Prawo karne
Dziedzina prawa stanowionego przez powołana do tego władzę państwową która określa jakie zachowania naruszające normy postępowania zostają uznane za czyny karalne , jakie sa zasady pociągania sprawców takich czynów do odpowiedzialności karnej i jakie kary lub inne środki mają być stosowane wobec sprawców czynów karalnych .
Prawo karne ma charakter subsydiarny tzn , pomocniczy w stosunku do pozostałych dyscyplin należących do porządku prawnego.
Kodyfikacja prawa - ujęcie w jedną , logicznie uporządkowaną całość przepisów z danej dziedziny stosunków społecznych , zawartych w roznych aktach normatywnych , w ramy kjednolitego aktu określanego mianem kodeksu .
Najstarsza kodyfikacja świata Ur - Nammu z około 2060 r. p. n. r Najbardziej znana kodyfikacja starożytności Kodeks Hammurabiego odnaleziony na początku XXw. Pochodzący z XVII w . p . n. e .
Normy postępowania to ogolne normy które sa przyjęte w danym społeczeństwie wyznaczają one nam to co jest karalne i co jest niekaralne . W prawie karnym to co nie jest zabronione to jest dopuszczalne .
Została w nim w wprost wrażona zasada talionu ( od łacińskiego talio czyli odwet ) zgodnie z zasadą oko za oko , ząb za ząb i metylacja . Kary mutylacjyne / mytylacja ) zalicza się do kategorii kar cielesnych ( obok np. kary pręgierza czy kary chłosty ) . Jest to jedna z tzw, kar odzwierciedlanych co oznaczało że poszczególny typ przestępst był karany obięciem konkretnej części ciała , niekiedy , „ związanej'' z danym przestępstwem. Polegały na okaleczeniu , odcinaniu skazanemu poszczególnych części ciała .
„ Czym uczyniłeś to ci odetniemy - jeśli syn uderzył ojca odcinano mu rękę .”
Wiele przestępst zagrożonych było karą śmierci.
„ Jeśli ktoś kogoś oskarżył i rzucił nań poderzenie o zabójstwo , zaś tego mu nie udowodnił ten , kto go oskarżył , poniesie karę śmierci''
Prawo ustanowione przez Hammurabiego miało charakter kazuistyczny, to znaczy jego przepisy formułowano przewidując konkretne [możliwe do popełnienia przestępstwa, nie starając się o wupracowanie uniwersalnych zasad ogólnych.
Mieszkańcy państwa Hammurabiego nie byli równi wobec prawa . O wielkości kary decydował status sprawcy i pokrzywdzonego : wolny czy niewolnik posiadany majątek lub pełniona funkcja ( wyróznia się urzędników - dwór ) . Liczyło się kto skarżył i kto był oskarżonym .
Polskie kodyfikacje karne
Pierwsza polska kodyfikacja karna - Kodeks karzący Królestwa Polskiego z 1818 r ( do roku 1848 r - wprowadzono w zaborze rosyjskim Kodeks kar głównych i poprawczych )
Po 11 listopada 1918 r obowiązywały w zakresie prawa karnego 4 porządki prawne :
- austriacki
- niemiecki
-rosyjski
-węgierski
Kodeks karny z 11 lipca 1932 r . ( wszedł w życie 1 września ) wprowadzony rozporządzeniem Prezydenta RP
K.k z 1969 uchwalony w dniu 19 kwietnia - wszedł w życie 1 stycznia 1970
K.k z 1997r. - uchwalony 6 czerwca 1997 wraz z nim uchwalono : kodeks postępowania karnego , kodeks karny wykonawczy.
