Neurochirurgia…?
zakres działania neurochirurgii:
leczenie chirurgiczne chorób układu nerwowego i jego otoczenia
obszar działania:
mózg, rdzeń kręgowy, czaszka z jej powłokami, kręgosłup z jego zawartością (rdzeń kręgowy, korzenie)
typy leczonych chorób:
choroby nowotworowe, naczyniowe i urazowe
Neurochirurgia…?
względnie wysoka śmiertelność
ogromne obciążenie psychiczne i fizyczne dla personelu
kompromis pojęcia „dobry wynik leczenia”
„brain surgery is a terrible profession”
Wodogłowie
nieprawidłowy wzrost objętości płynu mózgowo-rdzeniowego w skutek zaburzenia równowagi produkcji i absorpcji
produkcja płynu mózgowo-rdzeniowego:
sploty naczyniówkowe
ilość produkcji:
0,3 ml/min, 20 ml/h, 500 ml/doba
Podział
Etiologiczny:
Wrodzone
Nabyte:
guzy
pokrwotoczne
pourazowe
pozapalne
Anatomia
Objawy
symptomatologia zależna od wieku i rodzaju wodogłowia
szybka (wodogłowie ostre)
powolna (wolniej rosnące guzy)
Objawy
ostre wodogłowie:
bóle głowy
nudności i wymioty
zaburzenia widzenia:
objaw Parinaud, porażenie nerwu odwodzącego, tarcza zastoinowa „objaw zachodzącego słońca” - Bella
później zaburzenia przytomności i wegetatywne
niemowlęta:
uwypuklone ciemiączka
poszerzone żyły na głowie
zwiększony obwód główki
Wodogłowie normotensyjne
zespół Hakima (Salomon Hakim 1964):
starszy wiek
zespół otępienny z zaburzeniem czynności poznawczych
zaburzenia chodu
nietrzymanie moczu
Diagnostyka
TK: stopień i dynamiki powiększenia się komór
MR: guzy, wrodzone anomalie mózgu zespół Chiari
USG przez ciemiączko u płodu, noworodka, niemowlęcia
PL: ocena ciśnienia, wykrycie zmian zapalnych, testy infuzyjne
Leczenie
przeciek komorowo-otrzewnowy - zastawka:
ciśnieniowa (np.: Pudenza - Heyera)
przepływowa (20 ml/h)
regulowana elektromagnesem
przeciek komorowo-przedsionkowy
wentrikulostomia endoskopowa
Leczenie
Leczenie
Powikłania
infekcje układu
krwawienia
zatkanie drenu
zespół przedrenowania: krwiaki, wodniaki, wąskie komory, podciśnienie śródczaszkowe
najlepsza zastawka - to ta której nie trzeba zakładać
Historia i współczesność neurochirurgii
Późny neolit 7000 B.C.
papirusy Edwina - Smitha
1700 B.C.
opisy zabiegów wykonywanych po złamaniach czaszki i urazach rdzenia
Cywilizacja Inkaska - Peru
plastyka ubytku, trepanacja, rytualna kraniostenoza
Hipkrates 470 - 390 B.C.
opisy napadów padaczkowych
klasyfikacja urazów głowy i złamań czaszki
czepiec Hipokratesa
Rhazes - Abu Bekr Muhammed el Razi (852-932)
Islamski chirurg mózgu, oceniał reakcje źrenic na światło
średniowiecze
średniowiecze
…niektóre nazwiska
1543 Andrea Vesaliusa - anatomia mózgu
1590 Ambroise Pare - następstwa urazów głowy i rdzenia
1641 Tulpius - opis tarni dwudzielnej
Jean Louis Petit - podział urazów głowy na wstrząśnienie, stłuczenie i obrzęk
1743 L. Heister- pierwszy opis usunięcia oponiaka
1757 Hunter - opis przetoki szyjno-jamistej
1761 Morgagni - opis tętniaka
1764 Cotugno - opis rwy kulszowej
1765 Biumi - opis krwawienia podpajęczynówkowego
Sir Victor Horsley
1886 - pierwsza operacja leczenia padaczki
1889 pierwsze usunięcie gruczolaka przysadki z dostępu podczołowego
1887 pierwsze usunięcie guza kręgosłupa
1910 dostęp odnamiotowy nadmóżdzkowy do guzów szyszynki
Harvey Cushing
pionier nowoczesnej neurochirurgii zastosowanie jej w endokrynologii (choroba i zespół Cushinga)
leczenie guzów mózgu, głównie oponiaków i gruczolaków przysadki
twórca narzędzi - wiertło, igła
twórca metod operacyjnych odbarczenie podskroniowe, dostęp do komór, do tylnej jamy czaszki
Operacje H. Cushinga
Walter Edward Dandy
powietrzna wentrikulografia
wodogłowie
pierwsza operacja płynotoku nosowego
leczenie (próby) przepukliny dyskowej
dostęp na podstawę, dojście do guzów szyszynki
1937 - zamknięcie tętniaka klipsem naczyniowym wymyślonym przez Cushinga
Antonio C. E. Moniz
angiografia mózgowa 1927
Lobotomia przedczołowa
1944 - postrzelony przez chorego i sparaliżowany
1956 - chory po leukotomii zabija go.
Jerzy Choróbski
Twórca I Oddziału Neurochirurgii w Polsce - grudzień 1935
Odma diagnostyczna
Pracownia naczyniowa - DSA
Tomografia komputerowa
Rezonans magnetyczny
Stereotaksja
Stereotaksja (chirurgia stereotaktyczna) jest metodą do lokalizowania niewielkich miejsc uszkodzenia w mózgu z użyciem specjalnej ramy dającej możliwość opisania położenia tych miejsc (punktów) w trójwymiarowej przestrzeni w oparciu o koordynaty Kartezjusza (x,y,z)
Ramy stereotaktyczne
Stereotaksja bez ramy „frameless”
Radiochirurgia
„Nóż” w którym:
ostrze: wysokie dawki promieniowania skupione na niewielkim obszarze, których źródłem jest przyspieszacz liniowy
rękojeść do sterowania: aparatura stereotaktyczna
Radiochirurgia
Gamma Knife
Gamma Knife
Neuroendoskopia
wentrikulostomia
fenestracja - otwarcie - torbieli śródkomorowych i pajęczynówki
fenestracja wodogłowia niekomunikującego
resekcja torbieli koloidowych III komory
biopsja patologii śródkomorowych
resekcja zmian okolicy przysadki
Neuroendoskopia
Neuronawigacja
Cel neuronawigacji:
lepsze rozeznanie w indywidualnej anatomii
poprawa śródoperacyjnej precyzji
Neuronawigacja
BrainSuite
Robotyzacja…