Pojęcia i określenia

Wymienione niżej kategorie ekonomiczne, oznaczone literami, przyporządkuj odpowied­nim hasłom, oznaczonym cyframi:

a) użyteczność krańcowa,

b) dobra doskonale komplementarne,

c) krzywa cena-konsumpcja,

d) linia budżetowa,

e) efekt substytucyjny,

f) równowaga konsumenta,

g) krańcowa stopa substytucji,

h) ścieżka ekspansji dochodowej,

i) nachylenie linii budżetowej,

j) preferencje konsumenta,

k) efekt dochodowy,

l) dobra doskonale substytucyjne,

ł) prawo malejącej użyteczności krańcowej,

m) punkt nasycenia (błogostan),

n) nadwyżka konsumenta.

1. Implikuje wypukły kształt krzywych jednakowej użyteczności-______________________

2. Informuje o zmianach w strukturze konsumpcji, będących konsekwencją zmiany dochodu konsumenta, przy nie zmienionych cenach dóbr i usług-_________________

3. Korzyść czerpana przez konsumenta ze spożycia każdej kolejnej jednostki danego dobra lub usługi -______

4. Wyznacza je stosunek cen dóbr lub/i usług nabywanych przez konsumenta -_____________

5. Działa zawsze w przeciwnym kierunku niż następuje zmiana ceny dobra lub usługi (bez względu na ich rodzaj) -______

6. Określają kształt i położenie poszczególnych krzywych obojętności konsumenta -

7. Sytuacja, w której jakakolwiek zmiana realizowanej struktury konsumpcji wiązałaby się dla konsumenta ze spadkiem łącznej użyteczności -______

8. Powstaje przez połączenie kolejnych punktów równowagi konsumenta, jakie ustaliły się w następstwie zmiany stosunku cen nabywanych przez niego dóbr i usług, przy nie zmienionym poziomie jego dochodów -__________

9. Dobra, w przypadku których krańcowa stopa substytucji jest stała -___________

10. Krzywa obojętności dla tych dóbr ma kształt ramion kąta prostego - _______________

11. Różnica pomiędzy użytecznością całkowitą danego dobra a jego wartością rynkową

12. Sytuacja, gdy konsument realizuje taką strukturę konsumpcji, dla której następuje zrównanie stosunków użyteczności krańcowych do cen dla wszystkich nabywanych przez niego dóbr i usług-__________________

13. Określa warunki substytucji dóbr i usług przy zachowaniu nie zmienionego poziomu użyteczności całkowitej dla konsumenta -____________

14. Przedstawia alternatywne możliwości konsumpcji dóbr lub/i usług -_________

15. Zmiana konsumowanej ilości określonego dobra, w sytuacji wzrostu lub spadku jego ceny, będąca następstwem zmiany siły nabywczej dochodu konsumenta -__________

Prawda - fałsz

1. Krzywa obojętności obrazuje różne kombinacje ilościowe dwóch dóbr osiągalne dla konsumenta przy danym dochodzie i określonych cenach tych dóbr.

2. Równowagę gospodarstwa domowego wyznacza punkt przecięcia się najwyżej położonej - spośród osiągalnych - krzywej obojętności z linią ograniczenia budżetowego.

3. Udział wydatków na wszystkie rodzaje dóbr normalnych w ogólnej sumie wydatków konsumenta zawsze rośnie, gdy wzrasta jego dochód realny.

4. Linia ograniczenia budżetowego przedstawia różne kombinacje ilościowe dwóch dóbr, które konsument może nabyć wykorzystując w pełni swój dochód.

5. Krzywa Engla przedstawia funkcyjną zależność wydatków na poszcze­gólne rodzaje dóbr od poziomu dochodów konsumenta.

6. Punkt równowagi gospodarstwa domowego oznacza taką wielkość i strukturę koszyka nabywanych dóbr, która przy danym ograniczeniu budżetowym maksymalizuje poziom osiąganej użyteczności krańcowej.

7. W analizie zachowań ekonomicznych gospodarstwa domowego zakłada się, że kieruje się ono w swoich decyzjach rynkowych zasadą racjonal­nego postępowania.

8. Gdy dochód konsumenta rośnie, a ceny nabywanych przez niego dóbr nie ulegają zmianie, wówczas jego krzywe obojętności przesuwają się w prawo.

