Wykład 1

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału powinieneś być w stanie:

• wyjaśnić jak informacje z systemu rachunkowości wspomagają podejmowanie decyzji.

• Opisać elementy bilansu.

• Analizować operacje gospodarcze i odnieść je do zmian w bilansie majątkowym.

• Porównać cechy spółek kapitałowych ze spółkami osobowymi.

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału powinieneś być w stanie:

• Opisać proces rewizji i sposób w jaki wpływa na wartość informacji finansowych.

• Ocenić rolę etyki w rachunkowości.

Wprowadzenie

• Rachunkowość - jest to proces identyfikacji, pomiaru, rejestracji, przetwarzania i raportowania ekonomicznych informacji dla celów podejmowania decyzji w formie sprawozdań finansowych.

• Rachunkowość finansowa - ogniskuje się na specyficznych potrzebach zewnętrznych decydentów takich jak : akcjonariusze, dostawcy, banki, instytucje rządowe.

Istota rachunkowości

• System rachunkowości jest serią kolejnych etapów polegających na analizie, zapisie, pomiarze, sumowaniu, klasyfikowaniu, raportowaniu i interpretowaniu zdarzeń ekonomicznych i ich efektu na organizację oraz przygotowaniu sprawozdań finansowych.

Istota rachunkowości

• System rachunkowości został zaprojektowany w ten sposób aby sprostać potrzebom podejmujących decyzje, którzy wykorzystują informacje finansowe.

• Każdy biznes (firma) na swój system rachunkowości.

• Systemy te mogą być proste albo bardzo kompleksowe, ale rzeczywista wartość systemu odzwierciedlona jest w informacji, którą ten system dostarcza.

Rachunkowość jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji

• Informacja z systemu rachunkowości jest użyteczna dla każdego, kto podejmuje decyzje mające wpływ na ekonomiczne rezultaty firmy.

• Zarządzający chcą wiedzieć czy nowy produkt będzie zyskowny.

• Właściciele chcą wiedzieć który z pracowników jest produktywny.

• Inwestorzy chcą wiedzieć czy firma jest dobrą inwestycją.

• Prawodawca chce wiedzieć jak proponowane prawo wpłynie na budżet(y).

Rachunkowość jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji

• Informacja z systemu rachunkowości jest użyteczna dla każdego, kto podejmuje decyzje mające wpływ na ekonomiczne rezultaty.

• Kredytodawcy chcą wiedzieć czy mogą przedłużyć termin kredytowania, na jak długo i czy mogą zwiększyć kwotę kredytu.

• Urząd skarbowy chce wiedzieć czy dochód do opodatkowania jest mierzony we właściwy sposób.

• Ustawodawca chce wiedzieć czy sprawozdania finansowe sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Rachunkowość jako narzędzie wspomagające podejmowanie decyzji

• Podstawowa relacja w procesie podejmowania decyzji:

• Zdarzenie analiza i zapias w rachunkowsci sprawozdania finansowe uzytkownicy

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza

• Podstawowa różnica pomiędzy rachunkowością finansowa i zarządczą leży w ich użytkownikach.

• Rachunkowość finansowa służy użytkownikom zewnętrznym.

• Rachunkowość zarządcza służy wewnętrznym użytkownikom takim jak rada nadzorcza, zarządzający i administratorzy

wewnątrz organizacji.

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza

Podstawowe pytania, które zadają sobie zarządzający o sukcesie organizacji są następujące:

Jaka jest sytuacja finansowa firmy na dany dzień?

Jak dobrze firma pracowała w ciągu danego okresu?

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza

Rachunkowość dostarcza odpowiedzi na podstawowe pytania w postaci sprawozdań finansowych.

• Bilans majątkowy - finansowy obraz na dany dzień (moment czasu).

• Rachunek zysków i strat - wykonanie w danym okresie czasu.

• Sprawozdanie o przepływie środków pieniężnych - wykonanie w danym okresie czasu.

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza

• Raport roczny - dokument przygotowany przez zarządzających i dystrybuowany wśród bieżących i potencjalnych inwestorów w celu prezentacji wyników firmy i prospektów na przyszłość.

• Raport roczny jest jednym z najpopularniejszym źródłem dostarczającym informacji finansowych wykorzystywanym przez inwestorów i zarządzających.

Rachunkowość finansowa a rachunkowość zarządcza

• Raport roczny zwykle zawiera:

• list przewodniczącego zarządu

• opis i analizę ostatnich decyzji ekonomicznych podejmowanych przez zarząd

• sprawozdania finansowe

• informację dodatkową wyjaśniającą wiele elementów sprawozdań finansowych bardziej szczegółowiej

• raport biegłego rewidenta (audytora)

• inne informacje o firmie

Bilans majątkowy

• Jakie są części składowe bilansu majątkowego ?

Bilans majątkowy

Elementy bilansu majątkowego:

• Aktywa - zasoby firmy, co do których spodziewany jest ich przyszły wzrost, lub które spowodują przyszłe przepływy pieniężne (wszystko co firma posiada)

• Zobowiązania - zobowiązania firmy wobec zewnętrznych jednostek lub roszczenia dotyczące aktywów (długi firmy)

• Kapitał własny - pozostałe roszczenia aktywów po odjęciu zobowiązań (prawa właścicieli)

Bilans majątkowy

Równanie bilansowe:

Aktywa = Kapitał własny + Zobowiązania

lub

Kapitał własny = Aktywa - Zobowiązania

Bilans majątkowy

Angora S.A.

Bilans majątkowy

grudzień 31, 2000

Aktywa Pasywa

Aktywa bieżące: Zobowiązania bieżące:

Gotówka $ 4,525 Zobowiązania handlowe $ 9,800

Należności 2,040 Zobowiązania wobec

pracowników 3,765

Razem aktywa bieżące 6,565 Razem zobowiązania $13,565

Aktywa trwałe:

Ziemia $ 9,755

Środki trwałe 6,500 Kapital wlasny

razem aktywa trwałe 16,255 Kapitał własny 9,255

Razem aktywa $22,820 Razem pasywa $22,820

============= =============

Transakcje w bilansie majątkowym

• Każda transakcja mająca miejsce w firmie wpływa na postać bilansu majątkowego.

• Każda transakcja ma wpływ na dwa elementy bilansu, tak aby zachować równość

aktywa = pasywa,

zatem równanie bilansowe

musi być zawsze

zbilansowane.

Operacje gospodarcze

• Tak jak równanie bilansowe musi się zgadzać, bilans majątkowy także musi być zawsze zbilansowany.

• Bilans majątkowy mógłby być przygotowany po każdej transakcji ale w praktyce byłby to dziwaczne i niepotrzebne.

• Zatem, bilans majątkowy przygotowywany jest miesięcznie lub dla innych okresów czasu.

Analiza transakcji finansowych

• Transakcje zapisywane są na kontach, które sumują wszystkie zmiany dla danego aktywa, zobowiązania czy kapitału własnego.

• Obroty jest to suma wszystkich zapisów po jednej stronie na koncie.

Analiza transakcji finansowych

• Dla każdej transakcji księgowy musi ustalić:

• które konto zostaje zmienione

• czy salda się zwiększają czy też zmniejszają

• kwotę o którą zmienia się zapis na koncie.

Analiza transakcji finansowych

Podstawowe definicje:

• Zapasy - dobra trzymane przez firmę na sprzedaż klientom

• Zobowiązania bieżace - zobowiązanie, które wynika z zakupu dóbr lub usług na kredyt

• Zapis połączony - transakcja, która wpływa równocześnie na więcej niż dwa konta

• Wierzyciel - ktoś, komu jednostka jest winna pieniądze

• Dłużnik - ktoś kto jest winny pieniądze

Typy własności

• Trzy podstawowe formy spółek:

• Spółki kapitałowe (akcyjna i z o.o.)

• Spółka osobowe

(cywilna, komandytowa,

jawna)

• Jednostki prawne

prowadzone przez

osobę fizyczną

Typy własności

Jednostki prowadzone przez osobę fizyczną

• Oddzielne jednostki z jednym właścicielem

• Zwykle są to małe firmy handlowe lub usługowe

• Firmy te są samodzielnymi jednostkami oddzielonymi od jest właścicieli.

Typy własności

Spółki osobowe

• Organizacja która łączy dwóch lub więcej partnerów

• Dentyści, doktorzy, prawnicy działają często jako spółki osobowe. Niektóre spółki mogą być dużymi, międzynarodowymi firmami.

• Spółka jest samodzielna jednostką oddzielona od jej właścicieli (partnerów).

Typy własności

Spółka kapitałowa

• „Sztuczna” jednostka stworzona zgodnie z przepisami prawa handlowego

• W spółkach kapitałowych inwestorzy mają o ograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania firmy.

• Inwestor ryzykuje tylko utratę kwoty zainwestowanej w spółkę kapitałową. Wierzyciel nie może domagać się spłaty zobowiązań firmy przez poszczególnego inwestora.

Typy własności

Zarządzanie firmą:

• Jednostka prowadzona przez osobę fizyczną - Właściciel aktywnie zarządza bieżącymi sprawami firmy.

• Spółki osobowe - Partnerzy zwykle są odpowiedzialni za zarządzanie bieżącymi sprawami firmy.

• Spółki kapitałowe - Inwestorzy zwykle nie uczestniczą w zarządzaniu bieżącą działalnością .

Charakterystyka spółek

Spółki kapitałowe

• cechy dodatnie

• ograniczona odpowiedzialność

• łatwy transfer własności

• łatwość w pozyskaniu nowego kapitału

• ciągłość istnienia - jednostka istnieje gdy zmieniają się jej właściciele

Charakterystyka spółek

• Spółki kapitałowe

• Cechy negatywne

• możliwość podwójnego opodatkowania

Charakterystyka spółek

Spółki osobowe i jednostki prowadzone przez osobę fizyczną

• Cechy pozytywne

• brak podatków na poziomie spółki

Charakterystyka spółek

Spółki osobowe i jednostki prowadzone przez osobę fizyczną

• Cechy negatywne

• nieograniczona odpowiedzialność

• trudność w transferze własności

• trudności w pozyskaniu dodatkowego kapitału

• brak ciągłości istnienia - zmiana partnera powoduje zakończenie działalności jednostki

Rachunkowość kapitału własnego

Spółki prawa cywilnego i prawa handlowego

• Kapitał własny w spółkach prawa cywilnego nazywamy kapitałem właściciela.

• Kapitał własny w spółkach

akcyjnych nazywamy

kapitałem akcyjnym.

• Kapitał własny w spółkach z o.o.

nazywamy kapitałem zakładowym.

Rachunkowość dla kapitału własnego

• W spółce akcyjnej kapitał własny zainwestowany przez właścicieli na początku i w ciągu istnienia spółki nazywany jest kapitałem akcyjnym.

• Kapitał akcyjny składa się z dwóch części:

• kapitał akcyjny wg. wartości nominalnej (podstawowy)

• kapitał przewyższający wartość nominalną akcji (kapitał agio)

Wartość nominalna akcji

• Wartość nominalna (Par value, stated value) - wartość jednej akcji (wydrukowana na akcji)

• Akcje są zwykle sprzedawane po cenie większej niż ich wartość nominalna.

• Kapitał agio - różnica pomiędzy kwotą uzyskaną ze sprzedaży akcji a wartością nominalną akcji.

Wartość nominalna akcji

• Następujące formuły pokazują elementy kapitału akcyjnego:

• Kapital akcyjny = kapital o wartosci nominalnej + kapital agio

• Kap akc = liczba sprzedanych akcji + cena sprzedazy za akcje

Wartość nominalna akcji

• Następujące formuły pokazują elementy kapitału akcyjnego: :

• Kap agio = kap akc - kap akc o wart nominalnej

• Kap akc = liczba wyemitowanych akcji * srednia cena akcji

Wartość nominalna akcji

• Wartość nominalna była początkowo miarą zabezpieczenia inwestorów ponieważ określa ona minimalna kwotę zobowiązania inwestora.

• Kredytodawcy są pewni, że spółka ma przynajmniej minimalną wartość kapitału własnego, ponieważ inwestorzy zgodzili się zapłacić przynajmniej wartość nominalną akcji.

Wartość nominalna akcji

• Niektórzy inwestorzy kupują akcje bezpośrednio od firmy

• Firma rejestruje wzrost gotówki i wzrost kapitału własnego (o wartości nominalnej i agio).

• Zwykle transakcje dotyczące akcji dokonywane są przez dwie lub więcej osób fizycznych/prawnych.

• W tym przypadku spółka nie dokonuje rejestracji - jedyna zmiana następuje w zapisach dotyczących własności akcji.

Akcjonariusze i zarząd spółki

• W spółkach akcyjnych zarządzanie firmą zostało oddzielone od właścicieli akcji.

• Zarząd spółki jest elementem, który łączy akcjonariuszy i menadżerów.

• Zarząd odpowiedzialny jest za zapewnienie, że menadżerowie działają zgodnie z interesem akcjonariuszy.

Akcjonariusze i zarząd spółki

• Relacje pomiędzy akcjonariuszami, zarządem i menadżerami zostały przedstawione poniżej:

• Akcjonariusze wybieraja zarzad spolki zatrudniaja menadzerow

Akcjonariusze i zarząd spółki

• Zarząd zostaje wybrany przez akcjonariuszy.

• Często prezesi zarządu i vice-prezesi wybierani są przez zarząd.

• Menadżerowie zatrudniani są przez zarząd.

• Dlatego interesy menadżerów i akcjonariuszy są zwykle reprezentowane w zarządzie spółki.

Znaczenie rewidentów

• Zarządzający firmą są odpowiedzialni za przygotowywanie sprawozdań finansowych. Mogą oni mieć jednak powody aby pokazać firmę w lepszym świetle niż ona faktycznie jest.

• Inwestorzy muszą polegać na menadżerach i wierzyć, że informacje, które prezentują w

sprawozdaniach finansowych

są prawdziwe i pokazują

rzetelny i wierny obraz

sytuacji firmy.

Znaczenie rewidentów

• Jednym ze sposobów zapewnienia, że sprawozdania finansowe są przygotowane rzetelnie jest zatrudnienie niezależnego, zewnętrznego eksperta. Biegły rewident bada informacje wykorzystywane przez zarządzających do przygotowania sprawozdań finansowych i sprawdza wiarygodność tych sprawozdań.

• Innym sposobem zapewnienia rzetelności sprawozdań finansowych jest uczynienie błędnego prezentowania informacji w sprawozdaniach nielegalnym (karalnym).

Biegły rewident

• Biegły rewident - otrzymuje tytuł poprzez połączenie kształcenia, odpowiedniego doświadczenia zawodowego i zdania właściwych egzaminów

• Egzamin zdaje się z czterech podstawowych obszarów :

• auditing

• teoria rachunkowości

• prawo

• praktyka rachunkowości (podatki, rachunek kosztów)

Stowarzyszenia Księgowych i Krajowa Izba Biegłych Rewidentów

• Przygotowanie rzetelnych sprawozdań finansowych wymaga księgowych, którzy posiadają:

• wiedzę techniczną aby ocenić sprawozdania finansowe i ich jakość

• reputację przekazywania prawdziwych informacji zainteresowanym jednostkom czy zarządzający przygotowali rzetelne sprawozdania finansowe

• Profesja księgowych ma takie osoby.

Opinia biegłego rewidenta

• Audit (rewizja finansowa) - badanie transakcji i sprawozdań finansowych zgodnie z ogólnie przyjętymi standardami rewizji finansowej (normy)

• Audit zawiera:

• testowanie zapisów księgowych

• testowanie systemu kontroli wewnętrznej

• inne procedury kontrolne jeśli uznane są za potrzebne

Opinia biegłego rewidenta

• Wynik rewizji opisany jest w opinii biegłego rewidenta.

• Opinia biegłego rewidenta jest znana jako niezależna opinia.

• Opinia biegłego rewidenta

dołączana zostaje do

sprawozdań finansowych

badanej jednostki.

Profesja księgowych

• Firmy księgowe:

• Usługi, które oferują to między innymi auditing, przygotowywanie rozliczeń podatkowych, konsulting.

• Firmy różnią się wielkością i zakresem oferowanych usług.

• Małe firmy księgowe zajmują się zwykle rozliczeniami podatkowymi i bieżącym prowadzeniem zapisów księgowych

• Duże firmy wykonują wiele różnych usług. Niektóre z tych firma mają tysiące partnerów i biura w wielu krajach.

Profesja księgowych

“Big Five” - firmy księgowe:

• Arthur Andersen & Co.

• Deloitte & Touche

• Ernst & Young

• KPMG Peat Marwick

• Price Waterhouse Coopers

Etyka księgowego

• Księgowi muszą postępować z normami etyki zawodowej.

• Szczególnie normy dotyczą kompetencji, tajności, obiektywności i niezależności.

• Inne organizacje księgowych także tworzą swoje kody etyczne.

Wykład 2

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału powinieneś:

• wyjaśnij w jaki sposób dokonuje się pomiaru zysku przy wykorzystaniu metody kasowej i rachunkowości typu memoriałowego.

• wykorzystać zasadę konserwatyzmu,realizacji i współmierności do pomiaru przychodów i kosztów

• przygotować rachunek zysków i strat oraz pokazać relację między nim a bilansem majątkowym.

• Przygotować sprawozdanie o przepływie środków pieniężnych i pokazać czym się ono różni od rachunku zysków i strat.

