LABOLATORIUM ELEKTRONIKI
Ćwiczenie 2. Wzmacniacz operacyjny.
Wstęp.
Celem ćwiczenia było badanie wzmacniacza operacyjnego. Wzmacniaczem operacyjnym nazywamy wzmacniacz prądu stałego o dużym wzmocnieniu pracujący z zewnętrznym układem silnego ujemnego sprzężenia zwrotnego, które zapewnia lepszą stałość pracy, zwiększa zakres dynamiki, poprawia liniowość i poszerza pasmo przenoszenia wzmacniacza.
Wzmacniacze operacyjne w zależności od charakterystyki częstotliwościowej lub przejściowej mogą dokonywać operacji dodawania, odejmowania, całkowania, różniczkowania, logarytmowania i wielu innych i dlatego są stosowane w maszynach liczących, w przetwornikach analogowo-cyfrowych (A / D) i cyfrowo-analogowych (D / A) oraz w układach pomiarowych.
Idealny wzmacniacz operacyjny powinien charakteryzować się następującymi właściwościami:
nieskończenie dużym wzmocnieniem przy otwartej pętli sprzężenia zwrotnego (Ku → ∞),
nieskończenie szerokim pasmem przenoszenia częstotliwości,
nieskończenie dużą impedancją wejściową,
impedancją wyjściową równą zeru,
napięciem wyjściowym równym zeru przy równości napięć wejściowych,
nieskończenie dużym dopuszczalnym prądem wyjściowym,
zerowym prądem wejściowym,
wzmocnieniem idealnie różnicowym, tzn. nieskończenie dużym współczynnikiem tłumienia sygnału nieróżnicowego,
zachowaniem powyższych właściwości przy zmianach temperatury.
Powyżej podane właściwości idealnego wzmacniacza operacyjnego stanowią granicę teoretyczną do której dąży się przy projektowaniu i produkcji tych układów. Odgrywają one także ważną rolę podczas przybliżonej ich analizy.
W rzeczywistości uzyskuje się bardzo duże wartości rezystancji wejściowej, wzmocnienia, pasma częstotliwości.
Przebieg ćwiczenia.
Zaprojektowanie i zmontowanie układu o zadanym wzmocnieniu
Wyniki pomiarów:
Uwe [V] |
Uwy [V] |
|
|
|
-0,38 |
3,67 |
10,19 |
-12,97 |
|
|
|
-0,57 |
5,56 |
9,4 |
-12,97 |
|
|
|
-0,68 |
6,66 |
6,02 |
-12,97 |
|
|
|
-0,88 |
8,71 |
1,5 |
-12,97 |
|
|
|
-1,05 |
10,32 |
1,43 |
-12,96 |
|
|
|
-1,17 |
11,54 |
1,39 |
-12,95 |
|
|
|
-1,19 |
11,76 |
1,34 |
-12,94 |
|
|
|
-1,2 |
11,92 |
1,33 |
-12,93 |
|
|
|
-1,22 |
11,98 |
1,32 |
-12,92 |
|
|
|
-1,23 |
12,11 |
1,29 |
-12,87 |
|
|
|
-1,26 |
12,4 |
1,27 |
-12,77 |
|
|
|
-1,3 |
12,87 |
1,23 |
-12,38 |
|
|
|
-1,32 |
13,02 |
1,21 |
-12,21 |
|
|
|
-1,33 |
13,08 |
1,2 |
-12 |
|
|
|
-1,35 |
13,35 |
1,16 |
-11,67 |
|
|
|
-1,38 |
13,65 |
1,05 |
-10,58 |
|
|
|
-1,41 |
13,9 |
0,96 |
-9,65 |
|
|
|
-1,45 |
14,3 |
0,83 |
-8,67 |
|
|
|
-1,85 |
14,3 |
0,75 |
-7,57 |
|
|
|
-6 |
14,3 |
0,7 |
-7,05 |
|
|
|
||
0,56 |
-5,72 |
|
|
|
||
0,44 |
-4,53 |
|
|
|
||
0,32 |
-3,31 |
|
|
|
||
0,23 |
-2,39 |
|
|
|
||
0,01 |
-0,25 |
|
|
|
Wnioski:
Wykres przedstawia charakterystykę wzmocnienia napięciowego rzeczywistego wzmacniacza operacyjnego. Z tego powodu wykres odbiega od idealnego: nie jest symetryczny względem początku układu, charakterystyka nie jest liniowa, poziomy nasycenia nie są stałe.
Aby zrealizować wzmocnienie dodatnie, dysponując wzmacniaczem odwracającym, należy zastosować połączenie kaskadowe.
Wówczas wzmocnienie