F I, R III

MODEL DIAGNOZY OSOBY UZALEŻNIONEJ

I. Diagnoza identyfikująca jednostkę i jej środowisko:

1.obecny stan jednostki:

• stan somatyczny i psychiczny jednostki ( obecne choroby; opis przebiegu choroby; główne objawy, dolegliwości; zmiana stosunku do otoczenia i siebie samego)

• warunki ekonomiczno-materialne ( zarobki, warunki mieszkaniowe)

• sytuacja zawodowa ( pozycja zawodowa, zajmowane stanowisko)

• sytuacja rodzinna (struktura rodziny; sprawowanie ról rodzinnych, zdolność rodziny do przystosowywania się do zmian w świecie otaczającym jak i wynikających z kryzysów rodzinnych - losowych bądź rozwojowych)

• układ sił w małżeństwie, związki uczuciowe z rodziną, życie seksualne, kłopoty i konflikty)

2. płaszczyzna biologiczna:

• dziedziczność: w szczególności do chorób psychicznych, alkoholizmu, padaczki, chorób neurologicznych - informacje uzyskane w wywiadzie środowiskowym z rodziną lub pacjentem

• 
  przebieg ciąży i porodu (urazy porodowe) - informacje uzyskane w wywiadzie środowiskowym z rodzicami

• 
  okres dojrzewania ( burzliwość przebiegu, zmiana usposobienia) - informacje i uzyskane w wywiadzie środowiskowym z rodziną lub pacjentem

• życie erotyczne ( wiek inicjacji seksualnej, ilość partnerów seksualnych) - informacje pozyskane od pacjenta

• okresy przejściowe (zatrzymanie miesiączki, stosunek emocjonalny do starości) - informacje pozyskane od pacjenta

3. płaszczyzna socjologiczna - związki emocjonalne względem otoczenia -

( śledzimy kolejne etapy życia chorego):

• miejsce w grupie społecznej, status socjometryczny ( szkoła)

• stosunek do rówieśników ( szkoła)

• akceptacja grupy rówieśniczej ( szkoła)

• relacje społeczne z osobami spoza środowiska szkolnego - przynależność do subkultur młodzieżowych, sięganie po alkohol i inne środki odurzające

• 
  relacje społeczne w pracy - z pracownikami i przełożonymi

4. płaszczyzna psychologiczna:

• związki emocjonalne z osobami „kluczowymi” - rodzina, współmałżonek, dzieci

• własny autoportret cielesny ( występowanie dysmorphobii - urojeń zniekształceń ciała: często twarzy lub zapachu; u ludzi młodych - dysmorfobia per se charakteryzująca się przeświadczeniem o własnej brzydocie; akceptacja własnego ciała) , seksualny, społeczny, teleologiczny ( przekrój podłużny - rzutowanie się w przyszłość)

• węzłowe konflikty i sposoby reakcji oraz rozwiązywania owych konfliktów

II. Diagnoza nozologiczna ( przyporządkowująca i fazy) - ustalenie jednostki

chorobowej, jej fazy ( pozwalającej określić stopień rozwoju badanych procesów chorobowych) w oparciu o stan obecny jednostki, własny autoportret i diagnozę środowiska jednostki.

III. Diagnoza problemowa - przygotowanie indywidualnego programu terapii:

1.badanie poszczególnych obszarów problemowych:

• brak zdolności do rozpoznawania i uznawania faktu własnego uzależnienia oraz gotowości do pracy nad samym sobą

• dezorganizacja własnego „ja” oraz brak oparcia w sobie

• brak zdolności rozumienia siebie oraz innych

• zaburzenia w kontakcie z otoczeniem społecznym ( dysforia - utrzymująca się drażliwość w stosunku do osób z otoczenia)

• uszkodzenie życia emocjonalnego ( występowanie np. obniżonego nastroju, apatii) i duchowego

2.badanie poszczególnych mechanizmów uzależnienia:

a) diagnoza systemu nałogowego regulowania uczuć:

• alkohol jako podstawowe źródło uczuć

• manipulacja uczuciami - próba zmiany uczuć za pomocą alkoholu

• oscylowanie między cierpieniem a ulgą

• mała odporność na cierpienie

• złe znoszenie monotonii emocjonalnej

• obsesyjne myślenie o uldze po wypiciu alkoholu

b) diagnoza systemu iluzji i zaprzeczeń:

• koloryzowanie wspomnień alkoholowych ( atrakcyjność wspomnień związanych z piciem)

• zapominanie przykrych konsekwencji picia

• minimalizowanie własnego picia

• snucie złudnych planów na przyszłość

c) diagnoza systemu dumy i kontroli ( rozproszenia „ja”)

• sprzeczności w ocenie samego siebie

• poprawianie własnego obrazu za pomocą alkoholu

• poczucie mocy kontrolowania swoim samopoczuciem

• brak zdolności do uznawania własnej bezsilności

• zamiana zła w dobro

IV. Diagnoza znaczenia:

wyjaśnianie jakie zmiany dla funkcjonowania jednostki ma dany stan

chorobowy.

V. Diagnoza sprawdzająca skuteczność indywidualnego programu terapii -

weryfikacja skuteczności „rozbrojenia” poszczególnych mechanizmów

uzależnienia.

VI. Diagnoza problemowo-sprawdzająca:

ponowne badanie poszczególnych obszarów problemowych z

uwzględnieniem zmian na korzyść pacjenta.

VII. Diagnoza prognostyczna:

przewidywanie dalszego rozwoju badanego stanu chorobowego.

Przekrój poprzeczny (wpływ przeszłości na sytuację obecną), diagnoza genetyczna - wpływ ciągu rozwojowego na stan obecny jednostki