SŁUCHANIE PRAWDZIWE - oparte jest na intencji zaangażowania się

• w zrozumienie drugiej osoby

• w poruszane zagadnienie, temat

• w udzielanie pomocy, wsparcia

• w nauczenie się czegoś

PSEUDOSŁUCHANIE - oparte jest na realizowaniu własnej potrzeby

• stwarzanie wrażenia, że słuchasz, żeby dana osoba cię polubiła

• wyławianie jednej specyficznej informacji - ignorowanie wszystkich innych

• słuchanie „jednym uchem”, żeby ktoś wysłuchał ciebie

• słuchanie w celu wychwycenia słabych punktów argumentacji

• słuchanie „jednym uchem”, bo jesteśmy mili i uprzejmi

• słuchanie „jednym uchem”, bo nie wiemy jak wymigać się od rozmowy

PSEUDOSŁUCHANIE - bariery utrudniające uważne słuchanie

• porównywanie (ja miałem gorzej, on nie wie co to trudności)

• domyślanie się (próba przejrzenia rozmówcy)

• przygotowywanie odpowiedzi (co mam powiedzieć za chwilę)

• filtrowanie (koncentracja wyłącznie na symptomach choroby, a nie na odczuciach)

• osądzanie (negatywna ocena rozmówcy)

• skojarzenia (wypowiedź rozmówcy sprawia, że „odpływasz”)

• utożsamianie się (odnoszenie do własnego doświadczenia)

• udzielanie rad (po usłyszeniu kilku słów, pada rozwiązanie sytuacji)

• krytykowanie („gaszenie” pacjenta, „dyskontowanie” jego wypowiedzi)

• zmiana tematu (spowodowana znudzeniem lub poczuciem się nieswojo)

• zjednywanie/pocieszanie (fałszywy pocieszyciel, który tak naprawdę nie słucha)

BARIERY KOMUNIKACYJNE - drogi donikąd

• pytanie „dlaczego” (próba oskarżania)

• pytania wieloczłonowe (kilka pytań w jednym)

• nadużywanie pytań wprost (przesłuchanie)

• mechaniczne powtarzanie (bierne powtarzanie wypowiedzi rozmówcy)

• naprowadzanie (wypowiedzi sugerujące odpowiedź)

• protekcjonalizm („kochana”)

• obwinianie (obciążanie odpowiedzialnością)

• rozkazywanie („od dziś rzuca pan palenie”)

• grożenie („jeśli nie przestanie pani jeść, nie będę pani leczył”)

• moralizowanie („powinieneś/nie powinieneś”)

Materiały dydaktyczne dla studentów I roku Ratownictwa Medycznego, rok akademicki 2006/2007. Opracowanie: mgr Agnieszka Dziurowicz-Kozłowska, na podstawie McKay, M., Davis, M., Fanning, P. (2002). Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.