KONSPEKT ZAJĘĆ ZE ŚRODOWISKA W KLASIE III

Prowadzący:

Temat zajęć: Stany skupienia wody.

Osób w klasie: 24

Cele:

• Uczeń nazywa stany skupienia wody

• Uczeń wykonuje doświadczenie związane ze stanami skupienia wody

• Uczeń próbuje wyciągać i formułować wnioski z przeprowadzonych doświadczeń

• Uczeń nazywa zjawiska zachodzące podczas zmiany stanu skupienia wody

• Uczeń określa warunki, w których woda występuje w poszczególnych stanach skupienia (temperatura)

• Uczeń podaje przykłady występowania w przyrodzie różnych stanów skupienia wody

• Uczeń notuje wyniki obserwacji i eksperymentów

• Uczeń odpowiada na pytanie pełnym zdaniem

• Uczeń doskonali pracę w grupie

• Uczeń skupia uwagę na wykonywanych czynnościach

Metody:

• Podające:

-słowna (rozmowa kierowana)

-objaśnienia nauczyciela

-pokaz

• Poszukujące:

- rozmowa

-praca z tekstem

-dyskusja

-oglądowa (obserwacja)

• Praktycznego działania:

-ćwiczenia praktyczne,

-wykonywanie doświadczeń.

• Aktywizujące:

-zagadki

Formy:

• pogadanka

• eksperyment

• praca zbiorowa

• praca grupowa (4 osobowe grupy)

• indywidualna.

Środki dydaktyczne:

24 koperty, 4 krople czerwone z nr1, 4 krople czerwone z nr2, 4 krople niebieskie z nr1, cztery krople niebieskie z nr2, cztery krople białe z nr1, cztery krople białe z nr2, 4 miseczki, 4 kubki, cztery talerzyki, garnek, pokrywka, schemat przedstawiający przejście wody przez stany skupienia, 24 plastikowe miseczki, 2 krzesła

