym człowiekiem oświecenia z kosmopolitycznymi poglądami. Imperium Napoleona rozpadło się, obowiązywał jednak Kodeks cywilny z 1804 r. Jeden ze znawców okresu napoleońskiego nazwał go „Biblią zwycięskiej rewolucji". Nieśli go żołnierze Napoleona przez całą Europę. Tam, gdzie dotarł, nie mogło już być powrotu do absolutyzmu i feudalizmu.

SPRAWA POLSKA W OKRESIE NAPOLEOŃSKIM

ZIEMIE POLSKIE PO III ROZBIORZE

Część obywateli zrezygnowała z walki zbrojnej o niepodległość, koncentrując się na pracy oświatowej i ekonomicznej. Do nich należeli członkowie Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Jego głównym ideologiem był Stanisław Staszic. Oprócz niego do Towarzystwa należeli tacy wybitni Polacy jak:

-Samuel Bogumił Linde - autor pierwszego Słownika języka polskiego,

-Onufry Kopczyński, który wprowadził polską terminologię gramatyczną,

-Jan Śniadecki - matematyk, astronom i filozof, jeden z pierwszych w Polsce uczonych zajmujących się rachunkiem prawdopodobieństwa, a także twórca polskiej terminologii matematycznej i astronomicznej,

-Julian Ursyn Niemcewicz, adiutant Kościuszki podczas insurekcji, autor Śpiewów historycznych, czyli zbioru pieśni o dziejach Polski.

Wielu Polaków uważało, że niepodległość może wywalczyć cały naród, bez wątpliwej pomocy z zewnątrz. Zwolennikiem takiego poglądu był m.in. Tadeusz Kościuszko.

Zwolennikiem innej opcji - odrodzenia się Polski dzięki wsparciu Rosji, był Adam Jerzy Czartoryski.

LEGIONY POLSKIE

Wielu Polaków po III rozbiorze nadzieje na odzyskanie niepodległości wiązało z Francją. W Paryżu działały dwie organizacje polskiej emigracji - umiarkowana Agencja, utworzona przez Kościuszkę, i lewicująca Deputacja, której członkowie prezentowali poglądy zbliżone do jakobińskich. Francja potrzebowała żołnierzy i zaproponowała sformowanie polskich oddziałów na terenie jednej z zależnych od niej republik włoskich. Oficjalna umowa została zawarta w styczniu 1797 r. między rządem Lombardii, leżącej w północnych Włoszech, a gen. Janem Henrykiem Dąbrowskim, związanym z Agencją.. Jednostki polskie u boku gen. Bonapartego walczyły na Półwyspie Apenińskim. Legiony polskie zostały niemal całkowicie zniszczone w starciach z wojskami austriackimi i rosyjskimi dowodzonymi przez gen. Aleksandra Suworowa, m.in. w tygodniowej bitwie nad rzeką Trebbia. Francja jednak potrzebowała żołnierzy i zleciła Dąbrowskiemu odbudowę Legionu Włoskiego, zaś gen. Karolowi Kniaziewiczowi utworzenie nowej formacji - Legii Naddunajskiej. Legia Naddunajska spisała się znakomicie m.in. podczas bitwy pod Hohenlinden w grudniu 1800 r. Francja po zwycięskich starciach z armią austriacką podpisała korzystny dla siebie pokój w 1801 r. w Lunéville. Jego warunki były powtórzeniem ustaleń z Campo Formio. Z pozostałych legionistów utworzono na wzór francuski trzy półbrygady liczące po 3 tys. żołnierzy. Jedna półbrygada pozostała we Włoszech, a dwie wysłał Napoleon do francuskiej kolonii Santo Domingo (Haiti), aby stłumić powstanie murzyńskich niewolników. Legiony były też szkołą kadr dowódczych odgrywających ogromną rolę w formowaniu wojsk polskich w okresie istnienia późniejszego Księstwa Warszawskiego.

POLACY W KAMPANII 1806 R.

Napoleon wraz ze swoim otoczeniem chciał wykorzystać sprawę polską dla wzmocnienia pozycji Francji w środkowej części Europy. Do planów tych chciał Napoleon pozyskać Tadeusza Kościuszkę, który swoją współpracę uzależnił od obietnicy odbudowy państwa w granicach przedrozbiorowych i nadania mu liberalnej konstytucji na wzór angielskiej. Polacy zaczęli formować oddziały powstańcze, którymi dowodzili książę Józef Poniatowski, gen. Zajączek i gen. Dąbrowski. Rozbrajały one garnizony pruskie i zajmowały miasta i twierdze.

KSIĘSTWO WARSZAWSKIE

VII 1807-utworzenie Księstwa Warszawskiego (pokój w Tylży)

22 VII 1807- oktrojownie konstytucjo Ksiestwu Warszawskiemu wLipsu prze znapoleona

1809- atak Austrii na ziemie Ks. Warsz., zwycięstwo armii Ks. Warsz. dowodzonej przez ks. Jozefa Poniatowkiego pod Raszynem, pokój w Schonbrunn kończący wojnę Francji z Austrią- powiększenie Ks. Warsz, o część zaboru austriackiego

1812-udział wojsk Ks. Warsz, w moskiejwkiej wyprawie napoleona

16-19 X 1813- „bitwa narodow” pod Lipskiem-smierć ks. J. Poniatowskiego

1815-formalna likwidacja Ks. Warsz prez kongres wiedeński

**CHARAKTERYSTYKA

-W skład Ks. Warsz. weszły ziemie z II i III zaboru pruskiego bez Gdańska i obwodu białostokiego oraz okręg nadnotecki i zmienia chełmińska

-W 1809me przyłączona do Ks. Warsz. część zaboru austriackiego.

-Ustrojem Ks. Warsz. określonym w jego Konstytucji była monarchia konstytucyjna, dziedziczna w ramach dynastii saskiej (Wettinów)

- Ks. Warsz. pozostawało w uni personalnej z Saksonią, a na tron powołano k®óla saskiego fryderyka Augusta jako księcia warszawskigo

-Administracyjnie kraj został podzielonu na departamenty qwg wzru francuskiego

-mimo ze formalnie polirtka zagraniczna była wyłącznym atrybutem króla saskiego, to faktycznie była ona ścisle podporzadkowanainteresom politycznym Francjii

-Trudna sytuacja gospodarcza panstwa wymusila modernizację rolnictwa i przemysłu.

---