Funcje Prawa Karnego
Funkcja sprawiedliwościowa
- wywodzi się z pierwotnej reakcji grupy na zachowania naruszające obowiązujące w grupie wartości , tzn z reakcji zemsty i potępienia moralnego
- prawo karne jest wyrazem posępu cywilizacyjnego i ograniczenia reakcji zemsty
- jednak w grupie społecznej pozostaje akualne poczucie potrzeby odpłaty złem za wyrządzone zło ( sprawca swoim atakiem na dobro prawne wyrządza zło i państwo jest zobawiązane odpowiednio tzn adektwatnie do wyrządzonego zła zareagować przez spowodowanie dolegliwości odczuwalnej przez prawcę )
Kryminologia
Wiktymologia
Kryminalistyka - nauka o taktycznych zasadach i sposobach oraz o technicznych metodach i środkach rozpoznawania a także wuykrywania przestępst i ich sprawców oraz udowadniania istnienia lub braku związku między osobami a zdarzeniami
W nauce kryminalistyki wyróznia się podstawowe dziedziny:
- taktyka kryminalistyczna
- technika kryminalistyczna
- strategia kryminalistyczna
- metodyka kryminalistyczna
Kryminalistyka posiada 4 podstawowe funkcje
Rozpoznawcza./ wykrywcza / dowodowa / zapobiegawcza
Medycyna sądowa - jest nauką stosowaną która łachy w sobie wiedzę biologiczno- lekarską z naukami prawnymi . Służy ona pomocą przede wszystkim organom ścigania karnego i wymiaru sprawiedliwości. W językach zachodniej Europy najczęściej używane jest określenie medycyna prawna ( medicine legale ) w słowiańskich najczęściej sądowa.
Badanie medyczno - sądowe to :
Tanatologia sądowo - lekarska : oględziny zewnętrzne zwłok w miejscu ich ujawnienia ( dojazd własnym samochodem ) sądowo - lekarskie sekcje zwłok , w tym noworodków i płodów jak również zwłok ekshumowanych z pobraniem niezbędnego materiału dalszych badań
Opiniowanie w zakresie kwalifikacji prawnej obrażeń ciała na podstawie badań pokrzywdzonych dokumentacji medycznej akt sprawy ustalenie ewentualnego mechanizmu powstania obrażeń ( czynny , bierny )
Opiniowanie w zakresie narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i wystąpienia ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.
Kryminalistyka - to prawne określenie czynów zabronionych , to ich typizacja przez „wciąganie” na listę przestępstw zachowani godzących w wartości podlegające prawnokarnej ochronie
Penalizajca - to proces określania środków penalnych - kar , środków karnych lub innych , grożących za czyn zabroniony jako przestępstwo , a więc podlegających kryminalizacji.
Funkcja ochronna - chroni stosunki społeczne i dobra prawne tych stosunków przez zamachami na nie ,
- ustawodawca uznaje pewne dobra za cenne , czy to z punktu widzenia interesów obywateli czy grup społecznych lub całego społeczeństwa .
Realizacja funkcji ochronnej wiąze się z funkkcją afirmacyjno - motywacyjną
- poprzez normy powinnośćiowe - zakazy i nakazy - prawo karne określa standardy postępowania w społeczeństwie 9 wskazuje , jakie dobra i w jhakim zakresie podlegają ochronie - funkcja afirmacyjna
- przez stosowanie sankcji prawo karne zmierza do kształtowania motywacji do przestrzegania prawa (adrestami tych norm sa obywatele a prawo karne jest tym skuteczniejsze im powszechniejsza jest świadomość prawna społeczeństwa , a także im większe wsparcie znajdują sjego normy w zakorzenionych w kulturze i religii społecznych normach postępowania )
W nauce kryminologii dowiedziono ze rozmijanie się prawa z podstawowymi normami społecznymi prowadzi do zjawiska zwanego anomią.
Anomia - sytuacja w której ludzie/ społeczeństwo nie czują się związani z prawem nie identyfikują się z nim
Tylko wtedy gdy normy prawa karnego i stosowane na podstawie tych norm sankcje znajdują społeczna akceptacje , mogą one skutecznie pełnić funkcję motywacyjna w kierunku przestrzegania prawa .
Funkcja gwarancyjna
W nowożytmy prawie karnym zwraca się na tę funkcję wielką uwagę . Wyeksponowanie tej funkcji nastąpiło w okresie Rewolucji Francuskiej . Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r , stanowiła reakcję na okrucieństwo prawa i samowolę sadów epoki feudalizmu . Funkcja gwarancyjna wyraża się w postulatach , aby zakres czynów zabronionych był dla obywatela jasny i aby sady mogły stosować tylko takie kary które zostały określone w ustawie . Postulaty te znalazły wyraz w zasadach czyli naczelnych dyrektywach postpowania którym podporządkowany jest cały system prawa karnego .
Są to zasady :
- nullum crimen sine lege ( nie ma przestępstwa bez zakazu stawowego , czyn zabroniony musi być określony w ustawie )
- nulla poena sine lege
( nie można stosować kar , które nie są określone w ustawie )
- lex retro non agit
( ustawa nie działa wstecz czyn nie może być uznany za przestępstwo bez wcześniejszego zakazu ustawowego)
Zakaz analogii czyli jeżeli w ustawie jest zabronione posiadanie broni palnej to jeżeli ktoś posiada nóż nie musi mieć zgody .
