Charakterystyka specyficznych trudności w nauce
Pojęcie dysleksji rozwojowej jako specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu.
Problem trudności w nauce szkolnej od lat skupia uwagę pedagogów, psychologów, logopedów, lekarzy i nauczycieli.
Trudności w uczeniu się mogą się pojawić na różnym poziomie edukacji szkolnej. Powodują one to, że dzieci nie potrafią się dostosować do wymagań programu powszechnie obowiązującego. Są to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, mające ze względu na nietypowy rozwój większe trudności niż ich rówieśnicy. Do tej grupy zalicza się dzieci niepełnosprawne intelektualnie, fizycznie, uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna, dzieci z wadami narządów zmysłu, zaburzeniami mowy oraz ze specyficznymi trudnościami w nauce.
O specyficznych trudnościach w nauce mówimy, jeżeli niepowodzenia szkolne dotyczą tylko niektórych zakresów uczenia się i występują przy co najmniej przeciętnej inteligencji, a niejednokrotnie wysokiej sprawności intelektualnej, sprawnych narządach ruchu, oraz zmysłach wzroku i słuchu, właściwej opiece wychowawczej i dydaktycznej.
Gdy trudności w nauce mają charakter wybiórczy i przejawiają się niepowodzeniami w uczeniu się czytania i pisania, mówimy o dysleksji rozwojowej. W przypadku specyficznych trudności w uczeniu się matematyki (głównie arytmetyki) używa się terminu dyskalkulia. Gdy dysleksja i dyskalkulia występują razem, są przyczyną poważnych niepowodzeń szkolnych.
Trudności w pisaniu i czytaniu istnieją odkąd zaczęto zapisywać mowę ludzką. Najpierw interesowano się ludźmi dorosłymi, którzy utracili czynność czytania i pisania, na skutek uszkodzenia mózgu. Zaburzenie to nosi nazwę dysleksji afazji.
Innym zjawiskiem jest dysleksja rozwojowa, czyli specyficzne trudności w pisaniu i czytaniu, które dają o sobie znać od początku nauki tych czynności.
Pierwszym badaczem, który opisał specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u 14-letniego ucznia o normalnym rozwoju intelektualnym był W.Pringle Morgan. Autor określił te formy zaburzenia jako "wrodzona ślepota słowna" w celu odróżnienia ich od nabytych zaburzeń czytania i pisania u dorosłych. Z czasem, oznaczając trudności w czytaniu i pisaniu, zaczęto używać terminu dysleksja rozwojowa.
W literaturze światowej spotykamy różne definicje dysleksji rozwojowej. Definicje te można podzielić na:
"pedagogiczne", gdyż zawierają określone rodzaje trudności w nauce i warunki ich powstawania;
"psychologiczne", określające etiologię i patomechanizm trudności w czytaniu i pisaniu (np. zaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych uwarunkowane mikrouszŹkodzeniem centralnego układu nerwowego).