Wiek XIX- wiek „żelaza i stali”
str. 264- 274
1. Wiek „żelaza i pary”:
wytop stali- Henry Bessemer
prądnica- zjawisko elektryczności
komunikacja:
- pociągi parowe,
- parowce- statki parowe ( Titanic)
- ułatwienia w komunikacji- tunele górskie ( przełącz św. Gotharda) i kanały morskie ( Sueski- 1869, Kiloński- 1895, Panamski- 1914)
- komunikacja miejska- tramwaje konne ( 1852- Nowy Jork), tramwaje elektryczne
(1851), metro- Londyn- 1863)
- motoryzacja:
* Karol Fryderyk Benz i Gottlieb Daimler- silnik spalinowy ( benzyna),
* Rudolf Diesel- silnik wysokoprężny na ropę,
* bracia Michelin- ogumienie,
* fabryka samochodów Henrego Forda w Detroit- produkcja taśmowa- słynny model T ( wyłącznie czarny)
- lotnictwo:
* bracia Wilbur i Orville Wright - lot samlotem ( 300 metrów - silnik benzynowy),
d. media:
- znaczki pocztowe,
- telegraf,
- prasa- kształtowanie opinii publicznej
- radio- Gilermo Marconi- 1901
e. proces urbanizacji- rozwój miast
2. Rozwój gospodarczy świata na przełomie XIX i XX wieku:
Niemcy: pierwsza potęga gospodarcza Europy od II poł. XIX w.
- koncerny przemysłu ciężkiego ( metalowy, hutniczy, elektryczny, chemiczny),
- okręgi przemysłowe- Zagłębie Ruhry, Górny Śląsk, Alzacja,
- rozwój floty handlowej i marynarki wojennej,
USA- największa potęga gospodarcza świata od początku XX wieku:
- wykorzystanie złóż surowców naturalnych, duży rynek zbytu ( emigranci),
- rozwój motoryzacji- przemysł petrochemiczny,
rozwój gospodarczy Japonii od II poł. XIX w. - rządy cesarza Matsuhito- tzw. Okres Meidżi,
- otwarcie „kraju kwitnącej wiśni” na zewnątrz,
- reforma ustroju- konstytucja, parlament, decydująca pozycja cesarza ( pozbawienie wpływu na kraj szogunów),
- rozwój przemysłu ciężkiego i rozbudowa armii,
wojna japońsko- rosyjska 1904- 1905:
- przyczyny: kontrola nad Koreą i Mandżurią ( półncno- wschodnia część Chin),
- przebieg: klęski wojsk rosyjskich: utrata Floty Pacyfiku, kapitulacja twierdzy Port Arthur, klęska w bitwie pod Mudken, przegrana w bitwie morskiej pod Cuszimą
- skutki: nabytki Japonii: Port Arthur i południowa część Wyspy Sachalin, kontrola nad Koreą Południową i południową Mandżurią,
- słabnąca pozycja Rosji na arenie międzynarodowej i ustroju caratu,