Wiek XIX- wiek „żelaza i stali”

str. 264- 274

1. Wiek „żelaza i pary”:

1. wytop stali- Henry Bessemer

2. prądnica- zjawisko elektryczności

3. komunikacja:

- pociągi parowe,

- parowce- statki parowe ( Titanic)

- ułatwienia w komunikacji- tunele górskie ( przełącz św. Gotharda) i kanały morskie ( Sueski- 1869, Kiloński- 1895, Panamski- 1914)

- komunikacja miejska- tramwaje konne ( 1852- Nowy Jork), tramwaje elektryczne

(1851), metro- Londyn- 1863)

- motoryzacja:

* Karol Fryderyk Benz i Gottlieb Daimler- silnik spalinowy ( benzyna),

* Rudolf Diesel- silnik wysokoprężny na ropę,

* bracia Michelin- ogumienie,

* fabryka samochodów Henrego Forda w Detroit- produkcja taśmowa- słynny model T ( wyłącznie czarny)

- lotnictwo:

* bracia Wilbur i Orville Wright - lot samlotem ( 300 metrów - silnik benzynowy),

d. media:

- znaczki pocztowe,

- telegraf,

- prasa- kształtowanie opinii publicznej

- radio- Gilermo Marconi- 1901

e. proces urbanizacji- rozwój miast

2. Rozwój gospodarczy świata na przełomie XIX i XX wieku:

1. Niemcy: pierwsza potęga gospodarcza Europy od II poł. XIX w.

- koncerny przemysłu ciężkiego ( metalowy, hutniczy, elektryczny, chemiczny),

- okręgi przemysłowe- Zagłębie Ruhry, Górny Śląsk, Alzacja,

- rozwój floty handlowej i marynarki wojennej,

2. USA- największa potęga gospodarcza świata od początku XX wieku:

- wykorzystanie złóż surowców naturalnych, duży rynek zbytu ( emigranci),

- rozwój motoryzacji- przemysł petrochemiczny,

3. rozwój gospodarczy Japonii od II poł. XIX w. - rządy cesarza Matsuhito- tzw. Okres Meidżi,

- otwarcie „kraju kwitnącej wiśni” na zewnątrz,

- reforma ustroju- konstytucja, parlament, decydująca pozycja cesarza ( pozbawienie wpływu na kraj szogunów),

- rozwój przemysłu ciężkiego i rozbudowa armii,

4. wojna japońsko- rosyjska 1904- 1905:

- przyczyny: kontrola nad Koreą i Mandżurią ( półncno- wschodnia część Chin),

- przebieg: klęski wojsk rosyjskich: utrata Floty Pacyfiku, kapitulacja twierdzy Port Arthur, klęska w bitwie pod Mudken, przegrana w bitwie morskiej pod Cuszimą

- skutki: nabytki Japonii: Port Arthur i południowa część Wyspy Sachalin, kontrola nad Koreą Południową i południową Mandżurią,

- słabnąca pozycja Rosji na arenie międzynarodowej i ustroju caratu,