Nazizm jako przykład systemu totalitarnego w XX w

W XX w. na świecie powstały systemy totalitarne. Najbardziej znane z nich to leninizm, stalinizm, nazizm oraz faszyzm. W eh pracy zajmę się problematyką nazizmu, gdyż to właśnie ten system totalitarny zapisał się w pamięci wielu, pomimo że jego pierwotna wersja szybko straciła rację bytu. Początki nazizmu sięgają 1919r., kiedy to powstała w Niemczech Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotnicza, na czele której stał Adolf Hitler. To właśnie on sprecyzował konkretne cele jakie partia miała zrealizować. Hitler domagał się unieważnienia postanowień zawartych w Traktacie Wersalskim, chciał pozbawić Żydów praw obywatelskich oraz proponował prowadzenie polityki ekspansywnej w kierunku wschodnim, gdyż uważał, że należy zdobyć potrzebną przestrzeń życiową (Lebensraum). Domagał się on także militaryzacji gospodarki i przejęcia w ręce państwa udziałów w różnych koncernach.

Program partii doskonale pokrywał się z oczekiwaniami społeczeństwa niemieckiego, które po przegrane wojnie było niezadowolone i sfrustrowane. W Republice Weimarskiej doszło również do kryzysu gospodarczego, a ludzie domagali się zmian, by przywrócić dawną świetność państwu.

Rozmiary kryzysu prezentuje tabelka, w której pokazany jest spadek wartości marki w latach 1922-1923.

Lato 1922r.	Styczeń 1923r.	Lipiec 1923r.	Sierpień 1923r.	Listopad 1923r.
400 marek (wartość $)	7 tys. marek	160 tys. marek	1mln marek	130md marek

W październiku 1923r. NSDAP została zdelegalizowana z powodu próby puczu w Bawarii, który odbył się pod sloganem „rewolucji narodowej”. Ucz jednak się nie powiódł, a Hitler został skazany na pięć lat więzienia. W trakcie odsiadywania wyroku napisał on swoje sztandarowe działo „Mein Kapmpf”, w którym zawarł wszystkie swoje przemyślenia i plany, które zamierzał zrealizować na wolności. Chociaż został skazany na pięć lat, to już po trzynastu miesiącach opuścił więzienie. W 1925r. reaktywował swoją partię, której szanse na zwycięstwo rosły miarę jak zwiększał się w Niemczech kryzys gospodarczy. W 1930r. odbyły się wybory parlamentarne, w których naziści uzyskali 107 mandatów w parlamencie. Dla porównania partia komunistyczna uzyskała jedynie 77 miejsc w parlamencie. Taki wynik wyborczy sprawił, że naziści stali się drugą polityczną siłą w państwie. Zyskali oni poparcie również przemysłowców, którzy mieli negatywny stosunek do komunistów. Oni też wsparli finansowo patię, co pozwoliło na sfinansowanie kampanii prezydenckiej. W 1932r. Hitler zdobył 30% głosów w wyborach prezydenckich. W 1932r, odbyły się również wybory parlamentarne, w których naziści prawili swój wcześniejszy wynik i zdobyli 196 mandatów, a komuniści 100.

W styczniu 1933r. ówczesny prezydent Niemiec Hindenburg poprosił Hitlera o utworzenie nowego rządu. W Ti oto legalny sposób Hitler doszedł do władzy i został kanclerzem. Naziści postanowili więc wykorzystać pozycję swojego wodza i rozwiązali parlament. Rozpisano wtedy nowe wybory, które odbyły się w marcu 1933r. Przed samym głosowaniem w kraju aresztowano wielu politycznych przeciwników nazistów m.in. socjalistów i komunistów. Oskarżono ich bowiem o podłożenie ognia w Reichstagu, co pociągnęło za sobą likwidację ich partii. Nazistom nie udało się zdobyć absolutnej większości w nowym parlamencie, gdyż zyskali 44% głosów.

W kraju wydano zarządzenia „O ochronie narodu i państwa” a także „Przeciwko zdradzie”, które obowiązywały aż do 1945r. Umożliwiały one kontrolę korespondencji, przeszukiwanie domów i konfiskatę majątków.

W marcu Hitler zaprezentował także w parlamencie założenia ustawy „O uprawnieniach”, w których przedstawił propozycję przeniesienia praw posiadanych przez parlament na administrację. Projekt ten zawierał po prostu przepisy wzmacniające jeszcze bardziej pozycję kanclerza. Za tym projektem głosowała prawica wraz z centrum. Uchwalona ustawa oznaczała koniec Republiki Weimarskiej i byłą wyrokiem śmierci wydanym na niemiecki parlamentaryzm.

