Miłość w ujęciu Platona, miłość w czasach pop kultury. Pytanie o miłość -
Platon „Uczta”
Na temat miłości i rozumieniu jej w epoce starożytnej, człowiek współczesny może się dowiedzieć między innymi z „Uczty” Platona. Jak sama nazwa wskazuje jest to opis tego co miało miejsce podczas jednej z starożytnych greckich uczt. Jednak była to nieco inna, ze względu na charakter. Tematem owej uczty był najbardziej lubiany bóg- Eros.
W czasie prowadzonych rozmów, doceniano i wychwalano miłość między mężczyznami. Nawet uważano, iż miłość ta jest wyższą formą w hierarchii różnych rodzajów miłości. Na potwierdzenie tychże teorii podają wiele dowodów oraz argumentów. Wymieniono wiele pochwał dla relacji, które mają miejsce pomiędzy starszym i dojrzałym mężczyznom, a młodzieńcem. Starszy mężczyzna posiada takie atuty jak: doświadczenie, wiedza i mądrość, z kolei młodzieniec ma piękne i młode ciało, a dodatkowo przy takim mędrcu może kształtować i rozwijać swojego ducha i charakteru.
Tą piękną miłością opiekuje się i błogosławi sam Eros. Mężczyźni, których dosięga strzała Erosa zwracają się w miłości ku osobnikom tej same płci. Na ten temat tak pisze Platon:
„[…], bo oni kochają to, co z natury ma więcej siły, więcej rozumu […] kochają chłopców,
którzy już zaczynają myśleć, a to bywa zwykle mniej więcej w okresie dojrzewania […]”.
Niestety pojawia się mały problem, gdyż poza tym „wspaniałym” Erosem, pojawia się jeszcze inny, który nazywany jest „wszetecznym” Ludzie znajdujący się pod jego opieką nie wyróżniają się niczym szczególnym poza miernotą. Na jego temat Platon pisze tak:
„Taki to najpierw kocha zarówno kobiety, jak i chłopców, potem, jeżeli już kocha, to więcej ciała niż dusze; przy tym ile możności najgłupsze, bo myśli tylko o uczynku, a piękno jest mu obojętnie”.
Zalety Erosa charakteryzuje Platon słowami Agatona, wytwornego gospodarza domu, w kwiecistej mowie w styku sofistów. Jest to najpiękniejszy i najlepszy z wszystkich bogów, bo najmłodszy, delikatny - mieszkania zakłada w sercach i duszach bogów i ludzi, lotny, nieuchwytny w formach, ma kształty harmonijne, wdzięk, piękną cerę, przebywa pośród kwiatów i nikomu nie czyni krzywdy. Jest sprawiedliwy, panuje nad żądzami i rozkoszami, mężny, mądry - kogo nawiedzi, ten się staje twórcą, budzi nowe życie, wykazuje zręczność sztukach, zamiłowanie do piękna, rozbudza przyjaźń.
„Uczta” Platona jest cennym źródłem do poznania życia towarzyskiego i obyczajowego w starożytnej Grecji, w szczególności problemu homoseksualizmu i pederastii. Zgodnie z ówczesnymi zwyczajami wszyscy uczestnicy uczty są mężczyznami, kobiety były traktowane jako istoty podrzędne i nie miały prawa brać udziału w takich rozrywkach. Wspomniani mężczyźni piją wino i rozmawiają leżąc w parach na sofach. W „Uczcie znajduje odzwierciedlenie stosunek homoseksualny łączący Fajdrosa i Pauzaniasza, Pauzaniasza i Agatona. Z drugiej strony należy pamiętać, że stosunek Greków do homoseksualizmu był całkiem inny niż w czasach nam bliższych czy nawet obecnie. Wielu Greków było właściwie biseksualistami, którzy zakładali rodziny, płodzili dzieci, ale jednocześnie utrzymywali też stosunki seksualne z mężczyznami. Specyficzną formą homoseksualizmu była pederastia, w której dojrzali mężczyźni utrzymywali stosunki z dojrzewającymi młodzieńcami. Twierdzono też, że związki takie miały na celu nie tylko zaspokajanie popędu płciowego, lecz również wszechstronny rozwój duchowy i intelektualny dzięki przebywaniu z sobą mistrza i ucznia.
Z kolei idealna miłość w czasach pop kultury to miłość między kobietą a mężczyzną. Każdy człowiek jest stworzony do miłości. „Miłość to raczej nie chemia” słyszymy w piosence polskiego zespołu rockowego - Pidżama Porno. W piosence „Taka miłość” dowiadujemy się, że miłość idealna, jest jedyna.
„[…] Miłość nie drży na widok miecza, jest kruchym ciastem powietrza[…]”
Młody mężczyzna pragnie walczyć o kobietę, o jej serce, jednak dziś, często okazuje się, ze zamiast stawić czoło przeciwnościom ściera się z nią samą lub pustką, która pozostaje po jej odejściu. Rolą mężczyzny jest zapewnienie kobiecie poczucia bezpieczeństwa.. Trudności, porażki i ból, który spotykamy po drodze, są ukazywane przez pop kulturę jako coś, czego trzeba się natychmiast pozbyć, mimo że są one nieodłącznym elementem ludzkiego życia. Modne lekarstwo na te wszystkie dolegliwości można znaleźć w każdej napotkanej aptece w postaci leków antydepresyjnych, ale również inną metodą jest ucieczka do nałogów.
Gdy miłość nagle przemija, potrafimy po okresie cierpienia, otworzyć się na nowe uczucie. Jeżeli miłość przemija, potrafimy po okresie cierpienia, otworzyć się na nowe uczucie. Uczucie jest jednym z elementów naszego życia. Jeżeli, nie spełniamy się w miłości, potrafimy postawić na karierę, lub żyć jako singiel.
Doskonałym przykładem filmu który pokazuje różne oblicza miłości we współczesnym świecie jest film Woody'ego Allen'a - „Vicky Cristina Barcelona”. Film pokazuje nam jak wiele jesteśmy w stanie poświecić dla miłości. Bohaterkami są dwie różniące się od sobie kobiety Vicky - realistka, mocno stąpająca po ziemi, która wymaga od mężczyzny przede wszystkim stabilności i powagi, oraz Cristina - która zupełnie inaczej postrzega miłość, akceptuje ona cierpienie jako nieunikniony element pasji. Miejscem akcji jest Barcelona, miasto, w którym mają miejsce liczne romanse, oraz miejsce gdzie przybywają obie przyjaciółki i poznają Juana Antonio Gonzala, który nie owija w bawełnę i proponuje dziewczyną wycieczkę do Oviedo: „Oprowadzę was po mieście i będziemy dobrze jeść, pić dobre wino i kochać się”. Dziewczyny zgadzają się na wycieczkę, ale nie obiecują dotrzymania wszystkich szczegółów umowy. Vicky szybko zaczyna inaczej postrzegać świat, początkowo niechętna wobec Juana, szybko mu ulega, jednak postanawia szybko zapomnieć o przygodzie. Z kolei Cristina zakochuje się w Juanie, z wzajemnością, niestety nagle pojawia się była żona mężczyzny. Film doskonale ukazuje miłość we wszystkich jej przejawach.
Podsumowując w „Uczcie” Platona idealna miłość to miłość pomiędzy mężczyznami, z kolei w czasach pop kultury sądzę, iż to miłość kobiety i mężczyzny. Homoseksualizm jest obecny, ale nieuważany jako wzór idealnej miłości.
Bibliografia
Platon, Uczta, wyd. Marek Derewiecki, 2006