Utwory pracownicze, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualnej, wojtysiak, OWI, OWI, zaliczenie, zaliczenie, owi, TEST


UTWORY PRACOWNICZE

Utworem pracowniczym jest utwór, który równocześnie spełnia dwie przesłanki:

Nie są zatem utworami pracowniczymi:

Obowiązki służbowe pracownika:

Ważne:

Dla uznania utworu za pracowniczy nie wystarczy fakt, że utwór został dokonany przy użyciu urządzeń lub materiałów stanowiących własność pracodawcy, albo nawet za jego środki finansowe jak również to, że został dokonany przez pracownika w godzinach służbowych, albo, że współtwórcami utworu są osoby pozostające w stosunku pracy, jeżeli jeden ze współtwórców w takim stosunku nie pozostaje. W tym ostatnim przypadku dochodzi do wspólności praw autorskich między pracodawcą a osobami niepozostającymi z nim w stosunku pracy.

Wzajemne prawa pracodawcy i pracownika, połączonych stosunkiem pracy, w odniesieniu do utworów regulują art. 12 i 13, z tym że :

Skutek uznania utworu za pracowniczy:

Zgodnie z treścią art. 12:

przyjęcie utworu może być:

  1. wyraźne: pracodawca składa twórcy stosowne oświadczenie woli;

  2. dorozumiane: pracodawca nie oświadczy pracownikowi, że jego utworu nie przyjmuje;

  3. w braku jakiegokolwiek oświadczenia pracodawcy uważa się, że utwór przyjęty został bez zastrzeżeń;

oznacza to w praktyce, że pracodawca nie może eksploatować utworu poza sferą swego działania, np. utwór stworzony przez nauczyciela dla celów dydaktycznych nie powinien być wykorzystywany bez jego zgody dla innych celów, a opinia radcy prawnego, wydana dla konkretnej sprawy, nie powinna być bez jego zgody wykorzystywana w innej sprawie, a zwłaszcza komercyjnie.

Ciekawostka

W literaturze wyraża się pogląd, iż z uwagi na szczególny charakter przepisów art. 12, do utworów pracowniczych nie mają zastosowania ogólne zasady obrotu autorskimi prawami majątkowymi i w konsekwencji pracodawca może przejąć prawa do wszystkich utworów pracownika wykonywanych w związku ze świadczeniem pracy i może je wykorzystywać bez dodatkowego wynagrodzenia na rzecz twórcy, na wszystkich polach eksploatacji uzasadnionych sferą działania pracodawcy, przy czym umowa o pracę tych pól eksploatacji nie musi wyraźnie określać. Taki pogląd wyrażają np. J. Barta, R. Markiewicz w "Komentarz do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych" (Dom Wydawniczy ABC 1995. str. 122 i 231).

Można jednak spotkać także pogląd przeciwny, zgodnie, z którym, z uwagi na umowny charakter nabycia praw majątkowych przez pracodawcę, do utworów pracowniczych mają w pełni zastosowanie przepisy regulujące zasady korzystania z autorskich praw majątkowych. Umowa o pracę nie może, zatem obejmować wszystkich utworów lub wszystkich utworów danego rodzaju, a pracodawca nie może korzystać z utworu na polach eksploatacji nieznanych w momencie zawierania umowy. Umowa musi ponadto wyraźnie określać zakres pozyskiwanych przez pracodawcę praw i wymieniać pola eksploatacji, na których pracodawca będzie z utworu korzystał i tylko w tym zakresie umowa będzie między stronami skuteczna. Twórca może także domagać się sądowego podwyższenia wynagrodzenia, jeżeli między otrzymanym wynagrodzeniem a rozmiarami korzyści, jakie uzyskuje pracodawca w związku z korzystaniem lub rozporządzaniem utworem, zachodzi rażąca dysproporcja Tak np. uważa J. Błeszyński. w referacie "Przedmiot ochrony prawa autorskiego". Materiały z konferencji naukowej pt. Ochrona własności intelektualnej na podstawie prawa autorskiego Kiekrz 1995r.)

A co z pracowniczym utworem komputerowym?

Zasada:

tak jak przy pozostałych utworach pracowniczych, prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wykonywaniu obowiązków ze stosunku pracy służą pracodawcy.

Różnice:

pracodawca nabywa te prawa majątkowe z mocy ustawy, w momencie powstania programu (nie ma zatem wymaganego art. 12 obowiązku formalnego przyjęcia utworu);

twórca programu jest ograniczony w prawach osobistych:

Ale uwaga!

  1. Status pracowniczych programów komputerowych mają tylko te programy, których autor jest zobowiązany zakresem czynności do tworzenia programów. Jeżeli pracownik opracuje samorzutnie przydatny dla pracodawcy program poza obowiązkami służbowymi, albo stworzy go w wyniku incydentalnego polecenia przełożonego, strony winny zawrzeć umowę określającą, na jakich warunkach pracodawca przejmuje program i jakie prawa osobiste i majątkowe pozostają przy autorze programu.

  2. Nie ma także charakteru pracowniczego program dokonany w wyniku realizacji umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Wzajemne prawa i obowiązki stron w zakresie praw autorskich musi określać ta umowa.

  3. Regulacje ustawowe w zakresie autorskich praw osobistych i majątkowych mają zastosowanie tylko wówczas, gdy umowa o pracę nie reguluje ich odmiennie.

Kiedy utwór naukowy ma charakter utworu pracowniczego?

