Rok akademicki 2010/2011

Sylabus do wykładów: Rozwój po adolescencji

I. Czy w okresie dorosłości jest miejsce na rozwój?- rozwój w ujęciu tradycyjnym i z perspektywy life-span.

Kłopoty ze zdefiniowaniem „dorosłości”.

Jak dorosłość spostrzegana jest przez młodzież i osoby dorosłe.

„Wyłanianie się dorosłości”- argumenty J. Arnetta za wyróżnieniem osobnej fazy rozwojowej.

II. Wczesna dorosłość.

Podstawowe zadania rozwojowe w świetle teorii: E. Eriksona, Havighursta, Lewinsona i Goulda.

Rozwój fizyczny- osiąganie optymalnych parametrów w zakresie sprawności fizycznej.

Rozwój społeczno-emocjonalny poprzez związki intymne. Zakładanie rodziny. Obowiązki wynikające z nowych ról społecznych.

III. Wczesna dorosłość c.d.

Rozwój poznawczy; specyfika myślenia człowieka dorosłego (myślenie formalne i postformalne). Rozwój tożsamości w kontekście związków intymnych i aktywności zawodowej.

IV. Średnia dorosłość

Zmiany fizyczne; pierwsze wyraźne oznaki starzenia się organizmu (np. klimakterium, obniżanie się sprawności zmysłów) .

Troska o młodych, wyrazem właściwego rozwiązania kryzysu: kreatywność-stagnacja (Erikson).

Zmiany w życiu rodzinnym: relacje z własnymi rodzicami i dorastającymi dziećmi.

V. Średnia dorosłość c.d.

Zmiany w zakresie aktywności poznawczej; różne sposoby testowania sprawności umysłowej.

Satysfakcja zawodowa i problemy z zatrudnieniem.

Pierwszy bilans życiowy (D. Lewinson, R. Gould), źródłem tzw. kryzysu połowy życia.

VI. Późna dorosłość - wiek senioralny.

Zmiany fizyczne (np. w narządach zmysłów), zdrowie i typowe dolegliwości (np. choroby krążenia, nowotwory, osteoporoza). Kondycja psychiczna: satysfakcja z życia vs depresja, demencja starcza, Alzheimer.

Główne wyzwanie- adaptacja do emerytury, akceptacja ograniczeń organizmu.

VII. Wiek senioralny cd.

Rozwój społeczny poprzez pełnienie nowych roli babci i dziadka.

Wzorce zmiany w funkcjonowaniu poznawczym.

Osiąganie dojrzałości osobowej (koncepcja Allporta, Chlewińskiego)

Postawy młodzieży i dorosłych wobec śmierci.

VIII. Rozwój duchowy i religijny w różnych fazach dorosłości - koncepcja J. Fowlera.

Literatura

Bee H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka.

Erikson E. H. (1968). Identity: Youth and Crisis. New York, Norton.

Fadjukoff P. (2007). Identity formation in adulthood, Jyvaskala studies in education, Psychology and Social Research, 319, Jyvaskala: University of Jyvaskala.

Fowler J. (1981). Stages of Faith. San Francisco: Harper and Row.

Hoare C.(2006) Handbook of Adult Development and Learning. Oxford, University Press.

Pietrasiński J. (1990). Rozwój człowieka dorosłego. Warszawa: Wiedza |Powszechna.

Turner J.S., Helms D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP.

---