DYSKUSJE LITERACKIE PO ROKU 1955 (NOWOCZESNOŚĆ, REALIZM)

Odwilż - zmiana w życiu politycznym i kulturowym zachodząca w Polsce w l. 1955 - 1956, polegająca na złagodzeniu ideologicznych wymagań stawianych w literaturze oraz odejściu od centralnego zarządzania działalnością artystyczną.

Krytyczne uwagi pod adresem literatury socrealistycznej, zideologizowanej i idealizującej rzeczywistość pojawiły się już po 1952, przybrały na sile dopiero po śmierci Stalina (1953).

W 1954 „Nowa Kultura” ogłosiła ankietę „Pisarze wobec dziesięciolecia”, głos zabrali m.in. Z. Nałkowska, J. Iwaszkiewicz, M. Jasturm., krytycznie oceniając literaturę realizmu socjalistycznego, a także politykę kulturalna władz polegającą na komenderowaniu twórcami.

Rehabilitacja literatury - indywidualne, osobiste przeżycia oraz estetyczne walory dzieła, zaczęły pojawiać się utwory podważające estetykę i światopogląd literatury socrealistycznej.

Wyraźna odwilż nastąpiła w 1955 - surowo oceniano poziom literatury i krytyki współczesnej, a także postawy twórców posłusznych ideologicznym wymogom.

Poemat dla dorosłych A. Ważyka - przełomowa rola, demaskował kłamstwa propagandy deformującej obraz rzeczywistości.