Polityka fiskalna w długim okresie
Polityka fiskalna wpływa w długim okresie na globalne oszczędności. Pojawia się rząd ze swoją konsumpcją.
(1)
SG - globalne oszczędności w gospodarce
G - konsumpcyjne zakupy rządu
Przyjmijmy, że rządowa konsumpcja G i podatki T są ustalane egzogenicznie. Dochód można zapisać również jako sumę oszczędności S gospodarstw domowych i ich konsumpcji oraz płaconych podatków:
(2)
Po podstawieniu (2) do (1) otrzymujemy:
(3)
Globalne oszczędności są sumą oszczędności gospodarstw domowych
i rządu
. Długookresowa równowaga charakteryzuje się równością globalnych oszczędności i wymaganych inwestycji.
Przyjmijmy, iż początkowo budżet jest zrównoważony t=yG. Wówczas warunek długookresowej równowagi ma postać:
Długookresowa równowaga osiągana jest przy niższym poziomie produkcji na pracownika. Rządowa konsumpcja obniża w długim okresie poziom życia społeczeństw mierzony produkcją na pracownika ( Rysunek 1). Nie oznacza to jednak, iż rządowa konsumpcja ma ona być równa zero.
Rysunek 1. Porównanie stanów równowagi. Przypadek równowagi budżetowej. kB* - równowaga ze zrównoważonymi wydatkami rządowymi, kA* - równowaga bez wydatków rządowych.
Załóżmy, iż mamy deficyt budżetowy, czyli t<yG. Dodatkowo przyjmijmy, że stopa procentowa jest mniejsza od tempa wzrostu produkcji. Dzięki temu założeniu deficyt budżetowy może być utrzymywany w długim okresie bez groźby krachu finansów publicznych. Warunek długookresowej równowagi ma postać:
Ponieważ t-yG<0, to deficyt budżetowy powoduje dalsze zmniejszenie produkcji na pracownika (Rysunek 2).
Rysunek 2. Porównanie stanów równowagi. Przypadek deficytu budżetowego. kB* - równowaga ze zrównoważonymi wydatkami rządowymi, kA* - równowaga bez wydatków rządowych, kC* równowaga z deficytem budżetowym.
Zadania
(bardzo trudne) Przypuśćmy, że w pewnym kraju stopa globalnych oszczędności wynosi 0,2. Nieoczekiwanie udaje się na trwałe zlikwidować deficyt budżetowy (różnica między konsumpcją rządu G a podatkami T) z 5% (w stosunku do produkcji) do 0%. Zrównoważenie budżetu uzyskano dzięki obcięciu wydatków G. Niech udział produktu wytworzonego przez kapitał wynosi 0,3.
O ile wzrośnie produkt w wyniku spadku deficytu budżetowego
Jaki jest bezpośredni i długookresowy wpływ redukcji deficytu na konsumpcję.
Ciekawe linki
Poglądy
1
k
kA*
k*
kB*
A
B
k
kA*
k*
kB*
A
B
kC*