WIEDZA OKRĘTOWA, wo-pop, Liny okrętowe - zastosowanie:


Liny okrętowe - zastosowanie:

Podział lin używanych w okrętownictwie w zależności od materiału z jakiego zostały wykonane:

Liny różnią się miedzy sobą:

Podstawowe elementy konstrukcyjne liny:

Podział lin ze względu na konstrukcję:

Liny sztywne (1x7, 6x7 +IWS, 6x7 +IWR):

Liny elastyczne (8x7 +IWR, 6x7 + FC, 8x7 +FC):

Liny prawozwite powinny być nawijane na bębny o prawej podziałce, a liny lewozwite na bębny o lewej podziałce.

Rdzenie:

Rdzenie nasyca się smarem przeciwgnilnym i antykorozyjnym. Są stałym zbiornikiem środka konserwującego podczas eksploatacji.

Podział lin stalowych ze względu na splot i skręt:

Oznaczenia ustawowe lin:

Spust-odległość na jakiej pokrętka liny wykonuje pełen obrót (krótki,długi)

Liny z włókien naturalnych:

BAWEŁNIANE(z wł. bawełny)-zalety: sprężystość, giętkość, odporność na ostre zgięcia, małe zużycie; użycie: flaglinki, żutki

MANILOWE(z wł. liści bananowca)-zalety: wytrzymałość na rozciąganie, lekkość, odporne na działanie wody, powolne nasiąkanie, mokra jest sprężysta i miękka; wady; służbowy i gładkość włókien; zastosowanie: w taliach gai i szkunergai bomów lekkich, do mocowania lekkich ładunków;

SIZALOWE (z wł. liści agawy)-z: duża wytrzymałość na zrywanie; wady: mokre wyciągają się i zwiększają wagę, są śliskie i trudne do utrzymania w rękach, łatwo się strzępią;

KONOPNE(z wł. konopi) - wady: wchłaniają dużo wody i szybko toną, pęcznieją i sztywnieją, wykonane z konopi włoskich są trwalsze i bardziej wytrzymałe na rozerwanie, elastyczniejsze i utrzymują się na wodzie.

KOKOSOWE - słabsze od lin manilowych, sizalowych czy konopnych, wilgotne ulegają procesom gnilnym, zalety: lekkość, nie toną w wodzie, sprężyste.

Z JUTY - wady: mała wytrzymałość, rozciągliwość, szybko toną.

LNIANE - giętkie, wytrzymałe na zniszczenia, słabo rozciągliwe i niezbyt sztywne, odporne na procesy gnilne.

Z KENAFU - duża higroskopijność, słaba wytrzymałość i duża rozciągliwość.

Z ASKLEPIASU - dość mocne i sprężyste, wykorzystywane do produkcji lin, sieci i sznurów

LINY Z WŁÓKIEN SYNTETYCZNYCH

Liny te cechuje: duża odporność na procesy gnilne, ataki szkodników bakteriologicznych, działanie alkaliów, pochodnych ropy naftowej oraz większości rozpuszalników.

NYLONOWE - zalety: odporne na działanie kwasów, wady: ulegają uszkodzeniu przy zetknięciu się z olejami szybkoschnącymi przy temp. 220-260 topią się.

POLIESTROWE - duży ciężar właściwy, wysoki koszt produkcji, duża odporność na działanie promieni UV, wytrzymałość na wysokie temp., znikoma rozciągliwość, duża wytrzymałość na ścieranie, zgniatanie i tarcie, nie wrażliwość na kwasy, mało odporne na alkalia.

POLIPROPYLEN - duża lekkość, odporność na działanie chemikalii, wytrzymałość na rozciąganie, miękkość, odporność na pleśń, próchnienie oraz działanie grzyba, zachowanie giętkości w bardzo niskich temp..

