GIGANTYCZNA GWIAZDA

Po raz kolejny okazało się, że Kosmiczny Teleskop Hubble'a (HST) jest narzędziem niezwykłym i niezastąpionym. W październiku ub.r. amerykańscy astronomowie odkryli dzięki niemu prawdopodobnie najjaśniejszą znaną do tej pory gwiazdę. Ten gigant ­ jak wynika ze wstępnych obliczeń ­ wyświeca ponad 10 mln razy więcej energii niż nasze Słońce i jest tak wielki, że gdyby umieścić go na miejscu naszej gwiazdy, Ziemia znalazłaby się głęboko w jego wnętrzu.

Astronomowie oszacowali, że gigantyczna gwiazda znajduje się około 25 tys. lat świetlnych od Ziemi w kierunku gwiazdozbioru Strzelca w pobliżu centrum naszej Galaktyki. Mimo swej jasności nie jest widoczna gołym okiem, ponieważ przysłania ją wielka chmura pyłowa; gdyby nie ta chmura, byłaby gwiazdą czwartej wielkości. Na szczęście światło w zakresie podczerwonym dużo łatwiej przenika przez pył, dlatego też większość obserwacji wykonuje się zainstalowaną niedawno na HST kamerą pracującą w tym zakresie widma (Near-Infrared Camera). Astronomowie nazywają giganta Gwiazdą Pistoletową, ponieważ otacza ją mgławica w kształcie pistoletu. Choć gwiazda ta została pierwszy raz zaobserwowana w 1990 roku, to jej związek z mgławicą został udowodniony w 1995 roku i dopiero pod koniec ub.r. zdano sobie w pełni sprawę z jej rzeczywistych rozmiarów i jasności.

Gwiazda Pistoletowa

Ktoś mógłby zapytać:, co takiego sensacyjnego jest w tym odkryciu? Jak obliczono, na początku swego życia Gwiazda Pistoletowa była ponad 200 razy masywniejsza od naszego Słońca. Według dzisiejszego stanu wiedzy, nie mogą powstawać gwiazdy masywniejsze niż około 150 mas Słońca. Gdy rodzi się duża gwiazda, bardzo szybko zaczyna tak intensywnie promieniować, że powstrzymuje to opadanie na nią gazów i jej dalszy wzrost. Jak w takim razie powstała Gwiazda Pistoletowa? Na to pytanie na razie nie umiemy odpowiedzieć. Być może obecna teoria opisująca narodziny gwiazd nie jest w pełni prawdziwa i trzeba będzie ją zmodyfikować lub opracować nową.

Z powodu ogromnej masy Gwiazdę Pistoletową czeka życie burzliwe i bardzo krótkie. Gwiazdy podobne do Słońca żyją niewiele zmieniając się około10 mld lat, by na koniec przeistoczyć się w białego karła. Natomiast Gwiazda Pistoletowa narodziła się zaledwie przed 3 mln lat, a zakończy swoje życie i wybuchnie jako supernowa za 1­3 mln lat. Otaczająca ją mgławica powstała około 4­6 tys. lat temu wskutek odrzucenia, w wyniku gigantycznej erupcji, zewnętrznych warstw gwiazdy, która pozbyła się około dziesięciu mas Słońca. Po śmierci Gwiazdy Pistoletowej powstanie z niej gwiazda neutronowa albo czarna dziura. W nadchodzących latach zespół badający tego giganta zamierza, używając nowego 10-metrowego teleskopu Keck II na Hawajach, kontynuować obserwacje.

---