CEWNIKOWANIE PĘCHERZA MOCZOWEGO

CEL

Sztuczne opróżnienie pęcherza moczowego

Cewnik możemy wprowadzić:

1. przez cewkę moczowa

2. przez nakłucie nadłonowe pęcherza moczowego

Średnicę cewników podaje się w skali Charriera (Chr) lub Frencz (Fr)

i określa średnicę zewnętrzną cewnika moczowego.

Cewniki dzielimy na:

• samoutrzymujące - z balonem uszczelniającym np. Foleya

• jednorazowe-np. Nelatona( stosowany do jednorazowego odprowadzenia moczu); Tienama- stosowany w zwężeniach cewki moczowej.

WSKAZANIA

• Lecznicze

- zatrzymanie moczu

- monitorowanie ilości wydalonego moczu/diurezy

- utrzymanie drożności cewki moczowej w okresie pooperacyjnym

- ciągłe płukanie pęcherza moczowego

• Diagnostyczne

- pobieranie moczu do badań

- podawanie środków cieniujących

• Założenie cewnika na stałe, np. u chorego z nieotrzymaniem moczu

PRZECIWWSKAZANIA

• Ostre zapalenie gruczołu krokowego

• Podejrzenie o rozerwanie cewki moczowej związane z tępym i lub drążącym urazem:

- obecność krwi w ujściu cewki moczowej

- krwiak worka mosznowego

- niemożność oddania moczu

• Znaczne zwężenie cewki moczowej

SPRZĘT

• Jałowy cewnik jednorazowego użytku

• Jałowa miska nerkowata

• 7 jałowych gazików w pojemniku

• 2 jałowe serwety

• pęseta lub kleszczyki Peana

• jałowy roztwór do odkażania np.3% kwas borny, Braunol, 0,9%NaCl

• jałowe rękawiczki

• 10 ml strzykawka z jałową wodą destylowaną lub 0,9%NaCl

• worek na mocz

• żel do zwilżania cewnika - 2% Lignokaina

• pojemnik na pobranie próbki moczu do badania

POSTĘPOWANIE

• poinformowanie chorego o przebiegu i celu zabiegu: zabieg nie bolesny, może być nieco nieprzyjemny

• ułożenie

- kobieta- pośladki uniesione, kończyny dolne rozłożone i uniesione bocznie

-mężczyzna na wznak

• podłożenie serwety pod pośladki chorego

• roztworem odkażającym polać gaziki

• otworzyć osłonę cewnika z zachowaniem zasad aseptyki, czubek cewnika polać 2% Lignokainą

• miskę nerkowatą położyć między nogami chorego

• odkazić ręce

• nałożyć jałowe rękawiczki

U kobiet

• odkazić zewnętrzne narządy płciowe: jedna ręką rozchylić, drugą odkazić w kierunku od spojenia łonowego do odbytu( trzymając gazik pęsetą/kleszczykami Peana)

- gaziki 1i 2- duże wargi sromowe

- gaziki 3 i 4 -małe wargi sromowe

-gaziki 5 i 6- ujście cewki moczowej, 1 gazik pozostaje dla ujścia pochwy

• odrzucić pęsetę/kleszczyki Peana

• jedną ręką nadal rozchylać wargi sromowe, drugą chwycić cewnik na dalszym końcu ( około4 cm przed czubkiem) i wprowadzać ostrożnie do cewki moczowej na głębokość 5-9cm

• z chwilą pojawienia się moczu nie wsuwać głębiej

• pęcherz moczowy opróżnić, ewentualnie pobrać mocz do badania

• jeżeli cewnik moczowy ma być założony na stałe strzykawką poprzez wentyl wpustowy, wypełnić balon ( 5-10 ml) jałową wodą destylowaną lub 0,9% NaCl

• cewnik delikatnie wycofać do chwili wyczucia oporu

• podłączyć zestaw do odprowadzenia moczu

U mężczyzn

• ułożyć jałowe serwety wokół prącia

• odciągnąć napletek aż do rowka żołędzi

• jedną ręką ująć prącie i podciągnąć do góry, aby wyprostować przedni odcinek cewki moczowej

• drugą ręką trzymając pęsetę/kleszczyki Peana z gazikami odkazić

- żołądź ujście cewki moczowej 3-krotnie, zawsze od strony ujścia cewki moczowej w kierunku do ciała

- gazikiem 2 -krotnie odkazić ujście cewki moczowej

4

---