Prawo - karne c.d.
Przestępstwo - jest czyn człowieka , zabroniony przez ustawę , pod groźbą kary, jako zbrodnia lub występek, bez prawny, zawiniony, społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy. Każdy z tych elementów musi zaistnieć aby zachowanie mogło być potraktowane jako przestępstwo.
W dawnym prawie karnym postrzegano odpowiedzialność za zachowania zwierząt. ( pies mógł popełnić przestępstwo ), obecnie zachowanie zwierząt jest traktowane jako rzecz, - rzecz należąca do osoby wyrządziła szkodę. - Zwierzę , nie jest rzeczą ale w sytuacji prawnej stosujemy przepisy dotyczące rzeczy.
( pozew, pani wnosiła o alimenty spowodowany zachowaniem psa sąsiada który doprowadził do zaciążenia jej suczki )
Czynem jest zachowanie zależne od woli . Zachowanie człowieka pod wpływem przymusu bezwzględnego ( podpis wymuszony ręką drugiego człowieka, przywiązanie dróżnika przez przestępców - to brak działania, - vis absoluta, przymus bezwzględny )
Przymus względny - wpływ na wole, groźby tortur, przymus psychiczny ( zdrada sekretów państwowych , to czyn karny ale może uniknąć kary. Czyn pod wpływem przymusu psychicznego jest przestępstwem,.
Czyn musi odpowiadać opisowi przestępstwa. ( np. paserstwa, rozboju, gwałtu). Opis zawarty w ustawie karnej składa się z elementów, ustawowe znamiona przestępstwa. Zachowanie musi wypełniać wszystkie znamiona określonego przestępstwa, jeżeli brakuje choćby jednego , nie ma przestępstwa. ( np. kto zabija człowieka, )
Bezprawność czynu - aby sprawca poniósł odpowiedzialność karną musimy stwierdzić że jego czyn był bezprawny, czyli sprzeczny z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Nie jest uzasadniony regulacje ustawową , regulacje prawną. ( osoba łapiąca przestępcę , może być oskarżona o naruszenie nietykalności osobistej, lecz istnieje przepis szczególny który uprawnia do takiego zachowania. Osoba zaatakowana broni się) . Nie możność określenia że ktoś działał zgodnie z prawem. ( policjant łapiący bandytę )
Czyn zawiniony - wina , czyli popełnienie czynu. Wina - zarzucalność , postawienie zarzutu niewłaściwego zachowania - dzieli się na , winę umyślną i nieumyślną. Wina umyślna : kiedy chce popełnić czyn zabroniony ( zamiar bezpośredni) lub godzę się na skutki jakie z nim będą związane.( chce podpalić tylko dom , godzę się na to że zginą w nim ludzie ).
wina nie umyślna - może przyjąć postać niedbalstwa , lekkomyślności. Sprawca nie ma zamiaru popełnienia przestępstwa, lecz popełnia go przez nie zachowanie odpowiedniej ostrożności mimo że go przewidział lub nie mógł przewidzieć. Skutek nie zachowania ostrożności. ( np. sprawca porusza się samochodem, na skutek nie zachowania zasad ostrożności powoduje wypadek - aby postawić zarzut trzeba udowodnić ,że nie zachował zasad ostrożności. ( rolnik jadący przez pole pszenicy zabija dzieci bawiące się w nim - jest niewinny ) .
Okoliczności wyłączające winę : np. choroba psychiczna, osoba działająca pod wpływem błędu ( na polowaniu, ktoś chce upolować dzika , lecz zabija inną osobę, ), działanie na rozkaz , stan wyższej konieczności ( groźba bronią ).
Teoria psychologiczna winy - odnosi się do tego co dzieje się w umyśle sprawcy.
Normatywna teoria winy - czy sprawca z punktu widzenia obiektywnego obserwatora, może być postrzegany jako osoba która chciała popełnić czyn , nie dopełniła obowiązków bezpieczeństwa. Zastanawiamy się jak zachowanie sprawcy powinno być ocenione z zewnątrz, czy chciał popełnić czyn.
Klasyfikacja przestępstw
1 ze względu na wagę przestępstwa - zbrodnia albo występku
2 forma winy - umyślne lub nie umyślne
3 na formę czynu - z działania , z zaniechania
4 wystąpienie skutku - formalnych bez skutkowych, materialnych skutkowych
5 na typ przestępstwa - w typie podstawowym, kwalifikowanym , uprzywilejowanym
6 na sposób ścigania przestępstwa - ścigane z oskarżenia publicznego , z oskarżenia prywatnego, przestępstwa wnioskowe
7 na sposób atakowania dobra prawnego - z naruszenia oraz z narażenia na niebezpieczeństwo
8 na podmioty jakie mogą popełnić przestępstwo - powszechnych i indywidualnych.
Zbrodnia - jest czyn za który dolna granica zagrożenia to co najmniej 3 lata lub kara surowsza. ( np. morderstwo, rozbój z użyciem broni, fałszowanie pieniędzy)
Występek - czyn zagrożony karą przekraczającą 1 mies. pozbawienia wolności, 1 mies. ograniczenia wolności , lub zagrożony karą grzywny powyżej 30 stawek dziennych. ( zależy od sytuacji majątkowej - student a człowiek bogaty będą mieć inną stawkę dzienną ) Bardziej surowa niż 1 miesiąc. Też .
