Urządzenia z osłoną olejową Exo -
Zabezpieczenie przeciwwybuchowe tych urządzeń polega na zanurzeniu części iskrzących w cieczy ochronnej np. w oleju, na takiej głębokości , aby powstające iskry czy łuki nie spowodowały wybuchu mieszaniny wybuchowej.
Najczęściej spotykane urządzenia z osłoną olejową to: transformatory, przekładniki, rozruszniki, łączniki.
Urządzenia z osłoną gazową z nadciśnieniem Exp -
Zabezpieczenie przeciwwybuchowe polega na umieszczeniu urządzeń lub ich części w oslonie z gazem ochronnym o odpowiednim nadciśnieniu. Gaz ochronny nie powinien zawierać składników palnych, nadmiernej wilgoci, oraz innych zanieczyszczeń. Urządzenie elektryczne powinny mieć blokadę uniemożliwiającą włączenie ich pod napięcie ,o ile osłona w której są zainstalowane nie zostanie przedmuchana gazem ochronnym. Spadek ciśnienia czy brak przepływu powinien być sygnalizowany sygnałem świetlnym lub akustycznym, a w granicznym przypadku urządzenie powinno być wyłączone spod napięcia . Urządzenia są produkowane przeważnie jako: silniki elektryczne dużej mocy, szafy sterownicze lub pomiarowe.
Urządzenia z osłoną piaskową Exq -
Zabezpieczenie przeciwwybuchowe tych urządzeń polega na umieszczeniu części elektrycznych nieiskrzących w piasku. Urządzenia posiada dodatkową obudowę , w której umieszcza się urządzenie w wykonaniu normalnym.
Pomiędzy dwoma obudowami umieszcza się piasek o odpowiednich parametrach. Urządzenia z osłoną piaskową to: transformatory małej mocy, przekładniki i skrzynie do łączenia szyn.
Urządzenia z osłoną ognioszczelną Exd -
W urządzeniu tego rodzaju budowy wszystkie części elektryczne mogące spowodować wybuch są umieszczone w osłonie ognioszczelnej. Zadaniem osłony jest niedopuszczenie do przeniesienia się płomienia z jej wnętrza do otoczenia Do gaszenia płomieni służą szczeliny o określonym prześwicie W oraz długości L usytuowane na połączeniach poszczególnych części osłony ognioszczelnej. Osłony ognioszczelne są wykonywane z materiałów ogniotrwałych odpornych na uderzenia, wilgoć, i wpływy chemiczne.
Osłona ognioszczelna może chronić całe urządzenie lub tylko jego część , które iskrzą podczas normalnej pracy, np. pierścienie ślizgowe , komutator.
Kable i przewody wprowadzone bezpośrednio do komory ognioszczelnej wymagają głowicy kablowej, dławika ognioszczelnego lub wpustu uszczelnionego żywicą chemoutwardzalną.
Najczęściej stosowanymi urządzeniami są: silniki pierścieniowe komutatorowe, oprawki żarówek , przyciski sterownicze, włączniki, sterowniki.
Urządzenia budowy wzmocnionej Exe -
Zabezpieczenie przeciwwybuchowe tych urządzeń polega na zwiększeniu pewności elektrycznej i mechanicznej poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych eliminujących lub znacznie ograniczających możliwość uszkodzeń mogących spowodować wybuch. Urządzenia tej budowy nie mogą posiadać części iskrzących.
Urządzenie tej budowy cechuje:
odpowiedni rodzaj zastosowanych materiałów oraz ich konstrukcja
powiększona szczelina powietrzna
większa cieplna stała czasowa nagrzewania,
powiększone odstępy izilacyjne,
odpowiednie zabezpieczenie przewodów zasilających przed wyrwaniem i obluzowaniem.
Jako urządzenia budowy wzmocnionej stasuje się : silniki indukcyjne klatkowe, transformatory, skrzynki zaciskowe i łączeniowe, oprawy oświetleniowe .
Urządzenia iskrobezpieczne Exi -
Zabezpieczenie przeciwwybuchowe tych urządzeń polega na odpowiednim doborze parametrów ; napięcia, prądu, indukcyjności i pojemności w takim zakresie, aby nie mogły spowodować wybuchu w stanie normalnym jak i awaryjnym. Urządzenia uważa się za iskrobezpieczne , gdy wszystkie jego elementy zarówno wewnętrzne jak i zewnętrzne wraz ze źródłami zasilania są iskrobezpieczne. Ten wymóg wymaga stosowania elementów oddzielających między obwodami iskrobezpiecznymi i nieiskrobezpiecznymi oraz między różnymi obwodami iskrobezpiecznymi.
Urządzeniem iskrobezpiecznym może być urządzenie o względnie małym poborze mocy i z reguły zasilane jest bardzo niskim napięciem np.: przetworniki, mierniki, regulatory, sygnalizatory.
Urządzenia hermetyzowane masą izolacyjną Exm -
Zabezpieczenie przeciwwybuchowe polega na zalaniu urządzenia lub jego części nieiskrzących masą izolacyjną . Masa ta musi spełniać szereg warunków np. musi być odporna na : erozję powierzchniową, pękanie, kurczenie, zmiany temperatury. Produkowane są urządzenia w dwóch stopniach ochrony:
Stopień 1 - zapewnia bezpieczne użytkowanie urządzenia w normalnym stanie
pracy oraz przy uszkodzeniach .
Stopień 2 - zapewnia bezpieczne użytkowanie tylko w normalnym stanie pracy.
Najczęściej spotykanymi urządzeniami z tego typu zabezpieczeniem są : przekaźniki, wyświetlacze, czujniki.
Odpowiednia budowa elektrycznych urządzeń przeciwwybuchowych nie zapewnia bezpieczeństwa. Bezpieczna praca tych urządzeń zależy głównie od:
właściwego ich doboru do warunków zagrożenia wybuchowego,
prawidłowego montażu i zasilania,
odpowiedniego zabezpieczenia przed zwarciami i przeciążeniami,
prawidłowej eksploatacji.