Hitler stał się prawdziwy dyktatorem w Rzeszy, gdyż skupił w swoich rękach całą władzę. Do jego dyspozycji były przez cały czas odziały bezpieczeństwa, czyli SS, które stworzył Heinrich Himmler. Tajna policja, na czele której przez krótki okres czasu stał Hermann Goering, była sukcesywnie rozbudowywana. Działała ona właściwie bezkarnie, gdyż nie istniała prawna ochrona. W państwie obowiązywała właściwie jedynie wola Hitlera i ustanowione przez niego prawa. Osoby zagrażające systemowi, które uznawano za wrogów, były więzione albo zamykane w obozach koncentracyjnych. Początkowo represje dotykały głównie komunistów, socjalistów i Żydów.

Najkrwawszym wydarzeniem w początkowej fazie nazizmu była Noc długich noży. Pod tym określeniem kryje się czystka jaką przeprowadzili naziści wśród dawnych współpracowników W 1934r. w ciągu jednej nocy zamordowano przeszło 150 osób. Wśród ofiar nazistów znalazł się generał Kurt von Schleicher, a także Ernest Rohm, który był dowódcą S.A. W uzasadnieniu swojego rozkazu Hitler powiedział, że działał on jako sędzia w państwie Niemieckim.

W okresie istnienia III Rzeszy działała tylko jedna partia, mianowicie partia nazistowska. Szacuje się, że w 1934r. należało do niej ok. 2,5mln ludzi. Warto wspomnieć, że w 1920r. partia ta miała jedynie 64 członków.

Nazizm przepełniał życie człowieka już od dzieciństwa. Już najmłodsze dzieci, w wieku od 6 do 10 lat przechodziły pierwsze szkolenie, które polegało na różnych sportowych ćwiczeniach, grach terenowych i pogadankach dotyczących pochwały nazizmu. Dziesięcioletni chłopcy przez kolejne cztery lata swojego życia musieli uczęszczać na przysposobienie wojskowe, a przez cały czas poddawano ich hitlerowskiej propagandzie. Natomiast do uzyskania dojrzałości młodzieńcy musieli należeć do młodzieżowej przybudówki partii nazistowskiej - do Hitlerjugend.

Dzięki takiemu systemowi kształcenia młodzi ludzie pozostawali indoktrynowani i bezgranicznie wierzyli we wszystkie słowa Hitlera oraz byli mu posłuszni. Jednostka musiała bezgranicznie podporządkować się grupie. Dążono do zrealizowania idei egalitaryzmu i narodowej jedności. Rywalizacja klasowa była zastępowana rywalizacją sportową. Młodzi chłopcy należący do Hitlerjugend mieli poczucie własnej wartości i uważali, iż są niezależni od dorosłych, gdyż zależność tę starano się ukryć za słowami, że to młodzież sama kieruje młodzieżą. Młodzież nosiła jednakowe stroje, miała przez cały czas kontakt z bronią.

Zmierzch nazizmu nastał wraz z klęską Rzeszy w II wojnie światowej. Od 1945r. nazizm nie został ustanowiony w żadnym państwie jako system polityczny.

Obecnie nazizm od czasu do czasu powraca w Niemczech, gdzie występuje pod określeniem neonazizm. Neonaziści odwołują się do symboli i sloganów nazistowskich. Cechuje ich niechęć wobec obcych, a także rasizm. Członkowie takich neonazistowskich ugrupowań podkreślają swoje związki z III Rzeszą poprzez strój, obchodzenie ważnych rocznic, symbole i kultywowanie tradycji.

Nazizm i wszelkie organizacje nawiązujące w swoim programie do tej ideologii są w Niemczech zakazane. Dopóki jednak nie zostaną im udowodnione związki z nazizmem, mogą one spokojnie funkcjonować. Neonaziści są niewielką grupą. Organizują różne wiece i manifestacje uliczne, organizują napady na cudzoziemców i przedstawicieli mniejszości. Starają się stworzyć wrażenie, że nazizm nadal jest żywy i może powrócić. Tymczasem legalnie działające partie skrajnej prawicy cieszą się coraz większą popularnością związku z trudnościami jakie powstały po zjednoczeniu Niemiec.

Zgodnie z regulaminem serwisu www.bryk.pl prawa autorskie do niniejszego materiału posiada Wydawnictwo GREG. W związku z tym, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody Wydawnictwa GREG podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.

---