Teleologia - cele.
M. Grzegorzewska jako pierwsza sformułowała cele pedagogiki specjalnej. Nastawiona głównie na kształcenie i wychowanie osób niepełnosprawnych.
O. Lipkowski wyróżnił 3 podstawowe cele:
humanitarny - jednostce upośledzonej i słabszej należy zapewnić szczególne prawa do pomocy w uzyskaniu pełni rozwoju i akceptacji w środowisku społecznym.
Wychowawczy - jednostkę upośledzoną należy wszechstronnie kształcić i umożliwić optymalny rozwój, aby mogła jak najpełniej spełniać swoje zadania społeczne
Ekonomiczny (utylitarny) - jednostkę upośledzoną należy jak najlepiej przygotować do przyszłych sytuacji w pracy zawodowej i w miarę możliwości uniezależnić od pomocy społecznej.
Prof. Hulek - cel rewalidacji:
Dążenie do przywrócenia jednostce niepełnosprawnej maksymalnej sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej, przygotowanie w miarę możliwości do normalnego życia i włączenie do społeczności.
Z. Sękowska - wszechstronny i maksymalny rozwój i przygotowanie do użytecznego życia w społeczeństwie
Występuje znaczna trudność przełożenia celu ogólnego na konkretne zadania uwzględniając specyfikę niepełnosprawności.
W. Grasik - ukierunkowanie działań:
Twórcza akceptacja niepełnosprawności (akceptacja własnej niepełnosprawności, ale także świadomość własnych umiejętności, poszukiwanie własnych zasobów twórczych)
Kreacja nad korekcją - nie tylko poprawianie, ale i tworzenie nowych wartości
Profilaktyka - zapobieganie pogłębianiu się stanu niepełnosprawności (profilaktyka wtórna)
Integracja - przygotowanie do życia osób niepełnosprawnych w życiu społecznym osób pełnosprawnych zarówno osoby niepełnosprawne jak i pełnosprawne
Nie budzić złudnych nadziei
Etyczne aspekty rewalidacji osób niepełnosprawnych:
6 koncepcji (Ch. Perelman)
Każdemu to samo
Każdemu według jego zasług
Każdemu według jego dzieł
Każdemu według jego potrzeb
Każdemu według jego pozycji
Każdemu według tego co przyznaje mu prawo
Zależność osób niepełnosprawnych względem innych ludzi:
Obiektywna - wynika głównie z rodzaju i stopnia niepełnosprawności
Subiektywna - emocjonalna - chociaż osoba niepełnosprawna ma potencjalne możliwości samodzielności, woli pozostać pod opieką osób pełnosprawnych by czuć się bezpieczniej