Cele zajęć

• Po przestudiowaniu tego rozdziału powinieneś:

• Policzyć dywidendy i przygotować sprawozdanie o zysku zatrzymanym.

• Obliczyć wskaźniki dotyczące akcji jak EPS, P/E.

Wprowadzenie

• Zysk jest obliczony jako różnica pomiędzy przychodami i kosztami.

• Zysk jest miara wykonania lub inaczej środkiem oceny wyników firmy.

• Księgowi zgodzili się wykorzystywać zasady rachunkowości memoriałowej w przeciwieństwie do zasad rachunkowości kasowej.

Wprowadzenie do pomiaru zysku

• Księgowi zgodzili się, że zysk powinien być mierzony w ten sam sposób przy wykorzystaniu zbioru zasad.

• Ten zbiór zasad pozwala podejmującym decyzję na porównanie wyników działalności dwóch lub więcej firm ponieważ zysk netto obliczany jest w podobny sposób.

Cykl operacyjny

• Cykl operacyjny - czas w którym gotówka jest wykorzystywana do zakupu zapasów i usług, które następnie sprzedawane są klientom firmy, którzy z kolei płacą za swoje zakupy gotówką.

• Gotowka zakup towary sprzedaz naleznosci zaplata gotowka...

Okres dla pomiaru zysku

• Firmy powinny dokonywać pomiaru zysku dla pewnego okresu czasu.

• Najbardziej popularnym okresem czasu dla pomiaru zysku jest rok kalendarzowy, który często jest zgodny z rokiem finansowym.

• Rok finansowy zwykle kończy się 31 grudnia. Jest to najniższy punk działalności gospodarczej.

Okres dla pomiaru zysku

• Firmy także przygotowują sprawozdania dla okresów krótszych niż rok finansowy, są to okresy kwartalne, miesięczne, tygodniowe.

Przychody i koszty

• Przychody- wzrost w kapitale własnym wynikający ze wzrostu w aktywach otrzymanych w zamian za odstawę dóbr lub usług.

• Koszty - zmniejszenie się kapitału własnego z powodu dostarczenia dóbr i

usług odbiorcy.

Przychody o koszty

• Zysk - nadwyżka przychodów nad kosztami

• przychody - koszty = zysk

• Zyski zatrzymane (niepodzielone) - dodatkowy kapitał własny wynikający z wypracowanego zysku

• przychody zwiększają kapitał własny.

• Koszty zmniejszają kapitał własny.

Pomiar zysku

• Zysk może być zmierzony w różny sposób.

• Najbardziej popularna metoda pomiaru zysku polega na zastosowaniu zasad rachunkowości memoriałowej lub kasowej.

Zasada memoriałowa a zasada kasowa

• Rachunkowość typu memoriałowego - rejestruje przychody i koszty w okresie gdy faktycznie nastąpił przychód lub pojawiły się koszty nawet wtedy, gdy nie nastąpił przepływ gotówki

• Rachunkowość typu kasowego - rejestruje przychody i koszty tylko wtedy, gdy gotówka zmienia właściciela (następuje przypływ gotówki).

Zasada memoriałowa a zasada kasowa

• Zasada memoriałowa :

• przychody ewidencjonowane są gdy są zrealizowane.

• Np. sprzedaż na kredyt rejestrowana jest jako przychód ze sprzedaży nawet wtedy, gdy sprzedający nie dostanie w danym momencie zapłaty.

• Koszty ewidencjonowane są wtedy gdy są poniesione.

• Np. Zakup materiałów biurowych przeznaczonych natychmiast do zużycia ewidencjonowany jest jako koszt pomimo tego, że kupujący w momencie zakupu nie płaci za nie gotówką.

Zasada memoriałowa a zasada kasowa

• Zasada kasowa:

• Przychody ewidencjonowane są gdy następuje przypływ gotówki związany z tą sprzedażą.

• Koszty ewidencjonowane są wtedy następuje przypływ gotówki związany z zakupem.

Zasada memoriałowa a zasada kasowa

• Rachunkowość typu memoriałowego jest standardem dla pomiaru zysku.

• jest bardziej kompletną metodą pomiaru wykonania firmy

• przypisuje które koszty można przeciwstawić przychodom

• ujawnia koszty do rozliczenia w czasie

Zasada realizacji przychodów

• Zasada realizacji - test aby określić czy przychody powinny zostać ujawnione w sprawozdaniach finansowych

• Aby przychody były zrealizowane:

• dobro lub usługa musi dostać oddana do dyspozycji odbiorcy

• firma powinna powinna zaewidencjonować wpływ gotówki lub wzrost należności (prawo do zapłaty) za sprzedane dobro lub usługę

Przychody - zasady ewidencji

• Dla większości firm handlowych ewidencja przychodów jest prosta - przychody są zrealizowane w momencie sprzedaży, to jest wtedy gdy klient płaci i odbiera zakupione dobro lub usługę.

Przychody - zasady ewidencji

• W innych firmach moment wykonania usługi i zapłaty za nią może się różnić.

• Zapłata za prenumeratę czasopism dotrzymywana jest wcześniej nie moment dostarczenia czasopisma.

• Regularne dostawy są wysyłane odbiorcy w ciągu miesiąca, wystawienie faktury następuje jednak ostatniego dnia miesiąca.

Zasada współmierności

Dwa typy wydatków:

• Koszty produktu - te, które są powiązane z przychodami zrealizowanymi w tym samym okresie

• Koszt towarów sprzedanych

• bez sprzedaży nie ma koszty związanego z zakupem sprzedanych towarów.

• Koszty okresu - te, które powiązane są z danym okresem czasu

• Koszty czynszu lub koszty administracyjne

• Czynsz musi być zapłacony nawet gdy nie ma sprzedaży.

Zasada współmierności

• Zasada współmierności przychodom danego okresu przeciwstawiamy koszty, które zostały poniesione na ich osiągnięcie

• Koszty do rozliczenia w czasie - koncepcja, która polega na traktowaniu zakupionych dóbr i usług jako aktywa, ponieważ koszt z nimi związany pojawi się w dalszych okresach.

• Np.. Czynsz za jeden rok z góry.

Zasada współmierności

• Innym przykładem kosztów rozliczanych w czasie jest amortyzacja.

• Jest to systematyczne opisywanie zużycia aktywa trwałego w koszty okresu, w którym środek ten był wykorzystywany.

• Zużycie zakupionego aktywa w ciągu danego okresu czasu.

Naliczenie wygasłych kosztów

• Aktywa takie jak zapasy, czynsz zapłacony z góry czy środki trwałe mogą być traktowane jako koszty przyszłych okresów i ewidencjonowane jako koszty w dalszych okresach czasu.

• Jeśli te wartości zużyte zostają w momencie ich zakupu, wtedy odpisywane są bezpośrednio w koszty bez rozliczania ich w czasie.

Naliczenie wygasłych kosztów

• Rachunek zysków i strat jest sposobem wyjaśnienia zmian w sytuacji firmy pomiędzy momentami bilansowymi.

• Równanie bilansowe może zostać przekształcone aby pokazać że przychody i koszty są częścią kapitału własnego.

• Rachunek zysków i strat akumuluje zmiany i prezentuje je w jednym miejscu.

Naliczenie wygasłych kosztów

Równanie bilansowe:

Aktywa = Zobowiązania + Kapitał własny

Aktywa = Zobowiązania + Kapitał własny + Zyski zatrzymane

Aktywa = Zobowiązania +

Kapitał własny + Przychody - Koszty

Rachunek zysków i strat

• Rachunek zysków i strat - sprawozdanie o wszystkich przychodach i kosztach dotyczących specyficznego okresu czasu.

• Zysk netto - różnica pomiędzy przychodami a kosztami, po odliczeniu podatku dochodowego gdy przychody są większe niż koszty.

• Strata netto - nadwyżka kosztów na przychodami

Rachunek zysków i strat

Firma Wawa

Rachunek zysków i strat

za rok kończący się 31 grudnia 2000

Sprzedaż $98,600

Koszty:

Wynagrodzenia $45,800

Czynsz 12,000

Energia 6,500

Amortyzacja 5,000

Razem koszty 69,300

Zysk netto $29,300

==============

Rachunek zysków i strat

• Rachunek zysków i strat musi zawsze zawierać informacje o okresie dla którego został sporządzony (miesiąc, kwartał, rok)

• Podejmujący decyzje wewnątrz jak i zewnątrz organizacji wykorzystują rachunek zysków i strat do oceny wykonania firmy za dany okres czasu.

• Śledząc zysk netto z okresu na okres podejmujący decyzje mogą ocenić sukces firmy.

Relacja pomiędzy rachunkiem zysków i strat a bilansem majątkowym

• Bilans majątkowy pokazuje pozycje finansowa na danym moment bilansowy (dzień).

• Rachunek zysków i strat pokazuje zdarzenia mające miejsce w ciągu danego okresu czasu i wyjaśnia zmiany, które miały miejsce pomiędzy momentami bilansowymi.

Sprawozdanie o przepływie śro-dków pieniężnych (Cash-flow)

• Rachunek zysków i strat nie mierzy efektywności jednostki w generowaniu gotówki, zwłaszcza, gdy wykorzystywane są zasady rachunkowości memoriałowej. Sprawozdanie o przypływie środków pieniężnych służy do pokazania zmian w zapasach gotówki.

• Zatem w pewnym stopniu księgowi wykorzystują rachunkowość typu memoriałowego i kasowego.

• Memoriał używany jest dla rachunku zysków i strat.

• Zasada kasowa wykorzystywana jest dla Cash-flow.

Sprawozdanie o przepływie
środków pieniężnych

• Cash-flow - sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych (wpływach i wydatkach) w danym okresie czasu.

• Sumuje działania dla danego okresu, sprawozdanie musi zawierać oznaczenie czasu, dla którego zostało sporządzone..

• Zawiera szczegóły dotyczące zmian gotówki w podobny sposób jak rachunek zysków i strat opisuje zmiany w zyskach zatrzymanych.

Sprawozdanie o przepływie
środków pieniężnych

• Budowa sprawozdanie o środkach pieniężnych:

• Wypisz wszystkie zdarzenia, które miały wpływ na zmniejszenie się lub zwiększenie się stanu gotówki.

• Rozdziel każdy z przepływów dla następujących kategorii:

• działalność operacyjna

• działalność inwestycyjna

• działalność finansowa

Sprawozdanie o przepływie
środków pieniężnych

• działalność operacyjna - sprzedaż i zakup lub produkcja dóbr lub usług

• wpływ należności od odbiorców

• zapłata za zakupione dobra, usługi, pracę

• zapłata czynszu, podatków, odsetek

Sprawozdanie o przepływie
środków pieniężnych

• Działalność inwestycyjna - zakup i sprzedaż długoterminowych aktywów i długoterminowego majątku finansowego.

• Zakup budynku na magazyn

• Sprzedaż działki

• Sprzedaż wyposażenia

Sprawozdanie o przepływie
środków pieniężnych

• Działalność finansowa - pozyskiwanie zasobów finansowych od właścicieli i kredytodawców i spłaty pożyczek

• emisja i sprzedaż akcji

• wyplata dywidend

• emisja i sprzedaż obligacji

• pożyczka z banku

Rachunkowość dla dywidend i zysku zatrzymanego

• Przychody i koszty ewidencjonowane są na koncie Wynik finansowy. Wynik finansowy przeksięgowywany jest na konto Wynik niepodzielony z lat ubiegłych (zyski zatrzymane).

• Zysk netto zwiększa zyski zatrzymane.

• Starata netto zmiejsza zyski zatrzymane.

Dywidendy

• Dywidendy gotówkowe - wypłaty gotówki akcjonariuszom zmniejszające zyski zatrzymane

• firmy wypłacają akcjonariuszom dywidendy aby zapewnić osiągnięcie oczekiwanej stopy zwrotu z inwestycji.

• Pomimo tego, że wypłata dywidend powoduje zmniejszenie zysków zatrzymanych nie jest traktowana jak koszty.

• Zyski zatrzymane określają skumulowane zyski firmy przez czas jej trwania pomniejszone o skumulowane straty firmy dla okresu jej trwania..

Dywidendy gotówkowe

• Wypłaty gotówkowe ograniczone są do wysokości dostępnej gotówki w firmie w momencie ich wypłaty.

• Wiele firm nie wypłaca dywidend gotówkowych.

• Te firmy wykorzystują gotówkę aby finansować rozwój firmy.

• Zarząd decyduje czy w w jakiej wysokości dywidendy gotówkowe zostaną wypłacone akcjonariuszom.

Transakcje dotyczące dywidend

Trzy ważne daty:

• Data deklaracji - zarząd ogłasza zamiar wypłaty dywidend

• Data rejestracji - data określenia własności akcji

• Data płatności - wypłata dywidend akcjonariuszom

Transakcje dotyczące dywidend

• W rachunkowości ewidencjonowane sa następujące transakcje dotyczące dywidend.

• W momencie deklaracji akcjonariusze staja się wierzycielami ponieważ dywidendy staja się legalnym zobowiązaniem firmy.

• Zobowiązanie się zmniejsza gdy gotówka jest wypłacona.

• Jeśli rok finansowy kończy się pomiędzy datą deklaracji a wypłatą to kwota ta wykazywana jest jako zobowiązanie z tytułu dywidend w bilansie majątkowym firmy.

Sprawozdanie o zysku zatrzymanym

• Sprawozdanie o zysku zatrzymanym - zawiera informacje o saldzie początkowym „Zyski zatrzymane” a następnie opis wszystkich zmian, które miały miejsce w ciągu okresu finansowego w zyskach zatrzymanych (rachunek zysków i strat, dywidendy)

Sprawozdanie o zysku zatrzymanym

Firma Jawa

Sprawozdanie o zysku zatrzymanym

za rok kończący się 31 grudnia, 2000

Zyski zatrzymane, styczeń 1, 2000 $108,600

Zysk netto za rok 29,300

Razem $137,900

Dywidendy gotówkowe zadeklarowane 10,000

Zyski zatrzymane, grudzień 31, 1997 $127,900

===============

Sprawozdanie o zysku zatrzymanym

• Sprawozdanie o zysku zatrzymanym może być dodane na dole rachunku zysku i strat, tworząc informacje o zysku i zysku zatrzymanym.

• To sprawozdanie może być rozpisane wykorzystując równanie bilansowe w następujący sposób:

Aktywa = Zobowiązania + Kapitał zainwestowany + Zyski zatrzymane

Saldo początkowe + Przychody - Koszty - Dywidendy =

Saldo końcowe

Sprawozdanie o zysku zatrzymanym

Firma Jawa

Sprawozdanie o zysku zatrzymanym

za rok kończący się 31 grudnia, 2000

Sprzedaż zł 98,600

Koszty:

Wynagrodzenia zł45,800

Koszty czynszu 12,000

Koszty energii 6,500

Amortyzacja 5,000 69,300

Zysk netto zł 29,300

Zyski zatrzymane, styczeń 1, 2000 108,600

Razem zł137,900

Dywidendy zadeklarowane 10,000

Zyski zatrzymane , grudzień 31, 2000 zł127,900

==============

Prezentacja danych finansowych

• Księgowi zwykle stosują pewne konwencje zapisu w sprawozdaniach finansowych:

• Księgowi zazwyczaj umieszczają sumy pośrednie po prawej stronie kolumny w której znajdują się wielkości końcowe (zobacz poprzedni slajd).

• Oznaczenie waluty znajduje się przy pierwszej licznie w kolumnie oraz przy niektórych sumach pośrednich oraz przy sumach końcowych.

• Podwójne podkreślenie służy zaznacza zwykle wynik końcowy.

Rozdział 3

System rachunkowości podwójnej

• Firmie występują codziennie tysiące transakcji.

• Księgowi muszą rejestrować wszystkie transakcje w systematyczny sposób.

• Księgowy wykorzystują system zapisu podwójnego, w którym przynajmniej dwa konta zmieniają salda.

System rachunkowości podwójnej

• Każda transakcja musi zostać zanalizowana aby określić które konta się zmieniają , jak się zmieniają (zwiększają się lub zmniejszają się) i o jaka kwotę się zmieniają.

• Równanie bilansowe może zostać wykorzystane dla celów tej analizy, ale zapis tylu transakcji w podany sposób jest niemożliwe.

• W praktyce księgowy używają rejestrów.

Rejestry

• Rejestry - to grupa powiązanych ze sobą kont

• Pomyśl o rejestrze jako o zeszycie, którego każda kartka to pojedyncze konto.

• Rejestr jest „książką” firmy.

• Rejestr ogólny - zbiór kont, które uwzględniane sa w sprawozdaniach finansowych.

Rejestry

• Uproszczona wersją rejestru jest konto zwane kontem teowym dlatego, że ma postac litery T.

• Linia pionowa oddziela stronę prawa od lewej.

• Linia pozioma oddziela nazwę konta.

Nazwa konta

--------------------

Dt | Ct

Wn | Ma

Rejestry

• Saldo - różnica pomiędzy sumą zapisów po stronie DT i sumą zapisów po stronie CT.

• Aktywa zapisywane są po stronie DT

• zwiększenia - strona DT

• zmniejszenia - strona CT

• Zobowiązania i kapitał własn zapisywane sa po stronie CT

• zwiększenia - strona CT

• zmniejszenia - strona DT

Konta

• Konta teowe i równanie bilansowe:

Aktywa = Zobowiązania + Kapitał własny

Aktywa: rosna po lewej, maleja po prawej stronie, zobowiazania i kapital wlasny - odwrotnie.