Istotną rolę we współczesnym prawie karnym odgrywa :
Funkcja prewencyjno - wychowawcza
Polega ona na tym iż rola prawa karnego nie wyczerpuje się w represjonowaniu za popełnienie czynu zabronionego . Prawo to zwraca się ku przyszłości - celem kary i innych środków karnych jest oddziaływanie zapobiegawczo - wychowawcze zarówno na sprawcę przestępstwa ( prewencja indywidualna ) jak i ogół społeczeństwa * prewencja ogólna ) w kierunku przestrzegania prawa .
Prewencja ogolna ma wpływac tak na społeczeństwo aby społeczeństwo było wychowywane przez prawo karne .
a) Taktyka kryminalna ( kryminalistyczna ) zajmuje się :
-sposobami popełniania czynów przez przestępców
- zasadami działania organów śledczych stosowanymi w celu wykrycia przestępstwa oraz ujawnienia i ujęcia sprawcy
b) Technika kryminalna ( kryminalistyczna ) - zajmuj esię środkami 0 fizyczno - chemicznymi
_ używanymi przy popełnianiu czynów przestępnych
- stosowanymi w celu wykrycia przestępstwa oraz ustalenia i ujęcia sprawcy
c) strategia kryminalistyczna - obejmuje :
- wiedzę typu prognostycznego , przewidującą kierunki , metody i środki działania przestępców w dalekiej przyszłości
- wiedzę przygotowującą takie metody , środki i przedsięwzięcia które byłyby w stanie skutecznie zwalczać tę przyszła przestępczość
d) Metodyka kryminalna
- stanowi adaptację taktyki i techniki śledczej , obejmuje : ogólną i specjalistyczną wiedzę na podstawie m której podejmowane sa odpowiednie decyzje podlegające na wyborze optymalnej taktyki śledczej Wykorzystywana do zwalczania określonych grup przestępczych.
Funkcja rozpoznawcza - realizowane jest przez opracowywanie metod i środków służących do uzyskiwania możliwe największej liczby informacji o miejscach przedmiotach, osobach , taktyce aktualnych i przyszłych działań kryminalistycznych . Wyróżnia się rozpoznanie terenowe m, środowiskowe problemowe i osobowe . Należy pamiętać że funkcja ta jest powiązana z podejmowaniem działań operacyjnych a uprawnione organa muszą ściśle przestrzegać obowiązujących norm prawnych . Poszanowania dóbr osobistych jednostki i znajdować merytoryczne uzasadnienie w każdej konkretnej sprawie .
Funkcja wykrywacza - wiąże się z najważniejszym celem kryminalistyki - wykryciem zdarzenia , jego sprawców , mechanizmu powstania określonych zjawisk lub ich zmian , jest on nierozerwalnie powiązana z funkcja rozpoznawczą gdyż aktywizuje i konkretyzuje wiedze zdobytą podczas rozpoznania . Podstawą realizacji procesu wykrywczego sa informacje uzyskiwane z różnych źródeł , analizowane i oceniane które następnie wykorzystywane sa w konkretnie podjemnnowanych działaniacha. Działania te zmierza do poszukiwania określonego podmiotu lub przedmiotu wykrywania , weryfikowania informacji nim aż do ujawnienia i potwierdzenia jego rożsamości . Funkcą tą wiąże się tzw , reguła siedmiu złotych pytań - co , gdzie, kiedy , w jaki sposób , dlaczego jakim i środkami , kto nakreślająca kierunek działań w każdej sprawie.
Funkcja dowodowa - zadaniem podejmowanych w związku z nią działań jest zgromadzenie materiału mającego walory dowodowe , tktóry pozwoli na przestawienie określonych wniosków procesowych . Realizując te funkcję poruszamyuy się w sferze prawa dowodowego ściśle reglamentowanego przzepisamio procedury karnej . Proces udowadniania faktu popełniania przestępstwa jego okoliczności , sposoby dziłania sprawcy i samego sprawstwa przeprawadza organ procesowy , zgodnie z przepisami prawa procesowego , na podstawie dowodów dostarczonych przez kryminalistykę . Dlatego tez tak istotne jest alby najważniejsze czynności o znaczeniu dowodowym miał y doskolane wypracowana kryminalistyczną taktykę ich przeprowadzania.
