PRAWO BANKOWE
Znaczenie :
a) ustawy , dyrektywy UE -chodzi o całokształt normatywny
b) konkretna ustawa -Prawo Bankowe
c) + bankowość jako działalność w celu uzyskania pewnego efektu ekonomicznego
Historia
-banco-ława na której kupcy włoscy dokonywali wymiany pieniędzy
-rotto-publiczne łamanie takiej ławy
-1402 -Hiszpania-pierwsza działalność polegająca na pożyczaniu pieniędzy- FUGGEROWIE
-pierwszy bank państwowy powstał w Szwecji , drugim był The Bank Of England w 1596r .
-największy rozwój bankowości przypadł na wiek XIX -rozpoczęła go rodzina Rotszyldów .
-w XIX wieku powstała koncepcja podziału banków :1) ogólne , 2)specjalistyczne , 3)bamk emisyjny .
-1786 -Stanisław August Poniatowski próbował wprowadzić pierwszą regulację bankową-nie powiodło się
-pierwszy polski pieniądz papierowy został wydany podczas insurekcji kościuszkowskiej (1794)
-1825 -powstaje pierwszy polski bank powołany przez Druckiego-Lubeckiego (Towarzystwo Kredytowe Ziemskie)
-1828-powstaje Bank Polski (bank emisyjny)
-1926 - prezydent RP wydaje rozporządzenie Prawo Bankowe-mocą równe z ustawą
-zaraz po wojnie powstaje NBP - i pozostaje do dzisiaj .
-PRL- zostają zlikwidowane wszystkie banki , a utworzone banki państwowe w celu wykonywania konkretnych zadań :
a)NBP-bank główny i emisyjny
b)Bank Handlowy-dla handlu zagranicznego
c)P.K.O. B.P.-kasa oszczędnościowa
d)P.K.O. S.A.-jedyny bank działający poza granicami kraju-miał oddziały na całym świecie
e)B.G.K.
-III RP - Powstała konieczność zaistnienia na rynku nowych banków , więc z NBP wyłoniono 9 banków , które miały działać w formie spółek akcyjnych -na zasadach banków komercyjnych
Prawo bankowe w Polsce .
-Ustawa Prawo Bankowe- kompleksowa regulacja wdraża m.in. Dyrektywę w sprawie przelewów transgranicznych , normy ostrożnościowe I umowy bazylejskiej , które mówiły o proporcjach koniecznego zabezpieczenia operacji bankowych (banki centralne 0% , a pozostałe do 100% )
-Ustawa o bankach spółdzielczych -reguluje zasady działania banków spółdzielczych
-Ustawa o NBP
Ustawa Prawo Bankowe :
PRZEPISY OGÓLNE
-Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw , działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym
-bank zagraniczny -bank mający siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej , na terytorium państwa NIEBĘDĄCEGO CZŁONKIEM UE .
-karta płatnicza-karta identyfikująca wydawcę i upoważnionego posiadacza , uprawniająca do wypłaty gotówki lub dokonywania zapłaty (również z wykorzystaniem kredytu)
-instytucja finansowa-podmiot niebędący bankiem ani instytucją kredytową , którego podstawowa działalność będąca źródłem większej części przychodów polega na wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie : nabywania i zbywania udziałów z akcji , udzielania pożyczek ze środków własnych , udostępniania składników majątkowych na podstawie umowy leasingu , świadczenia usług w zakresie nabywania i zbywania wierzytelności .
-holding finansowy-grupa podmiotów , w której pierwotnym podmiotem dominującym jest instytucja finansowa , a w skład grupy wchodzą wyłącznie lub w większości banki , instytucje finansowe i kredytowe .
-holding bankowy zagraniczny-początkowy podmiot dominujący to bank zagraniczny
-holding bankowy krajowy-podmiot dominujący -bank krajowy
-instytucja kredytowa-podmiot mający siedzibę za graniczą RP , na terytorium jednego z państw UE , prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek , na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych , działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego .
