Temat: “Procedura uzyskania gwarancji bankowej”
Gwarancja bankowa jest szczególnym rodzajem operacji czynnych zapewniającym zapłatę lub wywiązanie sie ze zobowiązań. Znajduje zastosowanie zarówno w obrotach krajowych jak i zagranicznych. Bank udzielając gwarancji nie wypłaca bezpośrednio swoich środków pieniężnych, a jedynie przyjmuje określone umową ryzyko. Gwarancją bankową jest jednostronne zobowiązanie banku-gwaranta, podjętym na podstawie zlecenia klienta, że zaspokoi przyjmującego gwarancję (beneficjenta) zgodnie z jej treścią, gdyby zleceniodawca nie wypełnił w stosunku do niego określonych w gwarancji zobowiązań umownych. Gwarancja, będąc niezależnym zobowiązaniem banku, nie może być odwołana, chyba że przewidziano to w jej treści. Gwarancje bankowe są korzystną operacją dla banku i klienta korzystającego z gwarancji. Klient może na przykład zakupić towar na kredyt, udzielając swemu dostawcy bankowej gwarancji zapłaty. Gwarancja może także zabezpieczyć różne zobowiązania, które mogą powstać w przyszłości. Korzyść banku polega na pobraniu prowizji za przyjęcie rozsądnego ryzyka, bez pośredniego angażowania własnych środków. Stronami występującymi w gwarancji są:
zleceniodawca, który zawiera z bankiem umowę o udzielenie gwarancji
bank, który udziela gwarancji
beneficjent, podmiot na rzecz którego gwarancja jest ustalana.
Gwarancja może zabezpieczać różnego rodzaju wierzytelności tj.:
już istniejącą
przyszłą
warunkową lub bezwarunkową
wymagalną lub niewymagalną
Zlecenie gwarancji powinno w szczególności zawierać:
nazwę dającego zlecenie i jego siedzibę
wierzytelność, która ma być zabezpieczona gwarancją lub poręczeniem
zakres uprawnień I obowiązków banku jako gwaranta
osobę upoważnioną do wykonywania w stosunkach z bankiem- gwarantem danych uprawnień
kwotę, do zapłacenia której będzie zobowiązany bank
termin, z upływem którego ten obowiązek wygasa
wysokość obciążających dającego zlecenie zobowiązań wobec banków z tyt. zaciągniętych kredytów I pożyczek pieniężńych oraz uzyskanych gwarancji, poręczeń I akredytyw
nazwę banku prowadzącego rachunek dającego zlecenie
Oprócz wymienionych elementów, które muszą być zawarte w każdej gwarancji, możliwe jest zawarcie w jej treści dodatkowych klauzul zależnych od rodzaju gwarancji:
redukującej, na mocy której zobowiązanie banku z tytułu udzielonej gwarancji zmniejsza się albo o spłaconą kwotę albo proporcjonalnie do spłaconej kwoty. W przypadku braku takiej klauzuli wysokość odpowiedzialności gwaranta nie podlega obniżeniu z powodu jakiegokolwiek częściowego wykonania umowy. Jeżeli wierzytelność banku zabezpieczają gwarancje kilku banków, bank może umieścić w treści każdej gwarancji klauzulę o zmniejszaniu się zobowiązania banku proporcjonalnie.
identyfikacyjnej - uprawniającej bank do żądania wykazania przez beneficjenta gwarancji swojej tożsamości
nakazującej zwrot gwarancji po upływie terminu jej obowiązywania lub gdy wygaśnie ona z innych powodów. Zwrot takiej gwarancji daje gwarantowi pewność, że beneficjent nie będzie zgłaszał żadnych roszczeń z gwarancji
nakazującej uzgadnianie z gwarantem wszelkich zmian w umowie będącej podstawą wystawienia gwarancji pod rygorem nieważności gwarancji w stosunku do jakichkolwiek zmian, względnie stwierdzającej , iż w przypadku wprowadzenia zmian gwarancja ich nie obejmuje
zapłaty na pierwsze żądanie - umieszczana na gwarancjach bezwarunkowych
nakazującej udokumentowanie żądania beneficjenta dokumentami wskazanymi w treści gwarancji. Wypłata z takiej gwarancji może być dokonana dopiero po zgłoszeniu roszczeń wraz z dokumentami określonymi w warunkach gwarancji
o odwołalności lub nieodwołalności gwarancji, gwarancja nieodwołalna jest to gwarancja, która bez zgody stron gwarancji nie może być odwołana przed upływem terminu jej obowiązywania, natomiast gwarancja jest odwołalna, gdy gwarant może ją odwołać przed terminem jej wygaśnięcia. Regułą są gwarancje nieodwołalne
o odnawialności gwarancji; gwarancja jest odnawialna , jeżeli każda dokonana przez zleceniodawcę spłata sumy wypłaconej w ramach gwarancji przez gwaranta powoduje odnowienie gwarancji o spłaconą kwotę aż do terminu jej wygaśnięcia, natomiast gwarancja jest nieodnawialna, gdy każda spłata przez zleceniodawcę lub przez gwaranta w ramach gwarancji z polecenia zleceniodawcy nie powoduje odnowienia gwarancji o spłaconą kwotę
określającej przyczyny wygaśnięcia gwarancji
wskazującej prawo, jakiemu gwarancja podlega - w przypadku gwarancji w obrocie zagranicznym
Ponadto do zlecenia udzielenia gwarancji należy dołączyć umowę określającą wierzytelność podlegającą zabezpieczeniu gwarancją, a także informacje, które są niezbędne dla oceny zdolności kredytowej zleceniodawcy oraz proponowane formy zabezpieczenia ewentualnych wierzytelności banku w przypadku zrealizowania gwarancji przez jej beneficjenta. Bank oceniając stopień przyjmowanego ryzyka, może uzależnić zgodę na udzielenie gwarancji od złożenia przez zleceniodawcę zabezpieczenia, podobnie jak przy korzystaniu z kredytu. Ponadto zleceniodawca posiadający rachunek w gwarantującym banku może upoważnić go do pobrania z tego rachunku kwoty gwarancji w razie wypłacenia jej przez bank. Zobowiązanie banku jest zobowiązaniem pieniężnym.