Debet i Credit

• Debit (Dt) - zapis lub saldo po lewej stronie konta

• Credit (Ct) - zapis lub saldo po prawej stronie konta

• Paniętaj:

• Dt jest zawsze lewą stroną konta

• Ct jest zawsze prawa strona konta

Zapis transakcji

• Etapy zapisy transakcji: transakcja > dokument >dziennik > rejestr > zestawienie obrotow i sald >sprawozdania finansowe

Zapis transakcji

• Zapis rozpoczyna się w momencie pojawienia się dokumentu źródłowego - podstawy zapisu księgowego.

• Faktura sprzedaży FA sprzedaż

• Czek

• Faktura zakupu FA zakup

• Wydanie na zewnątrz WZ

• Kasa wpłaci KW

Zapis transakcji

• Drugi etap to zapis w dzienniku firmy który jest chronologicznym zapisem wszystkich transakcji, które mają wpływ na zmianę składników bilansu majątkowego.

• Najczęściej występuje dziennik główny - kalendarz wszystkich transakcji w firmie.

Zapis transakcji

• Trzeci etap to zapis w rejestrze (na kontach).

• Dokonuje się zapisu na właściwych kontach w rejestrze.

• Informacje uaktualniane są okresowo.

Zapis transakcji

• Etap czwarty to przygotowanie zestawienie obrotów i sald.

• Zestawienie obrotów i sald - proste wyszczególnienie wszystkich kont w rejestrze firmy wraz z ich obrotami i saldami.

• Pomaga w weryfikacji dokładności zapisów księgowych i w sporządzaniu sprawozdań finansowych

Zapis transakcji

• Ostatni etap to przygotowanie sprawozdań finansowych.

• Firmy przygotowują sprawozdania okresowe.

• Okres sporządzenia sprawozdań finansowych zależy od potrzeb ich użytkowników ( co najmniej raz w roku) .

Zapis w dzienniku firmy

• Dziennik firmy - analiza wpływu transakcji na konta, zwykle z dołączonym opisem. Chronologiczny, dzień po dniu zapis transakcji

• określenie które na którym koncie zapiszemy po stronie DT i na którym koncie zapiszemy po stronie CT.

Zapis w dzienniku

• Tradycyjnie dziennik firmy zawiera:

• datę i numer identyfikacyjny transakcji

• konta, na których zapisujemy transakcję i wyjaśnienie transakcji

• odsyłacze - numer przypisany do kont, do których przenosimy transakcje

• kwotę zapisana po stronie DT i CT

Zapis w dzienniku

• Tradycyjnie dziennik firmy zawiera:

.

Data Lp. Konto i wyjaśnienie Id Dt Ct

2000

12/31 1 Gotówka 100 400,000

Kapitał własny 300 400,000

12/31 2 Gotówka 100 100,000

Zobowiązania wekslowe 202 100,000

2001

1/2 3 Zapasy 130 150,000

Gotówka 100 150,000

Plan kont

• Plan kont - numerowana luz zakodowana lista wszystkich tytułów kont

• Powoduje ułatwienie zapisu

Plan kont

• Przykład planu kont:

Numer Tytuł Numer Tytuł

Konta Konta konta Konta

100 Gotówka 202 Zobowiązania wekslowe

120 Należności 203 Zobowiązania bieżące

130 Zapasy 300 Kapitał własny

140 Przedpłaty czynszu 400 Zyski zatrzymane

170 Wyposażenie 500 Przychody ze sprzedaży

170A Umorzenie 600 KWS

601 Koszty czynszu

602 Amortyzacja

Inne formy zapisu transakcji

• Rejestr nie zawsze wygląda jak konto

• jedna z forma zapisu dostarcza następujących informacji:

• datę

• wyjaśnienie

• odnośniki do dziennika

• Dt

• Ct

• sumę narastająco

Inne formy zapisu transakcji

• Sumy narastająco dostarczają informacji o stanie konta na danym moment bilansowy.

Gotówka Kont nr. 100

Data Wyjaśnienie Ref. Dt Ct Bilans

narastająco

1997

12/31 1 400,000 400,000

12/31 2 100,000 500,000

1998

1/2 3 150,000 350,000

Analiza i zapis transakcji

• Typy zapisów na kontach:

• zapis prosty - zapis, który dokonywany jest na dwóch kontach

• zapis łączony - zapis transakcji na więcej niż dwóch kontach

• Pamiętaj: bez względu na to czy zapis jest prosty czy łączony suma zapisów po stronie DT i CT musi być zawsze taka sama.

Transakcje dotyczące przychodów i kosztów

• Zyski zatrzymane to zakumulowane przychody minus koszt, ale nie można bezpośrednio zwiększać tego konta o przychody i zmniejszać o koszty.

• To utrudniałoby przygotowywanie rachunku zysków i strat

• Przez oddzielne zapisy przychodów i kosztów otrzymany dokładniejsze informacje i będziemy mogli łatwiej sporządzić rachunek zysków i strat.

Transakcje dotyczące przychodów i kosztów

• Przychody i koszty są częścią zysków zatrzymanych.

Transakcje dotyczące przychodów i kosztów

• Dokonywanie zapisów na kontach wynikowych:

• Zwiększenia przychodów zapisujemy po stronie CT.

• Zmniejszenia przychodów zapisujemy po stronie DT.

• Zwiększenie się kosztów zapisujemy po stronie DT.

• Zmniejszenie się kosztów zapisujemy po stronie CT..

Transakcje dotyczące przychodów i kosztów

• Zapisy przychodów i kosztów na różnych kontach ułatwia przygotowanie sprawozdań finansowych.

• Rachunek zysków i strat dostarcza szczegółowych informacji jak zmieniły się zyski zatrzymane w ciągu danego okresu..

Przedpłaty kosztów i amortyzacja

• Przedpłaty kosztów to aktywo, które zostanie zużyte w przyszłości.

• Wygaśnięcie , lun inaczej zużyci tego aktywa powoduje powstanie kosztów.

• Rejestrując amortyzacje równocześnie zwiększamy konto o nazwie umorzenie .

• Konta takie jak umorzenie są kontami korygującymi.

Przedpłaty kosztów i amortyzacja

• Konto korygujące - oddzielne konto na którym zapisywane są zmniejszenia do konta głównego

• Wartość bieżąca (księgowa) - saldo kont w księgach firmy, wartość netto po skorygowaniu o konta korygujące

• wartość bieżąca inaczej jest nazywana wartością netto lub wartością księgową.

• Wartość netto wyposażenia to wartość początkowa (nabycia) tego wyposażenia pomniejszona o umorzenie.

Umorzenie środków trwałych

• Umorzenie (zakumulowana amortyzacja) - skumulowana suma amortyzacji naliczonej od daty oddania środka trwałego do użytkowania.

• Bilans majątkowy zawiera zwykle informacje o wartości netto środków trwałych. Wartość umorzenia środków trwałych można odszukać w informacji dodatkowej do sprawozdań finansowych.

Umorzenie środków trwałych

• Dlaczego wykorzystujemy umorzenie środków trwałych? Dlaczego po prostu nie zmniejszymy konta Środki trwałe”?

• Księgowi, chcą aby wartość początkowa środków trwałych była bardzo czytelna., ale musimy także zapisywać zmniejszenia tego aktywa..

• Umorzenie środków trwałych to wartość kosztów alokowanych na dane aktywo w okresie jego użytkowania.

Przygotowanie zestawienia obrotów i sald

• Po dokonaniu zapisów na kontach sporządzamy zestawienie obrotów i sald.

• Zestawienie obrotów i sald - lista wszystkich kont wraz z ich obrotami i saldami

• jest przygotowywane w celu kontroli rachunkowej przed sporządzeniem sprawozdań finansowych.

Przygotowanie zestawienia obrotów i sald

• Cel sporządzania zestawienia:

• Aby sprowadzić poprawność zapisu poprzez sprawdzenie czy suma zapisów po stronie debetowej równa się zapisom po stronie kredytowej.

• Przygotowanie wygodnego zestawienia wszystkich kont przez przygotowaniem sprawozdań finansowych.

Przygotowanie zestawienia obrotów i sald

przykład prostego zestawienia sald

Salda

Numer

Konta Konto Dt Ct

100 Gotówka 350,000

130 Zapasy 150,000

202 Zobowiązania wekslowe 100,000

300 Kapitał własny 400,000

500,000 500,000

=============== ===============

Przygotowanie sprawozdań finansowych

• Zestawienie obrotów i sald jest punktem wyjścia do sporządzenia bilansu majątkowego i rachunku zysków i strat.

• Konta wynikowe przenoszone są na konto „Wynik finansowy”.

• Zestawienie obrotów i sald pokazuje saldo początkowe zysków zatrzymanych, ponieważ nie dokonano jeszcze żadnych zmian na tym koncie. .

Przygotowanie sprawozdań finansowych

• Zestawienie obrotów i sald może się zgadzać, pomimo tego, że popełniono błędy.

• Zapis mógł zawierać błędną kwotę naniesiona na dwa przeciwstawne konta.

• Transakcja mogła być zapisana na złym koncie.

• W obu sytuacjach suma obrotów i sald debetowych będzie się równała odpowiednio sumie obrotów i sald kredytowych.

Wykład 4

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału będzie w stanie:

• Rozliczyć wygasłe przedpłaty kosztów.

• Rozliczyć dochody do rozliczenia w czasie.

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału będzie w stanie:

• Opisać wszystkie etapy sporządzania sprawozdań finansowych.

• Przygotować uporządkowany bilans majątkowy.

• Przygotować rachunek zysków i strat i wyliczyć wskaźniki zyskowności.

Potrzeba dokonywania korekt

• Większość transakcji zapisywana jest w momencie ich pojawienia się.

• Niektóre transakcje nie muszą dotyczyć kontaktów z otoczeniem, zatem musi istnieć sygnał z zewnątrz do ich zapisu. Zapis taki jednak musi zostać dokonany na koniec okresu sprawozdawczego.

Potrzeba dokonywania korekt

• Transakcje zewnętrzne - zdarzenia takie jak wpływ gotówki, wydatki gotówki, zakupy na kredyt kupiecki, sprzedaż kredytowa. To te transakcje, które dokonywane są codziennie w firmie i zawsze związane są z nimi kontakty firmy z jej otoczeniem.

• Każda transakcja ma dokument źródłowy.

• Dotyczy zdarzeń, które faktycznie miały miejsce

Potrzeba dokonywania korekt

• Transakcje wewnętrzne - takie zdarzenia, które dotyczą upływu czasu, który został początkowo zignorowany w zapisie zdarzeń zewnętrznych. Zapis tych transakcji dokonywany jest przez zapisy korygujące na koniec okresu sprawozdawczego.

• Nie generuje dokumentu źródłowego i nie ma widoczny dowodów, że transakcja miała miejsce

• Przykłady to amortyzacja środków trwałych czy rozliczenie wygasłych ubezpieczeń.

Potrzeba dokonywania korekt

• Zapisy korygujące - proces przypisania transakcji do właściwego okresu czasu.

• Zwykle zapisy te są przygotowywane przed sporządzeniem sprawozdań finansowych

• Zapisy dokonywane są w firmie zapisów w dzienniku

Potrzeba dokonywania korekt

• Większość jednostek wykorzystuje rachunkowość typu memoriałowego.

• Zapisy korygujące są podstawą takiego typu rachunkowości.

• Ewidencjonujemy należności i zobowiązania bez faktycznego wydania lub wpływu zasobów.

• Należności i zobowiązania zwiększają się ale żaden zasób nie zmienia właściciela.

Zapisy korygujące

• Cztery podstawowe zapisy:

• Wygaśnięcie lub zużycie środka trwałego

• Zrealizowanie przedpłat przychodów

• Naliczenie nie naliczonych kosztów

• Zaewidencjonowanie zrealizowanych przychodów

Wygaśnięcie przedpłat kosztów

• Pierwotnie gotówką płacimy za aktywo.

• Zapis korygujący ma na celu ewidencję zużycia i zredukowanie aktywa.

• Koszt jest „wygasły” ponieważ upłynął czas.

• Transakcje zewnętrzne spowodowały zarejestrowanie aktywa, zapis wewnętrzny koryguje wartość aktywa..

• Przykłady: przedpłaty czynszu, przedpłaty ubezpieczenia, amortyzacja.

Wygaśnięcie przedpłat kosztów

• Schemat dla przedpłat kosztów:

• Korekta dokonywana jest po przepływie gotówki.

• Platnosci z gory tworzy niegotowkowe aktywa w bilnasie majatkowym przez zapias korygujacy do kosztów w rachunku zyskow i strat

Przedpłaty czynszu

Przedpłata ubezpieczenia

Naliczenie amortyzacji

Częściowy bilans majątkowy dla firmy pana Jana na 31 stycznia

Zużycie materiałów

Przychody przyszłych okresów

• Przychody przyszłych okresów - przychody zapłacone i zaewidencjonowane przed momentem zrealizowania

• Płatność dokonana zostaje w zamian za przyrzeczenie dostarczenia produktu lub usługi w terminie późniejszym.

• Na przykład: gdy wydawca otrzymuje zapłatę za prenumeratę czasopisma, przychód nie będzie zrealizowany do momentu aż wydawca nie dostarczy osobie dokonującej prenumeraty czasopisma pomimo tego że otrzymał gotówkę.

Przychody do rozliczenia w czasie

Przychody przyszłych okresów

• Przychody (dochody) przyszłych okresów:

• Korekta dokonywana jest po przepływie środków pieniężnych.

• Otryzanie gotówki na poczet przyszlych uslug powoduje zobowiazania w bilansie majatkowym przeniesione przez zapis korygujacy do przychody w rachunku zyskow i strat

Przychody przyszłych okresów

• Transakcje dotyczące przedpłat kosztów i dochodów przyszłych okresów są lustrzanym odbiciem sytuacji u kupującego i sprzedającego.

• Sprzedajacy: zobowiazania przychody zrealizowane

• Kupujacy: aktywa (przdplaty) koszty

Naliczenie poniesionych kosztów

• Informacje o poniesionych a jeszcze nie zaewidencjonowanych kosztach potrzebne są do sporządzenia rachunku zysków i strat.

• Zatem zapisy korygujące dokonywane są na koniec okresu sprawozdawczego przed przygotowaniem sprawozdań finansowych.

Rachunkowość wynagrodzeń

• Wypłata wynagrodzeń dokonywana jest ba podstawie listy płac (transakcja zewnętrzna).

• Zapis jest następujący.

Wynagrodzenia 5,000

Gotówka 5,000

Rachunkowość wynagrodzeń

• Na koniec okresu księgowy powinien ocenić czy nie pojawiły się jeszcze dodatkowe koszty pracy, które powinny być wykazane w okresowych sprawozdaniach finansowych.

• W przypadku konieczności dokonania korekty naliczamy koszty wynagrodzeń na koniec okresu bez ich wypłaty pracownikom w kończącym się okresie (wypłata nastąpi w przyszłości).

Rachunkowość wynagrodzeń

Firma Mam płaci swoim pracownikom zł 5,000 tygodniowo w każdy piątek. Okres sprawozdawczy kończy się w środę. Ile firma jest winna pracownikom i jaka kwota powinna zostać zarejestrowana jako koszty na koniec okresu sprawozdawczego?

Rachunkowość wynagrodzeń

Firma płaci pracownikom zł1,000 na dzień. Musimy naliczyć koszty za trzy dni kończącego się okresu (poniedziałek, wtorek, środa) ponieważ rok księgowy kończy się trzeciego dnia tygodnia. Firma zatem musi zaewidencjonować zł 3,000 wynagrodzeń.

Wynagrodzenia 3,000

Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 3,000

Naliczenie odsetek

• Odsetki można traktować jak czynsz płacony za wykorzystywanie środków pieniężnych.

• Odsetki narastają wraz z upływem czasu, bez względu na to czy już je zapłacono czy też nie.

• Zapis dotyczący naliczenia odsetek będzie następujący:

Koszty finansowe xxx

Zobowiązania z tytułu odsetek od weksli xxx

Naliczenie powstałych kosztów

• Naliczenie powstałych kosztów:

• Korekty muszą zostać dokonane przez wydatkiem gotówki.

Cykl rachunkowości - zapis korekt

• Celem zapisu księgowego jest usystematyzowanie danych do sporządzania sprawozdań finansowych.

• Etapy cyklu rachunkowości są następujące...

Cykl rachunkowości - zapis korekt

• Każdy zapis korygujący ma wpływ przynajmniej na jedno konto wynikowe (przychody i koszty) i na jedno konto bilansowe (aktywa lub pasywa).

• Nigdy nie zmieniaj saldo gotówki w zapisie korygującym.

Arkusz roboczy

Typowe zapisy dostosowawcze

Typowe zapisy dostosowawcze

Wykład 5

Ewidencja przychodów ze sprzedaży

• Niektórzy użytkownicy sprawozdań finansowych woleliby wykazywać przychody tak szybka jak to jest możliwe.

• Inni chcieliby być pewni, że firma otrzyma płatność za sprzedane produkty.

• Księgowi muszą być ostrożni w kwestii ewidencji przychodów.