-działalność transgraniczna-wykonywanie przez instytucję kredytową na terytorium RP lub przez bank krajowy na terytorium państwa goszczącego wszystkich lub niektórych czynności w zakresie wynikającym z udzielonego pozwolenia , BEZ UCZESTNICTWA ODDZIAŁU TEJ INSTYTUCJI LUB BANKU
-Czynności bankowe (mogą być wykonywane tylko przez banki): przyjmowanie wkładów pieniężnych , prowadzenie innych rachunków bankowych , udzielanie kredytów , udzielanie i potwierdzane gwarancji bankowych oraz udzielanie i potwierdzanie akredytyw , emitowanie bankowych papierów wartościowych , przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych, wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego , wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w ustawach .
-Czynności , które są bankowymi , kiedy są wykonywane przez banki(mogą być wykonywane przez instytucje inne niż banki) : udzielanie pożyczek pieniężnych , operacje czekowe i wekslowe , których przedmiotem są warranty , wydawanie kart płatniczych i wykonywanie operacji przy ich użyciu , terminowe operacje finansowe , nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych , przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych, prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych , udzielanie i potwierdzanie poręczeń , wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją papierów wartościowych , pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym .
-bank jest obowiązany do utrzymywania płynności płatniczej dostosowanej do rozmiarów i rodzaju działalności w sposób zapewniający wykonywanie wszystkich zobowiązań pieniężnych zgodnie z terminami płatności
-w bankach działa system kontroli wewnętrznej , którego celem jest wspomaganie procesów decyzyjnych . Za zaprojektowanie , wdrożenie i działanie systemu odpowiada zarząd . System kontroli wewnętrznej jest kontrolowany przez audyt wewnętrzny , który bada działanie tego systemu i opiniuje zarządzanie bankiem .
Tworzenie i organizacja banków oraz ich oddziałów i przedstawicielstw .
-banki mogą być tworzone jako banki państwowe , spółdzielcze lub w formie spółek akcyjnych
-założycielami banku w formie spółki akcyjnej mogą być osoby prawne i osoby fizyczne , z tym że założycieli nie może być mniej niż 3 .
-założycielami banku spółdzielczego mogą być tylko osoby fizyczne w liczbie wymaganej do założenia spółdzielni w prawie spółdzielczym .
-Tworzenie banków państwowych-może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia , na wniosek Ministra Skarbu Państwa zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Bankowego . Rozporządzenie to określa nazwę , siedzibę , przedmiot i zakres działania banku , jego fundusze statutowe i środki wydzielone z majątku skarbu państwa . Bank państwowy nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych . Organami banku państwowego są rada nadzorcza i zarząd . Radę nadzorczą powołuje się na 3 lata -powołuje Premier na wniosek Ministra Skarbu Państwa . Prezesa zarządu powołuje rada nadzorcza .Pozostałych członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza na wniosek prezesa zarządu . Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad działalnością banku , zatwierdza sprawozdanie finansowe zarządu .
-Tworzenie banków spółdzielczych- bankiem spółdzielczym jest bank będący spółdzielnią do którego stosuje się przepisy ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych , ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz ustawy Prawo spółdzielcze . Statut banku spółdzielczego pod rygorem nieważności powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.
-Banki w formie spółek akcyjnych-do utworzenia i działalności banku w formie spółki akcyjnej stosuje się przepisy KSH o ile prawo bankowe nie stanowi inaczej .Funkcję organu nadzoru pełni rada nadzorcza-co najmniej 5 osób fizycznych .Członków rady powołuje i odwołuje walne zgromadzenie . Zarząd składa się z co najmniej 3 osób fizycznych powoływanych przez radę nadzorczą . Powołanie 2 członków zarządu banku w tym prezesa następuje za zgodą KNB .
Osoba zamierzająca bezpośrednio lub pośrednio objąć lub nabyć akcje banku jest zobowiązana wystąpić każdorazowo z wnioskiem o wydanie przez KNB zezwolenia na wykonywanie prawa głosu na walnym zgromadzeniu, jeżeli w wyniku objęcia lub nabycia akcji osiągnęłaby lub przekroczyła próg 10 , 20, 25, 33, 50 , 66 i 75 % głosów na walnym zgromadzeniu -bez tego zezwolenia wykonywanie prawa z akcji jest bezskuteczne .
