Geologia... - wykład 10, Polibuda, Semestr II, Geologia, Wykłady


Wykład X

Erozja i akumulacja morska

Ruch wody spowodowany jest:

- wiatrem (falowanie i prądy morskie)

- siłą przyciągania Księżyca i Słońca (przypływy i odpływy)

Falowanie - jest przejawem współdziałania morza z atmosferą. Wywołane jest przez wiatr i przejawia się kolistym ruchem cząstek wody. Zbliżając się do brzegu, fala załamuje się lub spiętrza na linii lądu i „atakuje” brzeg.

Pływy - wielkość pływów zmienia się wraz ze zmianą położenia Ziemi w stosunku do Księżyca i Słońca. Najsilniejsze pływy występują w czasie pełni i nowiu, kiedy Ziemia, Księżyc i Słońce znajdują się w jednej linii. Jest to tzw. przypływ syzygijny, powtarzający się co 14 dni. Podczas pierwszej i ostatniej kwadry siły przyciągania Księżyca i Słońca działają w różnych kierunkach. Występują wówczas małe pływy zwane kwadraturowymi.

Prądy morskie - czyli przemieszczanie się ogromnych mas wody w określonym kierunku spowodowane przez wiatry wiejące ze stałych kierunków, różnicę gęstości wody ciepłej ze strefy klimatu gorącego i zimnej z obszarów polarnych, a także przez ruch obrotowy Ziemi. Przy powierzchni oceanów płyną od równika ku biegunom masy ciepłych wód.

Erozja morska przebiega najszybciej na wybrzeżach i na dnie w pobliżu brzegów. Spowodowana jest:

- falowaniem (morza zamknięte)

- pływami (oceany)

Wielkość erozji zależy od:

- siły falowania

- wielkości pływów

- prędkości prądów morskich

- konfiguracji wybrzeża

- budowy geologicznej strefy brzegowej

Abrazja - kruszenie, ścieranie, rozdrabnianie materiału skalnego. W skutek podcinania brzegu i osuwania tworzy się klif (faleza).

Transport materiału - materiał przemieszcza się w kierunku prostopadłym i równoległym do linii brzegowej. W skutek przemieszczania materiału powstają formy akumulacyjne:

- mielizny

- bariery

- plaże

Na niektórych wybrzeżach występują piaszczyste bariery oddzielające laguny od otwartego morza. Bariery powstają na wybrzeżach, gdzie pływy są stosunkowo niewielkie, dno morza ma nieduże równomierne nachylenie i istnieje stała, obfita dostawa piasku. Wzdłuż od bariery ciągnie się pas wydm eolicznych a od strony laguny rozwijają się stożki przelewowe. Laguny na ogół są płytkie. W klimacie wilgotnym osadzają się w nich zwykle muły, z dużą ilością substancji organicznych (głównie roślinnych). W klimacie gorącym także tworzą się ewaporaty i osady węglanowe, w tym także stromotolity, czyli charakterystyczne struktury biosedymentacyjne, powstające przy udziale sinic.

Sedymentacja morska

Pochodzenie osadów morskich:

- terygeniczne

- orogeniczne

- chemiczne

- wulkaniczne

Strefy sedymentacyjne w zależności od odległości od brzegów:

- litoralna (brzegowa)

- nerytyczna (do około 200m)

- batialna (do 4000m)

- abisalna (abysalna) (4000-6500m)

- hadalna (rowy oceaniczne)

Osady terygeniczne:

- na szelfach w strefie litoralnej gromadzi się materiał transportowany przez rzeki

- na skłonie kontynentalnym - osady fliszowe

- wokół kontynentów pokrytych lądolodem - słabo wysortowane osady morsko-lodowcowe

Osady organiczne:

- płytkie strefy - wapienie rafowe. Tworzą je szczątki koralowców, glonów, szkarłupni, małży, ślimaków.

- głębokie morze - muł globigerynowy (otwornice), muł pteropodowy (skrzydłonogi), muł radiolariowy (radiolarie), muł okrzemkowy (okrzemki)

Osady chemiczne:

- w zatokach, strefach przybrzeżnych - wytrącanie rozpuszczalnych soli. Powstają ewaporaty wapienne, dolomity, gipsy, anhydryty, sole kamienne, sole potasowe, sole magnezowe.

- w wodach burzliwych, przemysłowych CaCO3 - wapienie oolitowe

- na szelfach, przy wstępujących prądach oceanicznych - konkrecje fosforytowe

Struktury sedymentacyjne:

- warstwowanie poziome - gdy nie ma ruch przy dnie

- warstwowanie przekątne - wały brzegowe, plaże

- warstwowanie frakcjonalne - utwory fliszowe

- hieroglify

Skały węglanowe - wapienie oolitowe składają się z ooidów, czyli tzw. ziaren obleczonych o średnicy < 2mm.

Skały krzemionkowe - powstają w wyniku wtórnej koncentracji krzemionki pochodzącej z rozpuszczania igieł gąbek, które licznie zasiedlały dno morza.

Radiolaryty - głębokomorskie skały krzemionkowe, utworzone w strefie abisalnej.

2



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Geologia... - wykład 2, Polibuda, Semestr II, Geologia, Wykłady
Geologia... - wykład 2, Polibuda, Semestr II, Geologia, Wykłady
Geologia... - wykład 3, Polibuda, Semestr II, Geologia, Wykłady
kolokwium 14 01 10, polibuda, 3 semestr, fizyka i inżynieria materiałowa (kolokwia, sprawozdania, w
Wszystkie tabelki, STUDIA, Polibuda - semestr II, Geologia, geologia
TematykaWykładów, STUDIA, Polibuda - semestr II, Geologia
skaly okruchowe ilaste.do c, Polibuda, Semestr II, Geologia
kolokwium 14 01 10 (1), polibuda, 3 semestr, fizyka i inżynieria materiałowa (kolokwia, sprawozdani
go, Polibuda, Semestr II, Geologia
Geologia - pytania, STUDIA, Polibuda - semestr II, Geologia
Wykad - Tworzywa sztuczne, STUDIA, Polibuda - semestr II, Materiały budowlane, wyklady z materialow,
sprawdzian ze ska, STUDIA, Polibuda - semestr II, Geologia, geologia
mapki, Polibuda, Semestr II, Geologia
Przykładowe pytania z geologii`07, STUDIA, Polibuda - semestr II, Geologia, geologia
goo, Polibuda, Semestr II, Geologia
skaly chemicze i organicz ne, Polibuda, Semestr II, Geologia
Ściąga egzam, Polibuda, Semestr II, Geologia

więcej podobnych podstron