SEJM I SENAT

Dwuizbowy Parlament—Sejm i Senat.

Sejm jest izbą I Parlamentu, Senat izbą drugą Parlamentu.

Kadencja Senatu kończy się wraz z kadencją niższej izby parlamentu, czyli Sejmu; skrócenie kadencji Sejmu, powoduje skrócenie kadencji Senatu.

• Wybory zarządza Prezydent nie później niż na 90 dni przed upływem kadencji obecnego parlamentu.

• Wybory do Sejmu i Senatu odbywają się w tym samym dniu.

• Kadencja 4 lata.

• Posłowie wybierani w wyborach: powszechnych, bezpośrednich, równych, tajnych, proporcjonalnych.

• Senatorowie wybierani w wyborach: powszechnych, bezpośrednich, tajnych.

• Bierne prawo wyborcze- prawo kandydowania:

Posłowie—21 lat.

Senat—30 lat.

• Czynne prawo wyborcze- prawo do głosowania od 18 lat.

• Kandydatów mogą zgłaszać partie polityczne i obywatele

• Wybory przeprowadzają: Państwowa Komisja Wyborcza, okręgowe komisje wyborcze, obwodowe komisje wyborcze

Posłowie i Senatorowie:

• Sejm—460 posłów, Senat—100 senatorów

• Mandat parlamentarny—charakter generalny, nieodwołalny, niezależny.

• Parlamentarzyści dysponują immunitetem parlamentarnym

• Posłowie i Senatorowie tworzą kluby i koła parlamentarne.

Organizacja Sejmu i Senatu:

• Organy Sejmu:

• Marszałek Sejmu- wybierany przez posłów na I posiedzeniu, druga osoba w państwie po Prezydencie, organizuje obrady Sejmu oraz im przewodniczy, jego zastępcami są wicemarszałkowie.

• Prezydium Sejmu- marszałek i wicemarszałkowie, kieruje pracami Sejmu, ustala plan prac Sejmu, koordynuje prace komisji.

• Konwent Seniorów- członkowie Prezydium i przewodniczący klubów i kół parlamentarnych, opiniowanie planu prac Sejmu.

• Komisje Sejmowe- organy Sejmu, rozpatrywanie spraw będących przedmiotem obrad Sejmu.

Funkcje Parlamentu:

• Ustrojodawcza- Sejm może uchwalić Konstytucję bądź wprowadzić zmiany.

• Ustawodawcza- stanowienie ustaw.

• Kontrolna- przysługuje Sejmowi—sprawowanie kontroli nad rządem.

• Kreacyjna- powoływanie członków wchodzących w skład organów państwowych.

Tryb ustawodawczy:

• Inicjatywa ustawodawcza- zgłoszenie projektu przez upoważniony organ, które zobowiązuje Parlament do jego rozpatrzenia. Projekt składany jest na ręce Marszałka Sejmu. Inicjatywa ustawodawcza należy do:

• Grupy przynajmniej 15 posłów

• Komisji Sejmowej

• Senatowi

• Prezydentowi

• Radzie Ministrów

• Grupy co najmniej 100 tys. Obywateli.

• Pierwsze Czytanie- podczas I czytania projekt może zostać odrzucony w całości albo skierowany we właściwych komisjach. Projekt jest czytany na posiedzeniu Sejmu albo we właściwej komisji.

• Drugie Czytanie- odbywa się na posiedzeniu Sejmu. Projekt może być całkowicie wycofany, ale mogą też być zgłoszone poprawki i projekt idzie do 3 czytania. Poprawki mogą być dokonywane na posiedzeniu Sejmu i w komisjach.

• Trzecie Czytanie- odbywa się na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Poseł sprawozdawca przedstawia poprawki i następuje głosowanie.

Jeżeli Sejm ustawę przegłosuje trafia do Senatu. Senat ma 30 dni na zajęcie się ustawą, jeżeli tego nie zrobi ustawa jest przyjęta i trafia do Prezydenta. Prezydent ma obowiązek podpisać ustawę, zarządzić jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw, może ustawę zawetować i skierować do Trybunału. Jeżeli Trybunał stwierdzi że ustawa jest zgodna z Konstytucją to Prezydent musi ją podpisać. Jeżeli Trybunał stwierdzi że ustawa jest niezgodna z Konstytucją to ustawa upada. Jeżeli Trybunał stwierdzi że ustawa jest tylko w części zgodna z Konstytucją to tą część dobrą podpisuje a reszta wędruje do Sejmu do ponownego rozpatrzenia.

• Udział Senatu- ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi, który w ciągu 30 dni ustawę może przyjąć, wprowadzić poprawki lub odrzucić. Jeżeli tego nie zrobi ustawa jest przyjęta i trafia do Prezydenta. Uchwałę Senatu odrzucającą lub wprowadzającą poprawki może Sejm odrzucić bezwzględną większością głosów.

• Głosowanie

• Podpisanie i ogłoszenie

W Polsce sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów przy obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Zgromadzenie Narodowe- Sejm i Senat obradują wspólnie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu. Zbiera się w 4 przypadkach:

• Odbierania przysięgi od nowo wybranego Prezydenta

• Uznania Prezydenta za niezdolnego do pełnienia funkcji z powodu złego stanu zdrowia

• Postawienia Prezydenta w stan oskarżenia

• Wysłuchania orędzia prezydenckiego skierowane do Zgromadzenia.

---