5. ZAGOSPODAROWANIE PLACU BUDOWY
1. Zagospodarowanie placu budowy to wyposażenie niezbędne do wykonania zadań budowlano-montażowych w konkretnych warunkach danego placu budowy. Składają się na nie :
maszyny oraz urządzenia transportu pionowego i pionowo-poziomego
zespoły maszyn o zmiennych stanowiskach lub frontach pracy
sieć komunikacyjna obejmująca drogi dojazdowe wybudowane i użytkowane przez budowę oraz trasy komunikacyjne w obrębie placu budowy
przyobiektowe stanowiska materiałów oraz prefabrykatów
wytwórnie wyrobów ślusarsko-kowalskich, zbrojarnie, betonownie, wytwórnie prefabrykatów betonowych.
stanowiska i magazyny materiałowe budowy
obiekty higieniczno-sanitarne placów budowy
obiekty administracyjno-biurowe budowy
urządzenia profilaktyki przeciwpożarowej
instalacje: wodociągowa, cieplna, elektryczna, sprężonego powietrz, przekazu informacji
ogrodzenie placu budowy
Poszczególne elementy zagospodarowania placu budowy wymagają odpowiedniego projektowania aby zaspokajały potrzeby produkcji budowlanej, a samo zagospodarowanie musi zapewnić możliwość realizacji wszystkich procesów budowlanych wg określonej technologii w sposób najbardziej sprawny.
Do właściwego zagospodarowania budowy służą m.in. harmonogramy oraz modele sieciowe które określają kolejność przebiegu wykonywania określonych zadań , czas ich wykonania oraz wielkość produkcji dziennej określonych rodzajów procesów. Ustalenia te służą do następujących opracowań dotyczących zagospodarowania:
obliczeń powierzchni oraz ustaleniu lokalizacji placów składowania materiałów i prefabrykatów
zaprojektowaniu dróg dla zewnętrznego poziomego transportu i wewnętrznego
obliczeń zapotrzebowania na energię elektryczną, parę, sprzężone powietrze, wodę, ;na podstawie tycz obliczeń projektuje się tymczasowe instalacje budowy
określeń potrzeb podwykonawców na tymczasowe zaplecze.
2. Projektując transport w obrębie placu budowy należy :
opracować schemat przepływu ładunków
wytyczyć trasy dróg wewnętrznych dla transportu zewnętrznego
zaprojektować odpowiednie podłoża i nawierzchnie dróg
zaprojektować odpowiednie fronty ładunkowe
opracować racjonalne przeprowadzenie ładunku
Tok postępowania przy trasowaniu dróg wewnętrznych :
ustalenie trasy przelotowej lub obwodowej w zależności od kształtu budowy i jego usytuowania w stosunku do istniejących dróg zewnętrznych oraz rozmieszczenia realizowanych obiektów
jednokierunkowy ruch na trasie głównej wymaga projektowania dwóch bram: wjazdowej i wyjazdowej
ustalenie odległości osi drogi od wznoszonych obiektów
Trasę drogi głównej wykreśla się na planie zagospodarowania w sposób szkicowy. Przy następnych zachodzi bowiem konieczność pewnych przesunięć.
Korektę ostateczną przebiegu trasy głównej przeprowadza się po rozmieszczeniu wszystkich placów składowania, budynków i pozostałych elementów zagospodarowania.
Jednocześnie z rozmieszczaniem elementów zagospodarowania wykreśla się sieć dróg drugorzędnych, łączących poszczególne punkty poboru i składowania z drogą główną.
Sprawdza się funkcjonalność i racjonalność zagospodarowania oraz eliminuje się nieuzasadnione trasy przejazdowe.
Do poprawnego zaprojektowania dróg dla transportu budowlanego niezbędne jest dobre rozpoznanie warunków geologicznych terenu budowy , rodzaju jednostek transportowych transportu zewnętrznego oraz natężenia ich ruchu po drogach budowy.
Drogi z nawierzchnią żużlową - na terenach piaszczystych o średniej przepuszczalności, gdzie pojazdy nie przekraczają 6 t.
Drogi z nawierzchnią z prefabrykatów - na gruntach piaszczystych bezpośrednio na podłożu, dla pojazdów pow. 6 t. (gdy grunty średnio przepuszczalne - na podłożu z piasku)
Grunty mało przepuszczalne wymagają podłoża z tłucznia lub żwiru.
Szerokość nawierzchni dróg na placach budowy wynoszą :
przy ruchu jednokierunkowym 3,5 - 4,5 m,
przy ruchu dwukierunkowym 6,5 - 8.5 m,
przy placach wyładunkowych i innych miejscach okresowego postoju jednostek transportowych powinny być poszerzone co najmniej o 3,0m.
Wzniesienia zasadniczo nie powinny przekraczać 6 %.
Minimalne promienie łuków powinny wynosić 20,0 m.
Składowanie i magazynowanie
Wytyczne lokalizacji poszczególnych rodzajów składowisk i magazynów:
materiały i prefabrykaty, wbudowywane w masowych ilościach składować możliwie jak najbliżej wznoszonych obiektów i maszyn transportu pionowego,
materiały do wytwarzania na placu budowy półprefabrykatów składować i magazynować odpowiednio przy wytwórniach pomocniczych placu budowy,
materiały wymagające osłony w postaci zadaszeń przed opadami atmosferycznymi lokalizować w dalszej odległości od realizowanych obiektów, w miejscach dogodnych pod względem komunikacyjnym,
magazyny większych budów rozmieszczać centralnie w stosunku do obiektów realizowanych i zaplecza produkcji pommocniczej budowy.
Powierzchnię składowania oraz długość frontu wyładunkowego zapewniającą bezkolizyjny wyładunek materiału oblicza się na podstawie odpowiednich wzorów.
