Technik rybactwa
Kod klasyfikacji: 321209
Rozdział klasyfikacji: Rolnictwo, hodowla, ogrodnictwo, przyroda
Klasa klasyfikacji: Rybołówstwo
Zadania i czynności
Technik rybactwa zajmuje się organizowaniem i nadzorowaniem prac, związanych z hodowlą i produkcją ryb słodkowodnych w jeziorach, zbiornikach zaporowych, stawach i rzekach. Zakres jego obowiązków może obejmować:
ustalanie stanu zarybienia,
nadzorowanie pielęgnacji i nawożenia stawów hodowlanych oraz prac melioracyjnych,
pobieranie próbek wody, przeprowadzanie prostych badań i analiz,
kontrolowanie utrzymania w należytym stanie urządzeń wodnych i narzędzi do połowu ryb,
kierowanie pracami przy rozrodzie ryb, w warunkach naturalnych i hodowlanych,
opracowywanie norm żywienia ryb i wybór pasz,
ustalanie obsady ryb w warunkach hodowlanych i produkcyjnych,
organizowanie, nadzorowanie, przeprowadzanie odłowów i połowów różnych gatunków ryb,
dokonywanie wstępnej (optycznej) oceny stanu zdrowia ryb, zwalczanie chorób,
prowadzenie wymaganej dokumentacji.
Technicy rybactwa pracują na różnych stanowiskach w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją rybną. Mogą pełnić funkcję brygadzisty lub mistrza rybackiego w prowadzącym połowy na jeziorze zakładzie rybackim, lub w bazie (jest to port, gdzie znajdują się łodzie, magazyny, wiaty i pomieszczenia biurowe). Z bazy korzysta zawsze kilka brygad rybackich składających się z kilku rybaków. Na jej terenie znajduje się niezbędny sprzęt tj. łodzie, sieci, silniki, agregaty elektryczne, pojazdy mechaniczne. Zanim rybacy wypłyną na połów muszą przygotować i sprawdzić sprzęt (przejrzeć sieci), technik wyznacza poszczególne czynności i kontroluje ich prawidłowe wykonanie.
Technik pracujący na stanowisku ichtiologa może kierować zakładem hodowlanym. Musi dbać o utrzymanie odpowiedniego profilu produkcji, uwzględniającego wielkość stawów, warunki przyrodnicze panujące na danym terenie, możliwości uzyskania świeżej wody czy właściwego jej dotlenienia. Osoba taka nadzoruje prace związane z przechowywaniem i transportem odłowionych ryb. Uczestniczy również przy przeprowadzaniu naturalnego i sztucznego tarła oraz zarybianiu stawów. Planuje fazy właściwego zimowania ryb w odpowiednio przygotowanych stawach.
Innego typu czynności wymaga praca w tzw. wylęgarni (jest to połączenie gospodarstwa i laboratorium badawczego, gdzie przygotowuje się narybek do dalszej hodowli). Tutaj dokonuje się selekcji samców i samic, przygotowuje stado do rozrodu, następnie umieszcza zapłodnioną ikrę w specjalnych słojach i poddaje się ją inkubacji.
Pełniąc tak różnorodne funkcje technik rybactwa musi umiejętnie posługiwać się różnymi narzędziami, urządzeniami mechanicznymi i elektrycznymi. Wykonując prace biurowe korzysta z telefonu, faxu i komputera.
Środowisko pracy
materialne środowisko pracy
Technik rybactwa wykonuje swoją pracę przede wszystkim w zakładzie rybackim i jego otoczeniu. Pracuje w budynkach, magazynach, w kabinach środków transportu lub na łodzi podczas połowów. Wykonując swoja pracę musi uważać na przemieszczające się maszyny, wystające ostre elementy, urządzenia pod napięciem elektrycznym. Często jest to praca na wolnym powietrzu, gdzie jest narażony na zmienne warunki atmosferyczne (opady deszczu, śniegu, mróz), a podczas pracy w nocy pojawia się problem słabego oświetlenia miejsca pracy. W zawodzie tym jest się narażonym na przewlekłe choroby narządów ruchu.