9. Nadwyżkę konsumenta określa różnica pomiędzy użytecznością krań­cową danego dobra a jego ceną rynkową.

10. Efekt substytucyjny dla dobra luksusowego jest zawsze dodatni, gdyż popyt na nie rośnie szybciej niż dochód.

11. Określenia „dobra niższego rzędu" i „dobra Giffena" to synonimy.

12. Gdy konsument osiąga maksymalne zadowolenie z konsumpcji określo­nej ilości danego dobra, to suma użyteczności krańcowych kolejnych jednostek tego dobra jest równa zeru.

13. Jeżeli w następstwie spadku ceny określonego dobra efekt dochodowy jest ujemny i większy od efektu substytucyjnego, to krzywa popytu na to dobro jest funkcją rosnącą.

14. W przypadku zmiany ceny dobra podstawowego efekt substytucyjny i dochodowy zawsze działają w tym samym kierunku.

15. Krzywe obojętności muszą być opadające, jeżeli łączna użyteczność dóbr dla konsumenta jest tym większa, im większą ich ilością może on dysponować.

16. Jeżeli ceny wszystkich dóbr i usług nabywanych przez konsumenta spadną w takim samym stopniu, w jakim nastąpił wzrost jego dochodu, to punkt równowagi konsumenta się nie zmieni.

17. Pomimo spadku użyteczności krańcowej, użyteczność całkowita może nadal wzrastać.

18. W przypadku dóbr doskonale substytucyjnych wartość bezwzględna krańcowej stopy substytucji jest zawsze równa 1.

19. Prawo malejącej użyteczności krańcowej, podobnie jak prawo malejących przychodów, nie działa w długim okresie.

20. Przebieg funkcji popytu na określone dobro lub usługę jest uzależniony od kształtowania się użyteczności krańcowej kolejnych jego/jej jednostek.

Test wyboru

1. Jeżeli użyteczność całkowita, osiągana z konsumpcji pewnego dobra, wzrasta w tempie bardziej niż proporcjonalnym w stosunku do wzrostu konsumowanej jego ilości, to:

1. użyteczność krańcowa jest dodatnia i malejąca,

2. mamy do czynienia z wyjątkiem od prawa popytu,

3. rozpatrywane dobro jest na pewno dobrem luksusowym,

4. użyteczność krańcowa jest dodatnia i rosnąca.

2. Postępowanie irracjonalne konsumenta, to takie postępowanie, które:

1. chociaż jest wewnętrznie spójne, nie daje konsumentowi maksymalnej satysfakcji,

2. jest niezgodne z prawem popytu,

3. narusza dobro własne konsumenta, czego jest on przez cały czas świadomy,

4. jest niekorzystne dla całego społeczeństwa.

3. Optymalny poziom konsumpcji określonych dóbr i usług, nabywanych przez konsumenta, przy danym jego ograniczeniu budżetowym, charakteryzuje się:

1. największą użytecznością całkowitą,

2. największą użytecznością krańcową,

3. największymi ilorazami użyteczności krańcowych oraz cen tych dóbr i usług;

4. prawidłowa jest odpowiedź zarówno a i c

4. W przypadku zmiany ceny dobra podrzędnego, będącego dobrem Giffena:

1. efekt substytucyjny jest zawsze większy od efektu dochodowego,

2. efekt dochodowy jest zawsze większy od efektu substytucyjnego,

3. efekt substytucyjny jest większy od efektu dochodowego tylko w przy­padku wzrostu ceny tego dobra,

4. efekt dochodowy jest większy od efektu substytucyjnego tylko w przy­padku spadku ceny tego dobra.

5. W odniesieniu do krzywej dochód-konsumpcja, dla dóbr normalnych, prawdziwe są następujące stwierdzenia:

1. ma ona zawsze nachylenie dodatnie,

2. ma ona nachylenie dodatnie, pod warunkiem, że wszystkie rozpatrywane dobra należą do kategorii dóbr luksusowych,

3. informuje o zmianach w poziomie i strukturze konsumpcji dóbr w wy­niku zmiany układu preferencji konsumenta,

4. nie da się jej wykreślić, jeżeli wszystkie analizowane dobra należą do kategorii dóbr luksusowych.