Funkcja zapobiegawcza -wana inaczej profilaktyczną Funkcja ta jest realizowana ąt zarówno przez podejmowanie działań w kierunki neutralizacji czynników zagrażających rozpoznawania środowisk kryminogennych , zapobiegania abstrakcyjnym zagrożeniom przewidywanym na podstawie doświadczeń praktyki i badań naukowych , jak i realizację zespołu konkretnych przedsięwzięć odnoszących się do określonych , jednostkowych , szkodliwych zdarzeń .
Mówimy więc o profilaktyce ogólnej i szczególnej
Czynności profilaktyczne mogą mieć bardzo szerokie spektrum - od wzmożonych patroli policyjnych w newralgicznych okresach ( np. . kontrole drogowe w czasie świ czy tzw . wydłużonych weekendów ) poprzez atestację systemów zabezpieczeń i postulowanie zmian konstrukcyjnych budynków zagrożonych włamaniami propozycje zmian w wadliwych regulacjach prawnych do organizowania społecznych akcji uświadamiających niebezpieczeństwa i zagrożenia czy długofalowych programów profilaktycznych takich jak np. „bezpieczne miasto”
Na gruncie kryminalistyki mamy też do czynienia z pojęciami :
Sprawca zdarzenia
Miejsce zdarzenia
Czynności wykrywcze
Miejsce zdarzenia to miejsce w którym szukamy śladów i innych przemiotów zdarzenia .
Czynności wykrywacze to czynności podejmowane zanim ustalimy fakt przestępstawa i osobąę sprawcy npo oględziny przeszukanie , czynności opreracyjno - rozpoznawcze .
Wizja lokalna
Wizja lokalna - jest to czynność organu prowadzącego postępowanie karne polegająca na wyjeździe na miejsce zdarzenia w celu dokładniejszego ustalenia i uściślenia zebranych informacji .
Najczęściej jest ona przeprowadzana w późniejszym etapie postępowania kiedy np. istnieją już jakieś dowody . Ma ona na celu unaocznienie zebranego materiału dowodowego najczęściej przed zamknięciem postępowania przygotowawczego . Ma więc ona charakter weryfikacyjny ale może mieć tez charakter kontrolny
Wizja lokalna jest odtworzeniem statystycznym jest ona utrwalana w protokole a może być utrwalona z pomocą urządzeń rejestrujących dźwięk i robra
Zazwyczaj odbywa się ona z udziałem podejrzanego i świadków . Jej celem jest upewnienie się czy opis miejsca i zdarzenia zagładzicie z rzeczywistością, odnalezienie zwłok , przedmiotów służących do popełnienia i pochodzących z przestępstwa. Badany jest tutaj przebieg zdarzenia , wykonywane są czynności odtwórcze.
Eksperyment procesowy jest to doświadczenie kub odtworzenie przebiegu zdarzeń lub ich fragmentu . Chodzi tu o doświadczenie czegoś bądź przyjmując odtworzenie chodzi o rekonstrukcję elementów jakiejś całości . Jest to również czynność protokołowania .
Eksperyment jako doświadczenie jest czynnością dowodową . Odtworzenie jest pewną szczególną formą przesłuchania , traktują c je jako zwykłe przesłuchanie sporządza się protokół , Jako szczególna forma wizji lokalnej sporządza się protokół na podstawie Art. 143 ( fakultatywnie ) jednak charakter obligatoryjny uzyskuje poprzez fakt iż jest to czynność niepowtarzalna . Podstawa przeprowadzenie jest tutakj przepis prawny . KPK wyznacza pewne reguły przeprowadzani .
Czynność ta przeprowadzana jest wg . reguł taktyczno - śledczych . przeprowadzony może być w każdym stadium postępowania . Przesłankami przeprowadzenia takiego eksperymentu są : wątpliwości dco do możliwości zaistnienia określonego zdarzenia fakt iż okoliczności zdarzenia maja istotne znaczenie dla sprawuy istnieją faktyczne możliwości przeprowadzania eksperymentu a wątpliwości mogą zostać rozstrzygnięte tylko przez ów eksperyment gdyż inne czynności nie dały wystarczającej odpowiedzi
Przedmiotem eksperymentu fakt czy ustalenie czy dana czynność mogła mieć miejsce w danych okolicznościach. Sam eksperyment bardzo często ulega kilkukrotnemu powtórzeniu
W pewnych sytuacjach przeprowadzenie eksperymentu jest jednak niedopuszczalne mianowicie jeśli jego przeprowadzenie zagraża życiu i zdrowiu człowieka godzi w cześć człowieka albo zasady obyczajowości bądź gdy możliwa jest duża strata materialna albo tez grozi naruszeniem ważnych interesów publicznych.
