TAKSON: Achistozoa (nietkankowce)

• obejmują wielokomórkowce, które mają dużą niezależność fizjologiczną komórek;

• posiadają dwie warstwy - okrywającą i wewnętrzną, ale nie mają cech tkanek;

• pomiędzy warstwami mezoglea.

TYP: Gąbki - SPONGIARIA

• dwuwarstwowe, nie wytwarzające tkanek;

• gat. morskie - niewiele jest słodkowodnych;

• dojrzałe postacie - osiadłe (brak ruchu kierunkowego);

• larwy wolno pływają;

• żyją w koloniach - niewiele pojedynczo żyjących);

• symetria nieregularna (prymitywna symetria promienista);

• wygląd worka lub dzbana;

• otwór wyrzutowy => osculum- przez który wypływa woda (nie odpowiada pragębie);

• jama - spongocel - czyli jama pragastralna;

• kanały przebijają warstwę ciała i komórki;

• mezoglea składa się z żelu zawierającego wolne włókienka kolagenowe i igły szkieletowe;

• jako jedyne do budowy ciała wykorzystują krzem;

• rozmnażanie bezpłciowe i płciowe:

• bezpłciowe: podział, pączkowanie, fragmentacja

TAKSON: Histozoa (tkankowce)

• zwierzęta zbudowane z wielu komórek budujących ciało i służących do rozrodu;

• tkanki - utworzone ze zróżnicowanych komórek wyspecjalizowanych do pełnienia określonych funkcji;

• występuje układ nerwowy.

TYP: Parzydełkowce - CNIDARIA

• zwierzęta wodne - czasem pasożyty morskie - nie znoszą wahań temperatury;

• stenotermiczne i stenochiaryczne - nie lubią zmian temp. i zasolenia;

• polipy i meduzy - żyją samodzielnie, albo tworzą kolonie;

• mają własne tkanki, układ nerwowy, pokarmowy, rozrodczy, mają narządy zmysłów, oddychają całą powierzchnia ciała;

• symetria promienista (czasem dwuboczna);

• prageba - ostateczny otwór gębowy
  prajelito - układ chłonno-trawiące

• występują czułki dookoła otworu gębowego (pobieranie i wydalanie);

• występują parzydełka, które zabezpieczają przed wrogami;

• rozmnażanie zarówno płciowe jak i bezpłciowe, u polipów kolonijnych => r. bezpłciowe;

• są pokarmem dla nielicznych zwierząt (parzydełka);

• są dwie postacie: polip i meduza;

• POLIP: osiadły, otwór gębowy do góry, otoczone ramionami.
  3 typy polipów: stułbiopławy; krążkopławy, koralowce.

• MEDUZY: wolnopływające, odwrócony polip, kształt parasola, otwór gębowy jest na dolnej stronie ciała, skrócona oś ciała i rozpłaszczenie jej na boki.

TYP: Płazińce - PLATYHEMINTHES
TYP: Wstężnice

• w trakcie rozwoju zarodkowego blastocel zostaje wypełniony parenchymą;

• brak jamy w ciele organizmów dojrzałych;

• mięśnie podłużne i okrężne tworzą wór powłokowo-mięśniowy;

• powstaje układ wydalniczy, przedni i tylni odcinek przewodu pokarmowego;

• układ nerwowy: sieć komórek nerwowych, zwoje głowowe, linie nerwowe;

• brak układu oddechowego

PŁAZIŃCE:

• trójwarstwowe, grzbietobrzusznie spłaszczone ciało wypełnione parenchymą;

• wirki, przywry, tasiemce;

• żyją w wodach, nieliczne lądowe, ok. 50% jest pasożytami;

• słabo zaznaczony odcinek głowowy;

• duże wahania wielkości ciała;

• układ nerwowy - w przedniej części ciała występują zwoje głowowe;

• układ pokarmowy - część doprowadzająca, część trawiąca (endodermalne pochodzenie, brak umięśnienia), brak odbytu - ślepe zakończenie;

• protonefrydia - budują układ wydalniczy;

• układ rozrodczy zróżnicowany

• brak układu oddechowego i krwionośnego;

WIRKI:

• wolno żyjące (ciało orzęsione);

• zwierzęta morskie i słodkowodne;

• symbiotyczne, czasem pasożyty;

• lądowe żyją w wilgotnych środowiskach;

• grzbietobrzusznie spłaszczone;

• zróżnicowane co do wielkości;

• mają duże zdolności regeneracyjne;

• rozmnażanie płciowe i bezpłciowe;

• odcinek głowowy i tułowiowy;

• ciało pokryte naskórkiem - u wolno żyjących naskórek jest orzęsiony;

• komórki gruczołowe - produkują wydaliny czepne;

• komórki zmysłowe;

• mięśnie pod naskórkiem ułożone podłużnie i poprzecznie;

• układ nerwowy - prymitywny, sieć komórek nerwowych => zagęszczenie w odcinku głowowym => zwoje mózgowe;

• prymitywne oczka (czasem do 15), znajdują się pod naskórkiem;

• pierwotna jama ciała wypełniona parenchymą, składa się z dużych komórek;

• są neoblasty - zdolne do wykonywania ruchu, mają charakter embrionalny;

• obecny układ wydalniczy;

PRZYWRY:

• pasożyty wewnętrzne, nieuzbrojone, narządy czepne, podobne do monoglea.

