Jak rysować, Polonistyka


Agnieszka Bieńko, gr. I

Temat: Jak rysować, malować i grać żywym słowem? - przygotowanie do samodzielnej interpretacji głosowej wiersza.

Cele kształcące

Uczeń po lekcji wie:

- czym jest sytuacja mówienia w wierszu (kto, do kogo, o czym, jak mówi);

- jaki może być nastrój w utworze poetyckim (tajemniczy, wesoły, smutny, etc.).

Cele poznawcze:

Uczeń po lekcji potrafi:

- wskazać fragmenty utworu określające podmiot liryczny, adresata wypowiedzi, jej temat;

- wyciągać logiczne wnioski z wykonywanych przez siebie zadań;

- określić cel zabiegów stosowanych przez poetę (np. zakłócenie nastroju wiersza);

- na podstawie własnych obserwacji nadać odpowiednią barwę głosową wypowiadanym zdaniom, słowom;

- określić nastrój wiersza;

- poprawnie akcentować wyrazy oraz pauzy w utworze poetyckim;

- głośno i płynnie przeczytać przygotowany przez siebie tekst, nadając mu różną barwę i głośność;

- dokonać przekładu intersemiotycznego - tekst wiersza ukazać w formie obrazka oraz zinterpretować go głosowo na podstawie własnych obserwacji i wniosków.

Cele wychowawcze:

Uczeń na lekcji:

- kształci umiejętność wypowiadania własnego zdania;

- dyskutuje z innymi uczniami, wymienia się z nimi własnymi uwagami i spostrzeżeniami;

- poprzez interpretację wiersza, wzbogaca się duchowo (wpływa na to egzystencjalny nastrój wiersza - związek życia i śmierci wyrażony w utworze).

Część I

ĆWICZENIE 1.

Przeczytaj wiersz Juliana Tuwima „To było tak…”. Następnie podkreśl wszystkie wyrażenia i wyrazy świadczące o tym, kto, do kogo i o czym mówi w utworze.

(1 os. lp. r.m. zerwałem; mężczyzna mówi o pączku do czytelników: 3 os. lp. … w ciemności nocy z gałązki wylazł żywy pączek; do pączka o nim samym: 2 os. lp. O, patrz jak biją się o ciebie, cię, pod tobą)

ĆWICZENIE 2.

Czy potrafisz określić co obserwuje osoba mówiąca? Wskaż opisujące to fragmenty wiersza.

(rodzenie, rozwijanie się pączka - z gałązki wylazł żywy pączek, rozklejał się ptakami kwiląc)

ĆWICZENIE 3.

Przeczytaj jeszcze raz pierwszą zwrotkę wiersza i wykonaj następujące polecenia:

  1. podkreśl wyrazy, które „rysują” obraz (gałązka, pączek);

  2. innym kolorem zaznacz słowa określające jego barwę (ciemności nocy, o świecie - szarość jaśniejąca, na niebie niebieskawo);

  3. narysuj obok I zwrotki co ona przedstawia.

Część II

ĆWICZENIE 4.

  1. zastanów się, gdzie czytając utwór zrobiłbyś pauzę (aby np. zaostrzyć ciekawość słuchaczy, podkreślić jakiś wyraz); tam, gdzie byłaby ona długa wstaw trzy kreski (│││), średnia dwie (││), a krótka jedną(│);

  2. czy któreś słowa wymagają szczególnego podkreślenia, zaakcentowania? Spróbuj odnaleźć je w wierszu. Następnie narysuj nad wersami/zdaniami/wyrażeniami linię, wyrażającą intonację poszczególnych słów.

  3. czy wymówisz każde słowo takim samym tonem głosu? Zaznacz w I zwrotce te, które wymagają barwy tajemniczej oraz te, które według Ciebie powinny być przeczytane radośnie.

ĆWICZENIE 5.

Spójrz na pierwszą linijkę wiersza i wypisz z niej wszystkie samogłoski. (o y o a e o i o y). Teraz spróbuj je wymówić na różny sposób - szeptem, półgłosem, na jednym wydechu, etc.

ĆWICZENIE 6.

Przeanalizuj jeszcze raz uwagi, które zapisałeś na marginesie pierwszej zwrotki i spróbuj według nich przeczytać ją.

[najpierw kilku uczniów, potem zbiorowo]

ĆWICZENIE 7.

Wróć do swoich spostrzeżeń z ćw. 2. O czyim rozwoju mówi mężczyzna: kwiatka czy ptaka? Podkreśl wszystkie wyrażenia nazywające cechy ptasie na czerwono, a na zielono - kwiatowe.