Ewidencja przychodów ze sprzedaży

• Przychody są zrealizowane gdy spełniają następujące kryteria:

• Dobra lub usługi muszą zostać oddane odbiorcy

• Firma musi otrzymać gotówkę lub inne aktywo w zamian za sprzedane dobra lub usługi

Ewidencja przychodów ze sprzedaży

• Większość przychodów jest zrealizowane w momencie sprzedaży (gdy dobra są sprzedawane i zmieniają właścicieli).

• W tym momencie spełnione są warunki ewidencji przychodów.

• Czasami dwa kryteria nie są spełnione w tym samym czasie. To jest powód zaewidencjonowania przychodów przyszłych okresów.

• Otrzymano gotówkę ale nic nie otrzymano w zamian.

Ewidencja przychodów ze sprzedaży

• Co się dzieje jeśli osiągamy przychody z realizacji długoterminowego kontraktu?

• Zwykle przychody z realizacji długoterminowego kontraktu w trakcie realizacji tego kontraktu.

• Na przykład jeśli jedna czwarta przewidywanych prac zakończona jest w pierwszym roku kontraktu to wartość sprzedaży tych prac powinna być zaewidencjonowana jako przychody ze sprzedaży.

Pomiar wartości sprzedaży

• Wartość sprzedaży mierzona jest według wartości pieniężnej aktywa otrzymanego w zamian za dostarczone dobra lub usługi.

• Zapisy w dzienniku:

Gotówka xxxx

Przychody ze sprzedaży xxxx

lub

Należności xxxx

Przychody ze sprzedaży xxxx

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Zwroty na sprzedaży - produkty zwrócone przez odbiorcę

• Odbiorca nazywa jest zwrotami na zakupach.

• Rabaty na sprzedaży - obniżki ceny sprzedaży

• Odbiorca nazywa jest rabatami na zakupach .

• Czasami zamiast zwrotu zapasów odbiorca żąda obniżenia ceny sprzedaży. Ta obniżka jest nazywana rabatami na sprzedaży.

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Sprzedaż brutto - przychody ze sprzedaży przed odjęciem zwrotów i rabatów

• Sprzedaż netto - przychody ze sprzedaży zmniejszone o zwroty na sprzedaży i rabaty na sprzedaży

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Zwykle wykorzystuje się konta korygujące o nazwie „Rabaty na sprzedaży” i „Zwroty na sprzedaży” aby zaewidencjonować udzielone rabaty i przyjęte zwroty sprzedanych produktów.

• Wykorzystuje się konto korygujące aby zarządzający mógł śledzić poziom korekt sprzedaży. Wykorzystując konto korygujące możemy łatwo odczytać wartość sprzedaży brutto.

• Zwroty następują po fakcie sprzedaży. Przez korzystanie z konta korygującego unika się zmiany zapisów pierwotnych na koncie „Sprzedaż”.

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Zapisy w dzienniku:

Aby zarejestrować sprzedaż:

Należności 900,000

Przychody ze sprzedaży 900,000

Aby zarejestrować zwroty:

Zwroty na sprzedaży 50,000

Należności 50,000

Aby zarejestrować zwroty:

Rabaty na sprzedaży 30,000

Należności 30,000

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Prezentacja w rachunku zysków i strat:

Sprzedaż brutto zł900,000

minus:

zwroty na sprzedaży 50 000

rabaty na sprzedaży 30,000

Sprzedaż netto zł820,000

========================

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Rabaty na sprzedaży wpływają na wartość raportowanych przychodów ze sprzedaży.

• Dwa rodzaje rabatów:

• Rabaty handlowe (za zakup większej partii towaru)

• Rabaty gotówkowe

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Rabaty handlowe - obniżki cen sprzedaży dla szczególnych klientów

• Rabaty handlowe są zwykle dodatkową zachętą do zakupu danego dobra.

• Przychody ze sprzedaży brutto to cena sprzedaży otrzymana po odjęciu rabatu od ceny pierwotnej.

Zwroty i rabaty na sprzedaży

• Rabaty gotówkowe - redukcje w cenie jako nagroda za szybki wpływ środków pieniężnych

• zachęca do szybkiej płatności

• zmniejsza zapotrzebowanie na gotówkę

• ogranicza ryzyko należności nieściągalnych

• Kupujący powinien korzystać z rabatów gotówkowych zawsze kiedy jest to tylko możliwe.

Zwroty i rabaty na sprzedaży

Zysk brutto na sprzedaży i koszt towarów sprzedanych

• Aby obliczyć zyskowność sprzedaży musimy znać zysk brutto na sprzedaży (marżę handlową) obliczoną jako różnica pomiędzy przychodami ze sprzedaży a kosztem zapasów sprzedanych.

• Produkty przeznaczona na sprzedaż raportowane są jako zapasy w aktywach bieżących.

• Gdy zapasy zostają sprzedane to wartość zakupu sprzedanych zapasów staje się kosztem zapasów sprzedanych. Ten koszt jest odliczany od sprzedaży aby obliczyć zysk brutto na sprzedaży

Zysk brutto na sprzedaży i koszt towarów sprzedanych
* zakupy zapasy sprzedaz zapasów (sprzedaz - kosztsz zapasow sprzedanych = zysk brutto na sprzedazy zysk br - koszty ogolne i sprzedazy = zysk netto

Podstawowe założenia rachunkowości zapasów

• Kluczem do obliczenia kosztu zapasów sprzedanych jest obliczenie wartość pozostałych zapasów.

• Wycena - proces przypisania kosztu historycznego zapasom wykazanym podczas inwentaryzacji

• Pomnóż liczbę produktów przez koszt nabycia każdego z zapasów.

System rachunkowości ciągłej i okresowej

• Istnieją dwa systemy ewidencji zapasów:

• System ewidencji ciągłej - system, który w sposób ciągły monitoruje przypływ zapasów i koszt zapasów sprzedanych

• System ewidencji okresowej - system, w którym koszt zapasów sprzedanych obliczany jest okresowo na podstawie informacji o wartości zapasów na koniec okresu obliczonej w wyniku inwentaryzacji. Nie monitoruje się w tym systemie przypływu zapasów w sposób ciągły.

System rachunkowości ciągłej i okresowej

• System ewidencji ciągłej wspomaga kontrolę zapasów i przygotowanie wewnętrznych sprawozdań finansowych.

• Wartość zapasów może być odczytana w każdym momencie.

• Inwentaryzacja zapasów musi być przeprowadzona co najmniej raz w roku bez względu na zastosowany system ewidencji zapasów.

System rachunkowości ciągłej i okresowej

• W systemie ewidencji ciągłej zapisy w dzienniku są następujące:

Zakup zapasów:

Zapasy xxx

Zobowiązania (gotówka) xxx

Sprzedaż zapasów:

Należności (gotówka) xxx

Przychody ze sprzedaży xxx

Koszt zapasów sprzedanych xxx

Zapasy xxx

System rachunkowości ciągłej i okresowej

• W systemie ewidencji ciągłej nie prowadzi się bieżącej rejestracji przypływu zapasów.

• Inwentaryzacja pozwala na ujawnianie zmian w zapasach (z różnych powodów).

Koszt zapasów sprzedanych

• Kalkulacja kosztów zapasów sprzedanych rozpoczyna się od obliczenia kosztu zapasów dostępnych do sprzedaży, który jest sumą zapasów na początek okresu i zakupów dokonanych w bieżącym okresie.

• Obliczenie kosztu zapasów sprzedanych:

Zapas na początek okresu xxx

dodaj: Zakupy xxx

Koszt zapasów dostępnych do sprzedaży xxx

minus: Zapas końcowy xxx

Koszt zapasów sprzedanych xxx

=======

Inwentaryzacja

• Inwentaryzacja zapasów musi być przeprowadzana na koniec okresu bez względu na to czy firma prowadzi system ewidencji ciągłej czy okresowej .

• Wartość zapasów obliczona po dokonaniu inwentaryzacji jest uwzględniania w obliczaniach kosztu zapasów sprzedanych.

Koszt nabycia zapasów

• Bez względu na system wyceny zapasów podstawą rachunkowości zapasów jest koszt nabycia (wytworzenia) zapasu przeznaczonego na sprzedaż.

• Co zawiera w sobie ten koszt?

• Koszt zawiera cenę fakturową lub inne koszty związane z zakupem pomniejszone o uzyskane rabaty.

Koszty transportu

• Głównym kosztem zakupu jest koszt transportu zapasów od dostawcy do odbiorcy.

• Jeśli zapasy są sprzedane na warunkach F.O.B. (free on board) destination, sprzedający pokrywa koszty transportu do miejsca wskazanego przez odbiorcę.

• Jeśli zapasy sa sprzedane na warunkach F.O.B. shipping point, kupujące pokrywa koszt transportu od miejsca wskazanego przez dostawcę.

Koszty transportu

• Koszty transportu poniesione przez odbiorcę powinny być dodane do kosztu zakupu zapasów.

• Zwykle nie jest łatwo przypisać koszy transportu do poszczególnych zapasów zatem firmy wykorzystują dodatkowe koszty nazywane „Koszty transportu”

Koszty transportu

• Koszty transportu poniesione przez odbiorcę wykazywane są w sekcji zakupów w rachunku zysków i strat.

• Koszty transportu poniesione przez dostawcę stanowią koszt okresu nazywany kosztem sprzedaży.

• Koszt ten wykazywany jest w kosztach sprzedaży w rachunku zysków i strat.

Zakupy i zwroty na zakupach

• Rachunkowość zakupów, zwrotów na zakupach i rabatów na zakupach jest odbiciem lustrzanym rachunkowości sprzedaży.

Aby zaewidencjonować zakupy zapasów:

Zakupy 900,000

Zobowiązania 900,000

Aby zarejestrować zwroty na zakupach:

Zobowiązania 80,000

Zwroty na zakupach 80,000

Zysk brutto na sprzedaży

Sprzedaż brutto zł175,000

minus: Zwroty na sprzedaży zł 2,000

Rabaty na sprzedaży 1,500 3,500

Sprzedaż netto zł171,500

minus: koszt zapasów sprzedanych:

Zapas na początek okresu zł 7,500

Zakupy zł120,000

minus: Zwroty na zakupach zł3,000

Rabaty na zakupach 1,000 4,000

Zakupy netto zł116,000

dodaj: koszty transportu 10,000

koszt zakupionych zapasów 126,000

Koszt zapasów dostępnych do sprzedaży zł133,500

minus: Zapas na koniec okresu 9,000

Koszt zapasów sprzedanych 124,500

Zysk brutto na sprzedaży 47,000

=============

Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej

• W systemie ewidencji ciągłej zakupy zapasów bezpośrednio zwiększają konto „Zapasy” a zwroty i rabaty zmniejszają konto „Zapasy”.

• W systemie ewidencji okresowej zakupy zwiększają konto „Zakupy” a zwroty i rabaty ewidencjonowane są na osobny kontach korygujących. Sprzedaż nie wpływa bezpośrednio na wartość konta „zakupy”.

Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej

• Zapisy w dzienniku w systemie ewidencji ciągłej:

Zakup zapasów:

Zapasy 900,000

Zobowiązania 900,000

Zwroty na zakupach:

Zobowiązania 80,000

Zapasy 80,000

Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej

• W systemie ewidencji ciągłej, konto „Zapasy” uaktualniane są za każdym razem gdy pojawia się transakcja związana z zapasami.

• W systemie ewidencji okresowej, wartość zapasów nie zmienia się a do końca okresu sprawozdawczego.

• W tym czasie przeprowadzana jest inwentaryzacja i dokonywany jest zapis korygujący.

Podstawowe metody wyceny zapasów

• Cztery podstawowe metody wyceny

• Identyfikacji jednostkowej

• First in, first out (FIFO), ceny najwcześniejszej

• Last in, first out (LIFO), ceny najpóźniejszej

• Średniego kosztu

Podstawowe metody wyceny zapasów

• Jeśli nie zmienia się cena jednostkowa zapasów to rezultaty zastosowania każdej z metod będą identyczne.

• Zmieniające się ceny wpływają na koszt zapasów sprzedanych i zapasy a to z kolei ma wpływ na pomiar zysków i aktywów.

• Wybór metody wyceny wpłynie na informacje raportowane w sprawozdaniach finansowych.

Metoda identyfikacji szczegółowej

• Metoda identyfikacji szczegółowej - koncentruje się na śledzeniu fizycznego przypływu sprzedanego zapasu.

• Wykorzystywana jest gdy łatwo jest śledzić przypływ zapasów

• Łatwa w użyciu

• najlepsza dla drogich, luksusowych, rzadkich zapasów takich jak samochody czy biżuteria

FIFO

• FIFO (first in, first out) - zakłada że jednostki zakupione jako pierwsze sprzedawane są jako pierwsze

• To niekoniecznie może być rzeczywisty przypływ zapasów w firmie.

• W FIFO zakłada się że najstarsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy.

• Koszt zakupu najnowszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu.

FIFO

• FIFO wykorzystuje ostatnie ceny jako wartość zapasu końcowego, zatem zapasy odzwierciedlają wartość rynkową w bilansie majątkowym.

• W okresach wzrostu cen metoda FIFO prowadzi do zawyżonych zysków ponieważ koszt najstarszych, najtańszych zapasów jest włączony do kosztu zapasów sprzedanych.

LIFO

• LIFO (last in, first out) - zakłada że zapasy kupione jako ostatnie są sprzedawane jako pierwsze

• To niekoniecznie może być rzeczywisty przypływ zapasów w firmie.

• W LIFO zakłada się że najnowsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy.

• Koszt zakupu najstarszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu.

LIFO

• LIFO wykorzystuje najstarsze ceny jako wartość zapasu końcowego w bilansie majątkowym może się zasadniczo różnić od wartości rynkowej zapasów.

• W okresach wzrostu cen metoda LIFO prowadzi do zaniżonych zysków ponieważ koszt najnowszych, najdroższych zapasów jest włączony jako pierwszy do kosztu zapasów sprzedanych.

LIFO

• Jeśli metoda LIFO jest korzystniejsza dla firm niż metoda FIFO to czemu firmy nie stosują wyłączenie LIFO?

• Z kilku powodów:

• koszt zmiany metody może być istotny.

• Zarządzający mogą być ostrożni w zawyżaniu zysków a zatem także nagród i premii.

• Zarządzający mogą się obawiać, że mniejszy zysk zmniejszy seanse na uzyskanie kredytu.

• Mniejsze zyski mogą spowodować zmniejszenie się wartości akcji

Metoda kosztu przeciętnego

• Metoda kosztu przeciętnego - oblicza koszt zapasu poprzez podzielenie wartości wszystkich zapasów przez liczbę zapasów dostępnych do

• Koszt przecietny = koszt zapasow dostepnych / liczba zapasow dostepna

Metoda kosztu przeciętnego

• Uśrednianie uwzględnia nie tylko cenę zapłaconą za zapasy ale także liczbę jednostek zakupionych.

• Zysk wykazywany przy wykorzystaniu metody kosztu przeciętnego do wyceny zapasów kształtuje się pomiędzy zyskami obliczonymi przy wykorzystaniu metoda FIFO i LIFO.

Metoda kosztu przeciętnego

Firma Maja zakupiła 5 sztuk produktu X za zł4.00 w Poniedziałek i 7 sztuk produktu X za zł4.25 w piątek. Jaki jest średni koszt na jednostkę?

Sredni koszt = (5x4 + 7x4,25)/12 = 4,15

Wykład 5 (2)

Gotówka i należności wekslowe

Trzy zagadnienia

• środki pieniężne

• rozliczenia płatności kartą płatniczą

• uzgadnianie salda środków pieniężnych w banku

• weksle

Gotówka

• Środki pieniężne i jej ekwiwalenty - wysoce płynne krótko-terminowe inwestycje, które mogą być łatwo zamienione na gotówkę.

• Do środków pieniężnych zaliczamy:

• pieniądze (banknoty i monety)

• jednostki pieniężne

• czeki w weksle obce

• metale szlachetne

Wycena środków pieniężnych

Środki pieniężne w bilansie

Zarządzanie gotówką

• Powody do troski o gotówkę.

• Pomimo tego, że saldo końcowe gotówki może być niewielkie w danym momencie, przepływy gotówki mogą być ogromne.

• Gotówka jest najbardziej płynnym aktywem, dlatego może być atrakcyjna dla oszustów i złodziei.

• Posiadanie gotówki ma ogromne znaczenie dla zapewnienia płynnego działania firmy.

• Gotówka sama w sobie nie powoduje zwiększenia zysku. Dlatego ważnym jest aby nie przechowywać dużej gotówki. Powinna ona być zainwestowana

Gospodarka kasowa - zasady

Wysokość pogotowia kasowego ustalana jest przez kierownika jednostki
Stan początkowy gotówki na dany dzień powinien być obliczony po uwzględnieniu następujących informacji:
niezbędny zapas gotówki na bieżące wydatki
gotówka podjęta z banku na pokrycie określonych rodzajowo wydatków
gotówka z bieżących wpływów do kasy
gotówka przechowywana w formie depozytu

SPN w banku

Zarządzanie gotówką

• Uzgodnić saldo bankowe gotówki z saldem w firmie oznacza że saldo końcowe rachunku w banku będzie takie samo jak to w zapisach księgowych.

• Zwykle salda końcowe rachunku bieżącego w firmie i w banku są różne.

• Czeki są ewidencjonowane w momencie ich wystawienia (a nie zrealizowania).

• Banki mogą zrealizować czeki w późniejszym terminie.

Zarządzanie gotówką

• Procedury SKW dla zabezpieczenia gotówki:

• Osoba przyjmująca gotówkę nie może jej wydatkować.