• cykl życiowy: ze zmianą żywiciela; stadia larwalne;
  

TASIEMCE:

• pasożyty wewnętrzne;

• brak układu pokarmowego;

• pasożyty we wszystkich stadiach larwalnych;

• redukcja narządów zmysłów;

• silnie rozbudowany układ rozrodczy;

• zmiana żywiciela, nie występuje przemiana pokoleń;

• żyją w jelitach, nieliczne - w wątrobie;

• głowa umożliwia przyczepianie się do narządów, są narządy czepne - 3 rodzaje;

• szyjka - strefa twórcza: komórki tworzą się i różnicują na człony;

• strobila - człony mogą się odrywać;

• rozmnażanie płciowe - dojrzałe osobniki
  larwy - podział podłużny, pączkowanie.

• jaja wydostają się wraz z odchodami;

• są jajożyworodne (większość);

TYP: Nicienie - NEMATODA

• typowe obleńce - 12 tys. gatunków

• żyją wolno, czasem komensalizm, pasożyty;

• jednolity plan budowy; stała liczba komórek => 500;

• wór powłokowo-mięśniowy otacza ciało;

• drożny układ pokarmowy;

• brak orzęsienia;

• układ krwionośny;

• robakowaty kształt, cylindryczne ciało;

• skórek okresowo zrzucany, pod nim jest naskórek, głębiej warstwa mięsni podłużnych oddzielonych przegrodami hypodermicznymi;

• układ nerwowy - pierścień obejmujący gardziel, zwoje, nerwy, pnie nerwowe (ok. 8 pni biegnących ku tyłowi);

• jama ciała wypełniona płynem z rozproszoną hemoglobiną;

• występuje układ wydalniczy - zbudowany z 2 komórek gruczołowatych a u wyższych nicieni ma kształt 4 z kanałami wewnętrznymi;

• prosty rozwój poza zarodkowy, powstają larwy, w czasie linień nie wzrasta liczba komórek ale ich wymiary;

• pasożytnictwo przygodne - nie potrzebny żywiciel do życia; pasożytnictwo konieczne; pasożytnictwo stałe.

• pasożytują zarówno u roślin jak i zwierząt

WŁOSIEŃ KRĘTY: pasożyt człowieka, ok. 10% populacji jest zarażona, zarażenie przez zjedzenie mięsa wieprzowego zakażonego;

GLISTA LUDZKA: pasożyt dziecięcy, zakażenie - połknięcie jaja, larwa przebywa w wątrobie potem do jelita gdzie dojrzewa, groźne są jej toksyny.

OWSIK LUDZKI: jelito cienkie i grube; zakaźne połknięcie jaja

TYP: Pierścienice- ANNELIDA (9 tys. gatunków)

• endopasożyty;

• u większości segmentacja ciała; człony - metamery;

• występują wszystkie układy; nowość: układ oddechowy, odnóża lokomocyjne;

• różna specjalizacja pokarmowa;

• pijawki - szkodliwe, nosiciele chorób

• posiadają zdolność świecenia - bakterie świecące;

• segmentacja:

• homonimiczna: segmenty takie same lub bardzo podobne;

• heteronomiczna: różne w wyglądzie segmenty;

• układ pokarmowy nie jest segmentowany;

• proces scalania - zanik granic segmentów;

• narządy zmysłów: czułki, płaszczki, oczka, narządy zmysłu chemicznego;

• mogą występować czułki, wąsy;

• pokrycie ciała - wór powłokowo mięśniowy; za oskórkiem zrośnięte mięśnie okrężne i pod nimi podłużne;

• szkielet hydrauliczny: wór + płyn;

• mózg: płat przedni i tylni;

TYP: Stawonogi - ARTHROPODA

• typ najliczniejszy w gatunki (1.5 mln. gatunków);

• w pełni zaadoptowały się do życia na lądzie;

• rozmaite przystosowania;

• heteronomiczna budowa ciała;

• fragmentacja ciała;

• parzyste odnóża, narządy gębowe

1

---