ALKANY
Wzór ogólny:
Szereg homologiczny:
Grupa związków o podobnej budowie i właściwościach, których cząsteczki różnią się o jedną lub więcej grup -CH2
przykłady:
Budowa cząsteczki metanu:
Wiązania pojedyncze C - H są równocenne, kowalencyjne bardzo słabo spolaryzowane.
Są bardzo trwałe chemicznie (trudno je rozerwać). Dlatego metan jest związkiem biernym
chemicznie.
Właściwości fizyczne metanu:
-gaz, bezbarwny, bezwonny, lżejszy dwukrotnie od powietrza, nie rozpuszczalny w wodzie
Właściwości fizyczne innych alkanów:
nie rozpuszczalne w wodzie, rozpuszczalne w rozp organicznych
C1 - C4 - gazy
C5 - C17 - ciecze
C18 - ... - ciała stałe
Występowanie:
-jest składnikiem gazu ziemnego
-występuje z ropą naftową i złożami węgla kamiennego
-tworzy się w przyrodzie w wyniku rozkładu szczątków organicznych (stąd nazwa gaz błotny)
Właściwości chemiczne:
1. Reakcja spalania alkanów
[w zależności od ilości użytego tlenu można uzyskać różne produkty]
2. Reakcja podstawienia (substytucji) atomu wodoru atomem fluorowca zachodząca w obecności
światła
Mechanizm tej reakcji można wyjaśnić tworzeniem rodników.
Wolne rodniki - bardzo aktywne atomy lub grupy atomów charakteryzujące się obecnością
nie sparowanego elektronu.
3. Metan jest związkiem biernym chemicznie - nie reaguje z roztworem nadmanganianu potasu
i z wodą bromową.
Rzędowość atomów węgla:
-liczba atomów węgla związanych z rozpatrywanym atomem węgla