-Postępowanie przy tworzeniu banków-utworzenie banku może nastąpić jeżeli :1)zostało zapewnione wyposażenie banku w fundusze własne i pomieszczenia posiadające odpowiednie urządzenia techniczne należycie zabezpieczające przechowywane w banku wartości ; 2) założyciele oraz osoby przewidziane do objęcia stanowisk w banku dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem ; 3) przedstawiony przez założycieli plan działalności banku na okres co najmniej 3 lat , wskazuje , że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku .
-bank w formie spółki akcyjnej oraz bank spółdzielczy mogą być utworzone po uzyskaniu zezwolenia KNB .
-kapitał założycielski nie może być niższy niż 5 000 000 euro . A w przypadku banku spółdzielczego , którego założyciele wyrazili zamiar zawarcia umowy zrzeszenia wystarczy 1 000 000 euro .
-Bank może rozpocząć działalność po uzyskaniu zezwolenia NA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI wydanego przez KNB . Zezwolenie traci moc jeżeli w ciągu roku od wydania pozwolenia na utworzenie banku nie podjął on działalności .
-utworzenie za granicą banku przez bank krajowy oraz oddziału banku wymaga zezwolenia KNB
ODDZIAŁY BANKÓW ZAGRANICZNYCH
-Utworzenie oddziału banku zagranicznego w kraju następuje na podstawie pozwolenia KNB w uzgodnieniu z ministrem finansów .
-oddziały banków zagranicznych podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców
-oddział jest obowiązany -używać firmy banku zagranicznego w języku państwa jego siedziby wraz z przetłumaczonym na język polski określeniem formy prawnej banku oraz dodaniem wyrazów oddział w Polsce ; prowadzić oddzielną rachunkowość w języku polskim , zgodnie z przepisami krajowymi ; działać zgodnie z regulaminem ; przechowywać wszelkie dokumenty dotyczące jego działalności w siedzibie oddziału .
PRZEDSTAWICIELSTWA
- mogą je otwierać banki zagraniczne i instytucje kredytowe na podstawie zezwolenia KNB . Zakres działania przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji banku zagranicznego lub instytucji kredytowej w zakresie ustalonym w zezwoleniu .
-przekształcenie BP w SA-przekształca go w drodze rozporządzenia RM na wniosek Ministra Skarbu Państwa po zasięgnięciu opinii KNB . Chwilą przekształcenia jest dzień uzyskania osobowości prawnej .
-Podejmowanie i prowadzenie działalności przez banki krajowe na terytorium państwa goszczącego oraz przez instytucje kredytowe na terytorium RP :
-bank krajowy może prowadzić działalność na terytorium państwa goszczącego poprzez oddział lub w ramach działalności transgranicznej (wymagane jest na to zezwolenie KNB) .
-oddział instytucji kredytowej może rozpocząć działalność na terytorium RP najwcześniej po upływie dwóch miesięcy od dnia otrzymania przez KNB informacji od właściwych władz nadzorczych państwa macierzystego .
RACHUNKI BANKOWE
-Rodzaje rachunków :
1-dla osób prawnych , jedn.org. nie posiadających osobowości prawnej , dla osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek -w tym dla przedsiębiorców : rachunki rozliczeniowe i rachunki lokat terminowych
2-dla osób fizycznych , dla szkolnych kas oszczędnościowych , pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych : rachunki oszczędnościowe , ROR , rachunki terminowych lokat oszczędnościowych .
-posiadacz rachunku bankowego swobodnie dysponuje środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku .
-rachunek może być prowadzony dla kilku osób fizycznych lub dla kilku jednostek samorządu terytorialnego -każda z nich może swobodnie dysponować samodzielnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku .
-W przypadku śmierci posiadacza rachunku bank jest obowiązany wypłacić z tych rachunków koszty pogrzebu .
-dyspozycja wkładem na wypadek śmierci -posiadacz może zlecić pisemnie bankowi wypłatę z rachunku dla wstępnych , zstępnych , małżonkowi lub rodzeństwu ściśle określonej kwoty . Ogólna kwota wypłaty nie może być wyższa niż dwudziestokrotne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku .
