|
UKŁAD NERWOWY: |
|
- układ nerwowy dzieli się na: układ MÓZGOWO-RDZENIOWY: układ OŚRODKOWY: - mózgowie - rdzeń kręgowy układ OBWODOWY: - nerwy czaszkowe - nerwy rdzeniowe
układ AUTONOMICZNY układ WSPÓŁCZYLNY (sympatyczny) układ PRZYWSPÓŁCZULNY (parasympatyczny)
- u. współczulny ↔ u. przywspółczulny ↓ działają antagonistycznie
|
Czynności układu nerwowego: |
- odbieranie przez zakończenia receptorowe podniet działających na organizm z otoczenia ↓ - przekształcanie tych podniet w receptorach na pobudzenie nerwowe praz transmitowanie tego pobudzenia włóknami nerwowymi do ośrodków nerwowych ↓ - przesyłanie pobudzenia z ośrodków nerwowych do narządów ciała włóknami odśrodkowymi, w celu unaczynienia lub zmiany pracy tych narządów |
Przewodzenie: |
- zdolność do przekazywania impulsu nerwowego wzdłuż aksonu do jego zakończenia
- przewodzenia ORTODROMOWE - przewodzenie od dendrytów wzdłuż aksonu do zakończenia - przewodzenie odwrotne - ANTYDROMOWE
- w włóknach czuciowych impulsy przewodzone są od receptorów obwodowych do ośrodkowego układu nerwowego (włókna nerwowe dośrodkowe, aferentne) → natomiast włóknami ruchowymi z odśrodkowego układy nerwowego o narządów wykonawczych (włókna odśrodkowe, eferentne) |
Rodzaje włókien i ich cechy: |
|
Synapsa: |
- połączenia czynnościowe (nie ścisłe, przerwa pomiędzy) 2 komórek nerwowych
CHEMICZNA:
- musi mieć NEUROPRZEKAŹNIKI - może przewodzić tylko w 1 kierunku! - ciut wolniejsza - szczelina - 20-40 nm ELEKTRYCZNA:
- mostek elektryczny - może przewodzić w 2 kierunki!
-szczelina - 1,2-1,5 nm
- zależnie do swej lokalizacji, na neuronie odbierającym wyróżnia się 4 zasadnicze rodzaje synaps:
1. Pomiędzy zakończeniem aksonu a dendrytem, czyli → aksono-dendrytowa (pobudzanie i hamowanie) 2. Pomiędzy zakończeniem aksonu a ciałem neurony czyli → aksono-somatyczna (pobudzanie i hamowanie) 3. Pomiędzy zakończeniem jednego aksonu a aksonem drugiego neuronu → aksono-aksonalne (hamująca - presynaptyczne) 4. Pomiędzy dendrytem jednego i dendrytem innego neuronu (bezaksonowego) → dendryto-dendrytyczna |
Transmitery: |
- chemiczne depolaryzatory błony POBUDZAJĄCE:
- acetylocholina - dopamina - noradrenalina - adrenalina - serotonina - histamina - sole kwasu asparginowego i glutaminowego HAMUJĄCE:
- jony Cl- - kwas Gamma Amino Masłowy (GABA) - glicyna - β-alanina
|
Inaktywacja neuroprzekaźnika: |
- modulacja sygnałów przekazywanych przez synapsy zachodzi bardzo szybko, a uwolnione neuroprzekaźniki ulegają inaktywacji przez: a) rozkład enzymatyczny b) pobieranie ze szczeliny c) dyfuzja bierna |
Modulatory synaptyczne: |
- to biologiczne aktywne peptydy → hormony/enzymy/witaminy, o masie cząsteczkowej większej niż transmitery - modulatory synaptyczne działają na błonę presynaptyczną lub postsynaptyczną aktywując lub inaktywując enzym występujący w tych błonach, tym samym zmieniając ich właściwości wzmacniając lub tłumiąc działanie transmiterów |
Odruchy: |
- BEZWARUNKOWE - wrodzone, przez całe życie - WARUNKOWE - nabyte, przez całe życie jeśli są powtarzane! |
Nerwy: |
- Z osłonką mielinową → wolniejsze, impuls idzie z punktu A do B, stopniowo zwalnia - BEZ osłonki mielinowej → szybsze - bo impuls idzie skokowo |
Badanie czasu odruchowego metodą Türka: |
- ile czasu minie od bodźca do odruchu? - zanurzenie odnóży żaby do kwasów
I 0,1% H2SO4 → 3,22 sek II 0,5% H2SO4 → 1,11 sek (błąd - kwas polany po nodze żaby) III 1% H2SO4 → 2,17 sek IV 5% H2SO4 → 2,02 sek
- jeśli zadziałamy kwasem na miejsce bez skóry - brak odruchu, ponieważ brak receptora czuciowego |
Doświadczenie Galvaniego: |
- 2 widiełki (miedź i cynk), 1 wkładamy pod mięsień, drugi dotyka mięśnia → skurcz - miedź i cynk + płyn fizjologiczny = ogniwo |
Wpływ różnych bodźców na preparat mięśniowo-nerwowy: |
- bodziec progowy - 3 V
I lidokaina → nie przewodzi pobudzenia - znieczula receptory - a nie nerwy! II kurara → przewodzi pobudzenia III eter → nie przewodzi pobudzenia |
Badanie zależności pomiędzy grubością wł. nerwowego i obecnością osłonki mielinowej na prędkość przewodzenia: |
I dźdźownica: - najwolniejszy, brak osłonki mielinowej - bodziec = 5 V - czas od zadziałania bodźca do reakcji = 4,97 msec - prędkość = 8,61 m/sec
II nerw żaby: - bodziec = 5 V - czas od bodźca do reakcji = 1,61 msec - prędkość = 28,56 m/sec
III nerw szura 1 (chudy): - bodziec = 5 V - czas od b do r = 25 msec - prędkość = 17,62 m/sec
IV nerw szczura 2 (gruby): - najszybszy - bodziec = 5 V - czas od b do r = 0,89 msec - prędkość = 46,74 m/sec |
Odruch miotatyczny (rozciągania): |
- dwuneuronowy, monosunaptyczny - w wyniku uderzenia w ścięgno lub w sam mięsień wywołuje się rozciąganie ściegna/mięśnia |
1