Zestawy pytań na maturę ustn± z języka polskiego.

Zestaw 1.

1. Epos homerycki i jego tradycje w literaturze polskiej.

2. Jednostka, ojczyzna, zbiorowo¶ć w literaturze romantyzmu.

3. Dokonaj interpretacji utworu Bolesława Le¶miana korzystaj±c z zał±czonego tekstu.

Zestaw 2.

1. Tragedia antyczna i jej rola w życiu starożytnego Greka.

2. Człowiek XX wieku w sytuacjach ekstremalnych. Omów problem odwołuj±c się do utworów Tadeusza Borowskiego, Zofii Nałkowskiej, Gustawa Herlinga- Grudzińskiego, Tadeusza Moczarskiego, Hanny Krall.

3. Zapożyczenia w dziejach języka polskiego.

Zestaw 3.

1. Motywy biblijne w literaturze polskiej lub powszechnej.

2. Który z utworów dwudziestolecia międzywojennego można uznać za ważny i aktualny dla naszych czasów?

3. Romantyczna liryka wyznania (np. Adama Mickiewicza "Do M.***", Juliusza Słowackiego "Rozł±czenie", Cypriana Kamila Norwida "Moja piosnka").

Zestaw 4.

1. Cierpienie i ¶mierć w literaturze polskiej.

2. Dylematy moralne bohaterów powie¶ci i opowiadań Stefana Żeromskiego.

3. Narrator i jego rola w utworze. Podaj przykłady z literatury XIX i XX wieku.

Zestaw 5.

1. Miło¶ć tematem literatury wszechczasów. Uwzględnij w swojej wypowiedzi np.: "Pie¶ń nad Pie¶niami", "Tristana i Izoldę" Josepha Bediera, "Romea i Julię" Williama Szekspira...

2. Co nas bawi w komediach Moliera, np. w "¦więtoszku" lub "Sk±pcu"?

3. Stylizacje językowe i ich rodzaje.

Zestaw 6.

1. Rycerze jakich mało na ¶wiecie.

2. Konrad i ksi±dz Piotr - dwie literackie warto¶ci, dwa style działania. W jakich utworach romantycznych odnajdziesz jeszcze antynomię pychy i pokory.

3. Omów kryteria poprawno¶ci językowej.

Zestaw 7.

1. ¦redniowieczne wzorce ¶więto¶ci: ¶w. Aleksy i ¶w. Franciszek. Dwie postawy wobec Boga, ¶wiata i człowieka.

2. Wesele Stanisława Wyspiańskiego symbolicznym dramatem narodowym.

3. Język ogólnopolski i jego odmiany. Nazwij poniższ± odmianę polszczyzny. Uchwyć przynajmniej dwie najważniejsze cechy językowe.

Zestaw 8.

1. "Bogurodzica" i "Lament ¦więtokrzyski" arcydziełami liryki ¶redniowiecznej. Wyja¶nij, dlaczego te utwory s± inspiracj± dla twórców innych epok.

2. Katastrofizm w literaturze polskiej XIX i XX wieku.

3. Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. Omów jedn± z nich, np. tendencję do uzupełniania zasobu językowego.

Zestaw 9.

1. Tematyka moralna i polityczna w dawnym dramacie polskim (np. w "Odprawie posłów greckich" Jana Kochanowskiego i w "Powrocie posła" Juliana Ursyna Niemcewicza).

2. Omów twórczo¶ć wybranego pisarza europejskiego, np. Tomasza Manna, Michała Bulhakowa, Antoine`a Saint Exuperego, Alberta Camusa, George`a Orwella.

3. Korzystaj±c z zał±czonych tekstów zinterpretuj wybrany utwór Adama Mickiewicza.

Zestaw 10.

1. Twoje lektury bajek i satyr Ignacego Krasickiego. Jakie sprawy zainteresowały cię w tych utworach, jakie uznałby¶ za aktualne?

2. Groteska i absurd w dramacie współczesnym. Omów problem odwołuj±c się do "Kartoteki" Różewicza lub "Tanga" Sławomira Mrożka.

3. Kształtowanie się polskiego języka literackiego.

Zestaw 11.