-małoletni posiadacz rachunku może po ukończeniu 13 roku życia swobodnie dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku .
-jeżeli umowa nie stanowi inaczej , rachunek ulega rozwiązaniu , jeżeli w ciągu dwóch lat na rachunku nie były przeprowadzane żadne operacje .
Rozliczenia pieniężne przeprowadzane za pośrednictwem banków
-rozliczenia pieniężne mogą być przeprowadzane za pośrednictwem banków , jeżeli przynajmniej jedna ze stron rozliczenia posiada rachunek bankowy .
-rozliczenia to W SZCZEGÓLNOŚCI : polecenie przelewu, polecenie zapłaty, czek rozrachunkowy, zapłata kartą płatniczą .
-czek gotówkowy -dyspozycja wystawcy czeku udzielona trasatowi obciążenia rachunku wystawcy kwotą na którą czek został wystawiony , oraz wypłaty tej kwoty okazicielowi czeku lub osobie na nim wskazanej .
-polecenie przelewu-dyspozycja dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela .
-polecenie zapłaty -dyspozycja wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela -pod warunkiem że dłużnik udzieli wierzycielowi zgody na obciążanie rachunku .
Kredyty i pożyczki pieniężne oraz zasady koncentracji zaangażowań :
-przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel , a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu . Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy.
-limit koncentracji zaangażowań -ile może być w ogóle udzielonych kredytów
-limit koncentracji wierzytelności -20% funduszy własnych banku dla podmiotu w stosunku do niego dominującego , albo dla podmiotu zależnego wobec podmiotu dominującego (także w stosunku do banku) ; 25% jeżeli podmioty nie są powiązane z bankiem .
-konsorcjum bankowe-banki w celu wspólnego udzielenia kredytu mogą zawrzeć umowę o utworzeniu konsorcjum bankowego . Banki ponoszą ryzyko proporcjonalnie do wysokości wniesionych środków finansowych do wspólnie udzielonego kredytu .
-bank nie może stosować korzystniejszych warunków , a w szczególności korzystniejszych stóp procentowych w stosunku do swoich akcjonariuszy , członków zarządu i rady nadzorczej .
Gwarancje bankowe , poręczenia i akredytywy .
-gwarancja bankowa-jest to jednostronne zobowiązanie się banku-gwaranta że po spełnieniu przez podmiot uprawniony określonych warunków zapłaty , które mogą być stwierdzone określonymi w tym zapewnieniu dokumentami , bank ten wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji . Bank może potwierdzić zobowiązanie (gwarancję lub poręczenie) innego banku -w tym przypadku roszczenia można kierować do obu tych banków .
-akredytywa dokumentowa-bank działając na zlecenie klienta , ale we własnym imieniu , może zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej , że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej , po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w akredytywie .
Emisja bankowych papierów wartościowych
-banki mogą emitować bankowe papiery wartościowe na warunkach podawanych do publicznej wiadomości . Bank na 30 dni przed planowaną emisją musi powiadomić prezesa NBP , wskazując warunki i wartość emisji .
-bankowy papier wartościowy służy gromadzeniu przez banki środków pieniężnych w złotych lub w innej walucie wymienialnej i zawiera w nazwie wyrazy bankowy papier wartościowy . Bank nie może udzielać kredytu lub pożyczki pieniężnej na zakup papierów wartościowych emitowanych przez siebie .
Szczególne obowiązki i uprawnienia banków
-bank może przenieść jednolite rodzajowo wierzytelności na spółkę kapitałową , w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych .
Zrzeszanie się i łączenie banków
-banki mogą zrzeszać się w bankowe izby gospodarcze -stosuje się do nich przepisy ustawy o izbach gospodarczych
-banki na podstawie umowy mogą zrzeszać się z innymi bankami . Utworzenie zrzeszenia podlega zgłoszeniu KNB
-prezesi zarządów banków tworzą radę zrzeszenia
-bank może połączyć się z innym bankiem tylko za zgodą KNB
-banki nie podlegają podziałowi zgodnie z KSH
Fundusze własne i gospodarka finansowa banków
-w celu zapewnienia bezpieczeństwa ekonomicznego banki są obowiązane posiadać fundusze własne , dostosowane do rozmiaru prowadzonej działalności . Fundusze własne obejmują : fundusze podstawowe , fundusze uzupełniające w kwocie nieprzewyższających funduszy podstawowych .