LINY STALOWE

Wykorzystanie: liny cumownicze, holownicze, olinowanie urządzeń przeładunkowych, żurawików łodziowych, trapowych i innych. Budowa: wykonane z 72-216 drutów w 6 pokrętkach z 7 rdzeniami wykonanymi z włókna, druty ocynkowane, pokrywane tworzywami sztucznymi.

TYPU HERKULES (z włókien naturalnych lub sztucznych) - każda pokrętka posiada rdzeń stalowy.

TYPU SERPENT - wykonana w technologii plecionej z ułożonymi na przemian pokrętkami z drutu stalowego oraz z włókien

TYPU ATLAS - z drutu stalowego oraz włókien nylonowych, używane jako liny cumownicze lub holownicze, zalety: duża moc, nieznaczna rozciągliwość, odporność na odkształcenia i działanie wody morskiej, łatwość splatania i długi okres używalności

ZALETY Lin z tw,szt. Nie ulegają gniciu i bakteriom, nie nasiąkają wodą , elastyczne, są bardziej miękkie i układają się bez skręcania- lepiej przylegają do bębnów przez co mniej się ślizgając podlegają mniejszemu nagrzewaniu i mniej są podatne na topienie, lepiej wytrzymują obciążenia dynamiczne, są lżejsze.

WADY lin z wł syntet.-ulegają niszczeniu pod wpływem UV,podczas prac cumowniczych np.szpring musi być luzowana pod znacznym obciążeniem z polera, wskutek tarcia wydziela się duża ilość ciepla co prowadzi do topienia się włókien i szybszego zużycia liny- duża rozciągliwość.

OZNAKOWANIE LIN STALOWYCH:wg ich budowy podając ilość pokrętek i liczbę drutów w każdej pokrętce6x11 i liczba rdzeni:6x11+7R-z jednym rdzeniem w każdej pokrętce i jednym między nimi, średnica w mm, NAT-bez powłoki, 2BB- drut ocynkowany, typ konstrukcji: kierunek zwicia liny i pokrętek: współzwite lewe-kierunek zwicia splotów i liny lewy(SS), przeciwzwite lewe-kier, zwicia splotów prawy a liny lewy(SZ), przeciwzwite prawe-sploty lewe, lina prawa, rdzeń: FC-włókno,NF-wł.nat.,SF- wł.szt.,IWR-stalowa, IWS- splotka stalowa, klasę jakości, rodzaj pokrycia galwanicznego drutów wytrzym. na rozciągnięcie(N/mm2), min. Obciąż. niszczące lub nr normy, masa jednostkowa.

Podział lin okrętowych: stalowe, włókna sztuczne, włókna roślinne.

Okrętowe liny z włókien nat: konopne, manilowe, sizalowe, z juty,

bawełniane, szalowe, kokosowe, z ramii, lniane, z kenafu, z asklepiasu.

Właściwości lin z włókien nat: słaba wytrzymałość, nie odporna na atm,

duży ciężar, krótka żywotność, higroskopijność, sprężystość i giętkość,

trwałość na ostre zagięcia.

Budowa lin z włókna nat: nitka--->splotka----->3-4 splotki to lina, mogą

być skręcane prawo stronnie lub lewo stronnie.

Wytrzymałość liny z włókna nat zależy od: rodzaj i ilość splotek,

konstrukcji liny, dokładność, smołowania, konserwacji, rodzaj i ilość włókien,

od sposobu przechowywania.

Przechowywanie i konserwacja lin włókiennych: pomieszczenia

wentylowane, bez oparów kwasu i innych sub. niszczących w powietrzu;

układane na kratownicy; nie mogą być wilgotne i mokre, jak deszczowa

pogoda to poluzować, bloki dostosować do grubości liny.

Sploty na linach włókiennych: krótki , długi, oko, zakładanie opaski.

Liny okrętowe z włókien syntet.: nylonowe, poliestrowe, polipropylenowe.