• Kasjerzy nie mogą mieć dostępu do zapisów księgowych .

• Wpływy gotówki muszą być natychmiast przyjęte i zaewidencjonowane.

• Wypłata gotówki może zostać dokonana po dokonaniu autoryzacji operacji innej osoby niż kasjer.

• Uzgadnianie salda w banku i w firmie na rachunku bankowym dokonywane jest raz w miesiącu.

Uzgadnianie salda konta rachunek bankowy

• Uzgadnianie salda - analiza wyszczególniająca elementy, które spowodowały różnicę pomiędzy saldem gotówki raportowanym przez firmę i saldem gotówki na rachunku bankowym.

• Uzgadnianie salda dokonywane jest każdego miesiąca aby się upewnić czy wszystkie wpływy i wydatki zostały uwzględnione przez bank.

Uzgadnianie salda konta rachunek bankowy

• Uzgodnienie salda odbywa się w dwóch etapach:

• Saldo w księgach:

• Dokonywane są zapisy transakcji, które już pojawiły się na wyciągu a nie ma ich zapisu w księgach firmy.

• Saldo na wyciągu bankowym:

• Koryguje się elementy nie zaewidencjonowane przez bank ale już wprowadzone w księgach firmy..

• Po korektach każda w części musi mieć identyczne saldo końcowe.

Uzgadnianie salda konta rachunek bankowy

• Podstawowa formuła:

Saldo w księgach

dodaj: kwoty otrzymane i wykazywane na wyciągu bankowym ale jeszcze nie w księgach firmy

odejmij: opłaty za obsługę rachunku

zwrócone czeki obce bez pokrycia

Skorygowane saldo rachunku bankowego

Saldo w banku

dodaj: depozyty nie zaewidencjonowane przez bank

odejmij: niezrealizowane czeki

Skorygowane saldo rachunku bankowego

Uzgadnianie salda konta rachunek bankowy

• Firma musi dokonać zapisów wszystkich transakcji, które uprzednio nie zostały wykazane w księgach firmy a pojawiły się na wyciągu bankowym.

• Nie dokonuje się zapisów w banku ponieważ te zapisy dokonane będą automatycznie po zrealizowaniu transakcji

Przykład:

Przykład:

Zapis transakcji kartą płatniczą

• Sprzedawcy przekazują wydruki bankowi lub firmie obsługującej karty płatnicze (tak jak gotówkę). Za obsługę kart pobierana jest prowizja (zwykle od 1% do 3% sprzedaży brutto). Koszt prowizji musi zostać włączony do kalkulacji sprzedaży netto.

przykład

Dokonano sprzedaży o wartości zł 10,000. Płatność dokonano przy użyciu karty kredytowej. Prowizja wynosi 3%

Gotówka 9,700

Prowizja w tyt. Obsługi kart płatniczych 300

Sprzedaż 10,000

System rachunkowości

• System rachunkowości - zbiór zapisów, procedur i wyposażenia, dzięki którym rejestrowane są wszystkie transakcji mające wpływ na sprawozdania finansowe jednostki.

• Szczególny nacisk kładzie się na częste, powtarzające się transakcje, które można podzielić na cztery podstawowe grupy:

• Wypłaty gotówki

• Wpłaty gotówki

• Zakupy zapasów

• Sprzedaż produktów

System rachunkowości

• Większość firm wykorzystuje systemy komputerowe to ewidencji transakcji gospodarczych.

• System komputerowy powinien być dobrze zaprojektowany aby spełniał swoje zadania i przyczyniał się do wzrostu bogactwa firmy.

Zasady projektowania systemu rachunkowości

• Zasada efektywności kosztowej wartość korzyści otrzymanych z systemu i uzyskane informacje musza być równe lub większe niż koszty tego systemu

• Zasada możliwości kontroli system rachunkowości musi mieć wszystkie cechy, które pozwolą na zapewnienie kontroli aktywów i poprawności sprawozdań finansowych

• Zasada odpowiedniości projektowany system musi współdziałać z organizacją i ludźmi pracującymi w firmie

• Zasada elastyczności projektowany system musi być elastyczny na wzrost liczby transakcji oraz rozwój firmy

Wykład 6

Sprzedaż kredytowa i należności bieżące

• Należności bieżące - kwoty należne firmie za dostarczone dobra lub usługi.

• Znane jako należności handlowe lub należności

Należności nieściągalne

• Należności nieściągalne (złe długi) - należności uznane za nieściągalne ponieważ dłużnicy nie mogą spłacić swoje długi

• należności nieściągalne to główny koszt udzielenia kredytu odbiorcom.

• Księgowi nazywają je kosztami złych długów.

• Wielkość należności nieściągalnych może się różnić w różnych przedsiębiorstwach i branżach.

Pomiar należności nieściągalnych

• Dwie podstawowe metody ewidencji:

• Specyficznej identyfikacji - czekaj do momentu uznania należności za nieściągalną, wtedy też odpiszesz je w koszty

• Metoda polegająca na tworzeniu rezerw - oszacuj jaka część należności będzie nieściągalna

Metoda specyficznej identyfikacji

• Metoda specyficznej identyfikacji zakłada, że należności ze sprzedaży będą ściągalne chyba że udowodni się że jest inaczej.

• Metoda ta jest wykorzystywana przez firmy z nieczęstymi przypadkami należności nieściągalnych.

• Gdy uznamy należność za nieściągalną to zmniejszamy należności i księgujemy koszty.

Pozostałe koszty operacyjne xxxx

Należności xxxx

Metoda specyficznej identyfikacji

• Wady

• nie zachowuje zasady współmierności (koszty muszą być zaewidencjonowane w tym samym okresie co przychody związane z kosztami) gdy należność uznana zostaje za nieściągalną w innym okresie niż jest moment jej ewidencji.

• Zalety

• Prosta i tania w użytkowaniu. (zgodna z zasadą efektywności kosztowej)

Metoda polegająca na tworzeniu rezerw

• Metoda polegająca na tworzeniu rezerw określa wartość należności nieściągalnych, która ma być współmierna do przychodów.

• Pozwala na zaewidencjonowanie kosztów długów w okresie gdy osiągnięte zostają przychody z nimi związane, przed faktycznym zidentyfikowaniem należności nieściągalnych w kolejnych okresach.

Metoda polegająca na tworzeniu rezerw

• Metoda rezerw ma dwa podstawowe elementy:

• Oszacowanie należności, które mogą być nieściągalne

• Konto korygujące (rezerwy na należności nieściągalne), na którym ewidencjonujemy oszacowaną wartość należności nieściągalnych i która jest odejmowana od należności bieżących aby określić wartość należności netto

• Metoda ta oparta jest na doświadczeniu i założeniu, że rok bieżący jest podobny do lat poprzednich.

Metoda polegająca na tworzeniu rezerw

• Prezentowanie należności:

Należności bieżące zł40,000

minus: rezerwy na należności nieściągalne 2,000

Należności bieżące netto zł38,000

====================

Metoda procentu sprzedaży

• Metoda procentu sprzedaży - podejście, do estymowania kosztów złych długów i należności nieściągalnych w oparciu o przeszłe relacje między sprzedażą a należnościami nieściągalnymi

• koszty złych długów wyraża się jako procent ze sprzedaży.

Metoda procentu sprzedaży

Firma J wykazywała zł150,000 sprzedaży kredytowej. W przeszłości , 2% sprzedaży kredytowej uznane zostało za nieściągalne . W ciągu roku firma J uznała za nieściągalne należności o wartości zł2,000 . Jakie będą zapisy dotyczące sprzedaży i należności nieściągalnych?

Metoda procentu sprzedaży

Aby zapisać sprzedaż:

Należności 150,000

Sprzedaż 150,000

Oszacowanie złych długów:

Pozostałe koszty operacyjne 3,000

Rezerwy na należności nieściągalne 3,000

Uznanie należności za nieściągalne:

Rezerwy na należności nieściągalne 2,000

Należności bieżące 2,000

Metoda procentu należności

• Metoda procentu należności - podejście, w którym ustala się koszty złych długów i należności nieściągalnych w oparciu o przeszłe relacje między należnościami bieżącymi a należnościami nieściągalnymi

Metoda procentu należności

• Wartość rezerw na należności nieściągalne jest przybliżona do wartości kosztów złych długów .

• Do konta „Rezerwy na należności nieściągalne” dodaje się taką wartość aby otrzymać właściwą (oczekiwaną) wartość rezerw na należności nieściągalne.

Metoda procentu należności

• Obliczenie rezerw na należności nieściągalne:

• Podziel średnie koszty złych długów przez średnią wartość należności bieżących aby obliczyć procent złych długów.

• Wykorzystaj obliczony procent do obliczenia salda końcowego rezerw na należności nieściągalne (procent* należności bieżące).

• Przygotuj zapis korygujący aby uzupełnić konto rezerwy tak aby otrzymać wyliczone saldo końcowe.

Metoda starzenia się należności

• Metoda starzenia się należności - analiza czasowa poszczególnych należności od odbiorców

• Im dłuższy czas upłynął od daty sprzedaży tym mniejsze prawdopodobieństwo spłaty należności.

• Metoda starzenia się należności pozwala na estymację „Rezerw na należności nieściągalne” podobnie jak w przypadku metody procentu należności bieżących.

Metoda starzenia się należności

Tabela starzenia się należności:

1-30 dni 31-90 dni powyżej 90 dni Należności

bieżące

razem zł70,000 zł30,000 zł2,000

Procent 1% 2% 90%

zł 700 zł 600 zł1,800 zł3,100

=================== =================== ================= ===============

zł3,100 jest saldem końcowym na koncie rezerwy na należności nieściągalne. Należy dokonać zapisu korygującego aby otrzymać powyżej wyliczone saldo.

Otrzymanie należności wcześniej uznanych za nieściągalne

• Czasami należności, które uznane zostały za nieściągalne zostają spłacone

• Gdy tak się stanie należy dokonać zapisu zmniejszającego rezerwy na należności nieściągalne.

Wskaźniki finansowe

Wskaźniki oceny płynności i zyskowności

Wskaźniki finansowe

• Wskaźnik finansowy jest obliczany przez podzielenie jednej liczby przez drugą.

• Dla każdego zbioru sprawozdań finansowych możemy policzyć setki wskaźników finansowych.

Wskaźniki płynności

• Porównanie wartości gotówki z kwotą długu firmy pozwala na oszacowanie płynności firmy.

• Płynność - określa możliwości firmy do spłaty długów w terminie

Wskaźnik bieżącej płynności

• Wskaźnik bieżącej płynności wykorzystywany jest do oceny płynności. Obliczony jest jako iloraz aktywów bieżących i bieżących zobowiązań.

• Wskaznik biezacej plynnosci = aktywa biezace / biezace zobowiazania

Wskaźnik bieżącej płynności

• Im większy wskaźnik tym większa pewność wierzycieli, że firma będzie w stanie pokryć „spłacić” swoje długi w terminie.

• Zwykle wskaźnik powinien być około 2.

Wskaźnik szybki

• Wskaźnik szybki wykorzystywany jest do oceny płynności. Obliczony jest jako iloraz aktywów bieżących pomniejszonych o zapasy i bieżących zobowiązań.

• Wskaznik biezacej plynnosci = (aktywa biezace-zapasy) / biezace zobowiazania

Wskaźnik szybki

• Im większy wskaźnik tym większa pewność wierzycieli, że firma będzie w stanie pokryć „spłacić” swoje długi w terminie.

• Zwykle wskaźnik powinien być około 1.

Oszacowanie wartości należności

• Zarządzający chcą monitorować zdolność firmy do ściągania należności.

• Wskaźnik rotacji należnościami - to miara zdolności firmy do ściągania należności = sprzedaz kredytowa / przecietne naleznosci

Wskaźnik rotacji należnościami

• Wskaźnik rotacji należnościami wskazuje jak szybko wpływają należności.

• Wskaźnik mówi, ile razy, średnio należności „obracają się” w ciągu roku sprawozdawczego.

• Im wyższy wskaźnik tym szybsze spłaty należności.

• Mniejszy obrót należnościami oznacza wolne (rzadkie) wpływy należności.

Wskaźnik inkasa należnościami

• Wskaźnik inkasa należności - określa ile dni upływa do ściągnięcia należności = 365 dni / obrot naleznosciami

Wskaźniki oceny zyskowności

• Rachunek zysków i strat jest najlepszym źródłem informacji o zyskowności firmy - zdolności firmy do wypracowania a zysków i zapewnienia inwestorom oczekiwanej przez nich stopy zwrotu na ich inwestycji.

• Zwrot na inwestycji - pieniądze, które inwestor otrzyma w zamian za wcześniejsze zainwestowane pieniądze

Wskaźniki zyskowności

• Wskaźniki zyskowności wykorzystywane są aby porównać zyski firmy w ciągu dłuższego okresu lub aby porównać wyniki różnych firm w tym samym okresie.

• Trzy popularne wskaźniki zyskowności:

• Zyskowność brutto Gross margin percentage

• Zwrot na sprzedaży Return on sales ratio

• Zwrot na kapitale własnym Return on stockholders' equity ratio

Wskaźniki zyskowności

• Zyskowność brutto - zysk brutto podzielony przez sprzedaż

• Zysk brutto % - zysk br / sprzedaz

Wskaźniki zyskowności

• Zwrot na sprzedaży - zysk netto podzielony przez sprzedaż

• Zwr na sprzedazy = zysk netto / sprzedaz

Wskaźniki zyskowności

• Zwrot na kapitale własnym - zysk netto podzielony przez zainwestowany kapitał przez właścicieli (mierzony jako przeciętny kapitał własny)

• ROE = zysk netto / przecietny kapital wlasny(=1/2saldo pocz + saldo koncowe)

Cztery popularne wskaźniki giełdowe

• Cztery popularne wskaźniki finansowe :

• Zysk na akcję Earnings per Share (EPS)

• Wskaźnik Cena - Zysk Price-Earnings (P-E) Ratio

• Tempo zwrotu nakładu przez

dywidendy Dividend-Yield Ratio

• Wskaźnik wypłat dywidend

Dividend-Payout Ratio

Zysk na akcję (EPS)

• Jest to podstawowy wskaźnik dla inwestora

• Zysk na akcję jest obliczany jako iloraz zysku netto i liczby akcji w danym okresie.

• EPS = zysk netto / srednia liczba akcji

Wskaźnik Cena - Zysk (P-E)

• Wskaźnik P-E mierzy ile inwestor jest w stanie zapłacić za udział w potencjalnych zyskach firmy.

• Wsk P-E = cena rynkowa akcji / EPS

Wskaźnik Cena - Zysk (P-E)

• Wysoki wskaźnik P-E wskazuje, że inwestorzy oczekują wzrostu zysków netto.

• Wskaźnik określany jest przez rynek ponieważ cena rynkowa jest istotna zmienną.

Tempo zwrotu nakładu przez
dywidendy

• Tempo zwrotu nakładu przez dywidendy mierzy szybkość zwrotu koszty zakupu akcji. = dywidenda przpadajaca na akcje / cena rynkowa akcji

Wskaźnik wypłat dywidend

• Wskaźnik wypłat dywidend mierzy procent zysku wypłaconego w postaci dywidend gotówkowych. = dywid przyapdajaca na akcje / zysk na akcje

Wykład 7

Majątek obrotowy

Majątek obrotowy netto

Zasady wyceny majątku obrotowego
Podstawą wyceny jest koszt nabycia lub koszt wytworzenia.
Cena nabycia - rzeczywista cena zakupu składnika majątku, obejmująca kwotę należną sprzedającemu ( bez VAT), a w przypadku importu powiększona o zobowiązania publiczno - prawne oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania.

Wycena majątku obrotowego
Cena zakupu - cena fakturowa netto
Koszty zakupu - koszty nie objęte ceną zakupu określonego składnika majątku obrotowego, a ponoszone przez kupującego w bezpośrednim związku z czynnościami poprzedzającymi przyjęcie tych składników do magazynu.

Wycena majątku obrotowego
Jednostki mogą wyceniać na dzień bilansowy materiały i towary oraz krótkoterminowe papiery wartościowe w cenach zakupu.
Wtedy koszty zakupu nie są aktywowane tylko wliczane w koszty bieżącego okresu.
U podstaw wyceny leży także zasada ostrożności, która przesądza, że zapasy nie mogą być wycenione po cenach wyższych niż cena ich sprzedaży netto.

Rozliczenie zakupu materiałów

Konieczność stosowania konta rozliczeniowego „rozliczenie zakupu” wynika z:

• różnic czasowych w nadsyłaniu faktury i materiałów

• różnic pomiędzy ilością i jakością zafakturowanych i przyjętych do magazynu materiałów

• występowania innych elementów na fakturze jak wartość opakowań, transport

• innych różnic

Rozliczenie zakupu materiałów

Rozliczenie zakupu materiałów

Rozliczenie zakupu materiałów

Rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych

Rozliczenie odchyleń od cen ewidencyjnych

Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej

• W systemie ewidencji ciągłej zakupy zapasów bezpośrednio zwiększają konto „Zapasy” a zwroty i rabaty zmniejszają konto „Zapasy”.

• W systemie ewidencji okresowej zakupy zwiększają konto „Zakupy” a zwroty i rabaty ewidencjonowane są na osobnych kontach korygujących. Sprzedaż nie wpływa bezpośrednio na wartość konta „zakupy”.

Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej

• Zapisy w dzienniku w systemie ewidencji ciągłej:

Zakup zapasów:

Zapasy 900,000

Zobowiązania 900,000

Zwroty na zakupach:

Zobowiązania 80,000

Zapasy 80,000

Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej

• W systemie ewidencji ciągłej, konto „Zapasy” uaktualniane są za każdym razem gdy pojawia się transakcja związana z zapasami.

• W systemie ewidencji okresowej, wartość zapasów nie zmienia się a do końca okresu sprawozdawczego.

• W tym czasie przeprowadzana jest inwentaryzacja i dokonywany jest zapis korygujący.

Rozdział 10

Cele zajęć

Po przestudiowaniu tego rozdziału będziesz w stanie:

• Wyjaśnić koncepcję sprawozdania o przepływach środków pieniężnych.

• Podzielić transakcje mające wpływ na działalność operacyjną, inwestycyjna i finansową.

• Wykorzystać metodę bezpośrednią i pośrednią do pomiaru przepływów pieniężnych.

• Określić przepływy pieniężne z bilansu majątkowego i rachunku zysków i strat.

Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych

• Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych wyjaśnia zmiany w stanie środków pieniężnych w firmie.

• Sprawozdanie raportuje wpływy gotówki i jej płatności w danym okresie czasu dla działalności operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej.

• “Środki pieniężne” oznaczają gotówkę i jej ekwiwalenty.

Cele sprawozdania

Przepisy księgowe wymagają jego sporządzania.

• Pokazuje ono związki zysku netto z saldem końcowym środków pieniężnych.

• Raportuje informacje o przepływach pieniężnych aby:

• Określić przyszłe przepływy pieniężne

• Ocenić sposoby wykorzystania gotówki przez zarządzających

• Określić możliwości wypłaty odsetek i dywidend oraz spłaty zobowiązań w terminie

• Identyfikuje zmiany w aktywach produktywnych.

Cele sprawozdania

• Cash-flow wyjaśnia wraz z rachunkiem zysków i strat dlaczego składniki bilansu majątkowego zmieniły się w ciągu okresu sprawozdawczego.

• Bilans ukazuje pozycje majątkową na dany moment czasu.

• Cash-flow i rachunek zysków i strat pokazuje wykonanie firmy w danym okresie sprawozdawczym.

Cele sprawozdania

• Związki pomiędzy bilansem majątkowym, rachunkiem zysków i strat i cash-flow pokazane są poniżej:

Działania mające wpływ na gotówkę

Zmiany gotówki związane są z dwoma podstawowymi obszarami działalności firmy.

• Zarządzanie operacyjne - głównie związane z codziennymi działaniami, których rezultatem są przychody i koszty

• Zarządzanie finansowe - głównie związane z pozyskiwaniem gotówki i sposobami jej wydatkowania w celu osiągnięcia sukcesu firmy

Działania mające wpływ na gotówkę

• Działalność operacyjna - transakcje wpływające na rachunek zysków i strat

• Działalność inwestycyjna - działalność związana z (1) dostarczaniem i gromadzeniem gotówki jako pożyczkodawca i właściciel papierów wartościowych i (2) pozyskiwaniem i sprzedawaniem majątku trwałego.

• Działalność finansowa - działania związane miedzy innymi z pozyskiwaniem zasobów jako pożyczkobiorca lub jako emitent akcji

Typowe działania wpływające na Cash-flow

Wpływy gotówki

• Wpływy od kontrahentów

• Odsetki i dywidendy otrzymane

• Inne wpływy operacyjne

Wydatki gotówki

• Wypłaty gotówki kontrahentom

• Płatności wobec pracowników

• Odsetki i podatki zapłacone

• Inne płatności operacyjne

Typowe działania wpływające na Cash-flow

Wpływy gotówki

• Sprzedaż ziemi, maszyn, urządzeń i wyposażenia

• Sprzedaż papierów wartościowych, które nie są ekwiwalentem gotówki

• Otrzymanie spłaty pożyczki

Wydatki gotówki

• Zakup ziemi, maszyn, urządzeń i wyposażenia

• Zakup papierów wartościowych, które nie są ekwiwalentem gotówki

• Udzielenie pożyczki

Typowe działania wpływające na Cash-flow

Wpływy gotówki

• Pożyczki od kredytodawców

• Emisja panierów wartościowych

• Emisja obligacji

Wydatki gotówki

• Spłaty pożyczek

• Odkupienie papierów wartościowych (akcji)

• Płatność dywidend

Sposoby obliczania cash-flow

Istnieją dwa sposoby obliczania przepływów z działalności operacyjnej.

• Metoda bezpośrednia - przepływy z działalności operacyjnej obliczamy jako różnicę wpływów i wydatków gotówki

• Metoda pośrednia - metoda w której dokonuje się korekt zysku netto aby odzwierciedlić wpływy i wydatki gotówki

• Przepływy z działalności operacyjnej będą takie same bez względu na metodę zastosowaną.

Sposoby obliczania cash-flow

• W metodzie bezpośredniej zysk netto korygowany jest o zmiany w odpowiednich aktywach i zobowiązaniach.

• Każde konto przychodów i kosztów jest korygowane aby odzwierciedlić wpływy lub wydatki gotówki.

• W metodzie pośredniej zysk netto korygowany jest o zmiany w odpowiednich kontach aktywnych i zobowiązań. Nie koryguje się kont przychodów i kosztów osobno.

Sposoby obliczania cash-flow

• Standardy preferują metodę bezpośrednią ponieważ pokazuje ona przepływy z działalności operacyjnej w zrozumiały dla inwestora sposób.

• Metoda pośrednia jest częściej wykorzystywana ponieważ księgowi przyzwyczajeni są myślenia w kategoriach zysku netto.

• W metodzie pośredniej wychodzi się od zysku netto korygując go o transakcje niegotówkowe.

Transakcje mające wpływ na przepływy gotówkowe

Wpływ operacji na gotówkę:

• Sprzedaż za gotówkę +

• Sprzedaż na kredyt kupiecki 0

• Otrzymanie dywidend lub odsetek +

• Wpływ należności +

• Naliczenie kosztu wyrobów sprzedanych

• Zakup zapasów za gotówkę -

• Zakup zapasów na kredyt kupiecki 0

• Zapłata zobowiązań -

“0” oznacza brak wpływu na gotówkę.

Transakcje mające wpływ na przepływy gotówkowe

Wpływ operacji na gotówkę:

• Rozliczenie przedpłat kosztów 0

• Zapłacono za wydatki operacyjne -

• Naliczono podatki 0

• Zapłacono podatki -

• Naliczono odsetki 0

• Zapłacono odsetki -

• Zapłacono za koszty do rozliczenia w czasie -

• Rozliczono przedpłatę 0

• Naliczono amortyzację 0

“0” oznacza brak wpływu na gotówkę.

.

Transakcje mające wpływ na przepływy gotówkowe

Wpływ operacji na gotówkę:

• Zakup majątku trwałego za gotówkę -

• Zakup majątku trwałego na kredyt 0

• Sprzedaż majątku trwałego +

• Zakup papierów wartościowych długoterminowych -

• Sprzedaż papierów wartościowych długoterminowych +

• Udzielenie pożyczki -

“0” oznacza brak wpływu na gotówkę.

Transakcje mające wpływ na przepływy gotówkowe

Wpływ operacji na gotówkę:

• Wzrost zobowiązań +

• Spłata zadłużenia -

• Sprzedaż akcji +

• Wykup akcji -

• Zakup akcji obcych -

• Wypłata dywidend -

• Przekształcenie długu w kapitał własny (akcje) 0

• Przekształcenie zobowiązań długoterminowych w krótkoterminowe 0

“0” oznacza brak wpływu na gotówkę.

Przepływy pieniężne a zyski

• Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych i rachunek zysków i strat odgrywają ważną role informacyjną.

• Rachunek zysków pokazuje jak kapitał własny firmy zmienia się w wyniku powstałych operacji gospodarczych.

• Przeciwstawia koszty przychodom i mierzy działalność ekonomiczną firmy.

• Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych ogniskuje się na przepływach netto z działalności operacyjnej.

Przykład zastosowania metody bezpośredniej

Firma Doma

Bilans majątkowy (w tysiącach złotych)

Grudzień 31, 20X2 i 20X1

Aktywa bieżące Zobowiązania bieżące:

Gotówka zł 16 zł 25 Zobowiązania zł 74 zł 6

Należności 45 25 Zobowiązania z

tytułu wynagrodzeń 25 4

Zapasy 100 60

razem aktywa bieżące zł161 zł110 Razem zobowiązania 99 10

Majątek trwały brutto 581 330 Zobowiązania długotermin. 125 5

Umorzenie (101) (110) Kapitał własny 417 315

majątek trwały netto 480 220

Razem aktywa zł641 zł330 Razem pasywa zł641 zł330

======== ======== ======== ========

Przykład zastosowania metody bezpośredniej

Firma Doma

Rachunek zysków i strat (w tysiącach złotych))

za rok kończący się 31 grudnia, 20X2

Sprzedaż zl200

Koszty:

Koszty wyrobów sprzedanych zł100

Wynagrodzenia 36

Amortyzacja 17

Koszty odsetek 4

Razem koszty 157

Zysk przed opodatkowaniem 43

Podatek dochodowy 20

Zysk netto zł 23

========

Przykład zastosowania metody bezpośredniej

Firma Doma

Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych (w tysiącach złotych)

za rok kończący się 31 grudnia, 20X2

PRZEPŁYWY Z DZIALALNOŚCI OPERACYJNEJ:

Wpływy gotówki od kontrahentów 180

Płatności gotówki:

dla dostawców zł 72

dla pracowników 15

za odsetki 4

za podatki 20

Razem płatności gotówki (111)

Przepływy netto z działalności operacyjnej zł 69

Przykład zastosowania metody bezpośredniej

Firma Doma

Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych (w tysiącach złotych)

za rok kończący się 31 grudnia, 20X2

(kontynuacja)

PRZEPŁYWY Z DZIALALNOŚCI INWESTYCYJNEJ:

Zakup majątku trwałego zł(287)

Wpływy ze sprzedaży majątku trwałego 10

Przypływy netto z działalności inwestycyjnej (277)

Przykład zastosowania metody bezpośredniej

Firma Doma

Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych (w tysiącach złotych)

za rok kończący się 31 grudnia, 20X2

(kontynuacja)

PRZEPŁYWY Z DZIALALNOŚCI FINANSOWEJ:

Wpływy z emisji obligacji zł120

Wpływy ze sprzedaży akcji zwykłych 98

Wypłaty dywidend (19)

Przepływy netto z działalności finansowej 199

Zmiany netto w gotówce (9)

Gotówka, grudzień 31, 20X1 25

Gotówka, grudzień 31, 20X2 zł 16

========

Przykład zastosowania metody bezpośredniej

• Pierwszy etap w przygotowaniu cash-flow to obliczenie różnicy pomiędzy gotówka na początek i na koniec okresu sprawozdawczego.

• To obliczenie jest często uwzględnione na dole sprawozdania.

• Zmiana netto jest dodawana do salda początkowego aby otrzymać saldo końcowe.

Przykład zastosowania metody bezpośredniej

• W tym przykładzie gotówka zmniejsza się o zł 9,000.

• Działalność operacyjna powoduje przyrost gotówki o zł 69,000 .

• Firma wykorzystuje na działalność inwestycyjną zł 277,000 .

• Pozyskano z działalności finansowej zł 199,000.

• Ten przykład pokazuje, że firma wykazywała zysk netto ale stan jej gotówki się zmniejszył.

Zmiany w równaniu bilansowym

• Równanie bilansowe może zostać przekształcone w następujący sposób:

Gotówka = Zobowiązania + Kapitał - Aktywa niegotówkowe

Gotówka = Z + Kwł- NgA

Każda zmiana () w aktywach niegotówkowych (zobowiązania, kapitał lub aktywa) musza powodowac zmianę w wysokości gotowki.

• Jeśli zmienia się aktywo niegotówkowe to jaki ma to wpływ na gotówkę?

Zmiany w równaniu bilansowym

• Sprawozdanie o przepływach środków pieniężnych ogniskuje się na zmianach w aktywach niegotówkowych aby wyjaśnić dlaczego i w jaki sposób zmienia się wysokość gotówki w firmie.

Zmiany w gotówce = Zmiany a aktywach niegotówkowych

lub

Co się stało z gotówką = Dlaczego się to stało

Obliczanie przypływów z działalności operacyjnej

• Wpływy ze sprzedaży stanowią główne źródło wpływów .

• Zakup dóbr na sprzedaż i wydatki operacyjne to główne wydatki z działalności operacyjnej.

• Wpływy operacyjne minus wydatki operacyjne równają się przypływom netto z działalności operacyjnej.

Wyliczenie danych do Cash-flow

• Księgowi mogą obliczyć wpływy i wydatki na podstawie danych z rachunku zysków i strat.

• Księgowi wykorzystują bilans majątkowy wraz z dodatkowymi informacjami oraz znajomość przyczyn tych zmian w obliczeniu cash-flow.

• Jednakże, wiele systemów rachunkowości nie jest w stanie dostarczyć tak szczegółowych danych potrzebnych w tej metodzie.

Wyliczenie danych do Cash-flow

• W naszym przykładzie zł 180,000 to wpływy od odbiorców. Ta kwota została obliczona w następujący sposób:

Sprzedaż zł200,000

• Sp należności 25,000

Potencjalne wpływy zł225,000

• Sk należności 45,000

Gotówka otrzymana od klientów zł180,000

===============

lub

Sprzedaż zł200,000

Wzrost (zmniejszenie się) należności (20,000)

Wpływy gotówki od odbiorców zł180,000

===============

Wyliczenie danych do Cash-flow

• Różnica pomiędzy kosztem wyrobów sprzedanych a kwotami zapłaconymi dostawcom może być wytłumaczona przez zmiany w zapasach i zobowiązaniach bieżących.

Zapas końcowy zł100,000

• Koszty wyrobów sprzedanych 100,000

Zapasy dostępne do sprzedaży zł200,000

• Zapas początkowy (60,000)

Zakupy wyrobów zł140,000

===============

Sp zobowiązań bieżących zł 6,000

• Zakup wyrobów 140,000

Kwota do zapłaty gotówką zł146,000

• Sk zobowiązań bieżących (74,000)

Gotówka zapłacona zł 72,000

===============

Wyliczenie danych do Cash-flow

• Wyliczenia z poprzedniej strony mogą zostać przedstawione w następujący sposób:

Koszt wyrobów sprzedanych zł100,000

Wzrost (zmniejszenie się) zapasów 40,000

Zmniejszenie się (wzrost) zobowiązań (68,000)

Płatności dostawcom zł 72,000

===============

Wyliczenie danych do Cash-flow

• Płatności pracownikom mogą być obliczone w następujący sposób:.

Sp zobowiązań z tytułu wynagrodzeń zł 4,000

• Koszty wynagrodzeń 36,000

Razem do zapłaty zł 40,000

• Sk zobowiązań z tytułu wynagrodzeń (25,000)

Gotówka zapłacona pracownikom zł 15,000

==============

lub

Koszty wynagrodzeń zł 36,000

Zmniejszenie się (wzrost) w zobowiązaniach z tytułu wynagrodzeń (21,000)

Gotówka zapłacona pracownikom zł 15,000

==============

Wyliczenie danych do Cash-flow

• Zauważ, że w tym przykładzie zobowiązania z tytułu odsetek i podatków wynosiły zero na koniec tego okresu.

• To oznacza że pełne kwoty naliczonych odsetek i podatków został y zapłacone w tym okresie. Zatem przypływy pieniężne wynosiły odpowiednio zł4,000 i zł20,000 .

Porównanie cash-flow z rachunkiem zysków i strat

• Większość pozycji w rachunku zysków i strat jest w naturalny sposób powiązana z pozycjami aktywów i zobowiązań.

• Wpływ zmian gotówki na kontach wynikowych odzwierciedlony jest w odpowiednich kontach bilansowych.

Porównanie cash-flow z rachunkiem zysków i strat

• Podsumowanie podejścia bilansowego:

Porównanie cash-flow z rachunkiem zysków i strat

• Pamiętaj aby określić czy należy dodać czy też odjąć zmniejszenie lub zwiększenie. Każda zmiana w aktywach niegotówkowych, zobowiązaniach, kapitale własnym musi powodować zmianę w gotówce.

Gotówka = Z + wł - NgotA

Porównanie cash-flow z rachunkiem zysków i strat

• Przekształcanie elementów rachunku zysków i strat w elementy cash-flow:

Rachunek zysków i strat Aktywa niegotówkowe Zobowiązania

Sprzedaż Należności Dochody przyszłych okresów

KWS Zapasy Zobowiązania

Koszty wynagrodzeń Przedpłaty wynagrodzeń Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń

Koszty czynszu Przedpłaty czynszu Zobowiązania

Koszty ubezpieczeń Przedpłaty ubezpieczeń Zobowiązania

Amortyzacja Środki trwałe

Obliczenie przypływów z działalności finansowej i inwestycyjnej

• Gotówka z działalności inwestycyjnej - pochodzi ze sprzedaży i zakupu nieruchomości, ziemi, maszyn, urządzeń, wyposażenia i innych aktywów długoterminowych

Obliczenie przypływów z działalności finansowej i inwestycyjnej

• Gotówka z działalności finansowej - pochodzi z emisji i wykupienia kapitałów własnych i zobowiązań długoterminowych

• Aktywa długoterminowe są traktowane jako inwestycja. Źródła kapitału finansują zakupy majątku trwałego.

