Czwartek 06.04.2006
Postępowanie pooperacyjne
akończenie operacji czy zabiegu nie jest niestety zakończeniem problemów pacjenta i anestezjologa. Wielokrotnie problemy okresu pooperacyjnego przewyższają powikłania i trudności, które miały miejsce podczas znieczulenia.
Ze względu na możliwość wystąpienia potencjalnie groźnych dla życia powikłań, chory w bezpośrednim okresie pooperacyjnym przebywa pod wzmożonym nadzorem pielęgniarsko - lekarskim w sali pooperacyjnej, sali wybudzeń czy też sali intensywnego nazdoru. Pacjenci, którzy mieli wykonane bardzo obciążające i skomplikowane operacje (np. kardiochirurgiczne) lub u których wystąpiły ciężkie powikłania podczas znieczulenia, są przewożeni do oddziału intensywnej terapii.
Najistotniejszym problemem bezpośrednio po operacji jest możliwość przedłużonego działania leków nasennych i -co z tym się wiąże - zaburzeń oddechu, pracy serca i ciśnienia tętniczego. Aby zminimalizować ryzyko i wcześnie wykryć wszelkie zaburzenia, chory jest podłączony do monitorów (EKG, ciśnienie krwi, tętno, ilość tlenu we krwi). Zakres monitorowania zależny jest od wieku, rodzaju operacji i znieczulenia, chorób współistniejących. Mierzona jest również temperatura ciała i ilość wydalanego moczu. Pacjentom po znieczuleniu ogólnym zwykle podawany jest tlen przez maseczkę lub wąsy donosowe. Podawane wszystkim kroplówki mają za zadanie dostarczenie wody i elektrolitów.
Wraz z pełnym wybudzaniem się pacjenta po znieczuleniu ogólnym i ustępowaniu blokady po znieczuleniu przewodowym, wraca również ból w ranie pooperacyjnej. Ważne jest, aby chory zgłosił to pielęgniarkom lub lekarzowi natychmiast po pojawieniu się bólu. Skuteczność działania leków przeciwbólowych jest zależna od tego, czy są podane na początku wystąpienia bólu, czy też przy bólu pełnoobjawowym. Podanie leków bezpośrednio po pojawieniu się bólu zapobiega jego narastaniu i pozwala zmniejszyć dawkę. Środki przeciwbólowe mogą być podawane różnymi drogami: doustnie, domięśniowo, podskórnie, dożylnie i doodbytniczo, a także przez cewnik założony w okolicę splotu nerwowego lub do kręgosłupa. Pierwsza dawka leku podawana jest po zgłoszeniu wystąpienia bólu przez pacjenta, następne - w dokładnych odstępach czasowych, zależnych od stosowanego leku.
W zaleceniach pooperacyjnych anestezjolog wpisuje dawkę leku w przeliczeniu na wagę pacjenta. Różna jest jednak wrażliwość ludzi na ból i jeżeli stosowane leki nie łagodzą bólu, należy zgłosić to pielęgniarce lub lekarzowi.
Innym problemem okresu pooperacyjnego są nudności i wymioty. Ich występowanie zależne jest od płci (częściej kobiety), rodzaju operacji (częściej po operacjach w nadbrzuszu), rodzaju znieczulenia (sporadycznie po blokadach) i cech osobniczych. Wystąpienie wymiotów wiąże się nie tylko z nieprzyjemnym odczuciem pacjenta, ale również z możliwością zachłyśnięcia się treścią pokarmową do płuc (słabe odruchy obronne krtani przy niepełnym wybudzeniu i senności). Każdorazowe wystąpienie nudności należy więc zgłosić pielęgniarce, aby można było podać odpowiednie leki i zminimalizować ryzyko wymiotów.
Po pełnym wybudzeniu ze znieczulenia i podaniu środków przeciwbólowych każdy pacjent ma stosowaną "gimnastykę oddechową". Są to długie i powolne wydechy przez usta ułożone "w ryjek". Może być to również dmuchanie w rurkę, której końcówka umieszczona jest pod wodą, aż do momentu pojawienia się pęcherzyków powietrza. Zadaniem tych ćwiczeń jest głębokie upowietrznianie płuc. Zwykle wykonuje się je 4 - 5 razy co godzinę.
Pacjent nie może również zapominać o konieczności poruszania się. U ludzi leżących istnieje duże ryzyko do powstawania zakrzepów w żyłach. Jeżeli więc nie ma przeciwskazań ze strony chirurgicznej i zniesiony jest ból pooperacyjny, chory powinien siadać i wstawać już następnego dnia. Szczególne ważne jest to u osób z żylakami nóg - w rozszerzonych żyłach zakrzepy tworzą się bardzo łatwo, więc tacy chorzy powinni jak najszybciej, jeszcze przed próbami siadania czy wstawania, wykonywać jak najwięcej ruchów nogami w pozycji leżącej, aby przyspieszyć krążenie krwi.dczas operacji.
Data aktualizacji:
2001-12-05
MediWeb
1