Właściwości lin z włókien synt.: lekkie, odporność na ścieranie mechaniczne,

wrażliwe na UV, odporne na proces gnicia, na działanie bakterii,

nasiąkanie wodą, elastyczne, układają się bez skręcania - miękkie, lepiej

wytrzymują obciążenia dynamiczne.

Porównanie właściwości lin synt i nat: (sztuczne - wytrzymalsze giętkie,

lżejsze, nie toną, nie pentlą się, nie nasiąkają wodą, wady - nadtapialność

powierzchni poprzez tarcie, nadmierna rozciągliwość.

URZĄDZENIA CUMOWNICZE

Polery -do obkładania i mocowania lin cumowniczych i holowniczych; dzielimy na pojedyncze, podwójne, krzyżowe, proste; pokład w tym miejscu wzmocniony; średnica 10 X lina stalowa lub jak włókiennicza; zapobiega to łamaniu liny, uszkadzaniu i szybszemu zużyciu; na dużych statkach polery podwójne; pojedyncze i krzyżowe podwójne na małych statkach; polery na statkach ustawiane w pobliżu kluz oraz przewłok rolkowych(zmniejszają tarcie liny zmieniającej kierunek; krawędzie zabezpieczone półwałkami; rolki-zamontowane w przewłokach obracają się na łożyskach);

Kluzy-otwory w nadburciu obramowane zaoblonym odlewem z żeliwa, chroniącym przechodzące przez nie liny przed przetarciem;

Jako windy cumownicze na dziobie wykorzystywane są bębny windy kotwicznej , sporadycznie są to urządzenia odrębne. Na rufie montowane są 1-2 kabestany (windy pionowe).

Kabestan - składa się z: pionowego bębna ustawionego na fundamencie przyspawanym do pokładu, bęben jest napędzany silnikiem elektrycznym za pomocą przekładni.

Winda automatyczna - napęd stanowi silnik elektryczny lub hydrauliczny. Bęben może obracać się na luzowanie lub wybieranie. W niesprzyjających warunkach zanim nastąpi pęknięcie liny zostanie ona nieco wyluzowana. Przystosowane są do lin stalowych lub syntetycznych.

URZĄDZENIA KOTWICZNE

Stosowane są nie tylko do utrzymywania statku w stałej pozycji na redzie ale również awaryjnego zatrzymania, manewrów cumowania.

U.K. rozmieszczone są na dziobówce przed przednią grodzią zderzeniową, na niektórych statkach także na rufie. W skład wchodzą: kotwica, kluza kotwiczna, przęsło kotwiczne, stoper łańcucha, winda kotwiczna, silnik windy, kluza łańcuchowa, łańcuch kotwiczny, komora łańcuchowa, zwalniak łańcucha, ładownia, skrajnik dziobowy, greting pod łańcuchem, pompa do osuszania komory.

Kotwica - na statku znajdują się 2 kotwice główne i 1 zapasowa; waga zależy od wielkości statku; obecnie niemal wyłącznie stosuje się kotwicę typu Halla (składa się z 2 części: trzonu i łap mogących się obracać dzięki ruchomemu połączeniu o kąt 45o ) główne części kotwicy: szakla kotwiczna, trzon kotwicy, łapy, połączenie ruchome łap i trzonu.

Rodzaje kotwic:typu Halla, admiralicji(AC14), Dunfortha, Stockesa, drapaki, LWT, Union bhp, martwe

Łańcuch kotwiczny- składa się z odcinków połączonych ze sobą i zwanych przęsłami lub szaklami . Każdy z nich liczy od 25 do 27,5 m. Odcinek łańcucha przymocowany do kotwicy nazywamy przęsłem kotwicznym . Przęsło kotwiczne , poczynając od kotwicy składa się z szakli kotwicznej , niekiedy podwójnej , ogniwa końcowego , krętlika , ogniwa rozpórkowego dużego i małego. Do połączeń przęseł służą łączniki Kentera

-Łącznik Kentera- może być wykorzystany do zastąpienia zerwanych ogniw łańcucha, służy do rozłańczania łańcucha;

-Krętlik- umożliwia obracanie kotwicy w trakcie jej podnoszenia tak aby właściwie ułożyła się w kluzie;

-przęsło komorowe -ostatnie przęsło w komorze łańcuchowej; składa się ono ze zwalniaka łańcucha, szakli końcowej, ogniwie końcowych i ogniw rozpórkowych.