Przeszukanie
Może nstąpić jedynie w celu :
1) wykrycia zatrzymania lub przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej
2) znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie
3 ) znalezienia rzeczy podlegających zajęciu w postępowaniu karnym o ile istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia ze osoba podejrzana lub wymienione rzeczy się tam znajdują
Przeszukanie może objąć
a) pomieszczenia ( mieszkania i inne lokale )
b) inne miejsca ( środki transportu , miejsca otwarte )
c) osobę jej odzież i podręczne przedmioty
Kto możę dokonać przeszukania ?
A ) prokurator
B) policja
Jakie sa zasady dokonywania przeszukań :
1 ) przeszukania osoby i odzieży należy dokonywać w miarę możności za pośrednictwem osoby tej samej płci , nie dotyczy do przeszukiwana przedmiotów podręcznych
2) przeszukania pomieszczeń zamieszkałych dokonuje się z założenia jedynie w porze dziennej z tym ze przeszukanie rozpoczęte za dnia można kontynuować także mimo nastania pory nocnej
3 Przeszukanie w porze nocnej jest możliwe jedynie :
a) zawsze w odniesieni do lokali dostępnych w tym czasie dla nieokreślonej liczby osob( np. dworce kolejowe )
b) w odniesieniu do pomieszczeń zamieszkałych w wypadkach niecierpiących zwłoki
4_ przeszukanie pomieszczeń lub miejsc zamkniętych należy do instytucji państwowej lub samorządowej wymaga przedniego ( przy rozpoczynaniu przeszukania ) zawiadomienia kierownika tej instytucji lub jego zastępcy albo organu nadrzędnego
5 Przeszukanie pomieszczenia zajętego przez wojsko może nastąpić tylko w obecności dowódcy lub osoby przez niego wyznaczonej
jaki jest tryb dokonywania przeszukań ?
Osobę u której ma nastąpić przeszukanie należy przed przystąpieniem do tej czynności zawiadomić o jej celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów
Okazuje się jej postanowienie sądu lub prokuratora a przy ich braku nakaz kierownika jednostki lub legitymację służbową
Przy poszukaniu ma prawo być obecna osoba u której dokkonuje się tej czynności oraz osoba przybrana przez prowadzącego czynności a także osoba wskazana przez podlegającego przeszukaniu , ale tylko jeżeli nie uniemożliwia to przeszukanie albo nie utrudnia go w istotny sposób .
Przeszukanie może nastąpić także m gdy właściciel lokalu jest nieobecny, Kodeks postępowania karnego przyjmuje że jeżeli przy przeszukaniu nie ma na miejscu gospodarza lokalu należy przeszukania przywołać przynajmniej jednego dorosłego domownika lub sąsiada
Z czynności przeszukania sporządza się protokół , W przypadku zajęcia przedmiotów osobie zainteresowanie należy wręczyć pokwitowanie stwierdzające , jest przedmioty i przez kogo zostały zatrzymane.
Określenie „ślad” należy do postawowych pojęć używanych w kryminalistyce
Śladem kryminalistycznym, jest stan rzeczy , który odpowiada następującym kryteriom :
1) jest to określony stan materii , stwierdzony na miejscu , który jest obecnie lub może być w przyszłości przedmiotem działań kryminalistycznych
(np. oględzin, przeszukania , eksperymentu )
2) stan ten pozostaje w określonym związku przyczynowym z badanym zdarzeniem
3) stan ten ma znaczenie kryminalistyczne dla wyjaśnienia badanego zdarzenia , a także przewidywania przyszłego rozwoju tego zdarzenia lub innych zdarzeń ( określony modus operadni sprawcy , który może powtarzać się przy następnych czynach przestępnych takiego samego rodzaju )
4) stan ten jest poznawalny tj. daje się wykryć zabezpieczyć i wyjaśnić za pomocą współczesnych metod i środków kryminalistycznych .