1. Filozofia życia we fraszkach i w pie¶niach Jana Kochanowskiego.

2. Nowatorskie tendencje artystyczne w literaturze XX wieku. Przedstaw poetykę wybranego utworu awangardowego.

3. Antonimy, homonimy, synonimy oraz wyrazy wieloznaczne.

Zestaw 12.

1. Cudzoziemszczyzna i sarmatyzm w "krzywym zwierciadle" satyry utworów o¶wiecenia.

2. Scharakteryzuj dylematy moralne bohaterów "Przedwio¶nia", Stefana Żeromskiego, lub "Granicy" Zofii Nałkowskiej.

3. Zasady na których oparta jest polska ortografia.

Zestaw 13.

1. Co wniosła do poezji polskiej liryka XVII wieku (np. Jana Morsztyna, Daniela Naborowskiego...).

2. Literackie wizje rewolucji (np. w "Nie-Boskiej komedii" Zygmunta Krasińskiego, w "Przedwio¶niu" Stefana Żeromskiego, w "Szewcach" Ignacego Witkiewicza.

3. Pochodzenie języka polskiego. Jego miejsce w¶ród języków słowiańskich.

Zestaw 14.

1. Sarmatyzm - ideały i praktyka (Wacław Potocki i Jan Chryzostom Pasek).

2. Sposoby opowiadania o do¶wiadczeniach II wojny ¶wiatowej w prozie współczesnej. Omów wybrane przykłady odwołuj±c się do twórczo¶ci np. Zofii Nałkowskiej, Tadeusza Borowskiego, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Mirona Białoszewskiego...

3. Wyja¶nij pojęcia: kod malarski, cyfrowy, literowy... Podaj przykłady zastosowania jednego z kodów.

Zestaw 15.

1. Małe formy poetyckie (fraszka, bajka) w literaturze dawnej. Czy twoim zdaniem zawieraj± one tre¶ci o charakterze uniwersalnym?

2. Polscy nobli¶ci: Henryk Sienkiewicz, Stanisław Władysław Reymont, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska. Scharakteryzuj twórczo¶ć jednego z nich.

3. Korzystaj±c z podanych tekstów scharakteryzuj wybrany utwór Cypriana Kamila Norwida.

Zestaw 16.

1. Pisarstwo Ignacego Krasickiego - gatunki, styl, bohaterowie, tematy.

2. Dlaczego "Lalkę" uważa się za najwybitniejsz± powie¶ć polsk±? Czy zgadzasz się z tym s±dem?

3. Korzystaj±c z zał±czonych tekstów zinterpretuj jeden z liryków Juliusza Słowackiego.

Zestaw 17.

1. Motywy antyczne w literaturze polskiej lub powszechnej.

2. Tematy, postawy i nastroje w poezji Młodej Polski (np. w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Jana Kasprowicza, Leopolda Staffa, Tadeusza Micińskiego).

3. Najdawniejsze zabytki języka polskiego.

Zestaw 18.

1. Od uwielbienia do wzgardy, czyli o miło¶ci romantycznej bohaterów George`a Byrona, Adama Mickiewicz, Juliusza Słowackiego.

2. Omów wybran± konwencję literack± np. naturalizm, impresjonizm, realizm, sentymentalizm.

3. Dylematy moralne wybranych bohaterów Przedwio¶nia lub Granicy.

Zestaw 19.

1. Literackie obrazy wsi nie tylko "spokojnej i wesołej" w utworach pisarzy polskich (od Renesansu do Młodej Polski).

2. Bohaterowie literaccy XIX i XX wieku. Porównaj ich system warto¶ci, wskaż podobieństwa i różnice.

3. Jak± rolę pełni w utworze motto i tytuł?

Zestaw 20.

1. Mity - przykłady funkcjonowania w literaturze i kulturze.

2. Historia w "Panu Tadeuszu" Adama Mickiewicza.

3. Język w służbie groteski. W jaki sposób uzyskano efekt groteski w następuj±cych tekstach?

Zestaw 21.

1. Dramat antyczny i szekspirowski - podobieństwa i różnice.

2. Utwór współczesnego pisarza, który warto przeczytać.

3. Nowomowa. Scharakteryzuj zjawisko.

Zestaw 22.

1. I wdarłem się na skałę pięknej Kalijopy, / Gdzie dotychmiast nie było znaku polskiej stopy". ("Psałterz Dawidów") - Jak rozumiesz słowa Jana Kochanowskiego?