-stopery łańcuchowe - służą do zabezpieczania łańcucha przed jego przypadkowym wyluzowaniem. Umieszczone są między kluzą kotwiczną a windą. Na dużych statkach spotyka się stopery szczękowe.

-Stopery zapadkowe - są wyposażone w rolkę po której przesuwa się łańcuch. Zapadkę opuszcza się na ogniwo ustawione pionowo. Stopery tego typu są proste w obsłudze. Są wykorzystywane zarówno w czasie postoju na kotwicy jak i w czasie podróży.

-Winda kotwiczna - napędzana silnikiem elektrycznym poprzez dużą przekładnię umożliwiającą wybieranie kotwicy około 9m/min. Silnik posiada hamulce tarczowe. Na wielu stosowanych windach poruszają się jednocześnie bębny cumownicze służące do wybierania łańcucha kotwicznego. Przy rzucaniu kotwicy orzech jest odłączony od napędu i rusza się swobodnie. Kotwice można opuszczać na windzie bądź też luzować hamulcem taśmowym przy pomocy pokrętła o dużym ramieniu. Przymocowana jest stabilnie co zmniejsza wibracje.

-orzech windy kotwicznej (koło łańcuchowe) - jest połączony z napędem windy za pośrednictwem sprzęgła kłowego, jest dopasowany do kształtu łańcucha.

-Komory łańcuchowe - umieszczone możliwie nisko przed przednią grodzią zderzeniową, umożliwia to lepsze układanie się łańcucha kotwicznego. Dno komory jest wyłożone gretingiem - zbieranie wody na dnie skąd usuwana jest pompą. Komorę przedzielono na pół w osi symetrii statku.

WYPOSAŻ. KOTWICZNE:

-urządzenie kotwiczne służy do rzucania kotwic, przy małych st. do manewrowania przy cumowaniu w porcie.

Odchylane łapy- przyleganie do kluzy kotwicznej.

Stoper kotwiczny-przytrzymuje łańcuch.

Wciągarka kotwiczna.

Kluza łańcuchowa: pionowa rura prowadząca do komory łańcuchowej bez zapięć.

Kluza kotwiczna-kluza z odpowiednio wzmocnioną blachą.

Rura kotwiczna-rura między wciągarką a komorą łąńcuchową

Krętliki- umożliwiają obracanie łańcucha.

Stopery-stopują łańc, utrzymują st.na kotwicy, przytrzymuje kotwice podciągniętą w kluzie.

Zwalniak łańcuchowy-zwolnienie łań.z kotwicą gdy st. musi szybko podnieść kotwicę a jest

to niemożliwe.

Kotwica Halla -najpopularniejsza ruchome łapy dopasowane do burty, powinna spoczywać na dnie razem z dwoma szaklami łańcucha.

Kotw .Admiralicji-najstarsza z poprzeczką, duża siła trzymania.

Wzór- waga zależna od średnicy.

Danfortha,Stakes`a-o zwiększonej sile trzymania.

Jednoramienna- do kotwiczenia na lądzie.

Czteroram.- mniejsza.

Trotmana- ma obracane, składane łapy.

Martwe- na długi czas, bloki.

PRACA KOTWICY-co najmniej2 przęsła na dnie, dł łańcucha 25-27m.

KOTWICZENIE:opuszczenie pionowe następnie oddalenie się od kotwicy, silniki wstecz lub wsteczne prądy- natura.Łańcuch napina się wybierając go.SIŁA KOTWICZNA:siła trzymania kotwicy+siła trzym.łańcucha. Długość*masa jednostkowa.