warunki społeczne
Kontakty z ludźmi w pracy technika rybactwa są częste i intensywne. Styka się on z podwładnymi, których prace nadzoruje, udziela porad, wskazówek, opiekuje się nowymi pracownikami i szkoli ich. Porozumiewa się z przełożonym, któremu przedstawia plan pracy i efekty jego realizacji. Kontaktuje się często z przedstawicielami innych zakładów, takich jak hurtownie, zakłady przetwórstwa ryb, lub zakłady hodowlane. Sprzedaje ryby, kupuje materiał zarybieniowy oraz sprzęt i materiały służących do produkcji.
warunki organizacyjne
Technik rybactwa może pracować od 6 do 12 godzin dziennie. Długość pracy oraz pory jej wykonywania zależą od pogody, ustalonego grafiku zajęć i od otrzymanych zleceń. Na niektórych stanowiskach technik może samodzielnie ustalać swój czas pracy. W zawodzie tym praca odbywa się w dzień i w nocy.
W zakładzie rybackim technik może pełnić funkcje zarówno podwładnego jak i przełożonego, stąd praca ta może być ściśle nadzorowana albo kontroli podlega tylko wybór głównych celów i zadań. Z jego pracą wiąże się odpowiedzialność za wyposażenie i maszyny, za bezpieczeństwo i zdrowie ludzi, za funkcjonowanie zakładu i za pracę innych rybaków.
Wymagania psychologiczne
Żeby sprawnie funkcjonować w tym zawodzie rybak powinien odznaczać się określonymi cechami osobowości, zdolnościami i zainteresowaniami.
Powinien umieć postępować z ludźmi, być wytrzymały na długotrwały wysiłek (podczas pracy na łodzi, przy pielęgnacji stawów czy transporcie ryb). Wskazana jest umiejętność podejmowania szybkich i trafnych decyzji np. podczas selekcji ryb w wylęgarni, przydaje się również spostrzegawczość i umiejętność prowadzenia obserwacji. Pełniąc funkcje kierownicze trzeba być świetnym organizatorem (ryby są towarem bardzo delikatnym, zła organizacja pracy, błędne decyzje mogą powodować zepsucie całej partii towaru)
Technik rybactwa posługuje się różnymi urządzeniami mechanicznymi, elektrycznymi, korzysta z pojazdów - wobec tego powinien przejawiać zainteresowania techniczne. Znać zasady działania urządzeń i maszyn, tak by dokonywać drobnych napraw.
Wymagania fizyczne i zdrowotne
Praca w gospodarce rybackiej to praca trudna, odbywa się w zmiennych warunkach pogodowych, nienormowany czas pracy stawia przed kandydatami określone wymogi. Jest to praca ciężka, dla mężczyzn o dużej sprawności i wytrzymałości fizycznej. Preferowane są osoby o silnej budowie ciała, dużej sprawności układu krążenia.
przeciwwskazaniami do wykonywania tego zawodu są wady układu kostno-stawowego, choroby układu nerwowego, niewydolność układu krążenia, zaburzenia narządów równowagi. W zawodzie tym istnieje możliwość zatrudnienia osób niedosłyszących.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie
Aby pracować jako technik rybactwa należy legitymować się wykształceniem zawodowym o profilu rybactwo śródlądowe, preferowane jest wykształcenie średnie. Szukając pracy warto też mieć uprawnienia do obsługi agregatów elektrycznych i ratownika wodnego oraz prawo jazdy kat. B i .T
Możliwości awansu w hierarchii zawodowej
Osoby chcące awansować w tym zawodzie mogą kształcić się na studiach wyższych o kierunku rybactwo śródlądowe.
Technik rybactwa może zostać kierownikiem zakładu rybackiego, istnieje też możliwość dzierżawy zbiorników wodnych i prowadzenie własnego zakładu czy spółki rybackiej.
Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych
Istnieje możliwość podjęcia pracy przez osoby starsze, o ile mają odpowiednie wykształcenie i cechuje je dobry stan zdrowia. Praktyka wskazuje, że większe szanse zatrudnienia mają mężczyźni, choć można spotkać kobiety pracujące na stanowiskach administracyjnych, np. w Państwowej Straży Rybackiej lub w ośrodkach badawczych, gdzie wykonują analizy i badania.
Polecana literatura
Prost M: Choroby ryb, Warszawa 1989 (podręcznik dla wszystkich producentów ryb).
Werner S.: Intensywna produkcja ryb, Warszawa 1986.
Andrychiewicz M.: Technik rybactwa, teczka informacji o zawodzie - dostępna w Rejonowych Urzędach Pracy na terenie całego kraju, Sierpc 1995.
Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS
1