TOK ZAJĘĆ

Etapy	Czynności nauczyciela i ucznia	Uwagi
Wprowadzenie	Temat zajęć jest bardzo ważny w życiu każdego człowieka. Już ktoś wie o czym będziemy rozmawiać? Pomoże wam w tym zagadka, posłuchajcie: „Służy do picia Służy do mycia. Bez niej nie byłoby Na Ziemi życia... Kto powie o czym będziemy rozmawiać? (dzieci odgadują zagadkę) Doskonale tematem zajęć będzie woda. Z wodą mamy do czynienia na co dzień, już krótka zagadka pokazuje jej dwie role. Jakie? („służy do picia”, „służy do mycia”). Dzisiaj poznamy trzy stany skupienia wody. Dowiemy się w jaki sposób możemy otrzymać jeden z drugiego, nazwiemy te stany i pobawimy się w „szalonych naukowców”, a żeby to było możliwe to udamy się do naszego laboratorium.	Ok. 5 minut Ta część lekcji prowadzona w sali szkolnej. Rolę laboratorium będzie odgrywała kuchnia w szkole gdzie jest dostęp do lodówki i czajnika.
Faza realizacyjna (przeprowadzenie zajęć)	Zanim wyjdziemy do laboratorium podzielę was na 6 grup. Rozdam Wam koperty, w których znajdują się wcześniej przygotowane przeze mnie kółeczka w 3 różnych kolorach na których napisane są dodatkowo cyfry 1 lub 2. Proszę trzymać te koperty i na razie nie otwierać. Teraz ustawimy się parami dowolnie przez was dobranymi. Jesteśmy w naszym tajnym laboratorium. Ustawcie się teraz grupami według kolorów i cyferek w kopercie. Zaraz wytłumaczę czym będą zajmować się poszczególne grupy. Jak wcześniej powiedzieliśmy dzisiaj zajmiemy się wodą i jej 3 stanami skupienia. Czy ktoś potrafi je wymienić? ( Dzieci próbują odpowiedzieć) Jest to stan ciekły w postaci wody, stan gazowy w postaci pary wodnej i stan stały w postaci lodu. Nauczyciel pyta jaki kolor ma lód (Dzieci odpowiadają np. niebieski, biały, przeźroczysty), więc grupa która ma karteczki koloru białego będzie zajmowała się stanem stałym wody czyli lodem. Są dwie grupy zobaczymy która zaobserwuje więcej. Wcześniej do naczyń wlałam wody zobaczmy co się z nią stało. Nauczycielka wyjmuje z lodówki lód w miseczce, kubeczku i na talerzu. Dzieci entuzjastycznie reagują na zmianę wody w lód. Każde dziecko dotyka wącha. Każda gruba otrzymuje po 3 naczynia z lodem. Następnie pokazuje wodę w kubeczku, miseczce i na talerzyku, dzieci dotykają wąchają i obserwują. Kolor niebieski oznacza wodę, te grupy które mają takie karteczki zajmą się stanem ciekłym wody. Dzieci zapoznają się z właściwościami wody otrzymując ją w kilku różnych pojemnikach Ostatnie dwie grupy to stan gazowy czyli para wodna. Zaraz wykonamy doświadczenie, które wszyscy będziemy obserwować najbardziej wnikliwie grupa z czerwonymi karteczkami. Pani wlewa wodę do garnka doprowadza wodę do stanu gdy paruje i mówi. To jest para wodna możemy ją zobaczyć. Teraz proszę aby każda z grup przeprowadziła badania nad swoim stanem skupienia. To są pytania które wam pomogą: LÓD : Uczniowie określają właściwości lodu obserwując poszczególne doświadczenia i odpowiadając na pytania: Jaki lód ma kolor? ( biały, niebieski, przezroczysty). Czy można określić jego kształt? ( inny kształt ma lód z talerzyka, inny z kubeczka a jeszcze inny z foremki do piasku). Z czego powstaje lód? Gdy przekładamy lód do różnych naczyń - jego wygląd, kształt lodowych kawałków zmienia się? (nie). WODA: Jaki ma kolor? (jest przezroczysta) Czy można określić kształt wody? - uczniowie przelewają wodę do naczyń o różnych kształtach (nie - zmienia się wraz z kształtem naczynia do którego ją wlewamy). PARA WODNA: Dzieci z tej grupy ze względu na specyfikę pary wodnej przeprowadzą dwa doświadczenia na czas trwania pracy w grupie pozostałych dzieci. Wcześniej na kaloryferze dzieci ustawiły talerzyk z taką samą ilością wody jak w szklance. Zobaczcie , co zostało na talerzyku. ( jest mniej wody) Co się z nią stało? (wyparowała) woda wyparuje szybciej z płaskiego naczynia) Teraz każda z grup przedstawi obserwacje. Grupy prezentują obserwacje, grupy zajmujące się tymi samymi stanami skupienia dopełniają swoje wypowiedzi. Dzisiaj każdy z was jest ekspertem ze znajomości lodu, wody i pary wodnej. Wszyscy jesteśmy jedną klasą i chciałabym