Tytułem wprowadzenia do problemu:

Utwór naukowy ma charakter pracowniczy, jeżeli został dokonany w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Istotna trudność polega na braku definicji w prawie autorskim pojęcia "obowiązek ze stosunku pracy", zwłaszcza w odniesieniu do pracowników naukowych. Poglądy wyrażane w literaturze są w tej materii nader rozbieżne. Słuszny wydaje się być pogląd J. Barty i R. Markiewicza wyrażony w Komentarzu do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie, z którym:

naukowymi utworami pracowniczymi są w każdym razie:

Nie są utworami pracowniczymi publikacje pracowników naukowych, naukowo-badawczych i naukowo-dydaktycznych, chyba, że powstają w wyniku umowy zawartej między jednostką naukową a autorem i w umowie tej jednostka zastrzeże sobie przejście na nią autorskich praw majątkowych. Taka umowa musi wyraźnie określać pola eksploatacji, na których to prawo będzie wykorzystywane.

Autorskie prawa osobiste służą twórcy pracowniczego utworu naukowego.

Autorskie prawa majątkowe do takiego utworu służą na zasadach ogólnych pracodawcy, ale tylko, jeżeli nie jest on instytucją naukową.

Instytucja naukowa nie nabywa praw autorskich zatrudnionego u siebie twórcy pracowniczego utworu naukowego - zarówno autorskie prawa osobiste jak i majątkowe pozostają przy twórcy.

Jednak, stosownie do art. 14 ustawy p. a.: zatrudniony w jednostce naukowej twórca pracowniczego utworu naukowego doznaje pewnych ograniczeń w możliwości korzystania ze swoich autorskich praw majątkowych:

  1. twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia za publikację utworu na zasadach określonych w umowie wydawniczej;

  2. prawo do pierwszego opublikowania utworu wygasa, jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dostarczenia pracodawcy utworu nie zawrze on z twórcą umowy wydawniczej, albo, jeżeli utwór nie zostanie opublikowany w okresie dwóch lat od jego przyjęcia przez pracodawcę;

Należy wiedzieć, że

  1. Przez instytucję naukową rozumie się zarówno jednostkę naukową, w której działalność naukowa jest podstawową działalnością (przykładowo: instytuty i ośrodki badawcze i badawczo rozwojowe, jednostki naukowe PAN), jak również jednostkę, w której działalność naukowa jest realizowana na marginesie jej zadań podstawowych (np. laboratoria naukowo badawcze w jednostkach przemysłowych).

  2. Uprawnienia instytucji naukowej ograniczające autorskie prawa majątkowe twórcy pracowniczego utworu naukowego dotyczą tylko tych pól eksploatacji, które są wymienione w art. 14 a więc:

Na innych polach eksploatacji twórca może korzystać z utworu naukowego bez żadnych ograniczeń.

  1. Art. 14 ma zastosowanie do wszystkich twórców utworów naukowych zatrudnionych w jednostce naukowej, a nie tylko do jej pracowników naukowych i naukowo-badawczych.

  2. Wszystkie omówione wyżej ograniczenia autorskich praw majątkowych twórców pracowniczych utworów naukowych zatrudnionych w instytucjach naukowych mają zastosowanie tylko wówczas, gdy umowa o pracę nie stanowi inaczej, przy czym umowa nie może zmienić terminów, których upływ przywraca twórcy prawo do pierwszej publikacji utworu.

A jak kształtują się autorskie prawa majątkowe dyplomantów/magistrantów i doktorantów nie będących pracownikami?

ustawa o prawie autorskim tego problemu nie rozstrzyga;

skoro nie są pracownikami - nie ma do nich zastosowania ani art. 12, ani 14,

zatem autorskie prawa osobiste i majątkowe należą do nich;

ale!

nie ulega wątpliwości, że przy realizacji swoich praw korzystają z pomocy jednostki naukowej - najczęściej uczelni, której winny przysługiwać jakieś prawa do tych utworów.

Aby uczelnia mogła przejąć autorskie prawa majątkowe do tej pracy musi:

Jeżeli nie ma takich dokumentów, autorskie prawa majątkowe do pracy dyplomowej i doktorskiej pozostają przy jej autorze!

Prawa osobiste pozostają przy dyplomancie/ doktorancie zawsze!

Promotor, jako współautor pracy dyplomowej i doktoranckiej

Na gruncie prawa autorskiego, promotor w zasadzie nie powinien mieć prawa do współautorstwa prac, o których mowa. Nie ulega wątpliwości, że z tytułu nadzoru nad realizacją pracy ma on swój udział w jej ostatecznym kształcie. Zważywszy jednak, że prawo autorskie chroni formę wyrażeniową pracy, sposób przedstawienia treści, a nie treść, jako taką, udział promotora w powstaniu pracy nie może przesądzać o jej współautorstwie. Oczywiście w przypadku publikacji pracy w konkretnych sytuacjach może wystąpić jako jej współautor, ale na warunkach uzgodnionych z dyplomantem lub doktorantem.

Inną kwestią jest prawo promotora do autorstwa lub współautorstwa wyników zawartych w pracy, jednak materia ta nie jest regulowana prawem autorskim.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KONWENCJA BERNEŃSKA, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualnej,
Pojęcia, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualnej, wojtysiak,
Rodzaje utworów chronionych prawem autorskim, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona
najważniejsze podmioty, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektual
OWI full test, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualnej, wojty
1.abcd, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualnej, wojtysiak, O
ZAS PRZYWIL KOMUNIKACYJNEGO, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelek
Podmiot prawa autorskiego - twórca, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności
zaliczenie z owi, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualnej, wo
Rola Rzecznika patentowego w szkole wyższej, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona W
ochrona patentowa, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualnej, w
Maksymalny okres ochronny wynosi, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności In
Współtwórcy; dzieła współne, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelek
Po co Uczelni patenty, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualne
ZAS OCHR PRAW OSÓB TRZECICH, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelek
ZASADA TERYTORIALNOŚCI, MiBM Politechnika Poznanska, VII semestr TPM, Ochrona Własności Intelektualn

więcej podobnych podstron