(cechy ptasie: ptakami kwiląc, leniwie drzemiąc, z gniazdka, ptaki, coraz głośniej, upierzał się, skrzydlaty (wietrzyk), biją się, zgiełk pstrokaty (barwa połączona z dźwiękiem), ptaki świergotem, coraz tkliwszym, gwar zamiera, bardzo smutne wiersze śpiewa;

cechy kwiatowe: rozklejał się, okwiecał się, lepkiego, kwieciste, z zawęzi miękkiej, coraz słodziej, coraz żarliwszą wonią kwiaty, niespokojna gałązka drży, (zerwałem go) z gałęzi, jak pierworodny owoc, bardzo słodką wonią dyszy).

Przyjrzyj się wypisanym wyrazom/frazom - które mogłyby odnieść się do człowieka? (I drży pod tobą niespokojna gałązka, która cię powiła - powić może kobieta dziecko; I bardzo smutne wiersze śpiewa - wiersze śpiewać może poeta).

[wyjaśniam przy okazji również wieloznaczność niektórych wyrażeń - pierworodny owoc z drzewa - grzech pierworodny, syn pierworodny, zerwanie z drzewa jabłka, owocu zakazanego, pączek pierwszym życiem gałązki, (ja) zerwałem go z gałęzi - grzech przeciw życiu]

WNIOSEK: Podmiot liryczny obserwujący zjawisko wyraża swój podziw i zachwyt dla rodzącego się życia - malutkiego pączka w ogrodzie.

ĆWICZENIE 8. Przeczytaj wszystkie ptasie cechy głosem żywiołowym, wesołym, a rośliny - radosnym ciepłym.

ĆWICZENIE 9. Przygotuj sobie kredki różnego koloru. Spójrz jeszcze raz w wiersz i spróbuj „pokolorować” historię rozwoju pączka - jakich barw użyjesz? (jasne, ciepłe, kolorowe). Podobną barwę nadaj swojemu głosowi przy czytaniu utworu na głos. Czy zauważyłeś moment, w którym nastrój wiersza ulega zmianie? Jak myślisz, dlaczego?

(zawiało chłodem - kojarzy się z barwą chłodną, szarą, niebieskawą; autor chce przekazać prawdę, że w życiu koło życia występuje śmierć, radosne wydarzenia ze smutnymi, że istnieją dwa bieguny życia)

ĆWICZENIE 10. Biorąc pod uwagę swoje wnioski z poprzednich ćwiczeń zanotuj w jakim tempie powinieneś przeczytać odpowiednie partie wiersza oraz jakim tonem.

ĆWICZENIE 11. Podobnie jak w ćw. 4 zaznacz pauzy, które powinny być uwzględnione przy recytacji wiersza.

Część III

ĆWICZENIE 12. Wykonaj ćwiczenia oddechowe (wymawianie samogłosek różnym tempem, tonem głosu) oraz spróbuj przeczytać wiersz, zgodnie z wskazówkami zanotowanymi w czasie lekcji.

[chętni uczniowie prezentują swoją interpretację na forum klasy]

ĆWICZENIE 13. Które wykonania wiersza najbardziej się Tobie podobały? Czemu?

[otwarta dyskusja]

[Na zakończenie lekcji przypominamy czego się nauczyliśmy oraz zapisujemy temat: „Jak rysować, malować i grać żywym słowem?”.]

ĆWICZENIE 15. Na podstawie swojej pracy na lekcji sformułuj zasadę opracowania wiersza dla interpretacji głosowej.

(Dobrze powiedzieć wiersz to znaczy zrozumieć go, przeżyć, zobaczyć i usłyszeć wyobraźnią, przekazać innym swoje rozumienie i doświadczenie.)

Praca domowa: Opracuj w podobny sposób wybrany wiersz Juliana Tuwima oraz naucz się go na pamięć (praca na za dwa tygodnie).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Jak rysowac roze id 224277 Nieznany
Jak rysować włosy
GRAFIKA INZYNIERSKA JAK RYSOWAC 2D
Żelbet jak rysować
Jak rysować wykresy niepewności
jak rysować zwierzątka
Jak rysowac splajnem w nowym CA Nieznany
Jak rysowac zwierzeta dla dziec Nieznany
Jak rysowac konie id 224267 Nieznany
Jak rysowac Mange
Jak rysowac roze id 224277 Nieznany
Jak rysować włosy
Jak rysować różę eng
Żelbet jak rysować
Jak rysować zwierzęta dla dzieci
Jak rysować przebiegi asynchronicznej transmisji szeregowej

więcej podobnych podstron