Funkcje śladów rojalistycznych
Funkcja informacyjna - polega na dostarczaniu ograną procesowym informacji na temat zdarzenia będącego przedmiotem postępowania
Jest ona zwykle realizowana w dwóch fazach:
1) myślowej rekonstrukcji przebiegu zdarzenia na podstawie analizy ujawnionych na jego miejscu śladów oraz faktów uzyskanych z innych źródeł
2) druga faza to ustalenia oparte na wynikach specjalistycznych badań laboratoryjnych , analiz baz danych informatycznych , zbiorów śladów kryminalistycznych
Funkcja dowodowa - nadanie zebranym informacjom waloru rzeczowego śródła dowodowego
Zarówno ilość jak i jakoś tych informacji zależy w głównej mierze od prawidłowego wyrównywania czynności związanych z ujawnieniem i zabezpieczaniem śladów na miejscu zdarzenia,
Według miejsca występowania śladów
a) ślady na miejscu czynu zabronionego
b) ślady na środkach służących do popełnieniu czynu zabronionego
c) ślady na sprawcach czynu zavronionego
d) ślady na ofiarach
Ze względu na dział wiedzy której metody badawcze zastosowano w analizie śladów :
a) ślady daktyloskopijne ( odciski palców )
b) ślady mechanoskopijne ( dotyczy narzędzia zbrodni )
c) ślady traseologiczne ( kto te ślady zostawił człowiek zwierzę pojazd )
d) ślady pisma
e) ślady fonoskopijne (próba identyfikacji sprawcy na podstawie analizie mowy głosu)
f) ślady biologiczne
g) ślady fizykochemiczne
h) ślady zapachowe
Ze względu na sposób postwawania śladów
a) ślady powstałe na sposób naturalny
b) ślady celowo spowodowane
Oględziny
Oględziny śa czynnością porcesową w trakcie której organ prowadzący oględziny po szczegółowym zapoznaniu się z ich przedmiotem , którym może być miejsce , osoba , rzecz, lub zwłoki , podejmie działania podlegające na wykrywaniu , zabezpieczaniu i wstępnym zbadaniu szeroko rozumianych śladów kryminalistycznych w celu wyjaśnienia charakteru i okoliczności powstałego zdarzenia oraz ustalenia jego sprawcy
Cele oględzin
a) wyjaśnienie charakteru okoliczności zdarzenia ,
b) ustalenie sprawcy zdarzenia
c) zebranie rzeczowego materiału dowodowego , w postaci ujawnionych zabezpieczonych śladów kryminalistycznych
Pierwsze dwa cele przyjęto od dawna w kryminalistyce określać mianem „siedmiu złotych pytań”
Co się zdarzyło ?
Gdzie się zdarzyło ?
Kiedy się zdarzyło ?
W jaki sposób dokonano przestępstwa ?
Czym dokonano przestępstwa ?
Dlaczego popełniono przestępstwo ?
Kto dokonał przestępstwa?
Zadania oględzin :
Utrwalenie wyglądu i stanu miejsca zdarzenia ze szczególnym uwzględnieniem miejsc znalezienia śladów - służy temu cała dokumentacja techniczna ilustrująca miejsce zdarzenia ( plany szkice , zdjęcia fotograficzne , filmy , makiety przestrzenne) oraz metryczki zabezpieczonych śladów i protokół oględzin w którym należy podać najistotniejsze cechy wyglądu poszczególnych fragmentów miejsca zdarzenia
Ujawnienie śladów na miejscu zdarzenia- musi łączyć się ze wstępnym zbadaniem i oceną umożliwiającą eliminację tych śladów związku ze zdarzeniem oraz budową wersji zdarzenia - należy dążyć do ujawnienia wszystkich śladów mających związek ze zdarzeniem .
Oględziny osoby
To w ujęciu kodeksowym i procesowym oględziny ciała osoby żyjącej . Oględziny i badania osoby mogą być przeprowadzone jedynie gdy ustawa na to zezwala
Oględziny ciał mogą mieć charakter powierzchowny ( np. sprawdzenie czy dana osoba ma bliznę na przedramieniu ) lub bardziej szczegółowe
Jeżeli oględziny takie mogą wywołać uczycie wstydu powinna dokonać ich osoba tej samej płci chyba że łączą się z tym szczególne trudności. Osoby odmiennej płci mogą być obecne przy tych oględzinach jedynie w razie konieczności .