2. W jaki sposób opowiada się o literaturze XX wieku o totalitaryzmie?

3. Gdzie możemy szukać porad językowych, je¶li chcemy poprawnie posługiwać się językiem polskim?

Zestaw 23.

1. Polska my¶l polityczna od XVI do XVIII wieku (np. Andrzej Frycz Modrzewski, Piotr Skarga, Stanisław Staszic, Hugo Kołłataj).

2. Człowiek wobec Boga. Omów liryki religijne wybranych poetów np. Jana Kochanowskiego, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Franciszka Karpińskiego, Adama Mickiewicza.

3. Symbol, alegoria, parabola. Wyja¶nij pojęcia, przywołuj±c przykłady znane ci z literatury.

Zestaw 24.

1. Tragizm bohaterów dramatów Williama Szekspira (np. Makbeta, Hamleta, Otella).

2. Przedstaw problematykę i poetykę jednej z powie¶ci dojrzałego pozytywizmu (np. "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej, "Lalki" Bolesława Prusa lub "Potopu" Henryka Sienkiewicza).

3. Zinterpretuj zał±czony wiersz Adama Asnyka.

Zestaw 25.

1. ¦redniowieczny sposób wyobrażenia nieba, piekła szatana, ¶mierci, S±du Ostatecznego.

2. Dlaczego nas, ludzi współczesnych bawi± komedie Aleksandra Fredry?

3. Podaj cechy stylu poezji młodopolskiej. Omów je na wybranych przykładach.

Zestaw 26.

1. Mars i Amor w literaturze XVII wieku.

2. Wizje historii i człowieka w poezji lat wojny i okupacji np. w utworach Czesława Miłosza, Władysława Broniewskiego, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Gajcego.

Zestaw 27.

1. Jak wizję ¶wiata przedstawiaj± pisarze wykorzystuj±cy takie gatunki literackie jak utopia i antyutopia?

2. Kordian, Konrad, Hrabia Henryk - wielkie indywidualno¶ci dramatu romantycznego.

3. Funkcje języka.

Zestaw 28.

1. Motyw tańca w literaturze polskiej.

2. Balladę, powie¶ć poetyck±, dramat, poemat dygresyjny uważa się za typowe gatunki romantyzmu. Dlaczego?

Zestaw 29.

1. Jak± rolę pełni w utworze literackim satyra, karykatura, parodia?

2. Miron Białoszewski - poeta, prozaik.

3. Omów na podstawie zał±czonego tekstu, w jaki sposób zostały przedstawione w "Potopie" Henryka Sienkiewicz sceny batalistyczne.

Zestaw 30.

1. Sielankowy obraz ¶wiata w utworach Jana Kochanowskiego, Szymona Szymonowica, Franciszka Karpińskiego.

2. Człowiek i natura w "Chłopach" Stanisława Władysława Reymonta.

3. Spo¶ród poznanych lektur szkolnych najbardziej podoba mi się...

zestaw 31.

1. Od pie¶ni ojczystej do hymnu narodowego, czyli o roli "Bogurodzicy" i "Pie¶ni Legionów Polskich we Włoszech".

2. Wskaż Ľródła podanych frazeologizmów.

3. Stylizacje językowe i ich rodzaje, legenda o Janosiku, Wesele, Chłopi, krakowska gwara łużycka.

Zestaw 32.

1. "Treny" Jana Kochanowskiego zapisem dramatu ojca, poety, filozofa.

2. Literacka koncepcja ludowo¶ci (od romantyzmu do Młodej Polski).

3. Kryzys warto¶ci współczesnego ¶wiata zapisany w poezji i dramacie Tadeusza Różewicza.

Zestaw 33.

1. Literacka rola legendy (np. legendy napoleońskiej w "Panu Tadeuszu" Adama Mickiewicza i w "Lalce" Bolesława Prusa lub legendy "dwóch mogił" w "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej).

2. Przesłanie poetyckie Czesława Miłosza lub Zbigniewa Herberta.

3. W przytoczonym fragmencie wskaż cechy charakterystyczne wypowiedzi poddanej stylizacji biblijnej i omów jej funkcje w tym tek¶cie.

---