żeby woda, lód i para wodna połączyły się w jedność. Czy to możliwe? Czy para wodna woda i lód mają jakąś jedną wspólną postać? Zapraszam do doświadczenia. Poproszę o naczynia z lodem. Moi drodzy czy lód jest takiej samej wielkości jak na początku? (NIE) a co się z nim stało? (jest mniejszy, pojawiła się woda, stopił się jak śnieg). Dokładnie tak jak widzicie z lodu pod wpływem dodatniej temperatury czyli temperatury powyżej 0*C robi się woda. Poproszę teraz o miskę z wodą. Wrzucimy tam kawałek lodu, proszę aby zrobiło to któreś z dzieci. Zobaczcie co się stało? (kostka lodu utrzymuje się na wodzie, nie topi się) To dowodzi że lód jest lżejszy od wody. Jak myślicie co mogę zrobić żeby przyspieszyć proces zamiany lodu w wodę?(musi być cieplej), zgadza się im wyższa jest temperatura tym szybciej lód stopnieje. Proszę dzieci o wrzucenie lodu z 5 miseczek do garnka i wlanie jednej miseczki wody. Podpalę teraz gaz i zaczniemy gotować nasz lód. Po chwili z lodu robi się woda. Bo lód zamienił się w wodę w wyniku podgrzewania przyśpieszyliśmy ten proces. Pokażę wam jeszcze jedną ciekawostkę. Teraz zostały nam dwie grupy które jeszcze do nas nie dołączyły. Para wodna czy ona zamieni się w wodę? Jeżeli tak to w jaki sposób? możemy podgrzewać wodę. Tak to właśnie teraz zrobimy. Proszę dziecko o wlanie wody do garnka, zagotujemy ją. Woda gotuje się i pojawia się para wodna. Teraz zapytam czy ktoś wie w jakiej temperaturze wrze woda? (100* stopni) Woda wrze w temperaturze 100* C i wtedy mówimy że się ugotowała u można zalewać nią herbatę i kawę. Jak widzimy pojawiła się para wodna. Co teraz zrobimy żeby zamieniła się w wodę? (złapiemy ją) No dobrze złapiemy, zatrzymamy w jaki sposób? (trzeba położyć pokrywkę) - zakrywamy więc nasz garnek pokrywką. Odchylam po chwili pokrywę i pokazuje kropelki wody które skapują do garnka. W co zamieniła się para wodna? (w wodę). Para wodna zamieniła się w krople wody. Czyli znowu cała klasa jest jedną dużą grupą. Teraz rozdam każdemu z was kostkę lodu w małej miseczce i pójdziemy z nimi do sali, zobaczymy czyja kostka lodu wytrzyma najdłużej zanim zamieni się w wodę. Dzieci wracają do sali. Nauczycielka rysuje na tablicy z pomocą dzieci schemat przedstawiający zmiany stanu skupienia wody.	Po dotarciu do kuchni dzieci otwierają koperty. W kopertach znajdują się krople w trzech kolorach czerwony - para wodna, niebieski - woda, biały - lód. Dodatkowo na kropelce widnieje cyfra 1 lub dwa. Dodatkowy podział na cyfry jest potrzebny ze względu na liczebność grup. Zakładając, że na lekcji przebywają 24 osoby po stworzeniu 6 grup w każdej z nich będzie po 4 osoby. Dwie grupy z tym samym kolorem będą zajmowały się tym samym problemem. Celem tego jest uzupełnianie wiadomości nawzajem przez grupy a nie przez nauczyciela. Czas pracy w grupach: 8 minut
Podsumowanie Praca domowa	Gra dydaktyczna „Krzesło prawdy”. Zasady gry: Klasa dzieli się na dwa zespoły. Każdy zespół przygotowuje pytania, na które odpowiedź ma być jednoznaczna „tak” lub „nie”. Na środku klasy stoją dwa krzesła, na których starają się usiąść uczniowie odpowiadający: jeden - „tak”, drugi - „nie”. Pytający uczniowie wyznaczają do odpowiedzi przeciwników lub grupy wybierają jednego odpowiadającego „eksperta”. Uczniowie za poprawną odpowiedź (czyli za zajęcie odpowiedniego krzesła) otrzymują 1 punkt dla zespołu lub tracą, gdy usiądą na złym krześle. Czy woda występuje w trzech stanach skupienia? Czy, jeśli temperatura powietrza wynosi powyżej 1 stopnia Celsjusza, to śnieg i lód topnieją? Czy woda ma określony kształt? Czy topnienie to przejście ze stanu gazowego w ciekły? Czy skraplanie to zmiana pary wodnej w wodę? Czy woda pod wpływem wysokiej temperatury zmienia stan skupienia na stały, czyli zamienia się w lód? Czy lód zmienia swój kształt po przełożeniu go do innego naczynia? Czy lód włożony do wody zatonie? Czy para wodna ma kształt? Narysuj historyjkę dotyczącą drogi kropli wody przez trzy stany skupienia. Zacznij od dowolnego stanu skupienia. Narysuj ją tak, żebyś umiał później ją opowiedzieć

---