W przypadku świadka ( pokrzywdzonego ) oględzin takich można dokonać nawet bez zgody tej osoby jeżeli od jej stanu zdrowia zależy karalność czynu
Oględziny osoby przeprowadź się z udziałem lekarza wezwanego w charakterze biegłego . Wydaje on opinię co do przyczyn powstania określonego śladu na ciele sposoby badanej co do przedmiotu jakiego ślad pochodzi oraz co do czasu w jakim przypuszczalnie ślad powstał.
Podczas oględzin obejrzeniu a także utrwaleniu podlegają :
- uszkodzenia ciała m takie jak rany , oparzenia ,blizny i guzy , podbiegnięcia krwawe , otarcia , deformacje i tatuaże
- ślady zaburzenia , zamoczenia okopcenia , nadpalenia tkanek
- wszelkie ślady na odzieży oraz przedmioty znajdujące się w kieszeniach lub ukryte w odzieży
W toku oględzin pobiera się od osoby w razie potrzeby materiał do badań laboratoryjnych. W uzasadnionych przypadkach należy zabezpieczyć do badań cała odzież lub jej części.
Policjanci nie dokonują oględzin ciała osób pokrzywdzonych przestępstwami przeciwko wolności seksualnej obyczajności. Osoby te niezwłocznie po przekazaniu przez nie informacji o zaistniałym zdarzeniu o jego miejscu i sprawcy a jeszcze przed wykonaniem innych czynności policjant kieruje na badania lekarskie :
-ginekologiczne , połączone - w razie konieczności - z zabezpieczeniem przez lekarza dowodów lub innych materiałów mających związek z przestępstwem
- inne badania związane z rodzajem i charakterem doznanych obrażeń .
Oględziny zwłok
Oględziny te rozpoczyna się od utralenia za pomocą fotografii nagrań wideo lub innych nośników informalcni ich wygladu i ułożenia oraz stanu otoczenia
Następnie opisuje się wygląd i ułożenie zwłokk oraz sporządza szkic ich ułożenia
W dalszej kolejności dokumentuje się oględziny odzieży w która zwłoki SA ubrane opisująć jej poszczególne czsci w takim porzadku w jakim znajdują się one na zwłokach lub odzieży która naajduje się obok zwłok , uwzględniając ewentualnie ślady na odzieży lub jej uszkodzenia
Oględziny zewnętrze polegają w szczególności na stwierdzeniu:
Rozpmieszczenia i nasilenia wczesnych i poźnych znamion śmierci
Reakcji tkanek w procesie ich obumierania
Zanieczyszczeń powłok ciała płynami ustrojowymi wydzielinami i wydalinami lub substancjami obcego pochodzenia
Obecności owadow i stadium ich rozwoju
Obrazen ciała z uwzględnianiem podziału na obrazenia powstałe za zycia i po śmierci
Osobę martwą uznaje się wtedy gdy stwierdza się obumarcie pnia mózgu . 3 lekarzy ma uczestniczyc w stwierdzeniu obumarcia pnia mózgu
Znamiona śmierci : brak oddechu , brak tętna , brak reakcji na różne bodźce , bladość ciała i wyziębienie ciała ( są to niepewne znamiona śmierci )
Znamiona pewne
Znamiona śmierci
PEWNE
Plamy opadowe ( livores mortis )
Powstaja dzieki grawitacji - krew która nie może krążyć w organizmie , opada do obszarów najniżej położonych . Tam gdzie ciało przyglądało do twardej powierzchni tworza się blade obraszy które spowodowane SA uciskiem naczyń krwionośnych i niemożnością gromadzenia się w tym miejscu krwi . Jasne ślady powodują także różne elementy odzieży, jak np. paski , gumki.
W przypadku śmierci na skutek zatrucia tlenkiem węgla plamy SA zazwyczaj wiśniowo - czerwone albo różwoe , jednak takie same plamy mogą się pojawić gdy zwłoski wystawione były na działanie nieskiej temperatury albo zgon nastąpił wskutek zatrucia cjankami
Plamuy pojawiaja się od 30 minut do 2 godzin po śmierci jednakże gdy śmierć jest powolna mogą wystapić jeszcze przed gdonem
Livor mortis utrwalają się zwykle po 12 godzinach . Przed upływem tego czasumoga się przemieszczać np., na skutek odwód®cenia zwłok . Jeśli na skutek uciśniecia plama blednie , oznacza to ze nie jest utralona . Plamy opadowe występują takzę w narzadach wewnętrznych
W najniżej położonych częściach cciała krew pod wpływem ciśnienia może dopowoadzić do pękania naczynek krwionośnych i wystapienia tzw. Plamek Tardieu albo plamicy .