WSKAŹNIK WYPOSAŻENIA: zależy od wyporności statku,jego szer. i rzeczywistej wys. st. nad wodą i pola bocznego rzutu kadłuba.Na jego podstawie wyposażenie.dzielimy na: liczbę kotwic głównych, masę każdej k.gł.,masę k.rufowej,dł łańcuchów kotw.,dł. I wytrzymałość łańcucha.

Długość jednego przęsła łańcucha kotwicznego: od 25 do 27.5 metra - 15 szakli.

Cumowanie śródziemnomorskie: rufą do nabrzeża + dwie kotwice z przodu w wodzie, a burtami do siebie.

Dobór kotwic na statku: wielkość statku, stabilność, współczynnik falowania, pływy.

Od czego zależy siła trzymania kotwicy i jak się oblicza: ukształtowanie

dna, materiał denny, typ kotwicy, waga , ciężar kotwicy, kąta pod jakim leży

łańcuch kotwiczny Q= G*k.

Budowa przęsła końcowego łańcucha: szkła kotwiczna, ogniwo końcowe,

ogniwo rozpurkowe durze i małe, krętlik.

Typy kotwic: hall`a admiralicji, a.c 14, lodowa, stała, cztero ramienna ,

żaglowa, dunfortha.

Długość wydanego łańcucha kotwicznego do kotwiczenia na

głębokości 35 m: L=k√h h=35m k - współczynnik charakterystyczny

dla danej kotwicy. Głębokość akwenu + odlgłość od kluzy.

Wymień osobiste środki rat: koło ratunkowe, pasy ratunkowe,

kombinezon ratunkowy, worek cieplny, westki.

Zbiorowe środki rat.: łodzie ratunkowe, tratwy ratunkowe,

łodzie ratownicze.

Sygnał alarmu ogólnego: .. -- ..

Sygnał alarmu pożarowego: .. -

Co to MARPOL: Marine Polution - konwencja o zanieczyszczeniach

na morzu.

Co to STCW: Międzynarodowa konwencja szkolenia marynarzy

Safety of Life At Sea - konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu.

Elementy urządzenia kotwicznego: kotwica, kluza kotwiczna, przęsło

kotwiczne, stoper łańcucha kotwicznego, silnik windy, winda kotwiczna,

kluza łańcuchowa, łańcuch kotwiczny, komora łańcuchowa, zwalniak łańcucha,

ładownia, skrajnik dziobowy, greting pod łańcuchem, pompa do osuszania komory.

Urządzenia do wodowania środków rat: żurawiki wychylno-grawitacyjne,

na nowych statkach z rufy spuszczane.

Nazwa masztów na darze młodzieży: grotmaszt, krojcmaszt, fokmaszt.

nazwy żagli na grotmaszcie: grot żagiel, marsel dolny, marsel górny,

grotbram żagiel, grotbombram żagiel.

CUMOWANIE: do nabrzeża, dalb, beczek, burty innego statku, rufą do nabrzeża dziobem do beczek, rufą do nabrzeża z rzuconą na dziobie kotwicą.

SZPRINGI - skierowane wzdłuż statku zapobiegają przesuwaniu się st. wzdłuż nabrzeża.

Cumy dziobowe i rufowe utrzymują st. przy nabrzeżu.

Bresty- gdy wieje silny odpychający wiatr, krótkie prostopadłe do burty, mają największą moc trzymania.

Skośna rampa rufowa-dla statków poziomego ładowania gdy wyładunek odbywa się przez furty burtowe, bo cumuje w narożniku basenu.

Cum. do nabrzeża rufą: rzucona na dziobie 1 lub2 kotwice lub liny podane na beczkę, gdy przeładunek odbywa się ze statku na statek. Odbijając od nabrzeża rzuca liny rufowe i wybiera kotwice i bez holownika opuszcza port.