Obliczenie przypływów z działalności finansowej i inwestycyjnej

• Analiza elementów bilansu do obliczenia przepływów finansowych i inwestycyjnych:

• Wzrosty gotówki (wpływy gotówki) wynikają z:

• Wzrostu w zobowiązaniach lub kapitale własnym

• Zmniejszenia się aktywów niegotówkowych

• Zmniejszenie się gotówki (wydatki gotówki) wynikają z:

• Zmniejszenia się zobowiązań lub kapitału własnego

• Zwiększenie się aktywów niegotówkowych

Obliczenie przypływów z działalności finansowej i inwestycyjnej

• Zmiany w aktywach trwałych wynikają z:

• Zakupu aktywów trwałych

• Sprzedaży aktywów trwałych

• Amortyzacji

Obliczenie przypływów z działalności finansowej i inwestycyjnej

• Zmiany w kapitale własnym wynikają z:

• Emisji nowych akcji

• Zysku netto

• Dywidend

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

• Alternatywą do obliczenia cash-flow metodą bezpośrednią jest metoda pośrednia.

• Metoda pośrednia jest zwykle bardziej wygodna.

• W metodzie pośredniej zysk netto zostaje przekształcony w przypływy z działalności operacyjnej.

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

• Punktem wyjścia jest zysk netto.

• Dodaje się i odejmuje się zmiany w odpowiednich aktywach i zobowiązaniach (elementy które wpływają w różny sposób na cash-flow i rachunek zysków i strat).

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

Elementy uwzględniane w obliczeniach:

• Amortyzacja jest dodawana do zysku netto ponieważ nie powoduje wydatku gotówki.

• Wzrosty w aktywach niegotówkowych powodują zmniejszenie się gotówki zatem muszą być odjęte od zysku netto.

• Zmniejszenia w aktywach niegotówkowych powodują dodatkowe wpływy gotówki zatem kwoty te muszą zostać dodane do zysku netto

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

Elementy uwzględniane w obliczeniach:

• Wzrosty w zobowiązaniach bieżących powodują dodatkowe przepływy, zatem powinny one być dodane do zysku netto.

• Zmniejszenia się zobowiązań bieżących powodują zmniejszenie się przepływów pieniężnych, zatem powinny one być odjęte do zysku netto.

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

• Ogólna zasada dotycząca korekt jest taka sama w metodzie bezpośredniej i metodzie pośredniej.

• Pamiętaj:

Gotówka = Z + Kwł - NgotA

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

• Cash - flow z działalności operacyjnej dla firmy Doma:

Zysk netto zł23

Korekty

Amortyzacja zł 17

Wzrost należności (20)

Wzrost zapasów (40)

Wzrost zobowiązań 68

Wzrost w zobowiązaniach a tytułu wynagrodzeń

Razem korekty 46

Przypływy pieniężne z działalności operacyjnej zł 69

=======

Amortyzacja a cash-flow

• Amortyzacja to alokacja koszty historycznego jako koszt danego okresu.

• Amortyzacja nie powoduje bieżącego przypływu gotówki. Jest to koszt niepieniężny.

• Amortyzacja jest dodawana do zysku netto aby otrzymać przypływy pieniężne z działalności operacyjnej (eliminujemy amortyzację z zysku netto).

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

DODAJ KOSZTY NIE WYMAGAJĄCE GOTÓWKI

Amortyzacja

Pozostałe koszty operacyjne

Amortyzacja dyskonta na obligacji

ODEJMIJ PRZYCHODY NIE DOSTARCZAJĄCE GOTOWKI

Pozostałe przychody operacyjne

Amortyzacja premii na obligacji

SKORYGUJ O ZMNAINY W AKTYWACH BIEŻĄCYCH I ZOBOWIĄZANIACH ZWIĄZANYCH Z DZIAŁALNOŚCIĄ OPERACYJNĄ

Zmiany w aktywach niegotówkowych Zmiany w zobowiązaniach

odejmij wzrost dodaj wzrost

dodaj zmniejszenie się odejmij zmniejszenie się

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

• Pozostałe przychody i koszty operacyjne są przychodami i kosztami, które nie powstają w wyniku normalnej działalności firmy.

• Zyski musza być odjęte od zysku netto

• Straty musza być dodane do zysku netto

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

Firma Jam sprzedała ziemię za zł50,000 gotówką. Koszt nabycia ziemi wynosił zł75,000. Strata na sprzedaży wynosi zł25,000. Jak ta transakcja wpływa na przepływy z działalności operacyjnej?

Przygotowanie cash-flow - metoda pośrednia

• Zysk netto uwzględnia stratę zł25,000. Przypływy pieniężne ze sprzedaży wynoszą zł50,000 ale nie są uwzględnione w przypływach z działalności operacyjnej.

• Zł 50,000 uwzględnione zostało w przypływach pieniężnych z działalności inwestycyjnej (sprzedaż majątku trwałego).

• Zł25,000 jest dodane do zysku netto aby uniknąć podwójnego uwzględnienia faktu tej sprzedaży w cash-flow.

Wykład 7 (1)

Aktywa trwałe

• Aktywa trwałe - zasoby, które w firmie wykorzystywane są przez długi okres takie jak: ziemia, budynki, wyposażenie, zasoby naturalne czy patenty

• Te aktywa pomagają w osiąganiu przychodów w dłuższych okresach czasu poprzez wspomaganie produkcji

• Aktywa rzeczowe - fizyczne jednostki, które można zobaczyć i dotknąć takie jak: ziemia, budynki, środki trwałe, zasoby naturalne

• Aktywa niewymierne - praca lub korzyści ekonomiczne takie jak patenty, znali firmowe, prawa autorskie, wartość firmy, które nie są materialne z natury.

• Terminy dotyczące alokacji kosztu w czasie:

• Amortyzacja - alokacja kosztu aktywów trwałych

• Umorzenie - zakumulowana amortyzacja aktywów trwałych

• Wartość księgowa netto - wartość początkowa minus dotychczasowe umorzenie środka trwałego

• Plan amortyzacji - zestawienie kwot amortyzacji w poszczególnych okresach sprawozdawczych

• Ziemia nie jest amortyzowana dlatego, że się nie zużywa.

• Amortyzacje naliczamy od pierwszego dnia kolejnego miesiąca po dacie przyjęcia środka trwałego do użytkowania.

• Za ustalenie kwoty amortyzacji odpowiedzialny jest kierownik jednostki gospodarczej.

Koszt nabycia aktywów trwałych

• Koszt nabycia aktywów trwałych to cena nabycia włączając dodatkowe koszty niezbędne aby dokonać zakupu, transport oraz koszty poniesione w związku z przygotowaniem aktywów do wykorzystania.

Koszty nabycia aktywów wymiernych

Ziemia

• Koszt nabycia ziemi zawiera koszty ekspertyz, opłaty skarbowe i notarialne, prowizje dla biura nieruchomości oraz koszty związane z rozbiórką starych budowli i budynków na terenie działki.

• W rachunkowości ziemia wykazywana jest w bilansie majątkowym według koszty historycznego nabycia bez względu na różnice pomiędzy tym kosztem a wartością rynkową ziemi.

Koszty nabycia aktywów wymiernych

Budynki i wyposażenie

• Koszt zawiera wszystkie koszty zakupu i przygotowania tych środków trwałych do wykorzystania (transport, instalacja, naprawy przez rozpoczęciem wykorzystywania) .

• Koszty te są kapitalizowane (dodawane do wartości aktywa) a nie odpisywane w koszty w momencie ich pojawienia się.

Amortyzacja budynków i wyposażenia

• Amortyzacja jest formą alokowania kosztu aktywa do okresów w którym jest on wykorzystywany. Amortyzacja jest podstawowym elementem rozróżniającym rachunkowość typu memoriałowego i rachunkowości typu kasowego.

• W rachunkowości memoriałowej koszty aktywa alokowany jest do okresów w których jest on wykorzystywany.

• W rachunkowości typu kasowego koszt aktywów byłby naliczony w momencie zakupu..

Amortyzacja środków trwałych

• Wartość do zużycia - wartość koszty nabycia, która ma zostać alokowana jako amortyzacja w okresie wykorzystania środka trwałego

• Wartość do amortyzacji to różnica pomiędzy kosztem nabycia środka trwałego a wartością rezydualną .

• Wartość rezydualna - wartość uzyskana po likwidacji środka trwałego na koniec okresu jego użytkowania

Amortyzacja środków trwałych

• Okres wykorzystani środka trwałego - czas, w którym środek trwały jest amortyzowany

• Okres życia środka trwałego jest krótszym z okresu w którym środek stanie się zużyty i okresu ekonomicznego życia środka trwałego, po którym środek ten będzie bezużyteczny (nieprzydatny).

• Okres życia może być mierzony nie tylko czasem. Np. czas życia ciężarówki może być mierzony za pomocą tonokilometrów.

Amortyzacja liniowa

• Amortyzacja liniowa - metoda zakładająca liniowe zużycie środków trwałych

Amortyzacja = (koszt nabycia - wartosc rezydualna)/okrez zycia srodka trwalego

Amortyzacja liniowa

• Środek trwały o cenie nabycia zł100,000 i wartości rezydualnej zł10,000 ma przewidywany czas użytkowania 4 lata. Koszt amortyzacji obliczony jest w następujący sposób:

(zł100,000 - zł10,000) / 4 = zł22,500*

*amortyzacji jest identyczna dla każdego roku użytkowania środka trwałego

Amortyzacja oparta na liczbie jednostek wyprodukowanych

• Amortyzacja naturalna (jednostkowa)- metoda oparta na liczbie usług wykonywanych.

• Amortyzacja jednostkowa obliczana jest jako iloraz wartości do zamortyzowania i czasu życia środka trwałego.

• Aby obliczyć wartość amortyzacji należy obliczyć iloczyn amortyzacji jednostkowej i rzeczywistego wykorzystania środka trwałego.

Amortyzacja oparta na liczbie jednostek wyprodukowanych

• Aktywo o wartości początkowej zł100,000 i wartości rezydualnej zł10,000 ma okres życia 10,000 godzin. W ciągu roku aktywo wykorzystujemy przez 2,500 godzin. Amortyzacja obliczona jest w następujący sposób:

(zł100,000 - zł10,000) / 10,000 = zł9 na godzinę

2,500 x zł9 = zł22,500*

*Amortyzacja będzie się zmieniała wraz z wykorzystaniem środka trwałego dla danego okresu.

Amortyzacja przyśpieszona

• Amortyzacja degresywna - metoda amortyzacji, w której amortyzujemy środek trwały szybciej niż przy zastosowaniu wcześniejszych metod.

• Amortyzacja przyśpieszona - najbardziej popularna metoda amortyzacji degresywnej

• Obliczona jest przez podwojenie stopy amortyzacji linowej i obliczenie iloczynu podwojonej stopy amortyzacji liniowej i wartości netto środka trwałego.

Amortyzacja przyśpieszona

• Obliczenie amortyzacji przyśpieszonej:

• Oblicz stopę amortyzacji liniowej.

• Podwój stopę amortyzacji liniowej.

• Zignoruj wartość rezydualną i pomnóż wartość netto aktywa przez otrzymają stopę amortyzacji.

Amortyzacja przyśpieszona

• Aktywo o wartości początkowej zł100,000 i wartości rezydualnej zł10,000 ma okres życia 4 lata. Amortyzacja obliczona jest w następujący sposób:

100% / 4 = 25% na rok

Rok 1: zł100,000 x 25% = zł25,000*

Rok 2: (zł100,000 - zł25,000) x 25% = zł18,750*

*Amortyzacja się zmniejsza z roku na rok.

Porównanie i wybór metody amortyzacji

• Metoda liniowa daje takie same koszty w każdym z okresów wykorzystywania środków trwałych.

• Metody degresywne dają większe koszty amortyzacji (niż metoda liniowa) w pierwszych latach wykorzystania środka trwałego.

Amortyzacja a rachunkowość finansowa i podatkowa

• Raporty dla inwestorów musza być przygotowane zgodnie z Ustawa o rachunkowości, podatek dochodowy musi być przygotowany zgodnie z Ustawa o podatku dochodowym.

• Reguły te mogą być takie same, ale zwykle się różnią.

• Te różnice powodują konieczność prowadzenia podwójnych zapisów - w celu przygotowania raportów rocznych i informacji o podatku dochodowym.

Amortyzacja a ustawa o podatku dochodowym

• Prawo podatkowe wymaga stosowania metody liniowej amortyzacji środków trwałych.

• Stopy amortyzacji podane są w tabelach amortyzacyjnych.

• W przypadku szybko zużywających się ekonomicznie środków trwałych można stosować metodę malejącego salda.

Amortyzacja a prawo bilansowe

• Raporty roczne przygotowywane są zgodnie z zasadą wykazania kosztu aktywa w okresach, gdy to aktywo wygenerowało przychody.

• Większość firmy wykorzystuje metodę amortyzacji liniowej.

• Firmy także chcą wykazywać większe zyski w swoich sprawozdaniach finansowych (adresowanych do inwestorów).

• Metoda liniowa daje mniejsza amortyzację we wcześniejszych latach niż metoda przyspieszona.

Amortyzacja a przepływy pieniężne

• Amortyzacja nie generuje gotówki.

• Amortyzacja alokuje koszt nabycia aktywa do okresu w którym to aktywo jest wykorzystywane..

• Umorzenie środków trwałych jest sumą amortyzacji rocznych i prezentuje wartość amortyzacji aktywa przez okres jego użytkowania.

Wpływ amortyzacji na gotówkę

• Amortyzacja nie jest kosztem gotówkowym. Dlatego amortyzacja nie ma wpływu na stan końcowy gotówki.

• Zmiana metody amortyzacji wypływa na wysokość umorzenia i zysków zatrzymanych (jeśli nie uwzględnimy podatków).

Wpływ amortyzacji na podatek dochodowy

• Amortyzacja jest kosztem uzyskania przychodów w świetle ustawy o podatku dochodowym. Jeśli amortyzacja jest większa to podatek jest mniejszy i więcej gotówki pozostaje w firmie.

• Amortyzacja przyspieszona daje wyższe koszty amortyzacji w początkowym okresie.

• Amortyzacja nie generuje gotówki, ale powoduje korzyści w postaci mniejszych wydatków gotówki związanych z podatkiem dochodowym. .

Wykład 7 (2)

Podstawowe metody wyceny zapasów

• Cztery podstawowe metody wyceny

• Identyfikacji jednostkowej

• First in, first out (FIFO), ceny najwcześniejszej

• Last in, first out (LIFO), ceny najpóźniejszej

• Średniego kosztu

Porównanie procedur w systemie ewidencji ciągłej i okresowej

• W systemie ewidencji ciągłej, konto „Zapasy” uaktualniane są za każdym razem gdy pojawia się transakcja związana z zapasami.

• W systemie ewidencji okresowej, wartość zapasów nie zmienia się a do końca okresu sprawozdawczego.

• W tym czasie przeprowadzana jest inwentaryzacja i dokonywany jest zapis korygujący.

Podstawowe metody wyceny zapasów

• Cztery podstawowe metody wyceny

• Identyfikacji jednostkowej

• First in, first out (FIFO), ceny najwcześniejszej

• Last in, first out (LIFO), ceny najpóźniejszej

• Średniego kosztu

Podstawowe metody wyceny zapasów

• Jeśli nie zmienia się cena jednostkowa zapasów to rezultaty zastosowania każdej z metod będą identyczne.

• Zmieniające się ceny wpływają na koszt zapasów sprzedanych i zapasy a to z kolei ma wpływ na pomiar zysków i aktywów.

• Wybór metody wyceny wpłynie na informacje raportowane w sprawozdaniach finansowych.

Metoda identyfikacji szczegółowej

• Metoda identyfikacji szczegółowej - koncentruje się na śledzeniu fizycznego przypływu sprzedanego zapasu.

• Wykorzystywana jest gdy łatwo jest śledzić przypływ zapasów

• Łatwa w użyciu

• najlepsza dla drogich, luksusowych, rzadkich zapasów takich jak samochody czy biżuteria

FIFO

• FIFO (first in, first out) - zakłada że jednostki zakupione jako pierwsze sprzedawane są jako pierwsze

• To niekoniecznie może być rzeczywisty przypływ zapasów w firmie.

• W FIFO zakłada się że najstarsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy.

• Koszt zakupu najnowszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu.

FIFO

• FIFO wykorzystuje ostatnie ceny jako wartość zapasu końcowego, zatem zapasy odzwierciedlają wartość rynkową w bilansie majątkowym.

• W okresach wzrostu cen metoda FIFO prowadzi do zawyżonych zysków ponieważ koszt najstarszych, najtańszych zapasów jest włączony do kosztu zapasów sprzedanych.

LIFO

• LIFO (last in, first out) - zakłada że zapasy kupione jako ostatnie są sprzedawane jako pierwsze

• To niekoniecznie może być rzeczywisty przypływ zapasów w firmie.

• W LIFO zakłada się że najnowsze zapasy zostały sprzedane bez względu czy faktycznie zapas ten został sprzedany odbiorcy.

• Koszt zakupu najstarszych zapasów wykazywany jest jako wartość zapasów na koniec okresu.