Proglem polega na tym że plamy opadowe mogą wyglądać jak zasinienia . Aby odróżnić plamy opadowe od zasinień należy
Nacisnąć - ale tylko do pewnego czasu po zgodnie
Naciać
Stężenie pośmiertne ( rigor mortis )
Mięśnie pośmierci tężeją gdyż nie otrzymuja ATP ( adenozynotrójfosforanu ) czyli energii potrzebnej do ich skurczów
Stężęnie pośmiertne Mozę zostać przyspieszone przez zużytkowane ATP np. w następstwie gwałtownego wysiłku do jakiego dochodzi przed zgonem. Niekiedy stężenie rozpoczyna się natychmiast po śmierci i jest wówczas nazwane stężeniem kteplycznym.
Proces zaczyna się 2 do 4 godzin po śmierci rozwija od 6 do 12 godzin austaje w momencie rozpoczęcia się tzw procesów gnilnych
Najwcześniej tężeją mięśnie żuchwy , później od kończyn górnych po dolne
W środowisku zimnym stężenie rozpoczyna się szybiej i utrzymuje dużę niż przy wysokiej temperaturze otoczenia . Pierwotnie za przyczyczyne uznawano przemiane beztlenową prowadząca do wytworzenia glikozy a tym samym kwasu mlekowego i zakaszenia obecnie bierze się po d uwage spadek dostaw energii w postaci ATP.
Rozkład gnilny
Rozkład dzielimy na autolize czyli rozkład narzadów wewnętrznych i komórek na skutek działania enzymów wewnątrzkomórkowych - taka autodestrukcja oraz gnice podczas którego maja miejsce procesy spowodowane przez florę bakteryjna układu pokarmowego fementację.
To kiedy rozpoczną się procesy gnilne zależy od środowiska w jakim zwłoki przebywaja i kondycji samych zwłok
Rozkład zaczyna się w momencie gdy dolne partie brzucha przybieraja kolor zielonkawy do czego dochodzi od 24 do 36 godzin po zgonie
Przestępstwa przeciwko wolności seksyalnej i obyczajności w polskim prawie karnym a atakże aspekty wiktymilogiczne
Przestępczość seksualna i przestępczość na tle seksualnym to to samo
Przestępstwo zgwałcenia - zostało stypizowane i opisane kk w art. 197 , Sprawca zgwałcenia ma obcować płciowo , doprowadza do czynności seksualnej lub też doprowadza do wykonania czynności seksualnej .
W typie podstawowym wymiar kary za przestępstwo zgwałcenia od lat 2 do lat 12 . pozbawienia wolności .
Społeczna szkogliwość czynu - zależy od sposobu działania sprawcy , dóbr prawnych które sprawca naruszy ,zależy także od rozmiaru szkody które sprawca wykonał swoim działaniaem a także od motywacji sprawcy .
`
W pozostałych przypadkach od 6 miesiecy do lat 8
W typoie kwalifikowanym to będą 3 lata a nie 2 tak jak w trybie podstawowym ,
Elementy
- gwałt ze szczególnym okrucieństwem
- zgwałcenie wspólnie z inna osoba ( zgwałcenie zbiorowe)
- zgwałcenie małoletniego poniżej lat 15
Przy zghwałcneniu sprawca ma działać za pomocą przemocy , groźby karalnej albo podstępu .
Najczęstsze przypadki poinformowaniu o przestępstwie ,
Pedofilia pierwotna oraz pedofilia wtórna ( zastępcza )
Pedofilia pierwontaP - mamy do czynienia wówczas gdy dana osoba kieruje swoje zachowania sexualne kieruje na dziecko i wyłącznie na dziecko .
Pedofilia wtórna - sprawca albo nie mogąc z przyczyn fizycznych nie może uzyskać satysfakcji seksualnej z dojzałym partnerem kieruje swoje zachowania na parnetera małoletniego który ma mniejsze oczekiwania . Z tym przypadkiem mamy najczęściej doczynienia z rodzinami kazirodczymi
Przestępstwo paserstwa - polega na tym na ukrywaniu rzeczy pochodzącej z kradzieży na pomaganiu ,
Paserstwo umyślne - zagrozenie karą od 3 lat do 5 lat pozbawienia wolności.