Pomiędzy stosami elementów muszą być zachowane odstępy szerokości min. 20 cm, a co drugi szereg powinny przebiegać przejścia podłużne. Przejścia poprzeczne rozmieszcza się w odległościach max 25 cm . Szerokość przejść min 70 cm . W przypadkach stosowania na stanowiskach żurawi jezdniowych zamiast przejść należy przewidzieć pasma przejazdowe szerokości zależnej od wymiarów gabarytowych tych maszyn.
Zaopatrzenie placu budowy w wodę
Zależnie od wielkości zużycia wody dzieli się budowy na:
Małe - o małym zużyciu wody
Duże - o dużym zużyciu wody
Ilość potrzebnej wody określa się wg odpowiednich wzorów i zależy od liczby pracowników na budowie, liczby mieszkańców hoteli lub osiedla, zapotrzebowania wody do poszczególnych procesów budowlanych, zużycia wody na cele sanitarno-bytowych. Zapotrzebowanie na wodę do celów przeciwpożarowych należy uwzględniać z miejscowymi władzami straży pożarnej.
Tymczasowe sieci wodociągowe można projektować wg jednego z trzech schematów :
Jednokierunkowego - przy małych placach budowy i wydłużonych kształtach placów
Obiegowego - przy dużych placach budowy
Mieszanego
Przewody wodociągowe należy układać przede wszystkim wzdłuż dróg placu budowy, w odległości ok. 1.0 m od ich krawędzi. Głębokość ułożenia przewodów w ziemi 1,0 - 1,4 m . Można zmniejszyć ją do 0,4 - 0,5 m pod warunkiem zastosowania izolacji cieplnej.
Ze względów przeciwpożarowych umiejscawia się hydranty w rozstawie min 80 m . Odległość hydrantu od wznoszonego obiektu lub budynku zagospodarowania max - 25 m i min - 10 m .
Zaopatrzenie placu budowy w energię elektryczną
Budowy mogą pobierać energię elektryczną :
o napięciu użytkowym z sieci miejskiej
wysokiego napięcia, transformując ją w zainstalowanym dla budowy transformatorze na napięcie użytkowe
Potrzebną moc pozorną stacji transformatorowej lub zespołu prądotwórczego oblicza się na podstawie odpowiedniego wzoru uwzględniającego :
sumaryczną moc silników zainstalowanych na budowie maszyn,
sumaryczne zapotrzebowanie na moc dla oświetlenia wewnętrznego,
sumaryczne zapotrzebowanie na moc dla oświetlenia zewnętrznego.
Transformatory powinny być lokalizowane centralnie w stosunku do miejsc poboru energii. Najkorzystniejszym promieniem obsługi transformatorów obniżających napięcie do 380/220 V jest wartość 300 - 400 m, max dopuszczalny promień - 700 m .
Sieć elektryczna na placu budowy składa się z głównych i bocznych linii rozprowadzających, odgałęźnych linii siłowych i oświetleniowych.
Linie napowietrzne mogą być stosowane tylko w tych częściach placu budowy, gdzie nie będą pracować maszyny z wysięgnikami. W zasięgu pracy tych ostatnich mogą przebiegać tylko kable podziemne. W przypadkach procesów przeprowadzanych w gruncie kierownictwo budowy i operatorzy powinni znać przebieg kabli podziemnych; trasy ich przebiegu powinny być znaczone na gruncie.
Nie izolowane przewody napowietrzne muszą być prowadzone na wysokości min. 5 m ponad terenem i 3 m nad pomostami rusztowań i innymi miejscami pracy robotników.
Instalacje sprężonego powietrza
Do wytwarzania sprężonego powietrza na placach budowy służą głównie sprężarki przewoźne. Przy rozbudowie lub modernizacji zakładów przemysłowych może mieć miejsce pobór sprężonego powietrza ze stacji sprężarek, przy czym przewody doprowadzające sprężone powietrze nie powinny przekraczać 1,5 km; ekonomika i względy poprawnej eksploatacji ograniczają tę długość do 500 m .
Przewody sprężonego powietrza muszą być układane ze spadkiem 0,005 do 0,01 w kierunku przepływu powietrza, żeby zapewnić wpływ kondensatu, który usuwa się za pomocą kraników instalowanych w najniższych miejscach, rozmieszczanych co 300 do 300 m na prostych odcinkach przewodów oraz bezpośrednio pod narzędziem lub maszyną. Przy każdej sprężarce powinien być umieszczony zbiornik powietrza o odpowiedniej pojemności (zależnej od wydajności sprężarki). Duże sieci wymagają instalowania pośrednich zbiorników powietrza regulujących ciśnienie. Przewody rozprowadzające wykonuje się z rur stalowych, a same podłączenia do odbiorników z węży giętkich.
Zaopatrzenie budowy w ciepło
Energię cieplną uzyskuje się przeważnie przez spalanie węgla i koksu w kotłowniach lub innych urządzeniach prowizorycznych, jednak dotychczas w instalacjach tymczasowych jako medium grzewczego najczęściej używano pary wodnej.
Zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania budynków ustala się za pomocą wzoru uwzględniającego:
temperaturę wewnątrz pomieszczenia
temperaturę zewnętrzną obliczeniową
powierzchnię obudowy pomieszczenia (przegród ppoziomych i pionowych, drzwi i okien)
współczynnik przenikania ciepła przez przegrody - k
Orientacyjna ilość ciepła do ogrzewania cieplaków zależy od:
modułu powierzchni cieplaka (równy ilorazowi jego obwodu i powierzchni ścian
przestrzeni zabudowy cieplaka
średniej wartości przenikania ciepła przez wszystkie jego przegrody
współczynnika przewiewności powierzchni ogradzającej cieplak
4