Przestępstwo to albo kara albo występek.
Czyny których górna granica nie przekracza minimalnej kary występku to jest to wykroczenie.
Kara aresztu , może świadka zmusić karę grzywny albo karę aresztu. Taka kara nie może mieć więcej niż 30 dni.
Forma winy :
Zbrodnie można popełnić tylko umyślnie. Występek natomiast może być popełniony w sposób umyślny lub nie umyślny. W treści przepisu musi być wyraźnie napisane czy może być popełniona umyślnie lub nie umyślnie. Milczenie ustawy co do tego oznacza że mamy do czynienia z działaniem umyślnym .
Działania , zaniechania, - ( gwałt , napad na funkcjonariusza - tylko przez działanie ) , są przestępstwa tylko mogący być popełnione przez czyn lecz tez tylko przez zaniechanie ( nie zgłoszenie przestępstwa, atak terrorystyczny , napad . Obowiązek ten dotyczy tylko określonych przez ustawę.
Skutek - czy rezultatem zachowania będzie jakiś skutek ( zmiana w świecie zewnętrznym, - uszczerbek na zdrowiu , zniszczenie rzeczy) , formalne bez skutkowe : nie udzielenie pomocy ( mimo że osoba np. przeżyła ) , nakłanianie do nierządu ( istotne jest nakłanianie ) , składanie fałszywych zeznań. Materialne - musi być , dokonane zniszczenie rzeczy ,
Typy - opis podstawowy ( kto zabija człowieka) , typ kwalifikowany , zagrożony karą surowsza i wzbogacony o dodatkowe znamiona , ( kto zabija człowieka + z użyciem ostrego narzędzia ), typ uprzywilejowany , zagrożony kara łagodniejszą ( opis : kto zabija człowieka , pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego innymi okolicznościami )
( NA EGZAMINIE NIE NALEŻY MÓWIĆ TYLKO DWÓCH ZDAŃ, TO ZALEZY OD NAS JAK DŁUGO MÓWIMY I CO , NIE CZEKAĆ NA PYTANIA DODATKOWE, STUDENT POWINIEN PRZEDSTAWIĆ WSZYSTKO W LOGICZNEJ CAŁOŚCI - EGZAMINATOR WTEDY ZADAJE KOLEJNE PYTANIE , I ŁATWIEJ JEST ZDAĆ. )
( system edukacji w Polsce , 3 synek : przedszkole, podstawówka , gimnazjum , liceum a na końcu muzeum )
Tryb ścigania przestępstw - (kodeks postępowania karnego , ).
Ścigane z oskarżenia publicznego , inaczej publiczno - skargowe . Służby mają informację i podejmują działania jakby same z siebie. To takie w których organy ścigania ( policja , prokuratura ) sam z urzędu podejmują czynności procesowe, ( poprzez podejrzenie ).
Przeciwieństwem są prywatno skargowe - na skutek prywatnego aktu oskarżenia, osoba pokrzywdzona przestępstwem podejmuje działania, szuka sprawcy pokazuje dowody i doprowadza do osadzenia. ( np. przestępstwo zniesławienia, i zniewagi., naruszenie prywatności cielesnej; uderzenie, poszturchnięcie)
Przestępstwa wnioskowe- do wszczęcia postępowania niezbędne jest złożenie wniosku przez osobę pokrzywdzoną. Po jego złożeniu organy zaczynają działać, i wniosek nie może być już cofnięty. ( np. wniosek zgwałcenia, kradzież na wniosek osoby najbliższej - muszą złożyć wniosek ścigania.
Podmiot przestępstwa - osoba która skończyła 17 lat, osoby młodsze nie popełniają przestępstw, ale stosujemy środki wychowawcze. Szczególne przestępstwa, mogą odpowiadać za nie już 15 - latkowie ( np. porwanie samolotu ) Wyjątek w drugą stronę , jak 15 latek osoba 17 , 18 letnia może być oceniona przez lekarza że należy ją traktować jako osobę nie letnią.
Przestępstwo z narażenia - gdy wywołuje zagrożenie stanu niebezpieczeństwa.
Przestępstwa skutkowe - musi zaistnieć odpowiedni skutek .
Indywidualne - przez konkretnie wskazane osoby (np. tylko funkcjonariusz publiczny )
Powszechne - może popełnić każda osoba , bez względu na wykonywany zawód.
Z naruszenia - skutek w postaci naruszenia dobra prawnego .
Z narażenia - narażenie dóbr prawnych .
( chłopcy , dorośli , bawili się na torach kolejowych i wkładali rękę pod przejeżdżający pociąg - wkładali i wyciągali. Jedne chciał zostać komandosem , zabarykadował się w mieszkaniu narzeczonej , i groził zabiciem siebie i dziewczyny. )
Formy popełnienia przestępstwa :
- Forma zjawiskowa , to : współsprawstwo , sprawstwo kierownicze, podżeganie i pomocnictwo.
-Forma stawialna : przygotowanie, usiłowanie, dokonanie.
Jednosprawstwo - wykonanie przestępstwa przez jedno osobę. ( nawet kiedy kradnie tłum ,ze sklepów)
Współsprawstwo - wypełnienie znamion przestępstwa przez kilka osób, następuje na podstawie umowy tych osób.