-banki mogą tworzyć w ciężar kosztów rezerwę na ryzyko ogólne , służącą pokryciu niezidentyfikowanego ryzyka związanego z prowadzeniem działalności bankowej .
Nadzór bankowy
-działalność banków , oddziałów i przedstawicielstw banków zagranicznych , oddziałów i przedstawicielstw instytucji kredytowych podlega nadzorowi bankowemu sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Bankowego .
-celem nadzoru jest zapewnienie bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych ; zgodności działalności banków z przepisami .
-badanie sprawozdań finansowych banku, a także oddziału banku zagranicznego , może być zlecone tylko biegłym rewidentom.
Postępowanie naprawcze, likwidacja i upadłość banku
-w razie powstania straty bilansowej bądź groźby jej nastąpienia albo powstania niebezpieczeństwa niewypłacalności , zarząd banku niezwłocznie zawiadamia o tym KNB oraz przedstawia jej program postępowania naprawczego , zapewniając jego realizację .
-KNB może podjąć decyzję o ustanowieniu kuratora nadzorującego wykonanie programu naprawczego przez bank .
-jeżeli zarząd banku nie przekaże programu postępowania naprawczego , albo jego realizacja okaże się nieskuteczna , KNB może podjąć decyzję o ustanowieniu zarządu komisarycznego na czas realizacji postępowania naprawczego .
Likwidacja , przejęcie banku
-jeżeli po upływie 6 miesięcy od daty nadzwyczajnego walnego zgromadzenia strata będzie przekraczać połowę funduszy własnych , KNB może podjąć decyzję o : a)przejęciu banku przez inny bank (za zgodą przejmującego) , b) uchyleniu zezwolenia na utworzenie banku i jego likwidacji , c)wystąpieniu do RM o likwidację banku -w przypadku banku państwowego .
-zarząd nad majątkiem likwidowanego banku obejmuje powołany przez KNB likwidator na którego przechodzą uprawnienia zastrzeżone dla organów banku.
USTAWA O NBP
-NBP jest centralnym bankiem RP
-NBP posiada osobowość prawną , nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw państwowych
-Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen , przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu , o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP .
-NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych RP
-Organami NBP są : Prezes , Rada Polityki Pieniężnej , Zarząd NBP
-NBP wykonuje zadania przez Centralę i jednostki organizacyjne (które powołuje i przekształca zarząd NBP )
-Prezes NBP- powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP na 6 letnią kadencję .Można być max 2 kadencje . Odwołanie :nie wypełnia swoich obowiązków , został skazany prawomocnym wyrokiem , TS orzekł zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk . Prezes NBP reprezentuje interesy RP w międzynarodowych instytucjach bankowych oraz finansowych .
-Rada Polityki Pieniężnej- ustala corocznie założenia polityki pieniężnej i przedkłada je do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez RM projektu ustawy budżetowej . Rada ustala także wysokość stóp procentowych , ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i wysokość jej oprocentowania . W skład Rady wchodzą - przewodniczący -prezes NBP , 9 członków powoływanych po równo przez Prezydenta , Sejm i Senat . Członkiem rady można być tylko jedną kadencję . W posiedzeniach Rady uczestniczą wiceprezesi NBP bez prawa udziału w głosowaniu . Posiedzenie jest zwoływane przez przewodniczącego raz w miesiącu .
-Zarząd NBP- kieruje działalnością NBP . Skład : Prezes NBP jako przewodniczący oraz 6-8 członków zarządu w tym 2 wiceprezesów . Kadencja - 6 lat . Zadania : realizowanie zadań polityki kursowej , okresowa ocena obiegu pieniężnego i rozliczeń oraz obrotu dewizowego , nadzorowanie operacji otwartego rynku , uchwalanie planu działalności i planu finansowego NBP .