Cum. do beczek z dala od nabrzeży: symetryczne podanie lin z obu burt z dziobu i rufy

SLEEPER- lina przewleczona przez pierścień cumowniczy na beczce i wciągnięta na pokład i obłożona na polerze; odcumowanie -zrzucenie wszystkich lin z beczki oprócz sleepera. Załoga rzuca ją sama na końcu na polecenie kapitana i wybiera ją na pokład.

Cum.do dalb: gdy statek odstawiany na dłuższy postój lub wyładunek prowadzony na barki. podobnie jak przy nabrzeżu ale liny przekazywane są łodzią , wykorzystuje się tu obie kotwice i kilka lin podanych na beczki.

Cum. do innego statku: lekki przechył na burtę przeciwną do cumowanej, tak jak do cum.do nabrzeża konieczny jest dodatkowy odbijacz trzymany przez marynarza w okolicy obła dziobowego.

Przeciąganie st. wzdłuż nabrzeża:bez pomocy silnika, polega na przeciąganiu lin przekładając cumę dziobową z prawej burty najdalej do przodu jak i szpring rufowy, obie liny wybiera się jednostajnie

CUM.MAŁYCH ST: samodzielne, bez holowników, podchodzi dziobem do nabrzeża pod kątem nie większym niż 15 stopni,na pokładzie muszą być wyklarowane cumy, ucha cum przełożone przez kluzy, cumy ułożone w postaci wężyka na pokładzie, przygotowane rzutki, najpierw podaje się szpring dziobowy potem rufa dopływa do nabrzeża(siła boczna śruby), cuma rufowa. DUŻE STATKI: wykorzystują holowniki, moc urządzeń pomocniczych, systemy wspomagania.Max wiatr 7stB,V10m/s,DP na statkach, echosąda.

PRZYGOTOWANIE DO CUM: wyklarowanie lin na dziobie i rufie (ułożenie w postaci wężyka po jednej z każdej burty dziobówki i na rufie, oka lin przełożone przez kluzy), przygotowanie rzutek(po2, 3na dziobie i rufie, podawane na polecenie z mostku lub natychmiast jeśli możliwe jest dorzucenie), przygot.stoperów i odbijaczy.

LUZOWAĆ SZPRING: raz przełożony przez polek tak aby mógł płynnie się luzować.

PRZETRZYMYWAĆ: gdy dziób zbliży się do właściwej pozycji, obkłada się 2raz aby luzował się wolniej.

TRZYMAĆ SZP: obłożyć go jeszcze raz aby przy dużym obciążeniu nieco się luzowała zanim pęknie.

TRZYMAĆ SZP. MOCNO: obłożyć 4 raz aby nie mógł się wyluzować.

LINA RUFOWA: podawana równolegle ze szpringiem- służy do dociągania rufy do nabrzeża. Dalej podawany jest

SZPR.RUFOWY I LINY DZIOBOWE. Liny założone na polery na lądzie natychmiast wybrać na bębnie windy cumowniczej. Dociągnięcie powinno odbywać się równo. Do stopowania są STOPERY ŁAŃCUCHOWE do stopowania lin stalowych LUB LINOWE. Stopowana lina musi być dobrze naprężona.

ODCUMOWANIE: single up- pozostawić na dziobie i rufie po szpringu i jednej cumie. Po wybraniu wszystkich lin - dziób/ rufa czysta.

WYPOSAŻENIE CUM: podwyższona kluza panamska, przewłoka trójrolkowa, pachoły do okładania liny, rolki kierujące, kluza do przepuszczania lin, wciągarka kotwiczno- cumownicza. Oś pionowa-kabestan OŚ pozioma- wymagane rolki kierujące.

CUM.TANKOWCÓW: nie wpływają do portów, podpływają do terminali,cumują i tam odbywa się załadunek


Wyszukiwarka