6. W sytuacji, gdy nominalny dochód konsumenta rośnie, a ceny wszystkich nabywa­nych przez niego dóbr obniżają się w jednakowym stopniu:

1. efekt substytucyjny dla dobra Giffena będzie dodatni,

2. popyt na dobra luksusowe wzrośnie w większym stopniu niż na pozostałe dobra,

3. użyteczność krańcowa z konsumpcji wszystkich dóbr z całą pewnością się zwiększy,

4. wystąpią wszystkie powyższe zjawiska.

7. Które z niżej wymienionych stwierdzeń nie są prawdziwe w odniesieniu do krzywych obojętności?

1. dwie różne krzywe nigdy nie mogą się przecinać,

2. są one opadające, jeżeli konsument zawsze przedkłada większą ilość każdego dobra i usługi nad ich mniejszą ilość,

3. przesuwają się w prawo, gdy wzrastają dochody realne konsumenta,

4. prezentują różne kombinacje ilościowe dóbr lub/i usług, które cha­rakteryzują się, dla konsumenta, jednakowym poziomem użyteczności krańcowej.

8. Jeżeli wydatki na pewne dobro stanowią stosunkowo duży udział w budżecie konsumenta, to w sytuacji wzrostu jego ceny można oczekiwać, że:

1. wielkość popytu na to dobro spadnie,

2. efekt substytucyjny przewyższy efekt dochodowy,

3. zarówno efekt substytucyjny, jak i dochodowy będzie ujemny;

4. nie da się udzielić odpowiedzi bez dodatkowych informacji.

9. Co nie jest prawdą w odniesieniu do krzywej cena-konsumpcja, przedstawionej na poniższym rysunku?

1. dobro X jest dobrem normalnym, dobro y zaś dobrem podrzędnym (lecz nie dobrem Giffena),

2. dobro X jest dobrem luksusowym, dobro Y zaś dobrem podstawowym,

3. dobro Y jest dobrem Giffena,

4. funkcja popytu na dobro X wyprowadzona na podstawie tej krzywej będzie malejąca.

10. Jeżeli efekt dochodowy wzrostu ceny określonego dobra jest ujemny i mniejszy od efektu substytucyjnego, to wówczas:

1. krzywa popytu na to dobro jest opadająca,

2. jest to dobro podrzędne, lecz nie należące do kategorii dóbr GifFena,

3. jest to dobro luksusowe, bo bez niego możemy się obejść,

4. sytuacja ta podważa prawo popytu.

11. Na podstawie poniższego rysunku, gdy dla konsumenta osiągalne są coraz to wyższe krzywe obojętności, a ceny nabywanych przez niego dóbr nie ulegają zmianie, można stwierdzić, że:

1. jego dochód nominalny rośnie, realny zaś nie ulega zmianie,

2. jego dochód realny rośnie, nominalny zaś nie ulega zmianie,

3. zarówno jego dochód realny, jak i nominalny rośnie,

4. obydwa nabywane przez niego dobra są dobrami normalnymi.

12. Kształt i położenie krzywych obojętności konsumenta są określone przez:

1. wyłącznie preferencje konsumenta,

2. preferencje konsumenta i realny poziom jego dochodów,

3. preferencje konsumenta, wysokość jego dochodów oraz ceny nabywanych przez niego dóbr i usług,

4. ceny nabywanych przez niego dóbr i usług oraz ich krańcową stopę substytucji.

13. Spośród owoców Ewa lubi najbardziej jabłka i gruszki. Gdy cena jabłka będzie dwukrotnie wyższa od ceny gruszki, to będzie ona spożywała taką ilość tych owoców, dla której:

1. użyteczność krańcowa ostatniego konsumowanego jabłka będzie o po­łowę mniejsza od użyteczności krańcowej ostatniej konsumowanej gruszki,

2. użyteczność krańcowa ostatniego konsumowanego jabłka będzie dwu­krotnie większa od użyteczności krańcowej ostatniej konsumowanej gruszki,

3. łączna użyteczność z konsumpcji jabłek i gruszek, przy danym jej ograniczeniu budżetowym, będzie możliwie największa,

4. użyteczność krańcowa ostatnich konsumowanych jednostek tych dóbr osiągnie równocześnie wartość zero.

Teoria wyboru gospodarstwa domowego

Strona 1 z 3

U3

U2

U1

E3

E2

E1

Ilość dobra B

Ilość dobra A

U3

U2

U1

E3

E2

E1

Ilość dobra B

Ilość dobra A

---