Propranolol (Rp)
Propranolol hydrochloride
Antiarrhythmicum, antihypertensivum, b-adrenolyticum
ATC: C 07 AA
Polfa-Warszawa
Wykaz: B
inj.: (0,001 g/1 ml) 10 amp. 1 ml; SL 10 amp.
R
inj.: (0,005 g/5 ml) 5 amp. 5 ml; SL 5 amp.
R
Skład
1 ampułka 1 ml lub 5 ml zawiera 1 mg lub 5 mg chlorowodorku propranololu.
Działanie
Nieselektywny b-bloker, blokujący receptory adrenergiczne b1 i b2, nie posiada aktywności sympatykomimetycznej, wykazuje znaczną aktywność nieswoistego stabilizatora błonowego, obniża aktywność bodźcotwórczą węzła zatokowego, zwalnia przewodnictwo w węźle przedsionkowo-komorowym, wydłuża okres refrakcji, zwalnia czynność serca w spoczynku i podczas wysiłku oraz odruchową i ortostatyczną tachykardię, obniża aktywność reninową osocza, działa hipotensyjnie, zmniejsza zużycie tlenu przez mięsień sercowy. T0,5 wynosi około 2-3 h. W 90% wydala się z moczem. Przenika do mleka matki.
Wskazania
Leczenie doraźne ostrych stanów: tachykardii zatokowej, węzłowej, migotania i trzepotania przedsionków, komorowych zaburzeń rytmu; zapobieganie i leczenie zaburzeń rytmu podczas znieczulenia ogólnego.
Przeciwwskazania
Ciąża, okres karmienia piersią, bradykardia, blok przedsionkowo-komorowy II lub III°, wstrząs kardiogenny, obrzęk płuc, niewydolność krążenia, astma oskrzelowa, spastyczny nieżyt oskrzeli, katar sienny, hipotonia
(ciśnienie skurczowe poniżej 100 mm Hg), choroba Raynauda, czynna choroba wrzodowa, kwasica metaboliczna. Leczenie należy przerwać na kilkanaście dni przed planowanym zabiegiem operacyjnym w znieczuleniu ogólnym. Przeciwwskazania względne: cukrzyca, blok przedsionkowo-komorowy I°.
Działania niepożądane
Osłabienie, uczucie zmęczenia, zawroty głowy, niekiedy zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego: osłabienie łaknienia, nudności, wymioty, biegunka, wysypki skórne; osłabienie siły skurczu mięśnia serca,
bradykardia, blok przedsionkowo-komorowy, hipotonia, objaw Raynauda, drętwienie i mrowienie kończyn. Niekiedy depresja, halucynacje, zaburzenia snu i widzenia. U pacjentów nadwrażliwych, może wystąpić duszność z powodu skurczu oskrzeli. Rzadko: suchość w jamie ustnej, skurcze mięśniowe, hipoglikemia, retencja płynów, przyrost masy ciała oraz skórne odczyny alergiczne. Nagłe przerwanie leczenia, szczególnie u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca może spowodować nagłe zaburzenia rytmu, zawał serca, nagły zgon.
Interakcje
Równoczesne stosowanie amiodaronu stanowi przeciwwskazanie względne do stosowania propranololu. Propranolol nasila hipoglikemizujące działanie insuliny i doustnych leków przeciwcukrzycowych, wzmaga
depresyjne działanie na mięsień sercowy narkotyków oraz leków blokujących kanał wapniowy, nasila działanie innych leków antyarytmicznych, fenytoiny, inhibitorów MAO, leków przeciwnadciśnieniowych, glikozydów
naparstnicy, narkotycznych leków przeciwbólowych (możliwość wystąpienia bradykardii). Cymetydyna nasila działanie propranololu. Barbiturany, leki przeciwpadaczkowe, alkohol osłabia działanie leku, dożylne podanie
lidokainy równocześnie z propranololem upośledza jej eliminację i potęguje możliwość wystąpienia niepożądanych działań lidokainy w zakresie układu krążenia i o.u.n.
Dawkowanie
Dorośli, dożylnie 5-10 mg, z szybkością nie przekraczającą 1 mg na minutę, pod ścisłą kontrolą ciśnienia i ewentualnie EKG.