Banki są zobowiązane do prowadzenia ewidencji otrzymanych zleceń gwarancji I udzielonych gwarancji, a także wydanych klientom zapewnień udzielenia gwarancji. Wymienione dokumenty powinny być podpisywane przez osoby upoważnione do składania w imieniu banku oświadczeń majątkowych. Przed przyjęciem zlecenia bank sprawdza czy zostały w nim określone wszystkie elementy niezbędne do udzielenia gwarancji, czy przedmiot gwarancji został sprecyzowany jednoznacznie I zrozumiale, a w opisie przedmiotu gwarancji nie zachodzi sprzeczność z pozostałymi elementami zlecenia I dołączonej do niego umowy, czy w przypadku gwarancji uwarunkowanej możliwe jest spełnienie warunków wymaganych od beneficjenta gwarancji. Gdy zleceniodawca zwróci sie do banku o udzielenie gwarancji związanej z określoną transakcją, bank analizuje pod względem ekonomicznym i formalnym proponowaną przez zleceniodawcę treść gwarancji. Ze względu na to, że bank-gwarant udziela gwarancji w granicach zlecenia, nie może bez zgody zleceniodawcy wystawić gwarancji o treści nie wynikającej ze zlecenia. Bank, który otrzymał zlecenie wystawienia gwarancji, nie może udzielić awalu lub poręczenia i na odwrót. Z kolei gdy z treści dołączonych do zlecenia dokumentów wynika, iż ma być udzielona gwarancja, a zleceniodawca żąda awalu, bank powinien odmówić przyjęcia takiego zlecenia. W związku z udzieleniem gwarancji zleceniodawca zobowiązany jest wyłącznie wobec gwaranta. Z tytułu gwarancji nie jest w żaden sposób zobowiązany wobec beneficjenta.
Gwarancja może być udzielona zarówno przez bank krajowy jak przez bank zagraniczny. Jednak w obu przypadkach bank, który przyjmuje gwarancję na zabezpieczenie swoich wierzytelności, powinien znać sytuację finansową banku I każdorazowo oceniać, czy według posiadanych przez niego informacji gwarant będzie w stanie wywiązać sie z zobowiązania wynikającego z gwarancji. W przypadku gwarancji wystawionych przez banki zagraniczne oprócz stron stosunku gwarancji mogą w nim uczestniczyć jeszcze banki: awizujący I rejestrujący.
Udzielenie gwarancji musi nastąpić w formie pisemnej. Z reguły gwarancja przybiera formę tzw. listu gwarancyjnego, który bank przekazuje beneficjentowi gwarancji. Treść gwarancji gwarant określa indywidualnie dla każdego przypadku, w zależności od treści oferty czy umowy będącej podstawą wystawienia gwarancji. Gwarant nie powinien wyrazić zgody na przyjęcie tekstu gwarancji uzgodnionego w umowie między beneficjentem a zleceniodawcą , jeżeli jest on wieloznaczny, niejasny, dla banku niekorzystny lub np. sprzeczny z przepisami prawa, któremu podlega gwarancja. Przyjęcie takiego tekstu gwarancji mogłoby doprowadzić do długotrwałych I kosztownych sporów. W związku z tym bank może odmówić wystawienia gwarancji w brzmieniu zaproponowanym przez zleceniodawcę I uzależnić od wynegocjowania przez zleceniodawcę od beneficjenta gwarancji zaproponowanych zmian. Z kolei beneficjent gwarancji przed przyjęciem jej na zabezpieczenie powinien sprawdzić, czy treść gwarancji odpowiada przepisom prawa I czy w dostateczny sposób zabezpiecza jego interesy.
www.student.e-tools.pl