LIFO

• LIFO wykorzystuje najstarsze ceny jako wartość zapasu końcowego w bilansie majątkowym może się zasadniczo różnić od wartości rynkowej zapasów.

• W okresach wzrostu cen metoda LIFO prowadzi do zaniżonych zysków ponieważ koszt najnowszych, najdroższych zapasów jest włączony jako pierwszy do kosztu zapasów sprzedanych.

LIFO

• Jeśli metoda LIFO jest korzystniejsza dla firm niż metoda FIFO to czemu firmy nie stosują wyłączenie LIFO?

• Z kilku powodów:

• Koszt zmiany metody może być istotny.

• Zarządzający mogą być ostrożni w zawyżaniu zysków a zatem także nagród i premii.

• Zarządzający mogą się obawiać, że mniejszy zysk zmniejszy seanse na uzyskanie kredytu.

• Mniejsze zyski mogą spowodować zmniejszenie się wartości akcji

Metoda kosztu przeciętnego

• Metoda kosztu przeciętnego - oblicza koszt zapasu poprzez podzielenie wartości wszystkich zapasów przez liczbę zapasów dostępnych do

Koszt przecietny = koszt zapasow dostepnych/liczba zapasow dostepnych

Metoda kosztu przeciętnego

• Uśrednianie uwzględnia nie tylko cenę zapłaconą za zapasy ale także liczbę jednostek zakupionych.

• Zysk wykazywany przy wykorzystaniu metody kosztu przeciętnego do wyceny zapasów kształtuje się pomiędzy zyskami obliczonymi przy wykorzystaniu metoda FIFO i LIFO.

Metoda kosztu przeciętnego

Firma Maja zakupiła 5 sztuk produktu X za zł4.00 w Poniedziałek i 7 sztuk produktu X za zł4.25 w piątek. Jaki jest średni koszt na jednostkę?

Sredni koszt = (5x14 + 7x4,25)/12 = 4,15

Założenie dotyczące przepływu kosztów

• Firmy mogą wybrać jedną w podanych metod wyceny rozchodu zapasów.

• Pomimo tego , że zapasy są takie same ale ich koszt jest różny. Dlatego śledzenie przepływu zapasów i przypisanie tym zapasom wartości jest ważniejsze niż informacja gdzie faktycznie te zapasy się znajdują.

Założenie dotyczące przepływu kosztów

• Trzy z czterech wymienionych wcześniej metod nie są powiązane bezpośrednio z fizycznym przypływem jednostek metody te określamy jako założenia dotyczące przypływu kosztów.

• Bez względu, która metodę wybierzemy, zakumulowany zysk brutto dla całego okresu działalności pozostaje taki sam.

• Wybór metody wyceny jest ważny ze względu na konieczność przypisania przychodom współmiernych kosztów.

Założenie dotyczące przepływu kosztów

• Metody wyceny wpływają tylko na zapasy. Nie mają one wpływu na wartość zakupów i zobowiązań dotyczących tych zakupów.

• Zauważ, że szczegółowe obliczenia zapasów końcowych wpływa na wysokość kosztu zapasów sprzedanych.

• Im mniejszy zapas końcowy tym większy koszt zapasów sprzedanych.

• Im większy zapas końcowy tym mniejszy koszt zapasów sprzedanych.

Zasada ciągłości

• Firmy mogą wybrać jedną z metod wyceny ale muszą ja stosować nieprzerwanie w kolejnych okresach sprawozdawczych.

• Ciągłość - zapewnienie o niezmiennej polityce i procedurach z okresu na okres.

• Zasada pozwala na dokonywanie porównać z okresu na okres.

• Zmiana stosowanej metody wyceny musi być uzasadniona np.: przez zmiany w warunkach rynkowych.

Charakterystyka LIFO

• Metoda LIFO jest szeroko stosowana w Polsce i w U.S. LIFO jest jednak ogólnie mało popularną metodą wyceny.

• Wiele krajów nie dopuszcza możliwości jej stosowania.

• Najbardziej popularną metodą w świecie jest metoda koszt przeciętnego i FIFO.

LIFO

• Poziomy zapasów w LIFO - identyfikowalne dodatkowe segmenty zapasów przy zastosowaniu LIFO.

• Zapas końcowy w metodzie LIFO będzie miał jedną wartość całkowitą, ale będzie zawierał ceny zapasów z różnych okresów.

• W trakcie działania firmy różne grupy (segmenty) zapasów będą się zbierać konstytuując zapas końcowy.

LIFO

• Wiele firm wykazuje jako końcowe zapasy, zapasy, na które składają się grupy z lat 40-tych XX wieku. Te zapasy, są często poniżej wartości rynkowej lub kosztu odtworzenia.

• LIFO prezentuje ekonomiczną rzeczywistość w rachunku zysków i strat ale nie w bilansie majątkowym.

Likwidacja segmentów zapasów w LIFO

• Jak powiedziano wcześniej w okresach gdy rosną ceny metoda LIFO powodować będzie wyższy koszt zapasów sprzedanych i mniejszy zysk brutto niż metoda FIFO.

• Czasami firmy muszą „zlikwidować” stare segmenty zapasów.

• W tym wypadku KWS zmniejsza się ponieważ bardzo stare zapasy zostały włączone do KZS.

Metoda mniejszej wartości ceny rynkowej lub ceny nabycia

• Metoda Lower-of-cost-or-market (LCM) - test ceny rynkowej na metodę wyceny zapasów.

• Bieżąca cena rynkowa porównywana jest w historycznym kosztem zapasów.

• Mniejsza z tych wartości wybierana jest jako podstawa wyceny zapasów w danym momencie bilansowym.

Metoda mniejszej wartości ceny rynkowej lub ceny nabycia

• LCM jest przykładem konserwatyzmu w rachunkowości, który oznacza wybór metod, zmniejszających zysk netto, wartość aktywów i kapitał własny.

• Konserwatyzm jest lepszy niż zawyżanie wartości aktywów i zysku netto.

Rola kosztu odtworzenia

• Koncepcja kosztu odtworzenia zakłada, że jeśli koszy odtworzenia zmniejsza się ceny sprzedaży także się zmniejszają.

• W tym przypadku, zapasu musza być zmniejszone do wartości odtworzenia (wartości rynkowej), a koszt odtworzenia jest traktowany jako „nowy koszt historyczny”.

Strata na przeszacowaniu zapasów (lub KZS) xxx

Zapasy xxx

Błędy w wycenie zapasów

• Nie wykryte błędy w wycenie zapasów wpływają zwykle na dwa okresy sprawozdawcze.

• Błąd wpłynie na zapisy w okresie w którym powstał, ale w następnym okresie ten błąd pojawi się w tej samej wysokości w księgach firmy.

• Efekt netto na zyski zatrzymane jest zero.

Błędy w wycenie zapasów

• Reguły:

• Jeśli zapas końcowy jest zaniżony zyski zatrzymane są zawyżone, ponieważ KZS jest zawyżony.

• Jeśli zapas końcowy jest zawyżony zyski zatrzymane są zaniżone, ponieważ KZS jest zaniżony.

Zysk brutto

• Wskaźnik (rentowność) zysku brutto - zysk brutto jako procent wartości sprzedaży.

• Zysk brutto % = zysk brutto/sprzedaż

Wskaźnik zysku brutto a obrót

• Handlowcy często zmniejszają marżę i cenę sprzedaży mając nadzieję że mniejsze ceny sprzedaży spowodują zwiększenie się sprzedaży tak aby skompensować mniejszy zysk brutto.

• Jedną z miar poziomu sprzedaży jest obrót sprzedaży (KZS/średnie zapasy w okresie).

• Mówi jak szybko zapasy są sprzedawane.

System kontroli wewnętrznej dla zapasów

• W wielu przypadkach zapasy są łatwiej dostępne niż gotówka dlatego SKW musi chronić zapasy.

• SKW dla zapasów:

• Kamery

• Czujniki na zapasach, które powodują uruchomienie alarmu w przypadku kradzieży.

• Nadzór pracowników

Zapasy w firmie produkcyjnej

• W przypadku firmy produkcyjnej koszt zapasów jest kombinacją kosztu surowców, wynagrodzeń zapłaconych pracownikom produkującym produkty oraz kosztów pośrednich (hale, energia, wyposażenie) wykorzystanych do produkcji produktów.

Zapasy w firmie produkcyjnej

Firmy produkcyjne mają trzy typy zapasów, każdy na innym etapie produkcji.

• Materiały bezpośrednie - koszt materiałów wykorzystywanych w produkcji wyrobu.

• Produkcja w toku - koszt wytworzenia częściowo zakończonych wyrobów (koszt materiałów, robocizny kosztów pośrednich).

• Wyroby gotowe - zakumulowany koszt wytworzenia wyrobów gotowych do sprzedaży.

Wykład 14

Wydatki na zakup aktywów trwałych a koszty

• Wydatki - zakupy dóbr lub usług na kredyt lub za gotówkę.

• Wydatki powodują korzyści które trwają rok lub krócej.

• Wydatki związane z aktywami, które przyniosą korzyści przez okres dłuższy niż jeden rok sa kapitalizowane.

• Wydatki kapitałowe powodują pojawienie się nowego aktywa trwałego lub zwiększenie pojemności, efektywności lub kresu użytkowania istniejącego aktywa trwałego.

Decyzja czy kapitalizować

• Nie ma bezpośredniej reguły czy dany wydatek kapitalizowac czy tez odpisać w koszty.

• Księgowy może chcieć odpisać w koszty coś co audytor będzie chciał skapitalizować.

• W praktyce istnieje tendencja aby odpisywać w koszty naprawy, dodatkowe części oraz podobne elementy.

• Większość tych wydatków jest nieistotna stąd tez zasada efektywności kosztowej i materialności przeważa.

Naprawy i remont bieżące a ulepszenia środków trwałych

• Naprawy i remonty bieżące przeprowadzane są aby utrzymać środek trwały w dobrym stanie technicznym.

• Naprawy to koszty napraw aktywa po jego zepsuciu się.

• Remonty bieżące to koszty związane z utrzymaniem aktywa w dobrym stanie do których zaliczyć można oliwienie, malowanie, ustawianie, dostrajanie).

• Zarówno naprawy i koszty remontów są traktowane jako koszty.

Naprawy i remont bieżące a ulepszenia środków trwałych

• Ulepszenia - wydatki, które mają na celu dodanie wartości do przyszłych korzyści z istniejącego środka trwałego.

• Przykładem może być generalny remont budynku który spowoduje podniesienie czynszu lub tez przebudowa maszyny pakującej aby jest zdolności się zwiększyły.

Naprawy i remont bieżące a ulepszenia środków trwałych

• Ulepszenia wymagają dokonania dodatkowych zapisów w księgach firmy.

• Wartość księgowa aktywa musi zostać zwiększona w wartość wydatku.

• Plan amortyzacji musi zostać skorygowany tak aby uwzględnić zwiększoną wartość aktywa i dłuższy okres jego użytkowania.

Zysk lub strata na sprzedaży aktywów trwałych

• Aktywa są często sprzedawane zanim są w pełni zamortyzowane.

• Gdy sprzedajemy aktywa zwykle pojawia się strata lub zysk na ich sprzedaży.

• Zysk lub trata na sprzedaży jest różnicą pomiędzy gotówką otrzymaną a wartością księgową netto aktywa sprzedanego.

Ewidencja zysków lub strat na sprzedaży środków trwałych

• Naliczając amortyzację dokonujemy zapisów na dwóch kontach - amortyzacji i umorzenie środków trwałych.

• Umorzenie środków trwałych zmniejsza wartość księgową aktywa trwałego.

• Sprzedaż środka trwałego wymaga wyksięgowania jego wartości księgowej netto - zapisanej na dwóch kontach - wartości początkowej aktywa i jego umorzenia.

Ewidencja zysków lub strat na sprzedaży środków trwałych

Wyposażenie o wartości początkowej zł 50,000 i dotychczasowym umorzeniu zł20,000 zostało sprzedane za zł35,000 gotówką. Zapis w dzienniku firmy będzie następujący:

Gotówka 35,000

Umorzenie 20,000

Wyposażenie 50,000

Zysk na sprzedaży wyposażenia* 5,000

*(35,000 - (50,000 - 20,000) = 5,000)

Ewidencja zysków lub strat na sprzedaży środków trwałych

Wyposażenie o wartości początkowej zł 50,000 i dotychczasowym umorzeniu zł20,000 zostało sprzedane za zł23,000 gotówką. Zapis w dzienniku firmy będzie następujący:

Gotówka 23,000

Umorzenie 20,000

Strata na sprzedaży wyposażenia 7,000

Wyposażenie 50,000

*(23,000 - (50,000 - 20,000) = -7,000)

Prezentacja w rachunku zysków i strat

• Zyski lub straty na sprzedaży środków trwałych są zwykle nieistotne dlatego wykazywane są jako pozostałe przychody operacyjne lub pozostałe koszty operacyjne w rachunku zysków i strat.

Amortyzacja zasobów naturalnych

• Amortyzacja zasobów naturalnych - księgowa miara wykorzystywana do alokacji kosztu nabycia naturalnego aktywa takiego jak minerały, ropa naftowa, czy kłody drewna.

• Amortyzacja koncentruje się na fizyczny zużyciu zasobu.

• Amortyzacja mierzona jest przy wykorzystaniu metody naturalnej.

Amortyzacja zasobów naturalnych

Firma M zakupiła kopalnię węgla kamiennego za zł30,000,000. Firma szacuje, że kopalnia posiada złoża 5,000,000 ton węgla. W pierwszy roku firma M wydobyła 250,000 ton węgla, a w drugim roku wydobyła 300,000 ton węgla. Amortyzacja obliczana jest następująco:

zł30,000,000 / 5,000,000 = zł6 na tonę - amortyzacja jednostkowa

Rok 1 - 250,000 ton x zł6 za tonę = zł1,500,000 amortyzacja

Rok 2 - 300,000 ton x zł6 za tonę = zł1,800,000 amortyzacja

Amortyzacja aktywów niewymiernych

• Aktywa niewymierne to prawa lub zobowiązania do spodziewanych korzyści, które maja bardziej charakter kontraktowy niż fizyczny.

• Przykłady to patenty, prawa autorskie, franchising, wartość firmy.

• Rachunkowość aktywów niematerialnych jest podobna do rachunkowości aktywów trwałych..

• Koszt nabycia jest kapitalizowany (aktywowany) a następnie odpisywany w koszty przez okres jego wykorzystania..

Amortyzacja aktywów niewymiernych

• Aktywa niewymierne wykazywane są w bilansie majątkowym tylko wtedy gdy prawo do korzyści została zakupione.

• Aktywa stworzone przez firmę nie traktowane są jako aktywa w bilansie majątkowym.

• Wewnętrzne nakłady traktowane są jako koszy badań i wdrożeń, które w większości przypadków traktowane są jako koszty okresu.

• Wartości niewymierne amortyzowane są przy wykorzystaniu metody liniowej.

Przykłady aktywów niewymiernych

• Patenty - akt wydany przez Urząd patentowy wynalazcy stwierdzający wyłączne prawo do produkcji lub sprzedaży dla danego wynalazku na określony czas.

• Ekonomiczny czas życia patentu może być krótszy.

Przykłady aktywów niewymiernych

• Prawa autorskie - wyłączne prawa to reprodukcji i sprzedaży książek, utworów muzycznych, filmów i innych elementów powstałych w wyniku kreatywnego działania ich twórców.

Przykłady aktywów niewymiernych

• Znaki handlowe - wyróżniająca się identyfikacja produktu lub usługi przybierająca firmę nazwy, znaku, sloganu, logo czy emblematu.

• Przykłady to nazwy handlowe, strzeżone formuły i inne.

Przykłady aktywów niewymiernych

• Franszyza lub licencje - przywilej udzielone przez franszyzodawcę lub licencjodawcę do sprzedaży produktów zgodnie z wyspecyfikowanymi warunkami.

• Przykładem może być lokalny McDonald's. Franszyzobiorca płaci za prawo do użytkowania nazwy i materiałów takich jak kubki, torebki oraz udział w reklamie i specjalnych promocjach. Franszyzobiorca musi także spełnić wymagania i standardy stawiane przez McDonald's.

Amortyzacja lesingu

• Leasing - prawo do wykorzystywania aktywów trwałych przez określony czas, zwykle powyżej jednego roku.

• Amortyzacji podlegają środki trwale wzięte w leasing kapitałowy.

Zakupy łączne aktywów

• Zakupy łączne - zakup w tym samym czasie dwóch lub więcej typów aktywów za łączną ustalaną kwotę.

• Cena nabycia musi zostać rozdzielona pomiędzy aktywa na podstawie relacji to ich wartości rynkowej sprzedaży.

Zakupy łączne aktywów

Frima H zakupiła budynek i ziemię za zł2,000,000. Rzeczoznawca oszacował że budynek jest wart zł1,500,000 a ziemia zł1,000,000. Jaką wartość przypiszemy ziemi a jaką budynkowi?

Budynek (zł1,500,000/zł2,500,000) x zł2,000,000 = zł1,200,000

Ziemia (zł1,000,000/zł2,500,000) x zł2,000,000 = 800,000

zł2,000,000

Zakupy łączne aktywów

• Alokacja ceny nabycia może mieć znaczenie na wysokość przyszłych zysków.

• Jeśli większy koszt zostanie alokowany na aktywa, które podlegają amortyzacji to większy będzie koszt amortyzacji oraz mniejsze zyski.

---