-NBP- realizuje politykę walutową ustaloną przez RM w porozumieniu z Radą . Zasady ustalania kursu złotego w stosunku do walut obcych ustala RM w porozumieniu z Radą . NBP ogłasza bieżące kursy walut obcych.
Nadzór bankowy
-Nadzór nad działalnością banków sprawuje KNB . Decyzje i określone przez KNB zadania wykonuje i koordynuje Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego . W skład komisji wchodzą : Prezes NBP jako przewodniczący , zastępca przew komisji(Minister finansów lub delegowany przez niego sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów) , przedstawiciel prezydenta RP , prezes zarządu BFG , przewodniczący KPWiG lub jego zastępca , przedstawiciel Ministra Finansów , Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego .
-Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego jest organem wykonawczym Komisji . GINB powołuje i odwołuje Prezes NBP w uzgodnieniu z ministrem finansów
Emisja znaków pieniężnych
-w RP banknoty i monety opiewające na złote i grosze .
Instrumenty Polityki Pieniężnej
-w celu kształtowania podaży pieniądza i działalności kredytowej NBP gromadzi rezerwy obowiązkowe banków .
-NBP-może udzielać bankom kredytu refinansowego w złotych w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych
-NBP może przyjmować od banków weksle od dyskonta i redyskonta
-NBP może emitować i sprzedawać papiery wartościowe , sprzedawać i kupować dłużne papiery wartościowe w operacjach otwartego rynku , organizować obrót papierami wartościowymi , których jest emitentem oraz skarbowymi papierami wartościowymi
-NBP -prowadzi rachunki-banków , budżetu państwa , BFG , Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej , innych osób prawnych za zgodą prezesa NBP
-NBP-realizuje funkcje centralnej bankowej instytucji dewizowej poprzez gromadzenie rezerw dewizowych , zarządzanie nimi .
-Prezes NBP wydaje Dziennik Urzędowy NBP
-Funduszami własnymi NBP są fundusz statutowy i fundusz rezerwowy .Fundusz statutowy wynosi 1,5 miliarda złotych . Fundusz rezerwowy jest tworzony z odpisów z zysku NBP ,które wynoszą 5% rocznego zysku (aż do osiągnięcia 1,5 miliarda złotych).
Ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych , ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających .
-Bank spółdzielczy-bank będący spółdzielnią w rozumieniu ustawy prawo spółdzielcze , do którego stosuje się przepisy prawa bankowego i ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych .
-bank zrzeszający-Bank Gospodarczy Wielkopolski , Bank Polskiej Spółdzielczości , Mazowiecki Bank Regionalny i powstałe w wyniku ich połączenia banki .
-bank spółdzielczy jest obowiązany zrzeszyć się z bankiem zrzeszającym
-b.s.-prowadzi działalność na terenie powiatu , w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów w których w dniu wejścia w życie ustawy znajdują się jego placówki bankowe .
-b.s.-posiadający fundusze własne powyżej 1 mln euro , ale mniejsze niż 5 mln euro może prowadzić działalność na terenie województwa w którym się znajduje . Jeżeli posiada ponad 5 mln euro to może prowadzić działalność na obszarze całego kraju .
-każdy członek b.s. jest obowiązany posiadać co najmniej jeden zadeklarowany i wpłacony udział.
-Rada Nadzorcza składa się z co najmniej 5 osób będących członkami tego banku spółdzielczego .
-Zarząd składa się z co najmniej 3 osób . Co najmniej 2 członków zarządu w tym prezes powinno posiadać kwalifikacje dające rękojmię prowadzenia działalności banku w z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych oraz pozostawać w stosunku pracy z tym bankiem . Prezesa zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza za zgodą KNB . Pozostałych członków powołuje na wniosek prezesa zarządu r.n.
-b.s.-zrzeszają się na podstawie umowy zrzeszenia z jednym bankiem zrzeszającym.
-Bank zrzeszający prowadzi rachunki bieżące zrzeszonych banków spółdzielczych , na których utrzymują one rezerwy obowiązkowe ,oraz nalicza i utrzymuje rezerwę obowiązkową zrzeszonych banków na rachunku w NBP .